ولادت و خاندان
سید کمال فقیه ایمانی، در سال ۱۳۱۳ خورشیدی (برابر با ۱۳۵۳ قمری)، در خانواده‌ای روحانی در محله امام زاده اسماعیل اصفهان چشم به جهان گشود.
پدر ایشان آیت الله حاج سید مصطفی فقیه ایمانی و پدر بزرگشان آیت الله حاج کاظم، از علمای بزرگ اصفهان بودند.
تحصیلات و اساتید
سید کمال فقیه ایمانی، ۱۵ ساله بود که وارد مدرسه جده بزرگ اصفهان شد؛ مدرسه‌ای که محل تحصیل و تدریس بسیاری از بزرگان و اعلام بود. جامع المقدمات را نزد شیخ محمدحسن نجف آبادی آموخت و مطوّل را زیر نظر آیت الله ادیب خواند.
در همان مدرسه، حجره نشینی را تجربه کرد و در حجره پدر و دایی خود به تحصیل و زندگی طلبگی ادامه داد.
در این میان، هم بحث‌هایی نیز برای خود پیدا کرد. حاج احمد امامی و ابراهیم امینی، هم دوره‌ای و هم بحث‌های سید کمال بودند.
سید کمال تحصیلات مغنی را در اصفهان گذراند و پس از کسب مقدمات در مدرسه جده، راه قم را در پیش گرفت. وی در همان ابتدای ورود به قم، به دارالشفا رفت و باقی مانده مغنی را نزد حاج شیخ مصطفی که اهل آذربایجان بود، گذراند و پس از آن شرح لمعه را نزد بزرگوارانی چون آقای خلیلی و باقری بهره برد.
سید کمال چند سال اول را با برادر بزرگ‌تر خود در مدرسه دارالشفا هم حجره بود و بعد به مدرسه فیضیه رفت که با بزرگانی مثل احمدی گلپایگانی و شهید باهنر هم حجره شد.
او در سال ۱۳۳۳ شمسی، لباس روحانیت را به تن کرد و به دیدار امام خمینی نیز رفت. امام او را در آغوش گرفت و این روز فرخنده و این اتفاق مبارک را به وی تبریک گفت، سپس فرمود: «از امروز تاج رسول الله بر سر شماست. مبادا در راه رفتن، خندیدن و حرکات خود کاری کنید که برای اسلام زیان بار باشد!».
سید کمال در مدت تحصیل در حوزه، از محضر استادان دیگر نیز بهره برد و به مدرسه‌های گوناگون چون مدرسه حجتیه، فیضیه، دارالشفا و مدرسه خان رفت.
همچنین، در محضر استادان بزرگواری چون آیت الله نوری همدانی، حاج شیخ عبدالجواد اصفهانی، آیت الله مجاهدی تبریزی، آیت الله طباطبایی، آیت الله سلطانی و آیت الله مشکینی شاگردی کرد. مدارج علمی را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت و به مراتب بالا دست یافت.
سید کمال پس از گذراندن سطح، به فراگرفتن درس خارج روآورد و توانست کتاب الزکوة را نزد آیت الله داماد و کتاب الصلوة را نزد آیت الله العظمی بروجردی به پایان برساند. وی همچنین، از درس خارج آیات عظام امام خمینی و آیت الله العظمی گلپایگانی بهره برد.
تدریس و تبلیغ
آیت الله فقیه ایمانی به علت فوت پدرش به اصفهان بازگشت و خدمات گسترده تبلیغی و علمی خود را آغاز کرد. ایشان در اصفهان، به تدریس و تربیت طالبان علوم دینی پرداخت و برای شروع تدریس، شرح لمعه را برگزید. پس از آن جلسه درس رسائل را برپا کرد و توانست مشتاقان زیادی را جذب کند.
مبارزات سیاسی
در روزهای حکومت ستمشاهی، آیت الله سید کمال فقیه ایمانی به شدت زیر نظر بود. ایشان وجوه شرعی را با اسم مستعار برای امام خمینی می‌فرستاد.
مأموران ساواک که این مطلب را دریافته بودند، ادعا داشتند که ایشان در ظاهر نماینده آیت الله خویی است، اما در عمل به سود امام کار می‌کند.
امام نیز با واسطه آیت الله فقیه‌ایمانی برای آیت الله خادمی پیام ارسال می‌کردند. در یکی از این پیام‌ها، آیت الله فقیه ایمانی با منزل آیت الله خادمی تماس می‌گیرد و می‌گوید: «آقا از نجف تلفن کردند که اجازه بدهید نماز و منبر آزاد شود. الان دولت از خدا می‌خواهد منبر و نماز تعطیل باشد.»
وی دعوت ساواک برای استقبال از شاه را به علت کسالت نپذیرفت و مورد غضب آنها واقع شد.
همچنین روزی که روزنامه اطلاعات مقاله توهین آمیزی درباره امام چاپ کرد، آیت الله فقیه ایمانی روحانیون اصفهان را فراخواند و آنها را از این رفتار زشت آگاه ساخت.
سپس با محکوم کردن روزنامه تأکید کرد که باید حرمت مراجع حفظ شود و مسئولان باید به این امر رسیدگی گنند.
آیت الله فقیه ایمانی درباره نحوه دستگیریشان توسط ساواک می‌گویند: «شب اول حکومت نظامی اصفهان که ماه رمضان هم بود وارد منزل بنده شدند، منزل حقیر مرکز فعالیت علما اعلام و انقلابیون واقع شد و به دلیل همکاری با نهضت امام خمینی و رساندن پیام ایشان به مردم پس از مزاحمت زیاد نیروهای طاغوت مرا به مرکز نیروهای ارتش و نظامی بردند. دو روز بازداشت بودم سپس به زندان منتقل شدم تا بالاخره دادستان نظامی برای من حکم صادر کرد و اعلام نمود با توجه به اینکه منزل وی مرکز توطئه علیه شاه و نظام شاهنشاهی بوده و با آیت الله خمینی ارتباط دارد برای من تقاضای اعدام کرد.»
اما پس از چندی، با اعلام آزادی زندانیان سیاسی ایشان نیز از زندان آزاد شدند.
فعالیت‌های فرهنگی و عمرانی
آیت الله حاج سید کمالی فقیه ایمانی منشأ خدمات و اثرات بزرگ عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و درمانی زیادی بوده اند از جمله می‌توان به عناوین ذیل اشاره کرد:
تهیه و تدوین «نورالقرآن فی تفسیر القرآن»: آیت الله فقیه ایمانی درباره سفارش امام خمینی جهت تفسیر انگلیسی قرآن می‌گوید: «یک بار رفتم خدمت حضرت امام. فرمودند: «آقای فقیه علمای بزرگوار گذشته شاید غفلت کردند یا توجه خاصی نبوده که تفسیر قرآن به زبان انگلیسی و روسی نداریم. ترجمه داریم اما تفسیر نداریم.
خواهش میکنم شما همه کارهای آخوندی را بگذار کنار و وارد این مرحله شو که این کار زنده شود.» من هم گفتم: چشم اطاعت میکنم.» گفتند: «هر کاری هم داری من در خدمتم.»
گفتم: نه من فقط دعا می‌خواهم. دعا کنید که بتوانم. گفتند: «چند نفر هم به میدان آمدند اما عقب زدند. سفت و محکم برو جلو بلکه به حول و قوه خدا این کار انجام گرفت.» آمدم اصفهان و چند نفر از رفقا را جمع کردم. بنا شد فارسی این کار را خودم انتخاب کنم.
از چند تفسیر سنی و شیعه گلچین می‌کردم. مواردی که رویش حساسیت بود را نمی‌آوردم. اخبار اهل بیت علیهم السلام از فریقین را هم چاشنی آن می‌کردم. آن گروه این را از من می‌گرفت و ترجمه می‌کرد.
در زمان حیات امام سه جلدش بیرون آمد. باقی اش هم بیست جلد شد. آقا خیلی از این کار خوشحال بودند…؛ تفسیر در بیست جلد به انگلیسی منتشر شد و نسخه روسی هم چون حروف و صفحه اش را ریزتر گرفتند، هجده جلد شد…».
تفسیر «نورالقرآن فی تفسیر القرآن» گلچینی از تفسیرهای گوناگون است که با چشم پوشی از اختلاف‌های لغوی و موارد اختلاف شیعه و سنی، مجموعه‌ای روان و قابل اعتماد را به مخاطبان عرضه کرده است. روزانه ۶۰ تا ۷۰ جلد تفسیر برای درخواست کنندگان فرستاده می‌شد، حتی برخی از کشورها نیز خود تصمیم به چاپ این کتاب گرفتند. همچنین، این کتاب در اینترنت نیز موجود و در اختیار علاقه مندان است.
ایجاد کتابخانه بزرگ و با حجم زیادی از کتاب‌های ارزنده به نام کتابخانه امیرالمومنین (ع) و مرکز تحقیقات و پژوهش‌های علمی
ایجاد و تأسیس حوزه علمیه اصفهان به نام دارالحکمه باقر العلوم (ع) با گنجایش بیش از ۱۰۰۰ طلبه و پرداخت هزینه تحصیلی به طلاب علوم دینی
پژوهش، چاپ و نشر کتاب‌های ارزشمند در این مرکز شیعه و فرستادن آنها به سراسر جهان
تأسیس بیمارستان امام حسین علیه السلام و مرکز تخصصی بیماری‌های عفونی
بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع)
بیمارستان زنان و زایمان حضرت زهرا (س)
درمانگاه شهدا
مدرسه حجتیه مشهد
تأسیس صندوق جهیزیه
سفرهای تبلیغی به خارج از کشور از جمله هلند، بلژیک، کویت، عراق، لبنان، بوسنی، پاکستان و…
صندوق قرض الحسنه
ساخت واحدهای مسکونی برای طلاب
پایه گذاری ساخت چند بیمارستان از جمله بیمارستان کودکان امام حسین (ع) و بیمارستان سوانح سوختگی اصفهان
