به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «طاهره‌سادات طباطبائی امین»، استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم دانشکده علوم قرآنی تهران، در یادداشتی اختصاصی برای تسنیم نوشت:

بیشتر بخوانید

• ملاک‌های گزینش مطالب ویژه محرم/ مهم‌ترین ملاک‌های منابع تاریخی

چرا می­‌گوییم: لعنت به دنیا؟¹ چرا می­‌گوییم: دنیای سیاه من...؟ مگر دنیا آفریده­‌ی خدا نیست؟² مگر نه اینکه خدا خیر مطلق است و از خیر جز خیر صادر نمی‌­شود؟ راه علاج این تضادها چیست؟ دانشمندان برای این تناقض‌نمایی­‌ها راه حل‌‌هایی داده‌اند.³ برای شرح بیشتر، در پاسخ این سؤال­‌ها باید گفت:

ما دو تا دنیا داریم؛ یکی دنیایی که خدا آفریده و سراسر خیر و خوشی است. این دنیا شامل همه‌­ی لذت‌ها و زیبایی‌­های مادی و معنوی؛ جسمی و روحی، تفریحی و رفاهی است.

دیگری دنیای درون ما است که خود می­‌آفرینیم. ما گاهی با حسادت، زیاده‌­خواهی، نفرت، و نظیر آن، برای خود دنیای سیاهی می­‌سازیم که دائم رنجمان می­‌دهد. برای همین است که می­‌گوییم: لعنت به دنیا؛ یعنی لعنت به سیاهی­‌های خودم، اُف بر منفی‌بافی و تاریکی‌­های ذهنم که ساخته و پرداخته‌­ی خودم است. تاریکی را خدا نیافریده. خدا نور را آفریده، اما من نور را نگرفته‌ام و وجودم از نور عقب مانده است. نبودِ نور هم چیزی نیست جز تاریکی. خدا عدم نیافریده. این من هستم که با پرهیز از نور! خودم را و دنیایم را تاریک کرده‌ام. پس لعنت بر این دنیای ظلمانی. انرژی منفی که می‌گویند همین است. وقتی انرژی مثبت به خودم و اطرافیانم نمی­‌دهم، تبدیل می­‌شوم به عدم انرژی. موجود عدمی اصلاً وجود ندارد. خدا عدم را نیافریده. من با نومیدی و بدخواهی و بداندیشی باعث فقدان انرژی می‌­شوم. این است دنیای سیاه من، یا تو، یا او.

اما جای امید هست، که با خویشتن­‌داری و مراقبه می‌توان دنیای درون را تغییر داد.

اگر مثبت‌اندیش باشیم و عبارت: "ما رَأیتُ الا جمیلاً" تکیه‌کلام دلمان باشد؛ سیاهی درونمان سفید می­‌شود. می‌­درخشیم. به حدّی که شبیه بهشت می­‌شویم. در بهشت همه‌چیز زیبا و با شکوه است: "وَإِذا رَأَیتَ ثَمَّ رَأَیتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کبِیراً"⁴

اگر اسب چموش خود برتربینی را به افسار بکشیم؛ اگر برای خود و دیگران خیر بخواهیم، دنیای ما زیبا و روشن است. این خیرخواهی شعاعی است که از روح خداییِ ما می‌­تابد. خدایی که خیر مطلق است و جز خیر از او صادر نمی‌شود.

هرچه به خدا نزدیک‌تر (یعنی شبیه‌تر) شویم؛ از دنیای پرخیری که خدا آفریده بیشتر لذت می‌­بریم؛ قربةً الی الله تفریح می­‌کنیم؛ هم­سو با دستور او طالب لذت خویش و رفاه دیگرانیم.

اگر چیزی یا شخصی مانع خواسته‌­های ما است، در پی آنیم که مانع را از سر راه برداریم؛ بدون اینکه کسی را تخریب کنیم، یا او را از چشم دیگران بیندازیم.

بله می­‌توانیم بالا برویم و حتی پله‌های ترقی دنیوی را بپیماییم اما کسی را سر راهمان خُرد نکنیم و دلی را نشکنیم و به حریم دیگران چنگ نزنیم.

این تلاش، دنیای ما را با آن دنیای زیبایی که خداوند آفریده هم­رنگ و هم­سو می­‌کند؛ همگام می‌­شویم با خدا. آنگاه می­‌توانیم بگوییم: دنیای قشنگ من. در این صورت همه کارهایمان خدایی است.

مثلا وقتی افرادی حق ما را رعایت نکردند، سکوت نمی‌­کنیم، حرف می‌­زنیم، اما به گونه­‌ای که خدا بپسندد. حرف ما آن قدر رنگ خدا خواهد داشت که خیلی­‌ها به خودشان می‌آیند. با اندیشه­‌ی درست سخن می‌­گوییم و اطرافیان پی می­‌برند که ما در عین اینکه ستم را نمی­‌پذیریم، زیرابِ کسی را هم نمی‌­زنیم.

یا مثلاً وقتی خدا و پیغمبر می‌­فرمایند: غیبت، مردار متعفّنی است که حتی شنیدنش هم ممنوع است⁵؛ ما به هر آدمی که پشت سر دیگران حرفی بزند، علامت "ایست" می­‌دهیم و می‌­گوییم: "این لاشه‌­ی غیبت را به من نشان نده، که خوردنش تو را مسموم می‌کند و بوی تعفنش مرا رنجور..."

دیگر نگران نیستیم که مبادا این آدم را از دست بدهیم؛ چرا که به سخن خدا ایمان داریم. بسا همین آدم از فردا بیشتر به ما اعتماد می‌­کند. او مطمئن است که ما پشت سر او نیز بدگویی نخواهیم کرد. آنگاه می­‌توان گفت: ما مؤمنیم. مؤمن یعنی ایمنی دهنده، یعنی همه از دست و زبانش در امانند. دوست و دشمن در کنارش امنیت را لمس می­‌کنند. مؤمن از صفات خداست. خدای ایمنی دهنده. چقدر می­‌توانیم شبیه خدا شویم؟

بعضی‌­ها آن­‌قدر با خدای سراسر خیر، نزدیک و هم­سو شده‌اند که دنیایشان روشن، روشنی بخش، ایمن، و ایمنی‌بخش است. دل می­‌ربایند. وقتی به سمتشان می­‌روی احساس می­‌کنی چیزی از بهشت کم ندارند.

از این بالاتر هم داریم. امام حسین(ع). کسی که بارزترین مصداق طمأنینه است و به بالاترین مقام (راضی بودن و مرضی بودن) رسیده، سوره‌­ها⁶و آیه­‌ها ⁷ را به نام خود رقم می‌­زند. یک دنیا را نه؛ همه‌­ی عوالِم را تسکین می‌­دهد. آن‌قدر مقرّب است، آن­‌قدر شبیه خداست که خودش بهشت است: فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ‏. فَرَوْحٌ‏ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعیمٍ. ⁸ هر کس از مقرّبان باشد خودش روح و ریحان و بهشتِ نعیم است.⁹ این بهشت در همین دنیاست قبل از آخرت.

چرا؟ گاهی ائمه(ع) می‌­فرمایند مصداق مقربان در این آیه حضرت علی(ع) و امامان بعد از اوست ¹⁰؛ گاهی هم می­‌فرمایند: حضرت علی(ع) و یاران اوست.¹¹

شاید می‌­خواهند بگویند: ما بهشت شدیم شما هم اگر دنبال ما بیایید بهشت می­‌شوید. حیف است که فقط بهشتی شدن را آرزو کنید؛ دنیای درونتان را رَوح و ریحان کنید.

روز قیامت دیر است؛ همین جا طعم بهشت را بچشید.

شاید برای همین است که به مجلس یادبود امام حسین(ع)، روضه می­‌گویند. روضه یعنی باغ بهشت. از سِنخ بهشت باشیم، تا بهشت را بهتر حس کنیم.

1. از حضرت ‌عیسی(ع) پرسیدند: عملی به ما بیاموز که محبوب خدا شویم؛ آن حضرت فرمودند: دنیا را ناخوشایند بدانید: "أَبْغِضُوا الدُّنْیَا یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ" (مجلسی، 1403ق، ج14، ص328) امیرالمؤمنین(ع) نیز نسبت معکوس و رابطه‌ی تضاد میان خدادوستی و دنیادوستی را تبیین فرمودند: "إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَأَخْرِجُوا مِنْ قُلُوبِکُمْ حُبَّ الدُّنْیَا" (تمیمى آمدى، 1410ق، ص259) این دسته از آیات و روایات ناظر بر دنیای نکوهیده‌ای است که انسان را از خداوند دور می‌کند.

2. قال رسول الله(ص): "لاتسبُّواالدهر، فإنَّ الله هو الدهر، یُقلِّب لیلَه ونهارَه"؛ حضرت رسول(ص) فرمود: به دنیا دشنام نگویید که دنیا (کارِ) خداست.