کنیه های امام پنجم علیه السلام
برای امام محمدباقرعلیه السلام، در کتب روایی، دو کنیه بر شمرده اند:
1. ابوجعفر: به مناسب این که امام پنجم پدر امام جعفر صادق علیه السلام است.(1)
2. ابوجعفر الاوّل: به این دلیل که با کنیه امام جوادعلیه السلام اشتباه نشود؛ چرا که هردو امامِ همام، مُکنّا به ابوجعفر هستند.(2) امام نهم علیه السلام کنیه اش ابوجعفر الثّانی است.
القاب امام باقرعلیه السلام
القاب پنجمین امام معصوم علیه السلام به شرح ذیل است:
1. الامین (3)؛ امانت دارِ اسرارِ الهی.
2. الباقر(4) به معنی شکافنده.
3. باقرالعلم (5)(العلوم) به معنی شکافنده دانش (دانش ها).
4. الشاکر(6) به معنی شُکر کننده.
5. الشاکر لله (7) به معنی شکرکننده خداوند.
6. الشبیه (8) به معنی اینکه به پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم شباهت داشته است.
7. محمد بن علی الاوّل (9) برای اینکه با امام جوادعلیه السلام که آن حضرت نیز ملقّب به محمد بن علی است، اشتباه نشود.
8. الهادی (10) به معنی هدایت کننده جامعه.
9. الباقری (11) به این معنی که این صفت را داراست که شکافنده علوم است.
10. الباقران (12)؛ لقب امام پنجم و ششم.
11. الصادقان (13)؛ لقب امام پنجم و ششم.
12. الصادقَیْن (14)؛ لقب امام پنجم و ششم.
13. الصادقون (15)؛ لقب امام پنجم و ششم.
برخی از روایات منتسب به این دو امام بوده است؛ لذا از این واژه ها بهره می برده اند.
14. السیّدان (16)؛ لقب امام پنجم و ششم.
در برخی موارد، رُوات از باب تقیّه کلمه السیّدان را به کار می برده اند.
15. احدهما(17)؛ لقب امام پنجم و ششم.
در برخی روایات که مشخص نبوده است روایت از امام پنجم و یا ششم است، از لقب احدهما استفاده می کرده اند.
پی نوشت ها:
1. المناقب، ج 4، ص 211؛ الهدایةالکبری ، ص 237؛ کشف الغمّه، ج 2، ص 318؛حلیةالاولیاء،ج 3،ص 181.
2. جامع المقال، ص 184؛ اعیان الشیعه،ج 1،ص 650.
3. دلائل الامامة، ص 94؛ المناقب، ج 4، ص 211؛ الهدایةالکبری ، ص 237؛تاریخ اهل البیت(ع)،ص 131.
4. دلائل الامامة، ص 94؛ کشف الغمّه، ج 2، ص 318؛ جامع المقال، ص 185؛ مجمع الرجال، ج 7، ص 194؛ اعیان الشیعه، ج 1، ص 650.
5. کشف الغمّه، ج 2، ص 318؛ المناقب، ج 4، ص 211، مدینةالمعاجز، ج 5، ص 5.
6 و 7. الهدایةالکبری، ص 237؛المناقب،ج 4،ص 211.
8. دلائل الامامة، ص 94؛ المناقب، ج 4، ص 211.
9. الکنی والالقاب، مامقانی، ص 164.
10. الهدایةالکبری، ص 237؛ دلائل الامامة، ص 94؛ کشف الغمّه، ج 2، ص 318؛ المناقب، ج 4، ص 211؛ تاریخ اهل البیت(ع)، ص 131.
11. الکنی والالقاب، ص 75.
12. جامع المقال، ص 185.
13و14. همان، ص 185؛ مجمع الرّجال،ج 7،ص 195.
15. التهذیب، ج 1، ص 62؛ الاستبصار، ج 1، ص 8 و 76؛ وسائل الشیعه، ج 1، ص 146.
16. التهذیب، ج 3، ص 155.
17. جامع المقال، ص 185.
