به گزارش خبرگزاری حوزه، بهترین منبع برای آگاهی از اعمال زیارتی ثامن الحجج(ع) در روز ۲۳ ذی القعده همان نکاتی است که در مفاتیح الجنان عنوان شده است. از میان روزهای ماه ذی القعده  بیست و سوم این ماه دارای ارج و جایگاه خاصی نسبت به سایر روزهای آن است  این روز مصادف با خروج ثامن الحجج(ع) از مدینه به سمت خراسان است و به همین دلیل زیارت این امام همام از فضیلت بیشتری در این روز برخوردار است.

براساس آیات و روایات زیارت امام ابوالحسن علی بن موسی الرضا(ع) در ماه ذی القعده ارج و ثواب بسیار بالایی دارد و در واقع زیارت آن حضرت در این ماه «افضل» زیارات در سایر ماه ها است و باید از تک تک روزهای این ماه برای زیارت امام رضا(ع) بهره جست.

اگر به اتفاقات و رخدادهای شکل گرفته در این ماه قمری نظری بیندازیم شاهد هستیم که رویدادهایی همچون میلاد حضرت معصومه(س)، میلاد امام رضا(ع)، شهادت امام جواد(ع) و خروج امام هشتم شیعیان از مدینه به سمت خراسان در این ماه شکل گرفته و حلقه وصل و محور تمامی آنها نیز شمس الشموس است؛ بنابراین پربیراه نیست که این ماه را منتسب به حضرت رضا(ع) می دانند.

میان روزهای ماه ذی القعده اما بیست و سوم این ماه دارای ارج و جایگاه خاصی نسبت به سایر روزهای آن است زیرا این روز مصادف با خروج ثامن الحجج(ع) از مدینه به سمت خراسان است و به همین دلیل زیارت این امام همام از فضیلت بیشتری در این روز برخوردار است.

در باب علت نام گذاری روز ۲۳ ذی القعده به نام روز زیارتی امام رضا(ع) دلایل زیادی عنوان شده است؛ برخی معتقدند این روزی است که شهادت امام رضا(ع) در آن رخ داده است؛ برخی نیز قصد دارند با برجسته کردن این روز به نقش اثرگذار و برجسته امام رضا(ع) در مرو به عنوان یکی از کانون های نشر حقایق اسلامی تأکید کنند و برخی نیز درصدد خط بطلان کشیدن بر اندیشه های انحرافی شیعه هستند.

یکی از اندیشه های انحرافی شیعه در آن برهه این بود که امامت ثامن الائمه(ع) را انکار می کردند و معتقد بودند باب امامت با امام هفتم شیعیان بسته شده است و تعیین روز زیارتی امام رضا(ع) حاکی از اهمیت و جایگاه خطیری است که حضرت در تاریخ شیعه ایفا کرده اند.

اعمال روز زیارتی حضرت امام رضا(ع)

بهترین منبع برای آگاهی از اعمال زیارتی ثامن الحجج(ع) در روز ۲۳ ذی القعده همان نکاتی است که در مفاتیح الجنان عنوان شده است.

بسیاری از آداب ذکرشده برای تشرف به حرم منور رضوی و زیارت آن امام همام همان آدابی است که زائر باید به هنگام تشرف به حرم ائمه اطهار(ع) رعایت کند.

حالت خضوع و تواضع داشتن به هنگام تشرف و رعایت پاکیزگی و همچنین ذکر خواندن و اذن دخول خواستن به هنگام ورود به حرم و بارگاه آن حضرت از مهمترین نکاتی است که باید در این روز رعایت کرد.

علامه مجلسی می گوید :

زیارت حضرت رضا علیه السلام در روزهای مقدس اسلامی افضل است ؛ خصوصا روزهایی که اختصاص به آن حضرت دارد. مثل روز ولادت (۱۱ ذی القعده) و روز شهادت آن حضرت (مطابق مشهور آخر ماه صفر) سپس از کتاب اقبال مرحوم سید بن طاووس استحباب زیارت آن حضرت را در روز ۲۳ ذی القعده (طبق روایتی روز شهادت آن حضرت) نیز نقل می کند و در پایان می نویسد: استحباب زیارت آن حضرت در ماه رجب گذشت (بحار الانوار جلد ۹۹ صفحات ۴۳ و ۴۴) . مرحوم محدث قمی روز ۲۵ ذی القعده را نیز به این موارد ضمیمه کرده است.

قال سیدبن طاووس فی الاقبال:

و رایت فی بعض تصانیف اصحابنا العجم رضوان الله علیهم، انه یستحب ان یزار مولانا الرضا علیه السلام یوم ثالث وعشیرین من ذی القعده، من قرب او بعید. ببعض زیارته المعروفه او بما یکون کالزیاره من الروایه بذلک.

اعمال این روز :

روزه : یکی از آن چهار روز است که در تمام سال بفضیلت روزه ممتاز است.

در روایتی روزه‏اش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت بسر آورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزه‏دار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده و از برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاری است و از برای این روز به غیر از روزه و عبادت و ذکر خدا و غسل دو عمل وارد است .

نماز : اقامه دو نماز دو رکعتی بدین صورت که بعد از حمد سه مرتبه سوره توحید ، یک مرتبه سوره ناس و سپس یک مرتبه سوره فلق را بخواند و پس از اقامه نماز هفتاد مرتبه استغفار نماید . امید است که مورد رحمت و مغفرت پروردگار قرار بگیریم.

 دعا: خواندن این دعا است که شیخ در مصباح فرموده مستحب است خواندن آن.

اللَّهُمَّ دَاحِیَ الْکَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ کَاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍ أَسْأَلُکَ فِی هَذَا الْیَوْمِ مِنْ أَیَّامِکَ الَّتِی أَعْظَمْتَ حَقَّهَا وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِینَ وَدِیعَةً وَ إِلَیْکَ ذَرِیعَةً وَ بِرَحْمَتِکَ الْوَسِیعَةِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ فِی الْمِیثَاقِ الْقَرِیبِ یَوْمَ التَّلاقِ فَاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ وَ دَاعٍ إِلَی کُلِّ حَقٍّ وَ عَلَی أَهْلِ بَیْتِهِ الْأَطْهَارِ الْهُدَاةِ الْمَنَارِ دَعَائِمِ الْجَبَّارِ وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ أَعْطِنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا مِنْ عَطَائِکَ الْمَخْزُونِ غَیْرَ مَقْطُوعٍ وَ لا مَمْنُوعٍ [مَمْنُونٍ‏] تَجْمَعُ لَنَا بِهِ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَ الْأَوْبَةِ یَا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ أَکْرَمَ مَرْجُوٍّ یَا کَفِیُّ یَا وَفِیُّ یَا مَنْ لُطْفُهُ خَفِیٌّ الْطُفْ لِی بِلُطْفِکَ وَ أَسْعِدْنِی بِعَفْوِکَ وَ أَیِّدْنِی بِنَصْرِکَ وَ لا تُنْسِنِی کَرِیمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ أَمْرِکَ وَ حَفَظَةِ سِرِّکَ وَ احْفَظْنِی مِنْ شَوَائِبِ الدَّهْرِ إِلَی یَوْمِ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ وَ أَشْهِدْنِی أَوْلِیَاءَکَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِی وَ حُلُولِ رَمْسِی وَ انْقِطَاعِ عَمَلِی وَ انْقِضَاءِ أَجَلِی اللَّهُمَّ وَ اذْکُرْنِی عَلَی طُولِ الْبِلَی إِذَا حَلَلْتُ بَیْنَ أَطْبَاقِ الثَّرَی وَ نَسِیَنِیَ النَّاسُونَ مِنَ الْوَرَی وَ أَحْلِلْنِی دَارَ الْمُقَامَةِ وَ بَوِّئْنِی مَنْزِلَ الْکَرَامَةِ وَ اجْعَلْنِی مِنْ مُرَافِقِی أَوْلِیَائِکَ وَ أَهْلِ اجْتِبَائِکَ وَ اصْطِفَائِکَ وَ بَارِکْ لِی فِی لِقَائِکَ وَ ارْزُقْنِی حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلُولِ الْأَجَلِ بَرِیئا مِنَ الزَّلَلِ وَ سُوءِ الْخَطَلِ اللَّهُمَّ وَ أَوْرِدْنِی حَوْضَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ اسْقِنِی مِنْهُ مَشْرَبا رَوِیّا سَائِغا هَنِیئا لا أَظْمَأُ بَعْدَهُ وَ لا أُحَلَّأُ وِرْدَهُ وَ لا عَنْهُ أُذَادُ وَ اجْعَلْهُ لِی خَیْرَ زَادٍ وَ أَوْفَی مِیعَادٍ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ اللَّهُمَّ وَ الْعَنْ جَبَابِرَةَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ بِحُقُوقِ [لِحُقُوقِ‏] أَوْلِیَائِکَ الْمُسْتَأْثِرِینَ اللَّهُمَّ وَ اقْصِمْ دَعَائِمَهُمْ وَ أَهْلِکْ أَشْیَاعَهُمْ وَ عَامِلَهُمْ وَ عَجِّلْ مَهَالِکَهُمْ وَ اسْلُبْهُمْ مَمَالِکَهُمْ وَ ضَیِّقْ عَلَیْهِمْ مَسَالِکَهُمْ وَ الْعَنْ مُسَاهِمَهُمْ وَ مُشَارِکَهُمْ اللَّهُمَّ وَ عَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِیَائِکَ وَ ارْدُدْ عَلَیْهِمْ مَظَالِمَهُمْ وَ أَظْهِرْ بِالْحَقِّ قَائِمَهُمْ وَ اجْعَلْهُ لِدِینِکَ مُنْتَصِرا وَ بِأَمْرِکَ فِی أَعْدَائِکَ مُؤْتَمِرا اللَّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِکَةِ النَّصْرِ وَ بِمَا أَلْقَیْتَ إِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِما لَکَ حَتَّی تَرْضَی وَ یَعُودَ دِینُکَ بِهِ وَ عَلَی یَدَیْهِ جَدِیدا غَضّا وَ یَمْحَضَ الْحَقَّ مَحْضا وَ یَرْفِضَ الْبَاطِلَ رَفْضا اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَی جَمِیعِ آبَائِهِ وَ اجْعَلْنَا مِنْ صَحْبِهِ وَ أُسْرَتِهِ وَ ابْعَثْنَا فِی کَرَّتِهِ حَتَّی نَکُونَ فِی زَمَانِهِ مِنْ أَعْوَانِهِ اللَّهُمَّ أَدْرِکْ بِنَا قِیَامَهُ وَ أَشْهِدْنَا أَیَّامَهُ وَ صَلِّ عَلَیْهِ [عَلَی مُحَمَّدٍ] وَ ارْدُدْ إِلَیْنَا سَلامَهُ وَ السَّلامُ عَلَیْهِ [عَلَیْهِمْ‏] وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.

منبع: مفاتیح الجنان