سبک زندگی و ظهور(3)

نتایج تفکر مدرنیته برای زندگی انسان

«اگر با چشم واقع بین نگاه کنیم، تیره روزی های امروز بشر، با چند هزار سال پیش تفاوتی نکرده است. این که به جای وسایل ابتدایی، ابزار مدرن و برخوردار از سرعت و سهولت در اختیار بشر قرار بگیرد، به طور مطلق مایه ی سعادت نیست. البته ممکن است در شرایطی، مایه ی سعادت باشد؛ ولی در شرایطی هم مایه ی بدبختی بیشتر است. پیشرفت علم، برطرف کننده ی نابسامانی های زندگی بشر نشد و نمی توانست بشود. امروز بشریت از همان چیزهایی رنج می برد که پانصد سال پیش، هزار سال پیش، پنج هزار سال پیش و پیش تر و پیش تر، از آن ها رنج می برده است. آن روز هم بشر از ظلم و محنتِ غلبه ی انسان های بدصفت رنج می برد؛ امروز هم انسان ها از ظلم و برادرکشی و غلبه ی قدرت ها و قلدری های جهانی رنج می برند و اسیر همان دام ها و بدبختی هایی هستند که آن روز بودند. درگذشته هم عده ای به رفاه می گذراندند. برای کسانی که برخوردار بودند، برق نبود، اما لذت زندگی بود؛ جت نبود، اما راحتی در سفرها و رفت وآمدها بود؛ امروز هم برای برخوردارها هست. چیزی در مجموعه ی زندگی انسان عوض نشده و جهالت های حقیقی بشر، از بین نرفته است. آن روز هم بسیاری از انسان ها، نسبت به سعادت واقعی، در جهل می زیستند؛ امروز هم همان طور
 

است. آن روز هم قرآن فرمود: «و ما قدروا اللَّه حقّ قدره» (1) خدا را درست بجا نمی آوردند؛ امروز هم همان گونه است. آن روز هم گروه هایی مستکبر و گروه هایی مستضعف بودند؛ امروز هم همان طور است. اگر هزار سال دیگر هم دنیا همین طور پیش برود و پیشرفت هایی در آن به وجود بیاید، مادامی که دین خدا حاکم نشده باشد، باز عده ای مستکبر وعده ای مستضعف اند» (2).

به طور خلاصه هم اکنون دو تفکر عمده در عالم برای تصاحب آخرالزمان در حال رقابت هستند:

1- تفکر مادی محور (مدرنیته) (خوشبختی تکنولوژی مبنا Technology Based Happiness)؛

2- تفکر خدا محور (حیات طیبه) (خوشبختی ایمان مبنا Faith Based Happiness).

ما شیعیان نظریه دوم را قبول داریم، یعنی می گوییم: ای بشرِ به انحراف رفته! به سوی پروردگارت بازگرد و زیر چتر ولی خدا عقل خود را به کمال برسان و به اذن الله عالم ماده را به تسخیر خود درآور، با کمترین زحمت و بیشترین فایده، درحالی که خداوند به زندگی تو برکت می دهد، سعادت دنیوی و اخروی را به دست آور. اکنون به اطراف خود بنگر؛ در بین آهن قراضه ها، سروصدا، دود و سوت ناشی از آن ها گیر افتاده ای. آنچه می خوری طیبات (پاک) نیست، مملو از انواع سم، کود شیمیایی و ناپاکی هاست، به همین دلیل از انجام عمل صالح بازمانده ای، (3) برکت نیز از آن گرفته شده است. برای غلبه بر آفات درختان، گاهی ده بار باغات را سم پاشی می کنی، در انتها هم محصول بسیار کم، بی کیفیت و آلوده برداشت می کنی. روزی که میکروب را کشف کردی فکر می کردی عزرائیل را شکست داده ای و جاودان شده ای، حالا به اطراف خود بنگر؛ در حصار انواع بیماری ها گرفتار شده ای. صدها کارخانه داروسازی احداث کرده ای و هزاران نوع دارو تولید می کنی تا شاید اندکی درد و رنج خود را  کاهش دهی، اما دریغ، هر روز درد بی درمان و ناشناخته جدیدی بر دردهای تو افزوده می شود. بیدار شو و به سمت آخرین ولی خدا، حضرت حجت ابن الحسن العسکری حرکت کن؛ تا خداوند از علم خود تو را بهره مند سازد، به زندگی تو برکت دهد، غم و اندوه را از نهاد تو بزداید، آفات و بلایا را از تو دور کند و قلبت را از نور خود آکنده سازد. اکنون دست خود را بالا بیاور و اعتراف کن، بگو که من با تکیه بر عقل خود، بدون استفاده از دستورات هادی الهی نتوانستم به سعادت برسم، بگو که من مشتاق ولی تو هستم، بگو که اکنون به شرایط اضطرار ظهور رسیده ام. از تمدن بدون وحی و بدون ترجمان وحی اعلام برائت کن، برگرد.

فصل اول: تمدن بشر قبل از ظهور

خلاصه فصل

در آیات 204 و 205 سوره مبارکه بقره به جماعتی اشاره شده است که در راه فساد در زمین کوشش می کنند و زراعت ها و چهارپایان را نابود می سازند؛ (با اینکه می دانند) خداوند فساد را دوست نمی دارد. آن گونه که می دانیم شأن نزول آیات قرآن، بهانه نزول است نه تأویل آن، شاید نمونه کامل تأویل آیه در آینده اتفاق بیافتد. در خصوص این آیه می توان گفت مصداق کامل یا دست کم بر اساس آمار و اطلاعات موجود کامل ترین مصداقی که تاکنون برای این آیه می توان معرفی کرد تمدن کنونی بشر می باشد. تخریب صدها میلیون هکتار جنگل، تاراج منابع طبیعی که باید نسل ها از آن استفاده کنند، ایجاد آلودگی شدید در منابع آب، خاک و هوا، افزایش سقط جنین، کشتار میلیون ها انسان در جنگ های قرن اخیر، قطع نسل و ایجاد معلولیت های ذهنی و جسمی بی شمار، ناشی از به کارگیری تسلیحات اتمی، شیمیایی، میکروبی و حملات بیولوژیک، آزمایش داروهای جدید روی انسان ها، مصرف سموم نباتی و کودهای شیمیایی و به بردگی کشاندن انسان با رسانه ها؛ نمونه های کوچکی برای اثبات این ادعا هستند.

بخشی از تمدن کنونی، مصداق کامل اهلاک حرث و نسل

در طول تاریخ، آنجا که بشر بر اساس آموزه های علمیِ، عقلی و الهی دنیای خود را ساخته، به جلوه های زیبایی از رفاه، همراه با سعادت و تعالی دست یافته است؛ اما آنجا که آموزه های الهی را کنار گذاشته، در جلوه های نازیبایی از جهل غرق شده است، هرچند که بر اساس فرمول های ریاضی یا الگوریتم ها نام آن جلوه ها را علمی یا عقلی بگذارد.

از زمان انقلاب صنعتی در بخش هایی از جهان به ویژه اروپا و آمریکا یک منجی جدید به بشر معرفی شد. این منجی بعداً به شکل یک تمدن که قادر است سعادت انسان را تأمین کند معرفی گردید. برای ارائه، بسط و گسترش تفکر این تمدن و منجی جدید، ابتدا دین زدایی و خدازدایی در جامعه بشری با شدت تمام آغاز شده و همزمان، این تمدن و منجی جدید به بشر معرفی گردید.

ابتدا مقاومت هایی تعصب محور در برابر آن به وجود آمد، ولی به زودی این مقاومت ها در هم شکسته شد. جاذبه های تمدن جدید افراد زیادی را به خود جذب نمود اما به مرور مقاومت هایی در برابر این تمدن از طرف دینداران با محور استدلال به وجود آمد. اینک دو جبهه، تمدن مادی و تمدن الهی که می توان اولی را طرفداران «تمدن تقلبی» و دومی را جویندگان «حیات طیبه» نامید در برابر یکدیگر صف آرایی کرده اند.

از نظر جویندگان حیات طیبه، تمدن جاری حاکم بر جهان در شأن انسانِ خلیفه خدا نیست و نمی تواند انسانی در تراز خلیفه خدا پرورش دهد. آنچه شایسته ی بشر است، نامش حیات طیبه و مدیرش قرآن در کنار امام معصوم است. وقتی از تمدن کنونی حاکم بر جهان صحبت می شود سه جریان در آن وجود دارد:

جریان اول

جریانی از اندیشمندان، دانشمندان، متخصصین و دوست داران انسان، طبیعت و حیوانات که ممکن است دین دار (یهود، مسیح، مسلمان و ...) و غیر دین دار (بی تفاوت یا مخالف دین) باشند. این جریان در زمینه ی بهداشت و درمان، ساخت وساز، خدمات به انسان، کشاورزی، معدن و غیره در حال خدمت هستند. همه ی انسان ها علی رغم تفاوت های عقیدتی که ممکن است با این گروه داشته باشند، قدردان زحمات این جریان هستند. حتی رهبران جریانات دینی به صراحت رضایت و تشکر خود را از این جریان اعلام می کنند. استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب عدل الهی سرنوشت افراد بی دین که به بشر خدمت کرده اند را واگذار به خداوند می داند.

جریان دوم

این جریان شامل افراد و گروه هایی است که قصد حاکمیت و استثمار اقتصادی، سیاسی و فکری بشر را دارند و از اهرم های علمی هم استفاده می کنند. دانشمند و متخصص و متفکر به خدمت می گیرند. از هر نوع تولیدات مضر، مفید، دوست دار طبیعت، غیر دوست دار طبیعت استفاده می کنند. برای فروش اسلحه، جنگ به راه می اندازند، بیماری و ویروس تولید می کنند و به طور خلاصه علم و پیشرفت را در خدمت اهداف استعماری خود قرار می دهند. اصولاً سرچشمه ی بسیاری پیشرفت های صنعتی بشر هم در دست همین گروه است. بسیاری از پیشرفت ها ابتدا توسط همین جریان به منظور استفاده در جنگ افزارها، وسایل جاسوسی و امنیتی به وجود آمده و سپس در عرصه های دیگر مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال سامانه تعیین موقعیت (جی پی اس) یا سامانه های شبیه به آن ابتدا برای تعیین موقعیت کشتی های جنگی مورد استفاده قرار گرفت و پس از ده ها سال، در سال 2002، بعد از سرنگونی هواپیمای مسافربری کره جنوبی که به اشتباه، توسط جنگنده های آمریکایی صورت گرفت، عمومی سازی شد. علم مکانیک خاک (4) عموماً برای توسعه و پیشرفت تانک ها گسترش یافته و سپس به علوم مهندسی عمران، ماشین های راه سازی و تراکتورها راه یافت. انواع دوربین ها، سوئیچ ها و دستگاه های مدرن ابتدا برای جاسوسی ساخته شد. عموم بشر با این گروه مخالف اند، چالش و اصطکاک دارند، چون برای سودجویی و رسیدن به آرزوهای خود موجبات جنگ، ویرانی، آلودگی ها و سایر جهالت های بشری را به وجود آورده اند.

جریان سوم

این جریان با در اختیار گرفتن امکانات دانشگاهی، فرهنگی، هنری و رسانه ای قصد دارند تا مدرنیته را به عنوان سعادت، کمال، دین، آفریدگار، مطلوب و معبود و به قول فوکویاما آخرِ تاریخ معرفی کنند. درواقع مدرنیته همان بتی است که روزگاری در زمان ابراهیم خلیل به عنوان رب به انسان معرفی می شد، فقط شکل آن تغییر یافته و مسلح به فرمول های ریاضی،
 

فیزیک و الگوریتم های پیچیده و قطعات الکترونیک شده است.

به طور خلاصه جریان دوم و سومِ فعال در تمدن کنونی حاکم برجهان، اکثر خواسته های منطبق بر فطرت انسان را به سمت خواسته های منطبق بر خواهش های نفس انسان سوق داده و مایه ی تخریب جسم، روح و اخلاق انسان، تخریب منابع طبیعی و محیط زیست در دریا و خشکی شده اند.

خداوند در آیه 204 سوره بقره افرادی را معرفی می کند که گفتار آنان مایه ی اعجاب، اما عمل آن ها متفاوت است. آن ها در زمین فساد کرده، جان انسان ها و سایر موجودات را به خطر انداخته و منابع طبیعی را از بین می برند:

{وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یعْجِبُک قَوْلُهُ فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ یشْهِدُ اللَّهَ عَلَی مَا فِی قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ. وَ إِذَا تَوَلَّی سَعَی فِی الْأَرْضِ لِیفْسِدَ فِیهَا وَ یهْلِک الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لَا یحِبُّ الْفَسَادَ؛ و از مردم، کسانی هستند که گفتار آنان، در زندگی دنیا مایه اعجاب تو می شود و خدا را بر آنچه در دل دارند گواه می گیرند. (این در حالی است که) آنان، سرسخت ترین دشمنان اند. (نشانه آن، این است که) هنگامی که روی بر می گردانند (و از نزد تو خارج می شوند)، درراه فساد در زمین، کوشش می کنند و زراعت ها و چهارپایان را نابود می سازند؛ (بااینکه می دانند) خدا فساد را دوست نمی دارد}.

حرث؛ به معنی زراعت و نسل؛ به معنی اولاد است و بر اولاد انسان و غیر انسان اطلاق می شود، بنابراین هلاک کردن حرث و نسل به معنی از میان بردن هرگونه موجود زنده است، اعم از موجودات زنده نباتی، حیوانی و انسانی. به هرحال تعبیر به (یهلک الحرث و النسل)، کلام بسیار مختصر و جامعی است که تولید فساد را در سطح جامعه در زمینه ی اموال و انسان ها، شامل می شود. برای این آیات، دو شأن نزول ذکر شده است:

1_ این آیات درباره اخنس بن شریق نازل شده که مردی زیبا و خوش زبان بود و تظاهر به دوستی با پیامبر؟ص؟ می کرد و خود را مسلمان جلوه می داد. او سوگند می خورد که آن حضرت را دوست دارد و به خدا ایمان آورده است. پیامبر؟ص؟ هم که مأمور به ظاهر بود با او گرم می گرفت، او را مورد محبت قرار می داد، ولی او در باطن مرد منافقی بود. در یک ماجرا زراعت بعضی مسلمانان را آتش زد و چهارپایان آنان را کشت (و به این ترتیب پرده از روی کار او برداشته شد) در اینجا آیات فوق نازل شد.

2_ بعضی دیگر از ابن عباس، نقل کرده اند که آیات مزبور در یکی از جنگ های اسلامی (سریه رجیع) نازل شده که طی آن جمعی از مبلغان اسلام که از طرف پیامبر؟ص؟ برای تبلیغ قبایل اطراف مدینه اعزام شده بودند، طی یک توطئه ناجوانمردانه شهید شدند.

«شأن نزول اول با مضمون آیات، تناسب بیشتری دارد و درهرحال درسی که از این آیات فراگرفته می شود، عمومی و همگانی و برای همیشه است». (5) آن گونه که از نظر مفسران بزرگ قرآن بر می آید، این آیه عمومی و برای همیشه است، یعنی چه بسا مصادیق بارزتری برای آیات در طول تاریخ وجود داشته باشد. حال به تمدن امروزی بشر می نگریم و از خود می پرسیم که آیا تمدن کنونی بشر مصداق اکمل اهلاک حرث و نسل است یا اخنس بن شریق؟ بی شک کاری که او انجام داده است، در برابر ویرانی که جریان دوم و سوم حاکم بر تمدن کنونی در دنیا انجام داده است بسیار ناچیز است، بنابراین مصداق اکمل این آیه بخشی از تمدن ویرانگر کنونی است که آرام آرام همه جهان را فرا می گیرد.

بیانات رهبر در مورد اهلاک:

اهلاک حرث و نسل ویژگی دشمنان خدا است

یک آیه‌ی دیگر درباره‌ی الدّالخصام است؛ یعنی لجوج‌ترین، خبیث‌ترین، سرسخت‌ترین دشمنان که خصوصیّاتی برایش ذکر میشود؛ یکی از خصوصیّات این است: اِذا تَوَلّی‌ سَعی‌ فِی الاَرضِ لِیُفسِدَ فیها وَ یُهلِکَ الحَرثَ و النَّسل؛ حرث و نسل را از بین میبرد، فاسد میکند؛ کشت را - یعنی تولید گیاهی را و تولید انسانی را - نابود میکند و از بین میبرد.
امروز اگر شما نگاه کنید در سیاستهای دنیا میتوانید پیدا کنید کسانی را که همین کار را بالفعل با همه‌ی ملّتها و یا با بسیاری از ملّتها دارند انجام میدهند؛ اِهلاک حرث و اِهلاک نسل؛ این را خدای متعال فساد میداند، بعد هم میفرماید: وَ اللهُ لا یُحِبُّ الفَساد. (۱) حالا این چند آیه بود که من خواندم؛ ده‌ها روایت با مضامین عالی در اسلام، در متون دینی ما درباره‌ی زمین، درباره‌ی محیط زیست ما هست؛ همین آیاتی که الان اینجا تلاوت کردند از جمله‌ی این آیات است که اشاره میکند به فراورده‌های روی زمین که همه‌اش مال بشریّت و متعلّق به شما است؛(۲) قضیّه‌ی محیط زیست خیلی قضیّه‌ی مهمّی است. خلاصه‌ی اهمّیّت این قضیّه عبارت است از مسئولیّت انسان در قبال طبیعت؛ باید احساس مسئولیّت کند. همچنان‌که در قبال انسانها احساس مسئولیّت میکنیم، در قبال طبیعت هم باید احساس مسئولیّت کنیم. اسلام و ادیان الهی خواسته‌اند تعادل میان انسان و طبیعت را حفظ کنند؛ این، آن هدف اساسی و اصلی است. عدم حفظ این تعادل ناشی از عواملی است که عمده‌اش خودخواهی‌های انسان است؛ قدرت‌طلبی است؛ قلدری و گردن‌کلفتی بعضی از ما انسانها است. وقتی این اتّفاق نیفتاد - یعنی این تعادل حفظ نشد - آن‌وقت بحران محیط زیست پیش می‌آید؛ بحران محیط زیست به همه‌ی بشر و به‌همه‌ی نسلها آن‌وقت ضرر میزند.۱۳۹۳/۱۲/۱۷
 

جنایت تکفیریها نابودی حرث و نسل بود

در قضیّه‌ی جریانهای تکفیری در این منطقه، جرم اصلی را آمریکایی‌ها کردند و سعودی‌ها که دنبالشان بودند؛ سعودی‌ها هم به اینها پول دادند، کمک کردند و پشتیبانی کردند؛ آمریکایی‌ها علاوه بر این جرم، یک جرم دیگری هم مرتکب شدند و آن، این است که به بهانه‌ی حضور اینها، به کشورهای مسلمان لشکرکشی کردند؛ به افغانستان لشکرکشی کردند، به سوریه لشکرکشی کردند، به جاهای مختلف و به بعضی از کشورهای دیگر مثل عراق هم در فکر لشکرکشی بوده‌اند و هستند که البتّه جوانهای عراقی و مؤمنین عراقی نخواهند گذاشت و غیرت و تعصّبِ به‌حقّ آنها مانع خواهد شد از اینکه ان‌شاءالله آمریکا بتواند نفوذ کند، ولی آنها نقشه‌ی این کار را دارند و دنبال این هستند که در این کشورها نفوذ کنند. البتّه هر جا هم اینها وارد شدند ناامنی و تخریب به وجود آورده‌اند؛ واقعاً در این کشورها زیربناها را تخریب کردند، ناامنی ایجاد کردند، جنگ داخلی درست کردند؛ دولتها را مشغول کردند که نتوانند کارهای اصلی و وظایف خودشان را انجام بدهند؛ واقعاً نابودی حرث و نسل [است] و «وَ یُهلِکَ الحَرثَ وَ النَّسل»(۱) ‌به معنای واقعی کلمه در مورد اینها است و اینها این کارها را کرده‌اند.۱۳۹۹/۰۸/۱۳

پی نوشت:

1- اعراف، 91.
2- مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله سید علی خامنه ای. 1369. بیانات در دیدار کارگزاران نظام. 24/11/69.
3- اشاره به آیه 51 سوره مبارکه مومنون «یا أَیهَا الرُّسُلُ کلُوا مِنَ الطَّیبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ؛ ای پیامبران، از غذاهای پاکیزه بخورید، و عمل صالح انجام دهید، که من به آنچه انجام می دهید آگاهم».

4- Soil Mechanics

5- تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ذیل آیات 204 و 205 سوره بقره.

منابع:

سبک زندگی : مقایسه مولفه های زندگی بشر در دوران غیبت و عصر حضور/محمدعلی رستمی.

بیانات در دیدار مسئولان و فعالان محیط زیست، منابع طبیعى و فضاى سبز

یانات در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم(ص) و امام صادق(ع)