مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
✅پرسش:
بايد چيکار کنيم تا افکار منفي موقع نماز به سراغمون نياد ؟
🌸☘️☘️☘️☘️☘️🌸
🌺پاسخ:
سلام علیکم
اگر به افکار منفی وسواس پیدا کرده باشید یعنی در طول روز و بدون اختیار این افکار به ذهن شما می آیند، باید ابتدا ان را درمان کنید. وسواس فکری نوعي از وسواس است که باعث ميشود افکار ازار دهنده بدون اختيار به سراغ شما بيايد. وسواس در واقع فكر، كلمه و يا تصوير است كه به رغم ارادة انسان به هشياري او هجوم مي‌آورد و سازمان روحي و رواني او را تحت سيطره خود قرار مي‌دهد و اضطراب گسترده‌اي را در فرد برمي‌انگيزد. روشهاي مقابله با وسواس فكري:
1. بازداري انديشه (Thought Stopping )
در اطاقي آرام و ساكت نشسته و به افكار وسواسي به خواست خود اجازه دهيم به ذهن خطور كنند. وقتي افكار وسواسي به ذهن آمدند، با صداي بلند فرمان ايست داده شود، . به اين ترتيب كه يك مچ‌بند پلاستيكي به دست بسته شده، افكار وسواسي را به ذهن خود آورده شود، وقتي افكار وسواسي به ذهن آمدند، با كشيدن مچ‌بند و رها كردن آن بر دست دستور توقّف افكار وسواسي صادر شود.(1)
2. جابجايي انديشه: انديشه‌هاي غير ارادي و وسواسي را ناديده گرفته و با انتقال ذهن و فكر به افكار عالي و مناسب، عمل جايگزيني را انجام شود.(2)
3. شناسایی و تحلیل افکار منفی: براي اين كار لازم است از خود بپرسيد كه شواهد و دلايل شما براي اثبات يا ردّ افكار منفي تان چيست؟ و آنها را در يك جدول يادداشت كنيد. مثلا اگر از مرگ میترسید چه دلیلی دارد؟ این دلایل را یادداشت کنید و آنها را تجزیه و تحلیل کنید ببینید چقدر منطقی است. در مقابل دلایلی که ترس شما را غیر منطقی و بی مورد نشان میدهد را نیز یادداشت کنید. کم کم مهارت شناسایی افکار منفی و مبارزه و رد آنها را پیدا میکنید.
4. آموزش مواجهه صحيح با افكار مزاحم: اين عمل به روشهاي مختلفي صورت مي گيرد از جمله:
عادت دهي: اين روش عكس روش بازداري انديشه است، دقايقي به افكار وسواسي توجّه و تأمل شده و اجازه داده شود آن افكار به ذهن بيايند، به آن افكار توجّه شود و به بي‌معني بودن آنها دقّت شود و براي لحظاتي طولاني آن افكار حفظ شود. (با دقّت به بيهوده بودن آنها) مواجهه گسترده با چنين افكاري باعث ميشود كه معني تهديد آميز آنها كاهش يابد.
روش ديگر: در طول روز دو بار و هر بار بيش از يك ساعت به صداي ضبط شدة كه افكار وسواسي را دائماً تكرار مي‌كند گوش داده شود. اين روش از مؤثرترين و كارآمدترين روشهاي درمان است.(3)
5. مقابله با تصاوير ذهني:
الف) تصاوير وسواسي را با تمرين ذهني، كوچك و كوچك‌تر كرده تا پس از مدّتي كم كم محو شود.
ب) به جاي توجّه به اصل تصوير به جزئيات تصوير ذهني متمركز شده و آن شكل جزئي و بي‌اهميّت را آنقدر بزرگنمايي كرده كه اصل تصوير وسواسي از بين برود.(4)
6. دارو درمانگري: در موارد شديدتر بايد دركنار استفاده از تكنيك‌‌هاي بالا از داروهايي مثل كلومي‌پرامين و فلواوكستين زير نظر روان پزشك كمك گرفت. پس توصيه ميشود اگر تكينيك‌هاي فوق در مورد شما اثر بخش نيست به روان‌پزشك جهت دريافت دارو رجوع نماييد.(5)
مطالعه این کتاب ها نیز توصیه میشود:
قاتل پنهان، معصومه بیگم آزرمی
نوبت ماهیگیری مثبت‌نگری کاربردی، رهایی از افکار منفی نوراللهی‌کنجانی
آموزش‌های تسلط بر افکار منفی، استرس، اضطراب و ترس ساعد احمدی
اما اگر این افکار منفی فقط موقع نماز به سراغ شما می آید، وسوسه شیطان است که با حفظ حضور قلب و توجه به معانی اذکار نماز قابل حل است.
موفق باشید.
...........................................
1. وسواس و روشهاي مقابله با آن، رضا شاكر، جزوه مركز مشاوره و راهنمايي طلاب غير ايراني، ص4.
2. همان، ص4.
3. روانشناسي مرضي تحولي، ص174.
4. وسواس و روشهاي مقابله با ان، ص6.
5. روانشناسي مرضي تحولي، ص 175.
🌺
☘️🌺
