رکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
✅پرسش:
سلام. در خيابان هستي و يه موتورسوار از کنارت رد ميشه، فکر مي کني که نکنه گوشيت يا کيفت که دستت بود رو مي دزديد، آيا اين مصداق ظن بد است و اگر گناهه، چه کنيم؟
موتورسوار با سرعت دور شده.
🌸☘️☘️☘️☘️☘️🌸
🌺پاسخ:
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
در اسلام اصل بر حسن ظن است،چنانچه در سوره حجرات می خوانیم: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ (سوره حجرات،ایه 12)اى كسانى كه ایمان آوردهاید، از بسیارى از گمان ها بپرهیزید كه پارهاى از گمان ها گناه است.
در روایات اسلامی نیز تأکید شده که عمل برادر مسلمانت را حمل بر صحت کن و از سوء ظن بپرهیز. اما در عین حال درهیچ کاری نباید دچار افراط یا تفریط شد.
امیرالمومنین علی علیه السلام می فرمایند: إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاَحُ عَلَى الزَّمَانِ وَأَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حوبةٌفَقَدْ ظَلَمَ! وَإِذَا اسْتَوْلَى الْفَسَادُ عَلَى الزَّمَانِ وأَهْلِهِ فَأَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ فَقَدْ غَرَّرَ(نهج البلاغه،حکمت 114) هنگامى كه صلاح و نیكى بر زمان و مردم زمان گسترش یابد،دراین حال اگر كسى گمان بد به دیگرى ببرد كه از او گناهى ظاهر نشده به اوستم كرده است!و هنگامى كه فساد بر زمان و اهل زمان مستولى شود هر كسى گمان خوب به دیگرى ببرد خود را فریب داده است.
این مطلب مربوط به زمانی است که چهره اسلام در محیط نمایان باشد وغالب مردم راه صلاح بپویند؛ اما زمانی که فساد غالب بر زمان شد و اکثر مردم به راه خلاف می روند حسن ظن نسبت به افراد، سبب می شود انسان خودش را فریب دهد؛ پس باید جانب احتیاط را نگه دارد تا گرفتار توطئه ها و مفسده ها نگردد.
این بدان معنا نیست که انسان سوء ظن خود را به اشخاص آشکار سازد و آنها را متهم کند، بلکه منظور این است که بدون اینکه عکس العمل منفی که سبب اهانت به مۆمن می شود ظاهر سازد، در عمل جانب احتیاط را از دست ندهد.
بنابراین در مواردی مثل چیزی که شما مطرح کردید، بهتر است انسان بدون اینکه نسبت به شخص خاصی سوءظن پیدا کرده یا تهمتی به کسی بزند، جانب احتیاط را هم رعایت کند.
