مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
✅پرسش:
مومن بايد کيّس باشد ، اين جمله اي هست که از خيليها شنيده ايم و خيلي از افراد براي کارهاي خلاف اخلاق شان هم از اين حربه استفاده ميکنند ، دقيقا معنا و راه رسيدن به آن چيست؟
🌸☘️☘️☘️☘️☘️🌸
🌺پاسخ:
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
كلمات كياست و ذکاوت تقريبا مترادف و هم معنا هستند و به معناي زيركي و هوشياري و تيز بيني است.
زيركي و كياست در معناي متداول و معمول آن در مورد زرنگي در رسيدن به بهره هاي مادي و پيشرفت هاي دنيايي و كسب مال و پست و شهرت و نيل به موقعيت هاي اجتماعي است و فرد كيس و زيرك كسي است كه در رسيدن به اين امور و استفاده از اين موقعيت ها هوشيار و آماده و چابك باشد. هر چند زيركي و كياست در اين امور اگر همراه با تضييع حقوق ديگران و زير پا گذاشتن حدود الهي نباشد بي مانع است، ولي از منظر دين و پيشوايان معصوم علیهم السلام كيس حقيقي، انسان مومني است كه در پرتو ايمان و بصيرت مومنانه خود راه حق از باطل و مسير خير را از شر تميز مي دهد و در جاده مستقيم بندگي و عبوديت حق قدم بر مي دارد و ديد نافذ او كه ثمره ايمان و اعتقاد عميق اوست به درون و باطن امور و حوادث نفوذ مي كند و از سطحي نگري و ساده انديشي و ظاهربيني به دور است.
با معيارهاي معمول و متداول فردي مانند معاويه انسان كيس و زيرك و موقعيت شناسي است كه از همه فرصت ها براي رسيدن به منافع و مقاصد نامشروع خود بهره مي برد و از همه ابزارها در اين راه استفاده مي كند ولي از ديدگاه اولياي دين اين شيطنت و دنيا طلبي و مكر وحيله است و به همين علت امير المومنين علیه السلام در سخني به اين مضمون مي فرمايد: معاويه از من زيرك تر نيست ولي او انساني بي پروا است كه همه حدود و مرزهاي الهي را زير پا گذاشته و به هيچ چيز پايبند نيست؛ ولي حدود الهي و رعايت تقوا مرا محدود كرده و نمي توانم از هر وسيله اي براي نيل به مقصودم استفاده كنم.
درنهج البلاغه چند ويژگي براي انسان كيس بيان شده كه به برخي اشاره مي شود :
1- فرصت هاي الهي و عبادات و طاعات را براي قرب به حق غنيمت مي شمرد : ان الله سبحانه جعل الطاعه غنيمه الاكياس ؛ خداي سبحان طاعت را غنيمت زيركان قرار داد . ( حكمت 331 )
2- به ظاهر و رويه اعمال اكتفاء نمي كند بلكه به روح و باطن و حقيقت آن نيز توجه دارد : كم من صائم ليس له من صيامه الا السهر والعناء، حبذا نوم الاكياس و افطارهم ؛ بسا روزه داري كه بهره اي جز گرسنگي و تشنگي از روزه داري خود ندارد و بسا شب زنده داري كه از شب زنده داري خود چيزي جز رنج و بي خوابي به دست نياورد ! خوشا خواب زيركان و افطارشان .
بنا بر اين مهم ترين عامل در كسب كياست و فراست و زيركي عاقلانه و خدا پسند داشتن ايمان است. انسان مومن در سايه ايمان و نور آن حقايق را مي نگرد و در همان وقتي كه نكاه ظاهربينان سطحي نگر از لايه رويين و ظاهر حوادث و حقايق تجاوز نمي كند و در دام توهمات و تخيلات خود اسيرند، نگاه خدايي و تيز بين انسان مومن و وارسته به عمق و لايه هاي دروني آنها راه مي يابد و با چشم بصيرت از واقعيات امور و وقايع خبر دار مي گردند.
کیاست و زرنگی در غالب موارد بايد با پاك بودن و نورانيت و تعميق ايمان به وسيله عمل صالح و نيت صاف و شايسته و خير و و مداومت بر اعمال نيك آن را به دست آورد و در واقع بصيرت و كياست، ثمره شيرين ايمان و عمل صالح است و شدت و ضعف و درجه آن بستگي به شدت و ضعف و درجه اين دو دارد.
موفق باشید
🌺
☘️🌺
🌺☘️🌺☘️🌺☘️ @pasokhgoo5
