آثار و پیامدهای مصرف کالاهای داخلی و خارجی
حوزه/ یکی از راههای درک اهمیت و حساسیت هر چیزی؛ نگاه به آثار و پیامدهای آن است. در منابع دینی هم مفاهیمی مانند دوراندیشی، تدبیر و آینده نگری با فراوانی غیرقابل احصا مطرح شده اند.
به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام مهدی جبرائیلی تبریزی در یادداشتی به موضوع کالاهای داخلی و خارجی پرداخته است که بدین شرح است:
حضرت علی (ع) می فرمایند: «عاقل ترین مردم کسی است که بیشتر در عاقبت کارهایش بیندیشد». (شرح غررالحکم، ج ۲، ص ۴۸۴).
نیز فرموده اند: «مؤمنان، کسانی هستند که آینده خویش را می شناسند»(بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۲۵).
طبق دو روایت نورانی فوق، سنجش خروجی و بازده کنشها و رفتارهای انسانی از نشانه و مصادیق عقل و ایمان هستند.
و هرآنچه که از حساسیت، گستره و عمق اثرگذاری بیشتر برخوردار باشد، ارزیابی و دقت در آثار آن دارای اهمیت بیشتری خواهد بود.
بنابراین یکی از راههای درک اهمیت و حساسیت هر چیزی؛ نگاه به آثار و پیامدهای آن است. در منابع دینی هم مفاهیمی مانند دوراندیشی، تدبیر و آینده نگری با فراوانی غیرقابل احصا مطرح شده-اند.
به طور کلی آینده نگری و تدبیر، لازمه مدیریت انسان در امور فردی و اجتماعی است و بدون آن در زندگی کامیاب و موفق نخواهد شد.
حمایت از کالای داخلی به لحاظ اهمیت استراتژیک آن در حوزه های مختلف (اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی) زندگی فردی و اجتماعی همگان، جزو مباحثی است که بایستگی به توان توانمندسازی کشور درهمان حوزه ها بوسیله مدیران کشور و عموم مردم دارد. وظیفه اصلی مدیریت کشور فرهنگ سازی عمومی واقدامات عملی زیادی است که باید در جای خود به تفصیل بیان شوند. و وظیفه مردم مصرف تولیداتی است که توسط ایرانی تولید شده است.
اما در این مجال مقالی کلی و گذرا گفته خواهد شد ازآنچه که حمایت و استفاده از کالای داخلی در زندگی ما دارد و نیز آنچه که مصرف کالا و تولید خارجی در پی دارد. شاید ذکر این نکات تلنگری باشد بر همه همگان که نقطه پایانی را در این سال بر گذشته ای که خسارتها بر ایران وایرانی تحمیل کرده است:
آثار و پیامدهای حمایت از کالاهای داخلی
آثارحمایت از کالاهای داخلی را بطورکلی درچند مورد می توان خلاصه کرد. این موارد شامل پیامدهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی می شوند:
۱- مقاوم سازی اقتصاد؛ رهبرمعظم انقلاب: «خرید جنس داخلی یک ضرورت برای مقاوم‌سازی اقتصاد است و بر روی همه چیز این کشور تأثیر میگذارد. باید به این توجّه کرد؛ این نقش همه مردم است».
۲- حفظ استقلال و ارتقای جایگاه کشور در نردبان قدرت نظام بین‌الملل؛ قدرت سیاسی یک کشور بواسطه قدرت تولیدی باعث ارائه چهره مثبت سیاسی در عرصه های جهانی و افزایش اعتبارات جهانی خواهد شد.
ایشان فرمودند: «تا یک کشور، اقتصاد خود را قوی نکند، پایدار نکند، متکی به خود نکند، مستقل نکند، نمی تواند از لحاظ سیاسی و فرهنگی و غیره تأثیرگذار باشد».
۳- کاهش وابستگی ارزی به کشور های بیگانه وتقویت پول ملی و اتکاء به آن در معاملات و مبادلات اقتصادی؛ در اقتصاد عمومی رایج است که قدرت هر ارز در برابر ارزهای جهان عمدتا تابعی از تعادل تراز پرداختی آن است؛ بنابراین، با فرض عملکرد صادراتی معین، مدیریت تقاضای واردات اهمیت زیادی در کنترل تراز تجاری دارد. لذا مصرف کالاهای محلی به تثبیت ارزش پول محلی کمک می کند. این امر، ایجاد ذخایر ارز خارجی را برای حمایت از موقعیت تراز پرداخت کشور تسهیل می کند.
۴- ایجاد اشتغال؛ مصرف کالاهای تولید محلی، با توجه به پیوند اقتصادی بین تولید کننده و مصرف‌کننده، تقاضا برای منابع نیروی کار محلی را ایجاد می کند و به همین دلیل به مبارزه با بیکاری کمک می کند. رهبرانقلاب بیان داشته اند: «شما وقتی کالای داخلی را مصرف می کنید، به کارگر ایرانی دارید کمک می کنید، اشتغال ایجاد می کنید، رشد و نمو ایجاد می کنید».
و «مصرف داخلی، تولید داخلی را افزایش می دهد؛ تولید داخلی که افزایش پیدا کرد...بیکاری برطرف می شود. تولید که رونق بگیرد...اشتغال افزایش پیدا کند».
حفظ مشاغل موجود در بخش های تولیدی و گسترش وایجاد مشاغل جدید به واسطه فراهم شدن تقاضای جدید برای محصولات موجود و خدمات جدید و در نتیجه کاهش نرخ بیکاری خروجی حمایت از کالای داخلی است.
۵- شکوفایی ظرفیت‌ها و عوامل تولید؛ رشد و شکوفایی عوامل تولید ازجمله نیروی انسانی متخصص، منابع طبیعی ومواد اولیه، سرمایه اولیه، دانش فنی و تکنولوژی و... وبه تبع آن افزایش کیفیت و کمیت تولید با استمرار آن و کشف و اجرای راه حل های بهتر در تولید در گرو حمایت از کالای داخلی است. ایشان معتقد هستند که «شما وقتی کالای داخلی را مصرف می کنید ... رشد و نمو ایجاد می کنید».
۶- کاهش نرخ بیکاری و پیامدهای منفی آن؛ ایشان دغدغه هودشان را در این مورد هم بیان داشته اند: «ما می خواهیم فرزند خودمان، جوان خودمان و کارگر خودمان را وادار کنیم به کار؛ می خواهیم او را سرگرم اشتغال کنیم، میخواهیم او را از مضرّات بیکاری نجات بدهیم. بیکاری خیلی مضرّات دارد؛ مضرّات اجتماعی دارد، مضرّات امنیّتی دارد، مضرّات اخلاقی دارد».
از دیگر نتائج آن جلوگیری از فرار مغزها به سایر کشورها بواسطه فراهم شدن امکان بکارگیری تخصص ها در بخش های مختلف تولیدی کشوراست.
۷- غلبه برچالشهای دشمنان؛ رهبرمعظم انقلاب در تحلیل موضوع از منظر امنیتی هم فرموده اند: «اگر ملت ایران با همت خود، با عزم خود، با آگاهی و هوشمندی خود، با همراهی و کمک مسئولان، با برنامه‌ریزیِ درست بتواند مشکل تولید داخلی را حل کند و در این میدان پیش برود، بدون تردید بر چالش هایی که دشمن آن را فراهم کرده است، غلبه کامل و جدی پیدا خواهد کرد».
واستدلال کرده اند: «اگر ما توانستیم تولید داخلی را رونق ببخشیم، مسئله تورم حل خواهد شد؛ مسئله اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلی به معنای حقیقی کلمه استحکام پیدا خواهد کرد. اینجاست که دشمن با مشاهده این وضعیت، مأیوس و ناامید خواهد شد. وقتی دشمن مأیوس شد، تلاش دشمن، توطئه دشمن، کید دشمن هم تمام خواهد شد».
برخی دیگر از آثار حمایت از کالای داخلی:
۱. تقویت بورس اوراق بهادار به واسطه افزایش قدرت تولیدی و مالی شرکت ها.
۲. کاهش صادرات مواد خام و بسترسازی ایجاد و افزایش ارزش افزوده بر روی مواد خام در کشور.
۳. ایجاد ارزش افزوده؛ ارزش افزوده بعنوان عامل اصلی رونق و شکوفایی اقتصادی کشوری. تزریق این ارزش افزوده دررگ‌های اقتصادی سبب افزایش رونق اقتصادی خواهد شد.
۴. کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی درمصارف جاری کشور و زمینه سازی سرمایه گذاری درآمدهای نفتی برای طرح های عمرانی و سرمایه گذاری های کلان.
۵. کاهش قیمت تمام شده محصولات بواسطه تولید انبوه و نوسازی و بازسازی خطوط تولید و به روز شدن آنها.
۶. کاهش نقش تصدی گری دولت بواسطه فعال شدن بخش های خصوصی و تعاونی و درنتیجه شکل-گیری ساختارهای نظارتی دولت به عنوان وظیفه اصلی حوزه حاکمیت.
۷. کاهش تورم به واسطه افزایش تولید و ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و همچنین کاهش تورم ناشی از کمبود عرضه بواسطه افزایش تولید بواسطه کاهش مشکلات مربوط به حمل و نقل و گمرک ناشی از واردات کالا.
۸. امکان حضور واقعی در مناطق آزاد تجاری جهان بواسطه افزایش تولیدات داخلی و بالارفتن قدرت رقابت جهانی و تقویت صنایع دستی و بسترسازی جذب گردشگر خارجی.
۹. بومی شدن علوم و تکنولوژی های مختلف در حوزه تولید از طریق آزمون و مهندسی معکوس و در نتیجه امکان تبدیل شدن دانش به ثروت و تجاری شدن علوم مختلف و نیز صادرات دانش بومی و توانمندی های تکنولوژیکی به سایرکشورها.
۱۰. تقویت باورهای اسلامی– ایرانی و ملی و کاهش وابستگی های فرهنگی واجتماعی به بیگانه و احساس همزاد پنداری بواسطه مصرف کالاهای ایرانی دربین مردم
۱۱. مقابله با کسری تجاری کشور در مناسبات تجاری با سایر کشورها؛ با دستیابی به مازاد تجاری در مبادلات تجاری با سایر کشورها، قدرت کشور تثبیت می شود. با این سیاست دولت می-تواند با ایجاد محدودیت‌هایی بر سر راه واردات کالاها و خدمات سایر کشورها مردم را از خرید کالاهای وارداتی باز داشته و با کاهش خروج ارز به خارج، منابع مالی لازم برای سایر فعالیت‌ها فراهم کند.
۱۲. محصولات تولید شده به دست مردم مسلمان کشور و بنابراین اطمینان به رعایت الزامات اعتقادی در فرآیندهای تولید که فقدان آنها می تواند اثرات وضعی نامطلوب بر مصرف کننده برجا گذارد.
۱۳. کاهش آثار تحریم های جهانی در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، روحی و روانی جامعه.
۱۴. افزایش قدرت وام دهی به سایر کشورها بواسطه افزایش توان پولی.
۱۵. دفع فرهنگ بیگانه و تأثیرگذاری بر فرهنگ بیگانه از طریق انتقال تکنولوژی و صادرات به کشورهای دیگر.
۱۶. ارائه الگوئی عینی و عملیاتی برای سایر کشورهای مسلمان جهان از طریق دستیابی به اهداف مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بواسطه حمایت و مصرف تولیدات داخلی.
آثار و پیامدهای حمایت از کالاهای خارجی
آیه الله خامنه ای مصرف کالای خارجی را نشانه «فرهنگ غلط» و «یک بیماری» می دانند. این فرهنگ غلط می تواند خسارتهای جبران ناپذیری براقتصاد کشور وارد و به تبع آن ساحات سیاسی، امنیتی و فرهنگی را در سطح کلان تحت تاثیر قرار دهد.
برخی از آثار آن از نگاه ایشان:
۱. مانع پیشرفت کشور
از آسیبهای مصرف کالای خارجی می توان به کاهش تولید ثروت ملی و ممانعت از شکوفایی استعدادها و ظرفیت های ایرانی و در نتیجه کاهش و یا رکود روند پیشرفت کشور اشاره کرد.
«این فرهنگ غلطی است ـ که متأسفانه در بخش هایی از ما حاکم است ـ که مصنوعات خارجی را مصرف کنیم؛ این به ضرر دنیای ماست، به ضرر پیشرفت ماست، به ضرر آینده ماست. همه مسئولیت دارند؛ دولت هم مسئولیت دارد، باید از تولید ملی حمایت کند، تولید ملی را تقویت کند».
۲. خسارت و بیکاری کارگر ایرانی
«یک عده‌ای خوششان می‌آید که بگویند فلان نشان خارجی روی لباسشان هست یا روی وسیله خوراکی‌شان هست؛ این یک بیماری است؛ این بیماری را باید علاج کرد. این کار، توجه نکردن به این است که ما در این مملکت داریم زندگی می کنیم و از نعمت های الهی بر این کشور داریم برخوردار می شویم. آن وقت پولی را که در این کشور به دست می‌آوریم، می ریزیم توی جیب یک کارگر خارجی».
«ما به قیمت به کار واداشتنِ یک کارگر بیگانه که تولید او را مصرف میکنیم، یک کارگر داخل کشور را بیکار میکنیم. همه مسئولین کشور، سیاستگذاران کشور، مسئولان تبلیغات کشور، خودِ کارآفرینان، خودِ کارگران، دولت، بخش های مربوطه به این نکته باید اهمیت بدهند».
۳. ورشکستگی کارخانههای داخلی
«یک جنسی... نوع داخلیاش هست، نوع خارجیاش هم هست؛ یک مقداری به خاطر تبلیغات خارجی، یک مقدار به خاطر پُزدادن به اینکه این جنس خارجی است... شما آن را انتخاب میکنید ... نتیجه، ورشکستگی کارخانه داخلی، بیکاری کارگر داخلی و در نهایت باعث ناامیدی سرمایهگذار داخلی میشود. بیکاری هم که به دنبال خودش اعتیاد، فساد و اختلافات خانوادگی میآورد و به دنبال آن، حوادث سیاسی و اجتماعی فراوان به وجود می‌آید».
«خب معلوم است وقتی که جنس خارجی وارد شد... تولید داخلی می خوابد. وقتی تولید داخلی خوابید، ... جوان ما بیکار می شود، اشتغال ما کم می شود، رکود بر کشور حاکم می شود، وضع زندگی و معیشت مردم دشوار می شود».
۴. تقویت سرمایه و سرمایه دار خارجی
یکی از آثار زیان بار مصرف کالای خارجی تقویت سرمایه های خارجی و تضعیف نیروی داخلی است: «شما مصنوعات خارجی را که مصرف می کنید، در واقع کمک می کنید به اینکه حجم آن بنگاه خارجی، آن کارگر خارجی، آن سرمایه‌دار خارجی، مدام بیشتر بشود و تولید داخلی ضربه بخورد، شکست بخورد».
از دیگر آثار منفی مصرف کالای خارجی می توان به موارد زیراشاره کرد:
۱. خروج ارز از کشور؛
۲. محدود شدن تولید مؤسسات صنعتی داخلی و افزایش هزینه‌های آنها ودرنتیجه افزایش قیمت محصولات داخلی؛
۳. کاهش سرمایه‌گذاری در زمینه تولید وافزایش گرایش به واردات؛
۴. ازبین رفتن اعتماد به نفس و انگیزه تولیدکنندگان داخلی برای تلاش در راه بهبود کیفیت و نوآوری و کاهش توان رقابتی آنها؛
۵. کاهش تولید داخلی باعث کاهش تولید ناخالص ملی و داخلی بعنوان یکی از عوامل رشد اقتصادی.
این موارد و فراوان همانند دیگر را باید مد نظر قرار داد و هرکس خود به وظیفه خویش در قبال آن عمل نماید. مسئولان کشور در هر سطح و مسئولیتی که دارند و تولیدکننده و مصرف کننده. حمایت از کالای ایرانی دارای مولفه ها و الزاماتی است که باید با چاشنی غیرت ایرانی به آنها ملتزم شد.
