سبک زندگی اسلامی برای مادران باردار در نوروز
رسم‌های نوروزی مانند صله‌رحم و حضور در طبیعت فواید زیادی برای مادران باردار و شیرده دارد؛ به‌خصوص که نوروز امسال با اعیاد شعبانیه متقارن‌شده و فرصت‌خوبی برای این مادران فراهم کرده است.
به گزارش مشرق، دین اسلام برای تمان شرایط و دوران زندگی برنامه‌های متنوعی دارد. به عنوان مثال باردار بودن یا داشتن نوزاد شیرخوار دلیل قانع‌کننده‌ای برای بر هم زدن برنامه تعطیلات بهاری نیست. اگر نگاهی به روایت‌ها و حدیث‌های اسلامی بیندازید، حتماً دستتان می‌آید که همه برنامه‌های نوروزی ما، ایرانی‌ها، از صله‌رحم و دید و بازدید نوروزی گرفته تا گردش و تفریح و خوردن میوه، همه و همه در سبک زندگی اسلامی توصیه و تأکید شده است و نه‌تنها ضرری را متوجه مادران باردار نمی‌کند، بلکه فواید بسیاری هم برای آن‌ها دارد. نکته قابل توجه این است که نوروز امسال خانم‌های باردار به دلیل شیوع بیماری کرونا باید مراقبت بیشتری داشته باشند و در عین حال تعطیلات نوروز با روزهای ماه مبارک شعبان متقارن است، فرصت خوبی برای این گروه از مادران ایجاد شده تا با ذکر و توسل به امام زمان (ع) روح و جان خود و فرزندشان را هم صفایی بدهند.
گفت‌وگویی که با دکتر محسنی، کارشناس دینی و استاد دانشگاه انجام شه به بررسی مسائل و امور مربوط به خانم‌های باردار و یا دارای نوزاد پرداخته تا به مسائل و برنامه‌های مربوط به این گروه از مادران پاسخ داده شود.
آن طور که این محقق اسلامی توضیح می‌دهد، یکی از توصیه‌های بسیار مهم برای مادران باردار تلاوت قرآن کریم است. چه‌بهتر که پدر جنین یا نوزاد هم که در تعطیلات نوروز در خانه به سر می‌برد در تلاوت قرآن، همسر خود را یاری کند و هر دو در کنار یکدیگر بنشینند و قرآن را تلاوت کنند. در این مورد تأکید شده است که خانم‌های باردار سوره‌های مبارکه مریم و محمد را به طور مداوم تلاوت کنند. البته باید توجه داشت که تلاوت هر دو سوره تأکید شده، مربوط به هر دو جنس دختر و پسر است. همچنین مادر باید در تلاوت این سوره‌ها و همچنین ختم قرآن کریم تداوم و استمرار داشته باشد و اگر شاغل است، از تعطیلات نوروزی برای این هدف بهره کافی را ببرد. از طرف دیگر اقامه نماز شب هم نباید از برنامه نوروزی جا بماند. چون در روایات اسلامی آمده است که اگر زنی در دوران بارداری، نماز شب به‌جا آورد خداوند فرزند او را در سلامت و آرامش خواهد آفرید. باید توجه داشت که اگر کسی در دوران تجرد اهل اقامه نماز شب نبوده هم سعی کند در دوران بارداری نماز را به‌جا آورد. در عین حال دائم الوضو بودن مادر باردار و ترک کردن رفتارهای زشت و گناه، باعث نورانی شدن چهره فرزند او می‌شود. انجام اوامر الهی و دست خیر داشتن هم در این مورد مؤثر خواهد بود و عید نوروز هم بهانه خوبی برای دست به جیب شدن در کارهای خیر است.
مهمانی نوروزی یعنی آرامش خاطر
می‌دانیم که دوران بارداری به طور معمول حدود نه ماه زمان می‌برد تا اینکه نوزادی متولد شود. در عین حال صله‌رحم یکی از برنامه‌های زندگی است که به خصوص در ایام تعطیل رواج پیدا می‌کند. خانم‌های باردار تا چه اندازه می‌توانند این دستور اسلامی را انجام دهند؟
همان طور که اشاره کردید دوران بارداری حدود نه ماه طول می‌کشد. در این مدت خانم باردار نمی‌تواند و البته نباید رفت و آمدهای خود با خانواده و اقوام را قطع کند به این بهانه که توانایی جابه‌جا شدن را ندارد و یا اینکه همسرش چنین اجازه‌ای به او ندهد. به ویژه در زمان تعطیلات عید نوروز که تب مهمانی رفتن داغ است و برکت‌های زیادی هم برای مادر باردار به همراه دارد.
نکته قابل توجه این است که خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «و اتقوا الله الذی تسائلون به و الارحام» در تفسیر مجمع‌البیان به نقل از امام باقر علیه السلام روایت شده که آن حضرت فرموده است: «معنای تقوای از ارحام این است که از قطع رحم بپرهیزید.» باید توجه داشت که چنین دستوری به طور مطلق آمده و افرادی که گمان می‌کنند در دوران بارداری نباید با دوستان و اقوام رفت و آمد داشته باشند، کاملاً در اشتباه هستند؛ بنابراین برقراری صله‌رحم و دید و بازدید نوروزی در دوران بارداری هم باید همچنان ادامه داشته باشد، چراکه در ایجاد روحیه مادر بسیار مؤثر است.
**تأثیر انجام صله‌رحم در کاهش افسردگی پس از زایمان
* رفت و آمدهای خانوادگی برای مادرانی که به تازگی صاحب نوزاد شده‌اند، چه اثری دارد؟
اگر خانمی به تازگی وضع حمل کرده است، باید توجه داشته باشد که همین مهمانی‌ها و دیدارهای نوروزی می‌تواند تا اندازه زیادی بر روحیه او تأثیر مثبت گذاشته و احتمال ابتلا به افسردگی را در او کاهش دهد. چراکه ابتلا به افسردگی در طول دوران بارداری و بعد از وضع حمل، موضوعی است که بسیاری از خانم‌ها با آن مواجه می‌شوند.
**ممنوعات بارداری
* چه نکات و اموری باید در رفت و آمدها برای این قشر از خانم‌ها رعایت شود؟
در دید و بازدیدها نباید در مورد تغذیه خانم باردار یا شیرده سهل‌انگاری کرد. چون در این مدت هر مسلمان ایرانی به رسم ایرانی و اسلامی، به دیدار آشنایان و اجرای حکم الهی صله‌رحم می‌رود و از آنجایی که تغذیه خانم باردار یا شیرده در تعیین سرنوشت فرزند او بسیار اثرگذار است، نباید در این مورد غفلت کرد. زیرا تغذیه او از غذاهای حلال یا حرام، یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین سعادت یا بدبختی و شقاوت فرزندش است.
البته خوراک و تأثیر آن بر کودک فقط مربوط به تعطیلات نوروزی نیست، بلکه به طور کلی حلال و پاک بودن غذایی که هر انسانی می‌خورد، از دوران کودکی تا وقتی که پدر یا مادر می‌شود، اثر زیادی بر خلق و خو و سرنوشت فرزند او دارد. اصولاً غذاهای حرام و ناپاک باعث می‌شود که فرزند ناصالح و ناپاک شود و در زندگی خود، علاوه بر ارتکاب اشتباهات و گناهان زیاد، احتمالاً دچار سرنوشت خوبی نباشد. پس بهتر است که در مهمانی‌ها و دیدارهای نوروزی هم مراقب تغذیه مادر باشیم،
* در این باره چه روایت معتبر و قابل توجهی وجود دارد؟
پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله بارها بر دوری کردن زنان باردار از خوردن غذای حرام و شبه ناک تأکید کرده و خطاب به پدران فرموده است: «فرزندانتان را در رحم مادرانشان تربیت کنید.» سؤال شد: «چگونه این کار را انجام دهیم ای رسول خدا؟» آن حضرت فرمود: «با خوراندن غذای حلال (به مادرش).»
در عین حال باید توجه داشت که شیطان لشکر خودش را از بین انسان‌هایی با نطفه و لقمه حرام تشکیل می‌دهد. کسی که حرام می‌خورد، ناخودآگاه نه‌تنها نمی‌تواند حق را از باطل تشخیص بدهد بلکه حتی حق را به صورت باطل و باطل را به شکل حق می‌بیند و درک می‌کند. بر همین اساس بوده که حضرت سیدالشهدا علیه السلام در روز عاشورا خطاب به لشکر عمر سعد که با ایجاد سر و صدا مانع از سخن گفتن آن حضرت می‌شدند، تأکید فرمود که: «حرامی که در وجود خودتان فروبرده‌اید مانع از این می‌شود که کلام حق را بشنوید و درک کنید.»
**به خط قرمز نزدیک نشو!
* چگونه باید تشخیص بدهیم که میوه و غذایی که در مهمانی می‌خوریم، حلال است یا حرام؟ اگر در این مورد شک داشتیم چه کنیم؟
درست است که صله‌رحم در اسلام واجب است و دید و بازدید هم رسم خوب ما ایرانی‌هاست. اما خانم باردار باید مراقب باشد که اگر در حلال بودن میوه و آجیل آشنای خود شک دارد، از آن نخورد. یعنی می‌شود این رسم خوب و پسندیده را به‌جا آورد اما از غذای شبهه‌ناک دوری کرد.
چون در دین اسلام علاوه بر اینکه توصیه شده است که همه انسان‌ها و به ویژه خانم‌های باردار از خوردن خوراکی‌های حرام دوری کنند، تأکید شده که این احتیاط را در مورد استفاده از خوراکی‌های مشکوک به حرام بودن هم رعایت کنند. چراکه این امکان وجود دارد که خانم باردار در مورد حلال بودن غذایی شک داشته باشد و آن غذا واقعاً حرام باشد. در این صورت خوردن آن غذا باعث می‌شود که بر سیرت جنین او اثر منفی بگذارد.
بنابراین دقت در مورد استفاده از خوراکی‌ها و میوه‌های مشکوک به حرام بودن هم از مواردی است که نباید هیچ کدام از مادران باردار درباره آن سهل‌انگاری کنند. البته در این مورد، پدر هم وظیفه دارد که همیشه و در هر حالی غذای حلال و پاکی برای خانواده تهیه کند و مادر باید مراقب باشد که جز از غذای پاکیزه و حلال نخورد و از خوراکی‌های مشکوک هم دوری کند.
**حضور در طبیعت
* گشت و گذار در طبیعت هم یکی دیگر از رسم‌های خوب ایرانی‌ها در تعطیلات آغاز سال است. این رسم برای خانم‌های باردار چه فایده‌ای دارد؟
حضور در طبیعت برای خانم‌های باردار بسیار مفید است چون به آن‌ها آرامش داده و اضطراب و نگرانی را دور می‌کند. در عین حال بر جنین هم تأثیر مثبت دارد. در روایات توصیه شده که حضور خانم باردار در سبزه‌زار و طبیعت باعث زیبا شدن فرزند او می‌شود.
البته مادران باید در نظر داشته باشند که صرف اینکه یک یا دو بار در طول بارداری در طبیعت قرار بگیرند کفایت نمی‌کند، بلکه در مورد همه توصیه‌های یاد شده باید تداوم و استمرار داشته باشند. درمجموع مادر باید سعی کند که در مدتی که می‌خواهد کودک خود را به دنیا آورد از نشاط و شادابی خاصی برخوردار شود تا کودک سالم و آرامی را به دنیا آورد.
**خوردن میوه دقت کنید
یک نکته بسیار مهم برای خانم‌های باردار و شیرده این است که در تمام مدت بارداری یا شیردهی خود، به ویژه در تعطیلات عید نوروز، خوردن میوه را فراموش نکنند. چون انواع میوه‌ها از جمله سیب، گلابی و به تأثیر بسیار مطلوبی بر سلامت کودک دارد. به عنوان مثال در مورد میوه به در کتاب بحارالانوار از امام رضا علیه السلام نقل شده است که آن حضرت فرمودند: «به همسران باردارتان کندر بدهید. اگر حمل آن‌ها پسر باشد، پاکیزه قلب و دانشمند و شجاع خواهد شد و اگر دختر باشد، خوش‌اخلاق و زیبا می‌شود.»
انواع آجیل و خشکبار هم مانند میوه‌جات، بر سلامت مادر و کودک او اثر مثبت دارد. چراکه تحقیقات جدیدی که پایگاه خبری هلس دی نیوز آمریکا آن را منتشر کرده نشان داده که مصرف آجیل توسط مادران در دوران بارداری ممکن است به جلوگیری از آلرژی در کودکان و نوجوانان منتهی شود. در عین حال توصیه شده است که مادر از زمانی که تصمیم به بارداری گرفت، نباید از کنجد و فرآورده‌های آن استفاده کند. همچنین هنگام ویار بهتر است که مادر از غذاهای بودار استفاده نکند و به جای آن‌ها شربت عسل با لیموترش تازه و یخ استفاده کند.
البته از قدیم گفته‌اند «اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست». پس هم در خوردن میوه‌جات و هم در مصرف خشکبار باید دقت شود تا مبادا با مصرف بیش از اندازه سلامت مادر و کودک به خطر بیفتد.
**تلاوت قرآن و اقامه نماز شب در نوروز و اعیاد شعبانیه
* با توجه به اینکه به نوروز امسال با روزهای پربرکت ماه شعبان متقارن شده، خانم‌های باردار و شیرده چگونه باید از این ایام استفاده کنند؟
رفت و آمدها در روزها و شب‌های تعطیلات نباید باعث شود که خانم باردار یا شیرده از انجام کارهای ویژه‌ای که در اسلام توصیه شده، بازبماند. یکی از توصیه‌های بسیار مهم تلاوت قرآن کریم است. چه‌بهتر که پدر جنین یا نوزاد هم که این روزها در خانه به سر می‌برد در تلاوت قرآن، همسر خود را یاری کند و هر دو در کنار یکدیگر بنشینند و قرآن را تلاوت کنند.
در این مورد تأکید شده است که خانم‌های باردار سوره‌های مبارکه مریم و محمد را به طور مداوم تلاوت کنند. البته باید توجه داشت که تلاوت هر دو سوره تأکید شده، مربوط به هر دو جنس دختر و پسر است. همچنین مادر باید در تلاوت این سوره‌ها و همچنین ختم قرآن کریم تداوم و استمرار داشته باشد و اگر شاغل است، از تعطیلات نوروزی برای این هدف بهره کافی را ببرد.
از طرف دیگر اقامه نماز شب هم نباید از برنامه نوروزی جا بماند. چون در روایات اسلامی آمده است که اگر زنی در دوران بارداری، نماز شب به‌جا آورد خداوند فرزند او را در سلامت و آرامش خواهد آفرید. باید توجه داشت که اگر کسی در دوران تجرد اهل اقامه نماز شب نبوده هم سعی کند در دوران بارداری نماز را به‌جا آورد.
در عین حال دائم الوضو بودن مادر باردار و ترک کردن رفتارهای زشت و گناه، باعث نورانی شدن چهره فرزند او می‌شود. انجام اوامر الهی و دست خیر داشتن هم در این مورد مؤثر خواهد بود و عید نوروز هم بهانه خوبی برای دست به جیب شدن در کارهای خیر است.
**نوروز امسال را غنیمت بدانیم
* برگزاری برخی مراسم مذهبی مانند جشن میلاد امام زمان علیه السلام هم از مراسم خوب و پربرکت امسال است. برنامه مادران باردار در این ایام چگونه باید باشد؟
همان طور که اشاره کردید نوروز امسال با ایام میلاد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هم‌زمان شده است. این تقارن تاریخی فرصت خوبی است تا مادر باردار یا شیرده تا حد امکان در این روزهای تعطیل ذکر و توسلی به آن حضرت داشته باشند.
اگر امکان برگزاری جشن های شعبانیه در سطح شهرها و روستاها بود، این بانوان به دلیل بارداری باید دقت بیشتری برای حضور در جمع ها داشته باشند. اما در هر حال حضور در مجالس ذکر اهل بیت علیهم‌السلام برکت های زیادی برای مادر و جنین او دارد.
در عین حال می‌توان روزهای تعطیل نوروز امسال را به مشرف شدن به اماکن زیارتی اختصاص داد تا در ضمن زیارت و توسل، روح و جان مادر باردار صیقل پیدا کرده و بر سلامت فرزندش هم مؤثر باشد. بنابراین رفتن به زیارتگاه برای مادری که باردار است بسیار توصیه شده. چراکه حتی نگاه به ضریح مطهر امامان معصوم و نواده‌های پاک و بزرگوار آن‌ها علیهم‌السلام هم در صفای باطن مادر و جنین اثر زیادی دارد که طبیعتاً منجر به آرامش روحی و جسمی جنین می‌شود و این آرامش‌ها عمدتاً پایدار است. چراکه همان آرامشی که مادر در اثر حضور در این مکان‌ها دریافت می‌کند، جنین هم از آن آرامش بهره‌مند می‌شود.
منبع: تسنیم
