شرحی بر یک روایت؛ نظر علامه مجلسی درباره حدیث "قهر با برادر دینی"

حوزه/ اگر بین دو برادر دینی در اثر کوتاهی کردن در آداب معاشرت کدورتی پیدا شد و سرانجام به قهر و جدایی کشید، نباید بیش از سه روز به متارکه ادامه دهند و اما قهر در این سه روز ظاهرا عفو شده است؛ چراکه سبب تسکین غضب و بدخلقی در این مدت است، با اینکه دلالت آن بر جواز ضعیف است.

به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب «واژه های اخلاقی از اصول کافی» اثری از مرحوم آیت الله علی مشکینی است که در آن، نکاتی زیبا و قابل استفاده پیرامون مباحث مختلف اخلاقی آمده و «حوزه نیوز» منتخبی از این نکات را در شماره های گوناگون تقدیم علاقمندان می نماید.

* قهر کردن با برادر دینی

(۱) رسول خدا(ص) فرمود: بیش از سه روز جدایی و قهر کردن روا نیست.

شرح:

علامه مجلسی گوید: ظاهر این حدیث این است که اگر بین دو برادر دینی در اثر کوتاهی کردن در آداب معاشرت کدورتی پیدا شد و سرانجام به قهر و جدایی کشید، نباید بیش از سه روز به متارکه ادامه دهند و اما قهر در این سه روز ظاهرا عفو شده است؛ چراکه سبب تسکین غضب و بدخلقی در این مدت است، با اینکه دلالت آن بر جواز ضعیف است. و (باید دانست که) این گونه اخبار مخصوص است به غیر بدعت گذاران و هواپرستان و آنان که بر گناه خو گرفته اند و آن را رها نمی کنند؛ وگرنه قهر و جدایی از آنان مطلوب و این خود یک نوع نهی از منکر است.

(۲) حضرت صادق (ع) فرمود: دو مرد به صورت قهر کردن از هم جدا نشوند جز اینکه یکی از آن دو سزاوار بیزاری (خدا و رسولش) و لعنت (یعنی دوری از رحمت حق) گردد، و چه بسا که هر دوی آنان سزاوار آن شوند.

(۳) رسول خدا(ص) فرمود: پس هر کدام از آن دو (که با هم قهر شده اند) به سخن گفتن با برادرش پیشی گرفت، او در روز حساب پیشرو به بهشت باشد.

(۴) امام باقر(ع) فرمود: خدا رحمت کند مردی را که میان دو تن از دوستان ما الفت اندازد، ای گروه مؤمنین باهم انس و الفت گیرید و به هم مهربانی کنید.

(۵) امام صادق (ع) فرمود: تا هنگامی که دو مسلمان با هم قهر هستند پیوسته شیطان شادمان است و همین که باهم آشتی کنند، زانوهای شیطان به لرزد و بندهایش از هم جدا شود و فریاد زند:ای وای بر او (و مقصود از او خود شیطان است) از آنچه بدو رسد از هلاکت.