طلاق، آسیب اجتماعی بغرنج جامعه

به گزارش ایرنا، منشا و علت اصلی طلاق در جوامع به اعتقاد كارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا سمنان، ناآگاهی در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و خانوادگی است.
جامعه امروز در حال گذار از زندگی سنتی به سوی مدرن است و سردرگمی بر سر دو راهی این دو ، سر منشا بسیاری از آسیب های اجتماعی از جمله پدیده طلاق است.
در بررسی های به عمل آمده بیشتر طلاق ها به دلیل تفاوت در فرهنگ، سطح تحصیلات، اختلاف سنی، نژاد و اختلاف در مذهب رخ می دهد كه این عوامل به راحتی با آموزش و فرهنگ سازی بین جوانان در رابطه با چگونگی انتخاب و معیار های انتخاب می توان برطرف كرد.
به تاكید كارشناسان موارد یادشده با چند جلسه مشاوره قبل از ازدواج امكان پذیر نیست و آموزش كاربردی باید از دوران مدارس و خانواده شروع شود چرا كه فرهنگ سازی یك شبه اتفاق نمی افتد زیرا نیازمند زمان است.
به گفته سخنگوی سازمان ثبت احوال كشور میزان عمومی طلاق در كشور نسبت به كل جمعیت حدود 2 به ازای هر هزار نفر جمعیت است و سال گذشته اندكی بیش از این میزان یعنی حدود 174 هزار و 590 مورد طلاق و 608 هزار و 977 مورد ازدواج ثبت شده است.
بر اساس آمار موجود میزان عمومی و طلاق در پنج سال گذشته در سمنان روند نزولی داشته است، میزان عمومی ازدواج سال ٩٠ در استان 10.3 درصد بوده است و این میزان در سال 97 به 7.1 درصد رسید و نرخ طلاق در سمنان در سال 90 حدود 1.8 درصد بوده كه در سال 97 به 1.6 درصد رسیده است.
یكی از شاخص های ساده و در عین حال مهم بیانگر وضعیت ازدواج و طلاق در جامعه 'نسبت ازدواج به طلاق' است كه نشان می دهد در یك مدت زمان مشخص، به ازای چند ازدواج یك طلاق ثبت شده است؛این نسبت اكنون در كشور 3.5 ازدواج در مقابل یك طلاق است و در سمنان یه ازای هر چهار ازدواج یك طلاق ثبت شده است.
خبرگزای ایرنا مركز سمنان در همین ارتباط میزگردی با عنوان ' طلاق آسیب اجتماعی بغرنج جامعه، چالشها و راهكارها' با حضور حجت الله یحیایی معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری، ساره امیر جان معاون امور اجتماعی اداره كل بهزیستی استان سمنان، مجتبی سلطانی رییس اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشكی سمنان، زینب سوری مشاور كاهش طلاق و رقیه عمرانی مشاور رفتاری دانشگاه علوم پزشكی سمنان برگزار كرد.

** ارایه خدمات مشاوره ای تخصصی شود
رییس اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشكی سمنان گفت : جامعه امروز در حال پیش رفتن به سوی زندگی مدرن است و بیشتر شدن مسایل اجتماعی و خانوادگی به ویژه در حوزه عواطف و احساسات نیز از پیامدهای آنست.
مجتبی سلطانی افزود : تخصصی شدن یكی از ویژگی های زندگی مدرن است كه امروز گریبان گیر جامعه شده است چرا كه در گذشته وظایفی مانند آموزش ، تربیت و بهداشت به عهده خانواده بوده ولی در زمان حاضر و با مدرن شدن هر یك از وظایف تفكیك شده به عهده یكی از نهادهای اجرایی است و این موضوع موجب سردرگمی خانواده شد.
وی با بیان این كه سردرگمی در وظایف و مسوولیت ها سرچشمه بروز بسیاری از مشكلات خانواده های امروز است، ادامه داد : جامعه امروز نه سنتی هست و نه مدرن بلكه در حال گذر به سمت زندگی مدرن است.
وی تصریح كرد : جمعیت شهر سمنان را بیشتر قشر تحصیل كرده و اداری تشكیل می دهد و به همین دلیل بیشتر به سمت مدرن شدن گام برداشته است.
به گفته سلطانی یكی از عوارض گذر از زندگی سنتی به سوی مدرن شدن پدیده اجتماعی طلاق است و سمنان به دلیل گذر به سوی مدرن شدن به نسبت جمعیت بیشتر در گیر موضوع طلاق شده است.
وی با اشاره به این كه مجموعه ای از عوامل در طلاق دخیل هستند، گفت : ارایه خدمات مشاوره ای به وسیله نهادهای دولتی مانند آموزش و پرورش، شورای حل اختلاف، كمیته امداد ، هلال احمر، سپاه و نیروی انتظامی اقدامی نادرست است.
رییس اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشكی سمنان بیان داشت : مشاوره باید به وسیله متخصص مشاوره خانواده و از سوی سازمان بهزیستی كه وظیفه ذاتی این نهاد كمك به بهبود زندگی افراد جامعه است، انجام شود.
وی زمان تعیین شده برای مشاوره قبل از طلاق را مناسب ندانست و گفت : مشاوره طلاق باید در اولین فرصت بعد از اقدام به طلاق صورت گیرد اكنون مشاوره طلاق بعد از انجام شدن روند اداری و در آخرین مرحله برای زوجین در نظر گرفته می شود كه این موضوع موجب كاهش اثر بخشی مشاوره می شود.
وی اظهارداشت : ارایه خدمات مشاوره به زوجین در سال های اول زندگی كه دوران پرمخاطره را سپری می كنند و خانواده های در معرض خطر راهكاری مهمی برای كاهش طلاق است.
وی ادامه داد : مشاوره پیش از ازدواج در كنار آزمایش زنتیك پیش از ازدواج باید مهم و ضروری تلقی شود و مراكز بهداشت مشاوره با كیفیت و كاربردی برای مراجعان ارایه دهد.

**76 درصد طلاق بومی سمنان هستند
معاون امور اجتماعی اداره كل بهزیستی استان سمنان گفت : براساس مراجعه خانواده های درگیر طلاق به واحد كاهش طلاق این اداره كل آماری تهیه شده كه نشان دهنده آن است بر خلاف دیگر آسیب های اجتماعی كه در بین افراد غیر بومی شیوع دارد اما متاسفانه 76 درصد طلاق بومی سمنان هستند.
ساره امیر جان افزود: 18 درصد طلاق ها در دوران عقد ، پنج درصد در كمتر از یكسال اول شروع زندگی، 27 درصد در پنج تا هفت سال اول شروع زندگی ، هشت درصد سه تا پنج سال و هشت درصد یك تا سه سال اول شروع زندگی خود به طلاق منجر شده است.

** تغییر نقش خانواده زمینه ساز طلاق شد
امیرجان اضافه كرد : طبق آمار موجود ، طلاق 50 درصد مراجعان به دلیل نداشتن فرزند بوده است و 41 درصد مردان متقاضی طلاق معتاد بودند‌.
به گفته وی در مراكز كاهش طلاق 10 درصد سازش اتفاق افتاده كه این رقم با توجه به دشواری ایجاد سازش بین زوجین متقاضی طلاق قابل توجه است.
وی خاطرنشان كرد : بی وفایی و نبود تعهد زناشویی ، اعتیاد، عدم مسوولیت پذیری و بلد نبودن مهارت ارتباطی بین زن و شوهر سه عامل مهم و با درصد فراوانی بالا و علت مراجعه متقاضیان برای طلاق است.
به گفته امیرجان، تغییر نقش خانواده ها به دلیل گذر از زندگی سنتی به سوی زندگی نوین از عوامل زمینه ساز طلاق بوده است.
وی ازدواج براساس تعهد و تكلیف را از عوامل پایداری زندگی مشترك و پایین بودن آمار طلاق در گذشته و از عوامل افزایش آمار طلاق در زمان حاضر را ازدواج براساس محبت ، عشق احساسی و برآورده كردن نیازهای شخصی برشمرد.
به گفته وی شرایط اقتصادی و نیاز خانواده، سن ، نژاد ، تفاوت در فرهنگ ، مذهب و باورهای دینی از دیگر عوامل زمینه ساز طلاق هستند.

** قبح طلاق در جامعه از بین رفته است
امیرجان یادآور شد : در زمان حاضر قبح طلاق از بین رفته است و پدیده طلاق در اجتماع یك اتفاق ساده تلقی می شود و دیگر خانواده ها نه تنها مانند گذشته عامل بازدارنده از طلاق نیستند بلكه تسهیل كننده آن هستند.
وی ادامه داد : متاسفانه برخی از وكلا در استان سمنان تسهیل كننده طلاق هستند و باید برای حل این مشكل تمهیداتی اندیشیده شود.
معاون امور اجتماعی اداره كل بهزیستی سمنان گفت : به زودی سامانه طلاق در استان و به مدت 6 ماه به صورت آزمایشی در شهر سمنان راه اندازی می شود و بعد از این مدت راه اندازی این سامانه در تمام شهرها در دستور كار قرار دارد.
امیرجان آموزش مهارت زندگی را مهمترین راهكار كاهش طلاق برشمرد.

**روشنگری در كاهش طلاق تاثیرگذار است
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری گفت : آگاهی بخشی، آموزش و روشنگری نقش بسیار مهم و انكارناپذیری در كاهش آمار طلاق دارد.
حجت الله یحیایی افزود: در قرآن كریم آمده است زن و مرد را آفریدیم تا در كنار هم آرامش پیدا كنند اما در جوامع امروزی عده ای از زنان و مردان به گونه ای عمل می كنند تا منفورترین حلال خداوند را تجربه كنند.
وی علت افزایش آمار طلاق در جوامع امروزی را كم رنگ ‌شدن نقش رهبری و هدایت خانواده ها دانست و اضافه كرد : در هنگام بروز مشكل، بزرگان خانواده و همسایه ها برای رفع مشكل واسطه می شدند اما امروز دیگر این نقش از بین رفته است.
وی زندگی تجملاتی و كم شدن عاطفه و محبت، رقابت ناسالم و دراصطلاح چشم و هم چشمی ، الگوگیری از شخصیت های ماهواره ای ، نداشتن الگو را ازعوامل زمینه ساز طلاق برشمرد.
یحیایی اظهارداشت : الگوگیری و بهره گیری از تجربیات بزرگان از عوامل استحكام خانواده ها در گذشته بوده كه در زمان حاضر دیگر این الگو گیری درست به چشم نمی خورد.
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تصریح كرد : به دلیل اعلام برخی رسانه ها مبنی بر این كه استان سمنان به نسبت جمعیت بیشترین آمار طلاق را دارد استانداری با هدف بررسی و پایش طلاق در استان تحقیقاتی را انجام داد.
یحیایی اضافه كرد : براساس تحقیقات متوسط سن مردان در هنگام ازوداج 25 سال و در زنان 21 سال بوده و 43.8 درصد طلاق در مردان در بازه سنی 24 تا 29 سال و در زنان در بازه سنی 18 تا 23 سال رخ داده است.
وی خاطر نشان كرد : نتایج این تحقیقات در سمنان نشان دهنده آن است متاسفانه دوران جوانی اوج طلاق در این استان است.

**باورهای دینی در كاهش طلاق تاثیرگذار است
یحیایی یادآور شد : براساس تحقیقات بیشترین مخاطرات و مشكلات زوجین بین یك تا سه سال اول زندگی مشترك وجود دارد و ضروری است تمهیدات و اقدامات لازم با كمك كارشناسان اندیشیده شود تا به جوانان در این مدت حساس و پرمخاطره مورد آموزش قرار گیرند تا با برخورد درست از بسیاری طلاق ها و فروپاشی زندگانی جلوگیری كرد.
وی ازدواج زود هنگام در سن پایین و ناآگاهانه، نبود باورهای دینی و نقش ایمان، مسایل مالی و سطح تحصیلات را از عوامل طلاق در استان برشمرد و افزود : تحصیلات در كاهش آمار طلاق نقش مهمی دارد به گونه ای كه هر چه ‌‌‌‌ تحصیلات بالاتر باشد میزان طلاق كمتر ا‌‌ست.
به گفته وی براساس ‌ بیشترین طلاق در استان سمنان در بین اقشار دارای مشاغل آزاد، كارمندان و زنان خانه دار و كمترین طلاق بر خلاف باور در بین بیكاران رخ داده است.
یحیایی تفاوت سنی، خیانت، طلاق والدین، ناسازگاری های جنسی ، اعتیاد ، مشكلات روحی و روانی ، اختلاف نظر در تربیت فرزندان ، رسانه های اجتماعی و فضای مجازی و الگوگیری ناصحیح را از دیگر عوامل ایجاد شكاف و طلاق در بین خانواده برشمرد.
به گفته وی تحقیقات انجام شده در استان حاكی از آن است یك سوم پرونده های طلاق دارای وكیل منجر به ثبت طلاق شده است و مسجل است وكلا نقش تسهیل كننده در طلاق دارند.

**آموزش در كاهش طلاق تاثیرگذار است
یحیایی اظهارداشت : متاسفانه مشاوران در مراكز آموزشی نقش ارایه مشاوره تحصیلی را ایفا می كنند و نقش اصلی مشاوره ای را ندارند و در برخی پایه های تحصیلی كه نیاز به حضور مشاور تخصصی هست ضعف هایی وجود دارد.
وی ادامه داد : آموزش برای پیشگیری از طلاق و داشتن زندگی سالم باید از سنین پایین و از دوران مدارس آغاز شود و با چند جلسه آموزش پیش از ازدواج یا پیش از طلاق نمی توان راه به جایی برد چرا كه فرهنگ سازی یك پروسه زمانبر هست.
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تصریح كرد : مشاوران در مدارس نقش مهمی در فرهنگ سازی دارند ولی در زمان حاضر مشاوره در مدارس كاربردی و متناسب با نسل امروز نیست و بیشتر یكسری صحبت های كلیشه ای و شعاری است.
وی توجیه مشاوران مدارس و برگزاری دوره آموزشی مددجویی برای مشاوران مدارس را راهكاری برای توجیه مشاوران مدارس برای ارایه مشاوره اثر گذار دانست.
وی ارایه مشاوره به وسیله افراد متخصص و كاربلد از دوران مدارس را راهكار فرهنگ سازی برای كاهش آسیب های اجتماعی و داشتن زندگی بهتر دانست و افزود: اگر مشاوره در مدارس به همین روال پیش رود وضعیت بهبود نخواهد یافت.

**طلاق عامل بسیاری از مشكلات روانی است
مشاور رفتاری دانشگاه علوم پزشكی سمنان گفت: طلاق چند ضلعی است كه اضلاع این چند ضلعی تمام ابعاد جامعه مانند اقتصادی، سیاسی، اجتماعی ، فرهنگی و دینی را در برمی گیرد و زمانی كه طلاق اتفاق می افتد تمام ابعاد تحت تاثیر قرار می گیرند.
رقیه عمرانی افزود : انزواطلبی ، مادی گرایی و عدم الگو پذیری درست از اثرات زندگی مدرنیته بوده و امتنای فرزندان طلاق بعد از طلاق والدین برای فرزند آوری ، ایجاد مشكلات اقتصادی و فقر از پیامدهای طلاق هست.
وی ارایه مشاوره به وسیله یك مشاور متبحر و با تجربه را عامل مهم و اثرگذار در كاهش طلاق ذكر و اضافه كرد: دولت برای كاهش پدیده طلاق در بین خانواده های هدف اقدام به ارایه مشاور رایگان كرده ولی بر خلاف باور در كاهش آمار طلاق تاثیر نداشت.
عمرانی اضافه كرد : براساس تحقیقات خودش كه در استان سمنان و مازندران درباره تاثیر مشاوره در جلوگیری از طلاق انجام شده نشان دهنده آن است كه مشاوره زمانی تاثیرگذار است كه مشاوره به وسیله فرد متعهد ، متبحر و متخصص و باتجربه انجام شود.
وی گفت : فردی كه 2 بار طلاق گرفته و زندگی ناموفق را در زندگی شخصی خود تجربه كرده و یا فردی كه پس از چهل سال ازدواج نكرده تمایلی به تعهد نداشته است نمی تواند مشاوره پیش از طلاق بدهد و ضروری است وضعیت مشاورین و صلاحیت آنان برای مشاوره دادن در هر بخش بیش از بیش مورد نظارت و ارزیابی قرار بگیرد.
به گفته عمرانی، آموزش و پرورش و مشاوران حاضر در مدارس اگر به درستی به دانش آموزان مشاوره دهند نقش مهمی در كاهش آسیب های اجتماعی دارند.
وی ادامه داد : در زمان حاضر آموزش و پرورش سنتی رفتار می كند و در برخی مواقع از ورود مشاور به مدارس برای آگاه سازی و روشنگری دانش آموزان برای كاهش آسیب های اجتماعی ممانعت می كنند.

**مشاوره قبل از طلاق در سمنان وجود ندارد
كارشناس مشاور كاهش طلاق گفت : در استان سمنان متاسفانه مشاوره قبل از طلاق وجود ندارد.
زینب سوری در میزگرد ایرنا افزود : باید تمهیداتی اندیشیده شود تا مشاوره پیش از طلاق قبل از هرگونه اقدام قانونی انجام شود در زمان حاضر مراجعان خواستار طلاق بعد از ارایه دادخواست و سپری شدن تمام مراحل قانونی در قدم آخر برای مشاوره معرفی می شوند كه دیگر دیر شده است.
وی با بیان این كه زندگی ارزشمند است و باید همان گونه كه برای یك شب و آیین خواستگاری دسته گل چهار میلیون ریالی خریده می شود برای تداوم زندگی از مشاوره كمك بگیرند و بالابودن هزینه مشاوره را برای عدم مراجعه بهانه نكنند تاكید كرد : باید مراجعه به مشاوره در جامعه فرهنگ سازی شود.
سوری تصریح كرد : به عنوان راهكار كاهش طلاق باید تدابیری اندیشیده شود تا همانند آزمایش ژنتیك كه قبل از ازدواج یك الزام است برای مشاوره این گونه باشد و حتی گواهی صادر شود.
وی با بیان این كه مشاوره كمك می كند تا زوجین آموزش لازم درباره چگونگی ارتباط با یكدیگر را یاد بگیرند خاطرنشان كرد : ریشه بسیاری از طلاق ها بلد نبودن مهارت ارتباطی بین زوجین است و به گفته وی در زمان حاضر متاسفانه پدر و مادر ها تسهیل گر امر طلاق هستند و همین پشتیبانی خانواده خود در افزایش طلاق اثرگذار است.
وی انتخاب والدین و فرزندان به صورت مشترك و تلفیقی از زندگی سنتی و به روز در كنار یكدیگر را بهترین حالت در و موثرترین روش برای شروع و داشتن یك زندگی و ازدواج موفق برشمرد.
سوری مشكلات مالی ، فشار اقتصادی و برآورده نشدن خواسته ها ،خیانت و ضعف مهارتی را از عوامل مهم طلاق برشمرد.
وی الزام مشاوره تخصصی قبل از ازدواج را راهكار كاهش طلاق دانست و بیان داشت : اگر مشاوره باشد مهارت عشق ورزی ، ارتباط با یكدیگر آموزش داده می شود و با این آموزش بسیاری از مشكلات حل خواهد شد.
سوری تصریح كرد : هزینه دادخواست طلاق یك میلیون و پانصد هزار ریال است كه با این هزینه می توان سه جلسه منسجم و اثرگذار مشاوره برگزار كرد و نباید بحث هزینه مانع مراجعه به مشاور باشد.
وی اضافه كرد: در زمان حاضر برخی قضات به دلیل آنكه به تازگی مشغول به كار شده اند و به دلیل كم تجربه بودن خیلی سریع حكم طلاق را صادر می كنند درحالی كه انتظار خود در التیام مشكلات و انصراف از طلاق موثر است.
وی یادآور شد : مشاوره در كلاس های مشاوره پیش از ازدواج باید كاربردی تر و متناسب با نسل امروز ارایه شود چرا كه فرصت طلایی برای آموزش به زوجین است.