سوغات روسیه چیست؟

روسیه یکی از کشورهای پهناور جهان و همسایه دریایی ایران است، که نیمی از آن در آسیا و نیم دیگر آن در اروپا واقع شده است. روسیه جاذبه‌های گردشگری و تاریخی بسیاری را در خود جای داده و هرساله تعداد زیادی گردشگر را از سراسر دنیا به خود جذب می‌کند. این روزها یکی از مقصدهای گردشگران ایرانی هم کشور روسیه است. از بزرگ‌ترین دغدغه‌های مسافران ایرانی در هر سفر، تهیه بهترین سوغات است تا نشان دهند که در این سفر به یاد نزدیکانشان بوده‌اند.

در این مقاله از کجارو، با معرفی سوغاتی‌های کشور روسیه به شما در شناخت و انتخاب بهتر کمک می‌کنیم تا از سفر خود لذت بیشتری ببرید. اگرچه روسیه کشور پهناوری است، اما شهر مسکو و سن‌پترزبوگ طرفداران بیشتری دارد و ما در این مقاله سوغاتی‌هایی را معرفی می‌کنیم که به‌عنوان سوغات مسکو و سوغات سن پترزبورگ شناخته شده‌اند. از جمله این موارد عروسک ماتروشکا، جعبه‌های طراحی شده، والنکی ، کهربا و خولخوم هستند که در ادامه توضیحاتی درباره‌ هرکدام می‌آوریم.

ظروف خولخوم روسیه

ظروف خولخوم روسیه (russian khokhloma)، ظروفی از جنس چوب هستند که زمینه طلایی رنگ دارند و طرح‌های زیبای سنتی روی آن‌ها ایجاد شده‌اند. برای ایجاد این رنگ طلایی، سطح ظرف را با ترکیب خاصی می‌پوشاند و در کوره قرار می‌دهند. این ظرف در نهایت رنگ طلایی به خود می‌گیرد و روی آن با طرح‌هایی مزین می‌شود. گل، شاخه و دانه‌های قرمز رنگ تمشک عناصر سنتی خولخوم هستند. توصیه می‌کنیم خرید این ظروف زیبا را به‌عنوان سوغات روسیه از یاد نبرید.

از دیگر سوغاتی‌های کشور روسیه می‌توان به سماورهای تزئینی، لباس، کیف و کفش تهیه شده از پوست، خاویار، شکلات‌های روسی، ظروف سنتی، کریستال‌های سنتی و اوشانکا (کلاه خز گوشی دار) اشاره کرد.

عروسک ماتروشکا روسیه

عروسک ماتروشکا (russian doll matryoshka) که بابوشکا نام روسی آن‌ها است، از ماتریونا و ماتریوشا به‌معنای مادربزرگ الهام گرفته‌اند. این عروسک‌ها مجموعه‌ای از دخترانی هستند که لباس گلدار رنگی به تن دارند و همه به یک شکل هستند و تنها در اندازه متفاوت‌اند و به‌صورت تودرتو داخل هم قرار گرفته‌اند. این نحوه چیدمان جذابیت خاصی برای این عروسک‌ها پدید آورده است. حدود قرن ۱۹ میلادی این عروسک‌ها جایگاه خوبی کسب کردند و به‌عنوان هدیه و نماد روسیه شناخته شدند. ساخت دختران چوبی لپ قرمزی یکی از صنایع‌دستی سنتی روسیه بود و امروز هنرمندان معاصر این هنر را به اشکال دیگر هم تعمیم داده‌اند. این هنر زیبا امروزه به‌عنوان بهترین سوغات مسکو و دیگر شهرهای توریستی روسیه شناخته می‌شود.

جعبه‌های نقاشی شده روسیه

یکی از بهترین سوغات و هدیه‌هایی که می‌توان از روسیه تهیه کرد، جعبه‌هایی است که با ظرافتی خاص و هنرمندانه طراحی شده‌اند. اغلب طرح‌های آن‌ها از داستان‌های قدیمی اقتباس شده است. این جعبه‌های علاوه بر کاربردهای بسیار، زیبایی خیره کننده‌ای دارند.

والنکی روسیه

والنکی (russian valenki) یا چکمه نمدی نوعی پاپوش است، که قدمت آن به ۱۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. هدف از ساخت آن برای راه رفتن روی یخ و برف در فصل زمستان بوده است. ابتدا تولید این چکمه به‌صورت سنتی انجام می‌شد، اما بعدها به‌صورت صنعتی تولید شد. در نوع صنعتی از ترکیبات شیمیایی هم استفاده می‌کنند، ولی در نوع سنتی پشم را قالب می‌زنند  امروزه هم در برخی از کارگاه‌های کوچک می‌توان تولید سنتی این چکمه‌ها را دید. چکمه‌های نمدی در برابر سرما از پا محافظت می‌کنند، اما ضدآب نیستند و باید به‌همراه آن‌ها از کفش‌های لاستیکی هم استفاده کرد. ساخت کوچک‌ترین چکمه نمدی جهان یکی از شگفت‌انگیزترین آثاری است که توسط هنرمند روسی به نام لوشا انجام شد، این چکمه به کمک ذره‌بین قابل دیدن است و اندازه آن حدود یک میلی‌متر است.

کهربا روسیه

کهربا (russian amber) صمغ درختانی است که پس از سال‌ها در زیرآب قرارگرفته و با گذر زمانی نزدیک به پنجاه سال تبدیل به یک ماده سخت مانند سنگ شدند و به آن‌ها کهربا گفته می‌شود  طبق تحقیقات نمونه‌های قدیمی این سنگ ارزشمند، تصویری از گذشته زمین را در اختیار محققین می‌گذارد با حشرات، گیاهان و … که در دام این صمغ‌ها افتاده‌اند و به‌راحتی در داخل سنگ‌ها دیده می‌شوند  رنگ این سنگ زیبا نارنجی طلایی است که جلوه‌ زیادی دارد. طبق اعتقادات مردم روسیه کهربا علاوه بر زیبایی، خواص بسیاری دارد که مهم‌ترین آن‌ها آرامش بخشی، دفع انرژی‌های منفی و نشاط‌آور بودن آن است. در مناطق دیگری از جهان نیز این سنگ وجود دارد، اما بزرگ‌ترین معدن آن در روسیه قرار دارد و این دلیلی است بر مرغوبیت و کیفیت کهربای روسی که می‌توان به‌عنوان سوغات یا استفاده‌ شخصی آن را از روسیه تهیه کرد. معمولا کهربا زینت بخش وسایلی همچون گردنبند، گوشواره، انگشتر و دیگر زیورآلات و برخی ظروف تزئینی تلقی می‌شود.

همچنین یکی از زیباترین آثار هنری که با کهربا درست شده اثر «اتاق کهربا» در سن پترزبورگ روسیه است که برای شاه پروس (فردریک اول) ساخته شد و زمانی عنوان هشتمین عجایب جهان را گرفت و در جنگ جهانی دوم به غارت رفت. این اثر مجموعه‌ای بود که دیواره آن از کهربا، طلا و سنگ‌های قیمتی پوشیده شده بود.

روسری و شال روسیه

روسری (russian scarves) هم‌زمان با ورود مسیحیت در کشور روسیه، پدید آمد. کلمه شال هم پس از روسری از زبان فارسی گرفته شد و در روسیه به وجود آمد و به‌معنای روسری بزرگ که روی آن طرح‌هایی از ترکیب عکس شرقی و سنتی دیده می‌شد  تا مدت‌ها تولید روسری و شال در روسیه به‌صورت سنتی انجام می‌شد، اما بعدها شمایل صنعتی به خود گرفت و هم‌زمان با صنعتی شدن شهرت جهانی یافت. یکی از مشهورترین شهرهای تولید روسری پاولوفسکی پاساد است. ویژگی روسری‌های این شهر زمینه‌ سورمه‌ای یا سیاه با گل‌هایی به رنگ‌های روشن است. این روسری‌ها علاوه بر کاربرد در فصول سرد به‌عنوان یک هدیه‌ بی‌نظیر شناخته شده‌اند و از این‌رو می‌تواند یکی از قشنگ‌ترین سوغاتی‌های شما از روسیه باشند.

نکاتی برای خرید سوغات در مسکو

کالاهای غیر روسی در بازارهای مسکو هم‌قیمت یا گران‌تر از بازارهای کشورهای تولیدکننده‌شان هستند و اگر دیدید که اینجور کالاها را با قیمت‌های خیلی پایین می‌فروشند، احتمالا با جنسِ تقلبی سر و کار دارید.

اگر می‌خواهید سوغاتی‌های محلی مسکو را ببینید، بهتر است سراغ کریستال‌ها، پارچه‌های کتان، صنایع‌دستی سنتی یا شال‌های پشمی بروید. خیلی‌ها هم یادگارهای دوره‌ کمونیستی را از مسکو سوغات می‌برند. اگر اهل خرید عتیقه‌جات هستید، یادتان باشد که برای خارج کردنِ عتیقه‌جات و آثار هنری ‌مثل نسخه‌های خطی، سکه‌های قدیمی، جواهرات، کتاب‌های قدیمی‌ باید از کمیته‌ فرهنگ روسیه مجوز بگیرید و مالیات هم بپردازید که معمولا این مالیات ۱۰۰ درصدِ قسمت خرید کالا است.

بهترین مراکز خرید در مسکو

خیابان پتروسکا

مهم‌ترین خیابان خریدِ مسکو خیابانِ پترُوسکا است که این روزها به دوره‌ اوجِ پیش از انقلاب ۱۹۱۷ برگشته است. این خیابان از کنارِ تئاترِ «بُلشوی» شروع می‌شود و به شمال می‌رود. دو طرف خیابان پر است از بوتیک‌های سطح بالا و یک فروشگاه بزرگ و یک مرکزِ خرید شیک را هم در آن پیدا می‌کنید. پیاده‌راهِ «استُلِسنیکُف» بهترین قسمتِ این خیابان است و مغازه‌های بی‌نظیرش خیره‌کننده هستند.

خیابان آربات

خیابان معروف آربات هم همیشه پاتوق توریست‌ها در مسکو بوده است و اگر می‌خواهید سوغاتی بخرید، بهتر است حتما سری به مغازه‌ها و کیوسک‌های رنگارنگش بزنید. آربات در واقع یک پیاده‌راه ۲۵٫۱ کیلومتری است که میدانِ «آرباتسکایا» در حلقه‌ بولوار را به میدان «اسمُلنسکایا» در حلقه‌ باغ متصل می‌کند.

بازار ایزمایلُوو

توی این بازار، انواع آثار هنری، صنایع‌دستی، عتیقه‌جات، یادگارهای دوره‌ کمونیسم و در واقع همه جور سوغاتی روسیه، از جمله عروسک‌های تودرتوی ماتریوشکا، را پیدا می‌کنید. بعضی مغازه‌ها هم فرش‌های سنتیِ ناحیه‌ قفقاز و آسیای مرکزی، سفال، کتان، جواهرات، کلاه‌های خز، صفحه‌های شطرنج و اسباب‌بازی‌های جورواجور می‌فروشند.

اینجا می‌توانید چانه بزنید، اما انتظار نداشته باشید که فروشنده‌ها خیلی با شما راه بیایند. در عوض با کمی چانه زدن، یا حتی بدون چانه زدن، می‌توانید از دست‌فروش‌ها حدود ۱۰ درصد تخفیف بگیرید. مغازه‌های اینجا هر روز باز هستند، اما بیشتر دست‌فروش‌ها فقط آخر هفته به این بازار می‌آیند.

غرفه‌های هنری بازار ایزمایلُوُو را در خیابانِ کریمسکی، درست‌ رو‌به‌روی ورودیِ پارک گورکی، و در «پِرِخُد» (بازارچه‌ زیرگذر) می‌بینید.

مرکز خرید جی‌یو‌اِم

ساختمان قرنِ نوزدهمی و دیدنیِ این مرکز خرید را در قسمت شرقی میدان سرخ پیدا می‌کنید؛ جایی که با وجود قدمت تاریخی، حال و هوایی امروزی دارد. اینجا تعداد بسیار زیادی از مغازه‌ها را در چند طبقه خواهید دید که همه جور جنسی می‌فروشند.

مرکز خرید اُخُتنی ریاد

این مرکز خرید مجلل را در دهه‌ ۱۹۹۰ ساخته‌اند و هرچند زمانی پر بود از بوتیک‌های گران‌قیمت، اما حالا مغازه‌هایش اجناسی با دامنه‌های قیمتیِ گوناگون می‌فروشند و از آن مراکز خرید پرطرف‌دار مسکو شده است. در طبقه‌ همکف مجموعه هم یک فودکورتِ بزرگ را پیدا می‌کنید که همیشه شلوغ است.

دِتسکی میر

این فروشگاه بزرگ که معنی اسمش «دنیا بچه‌ها» ست، در دوره‌ شوروی، مهم‌ترین مرکز فروشِ اسباب‌فروشی مسکو بود، اما الان، در کنار اسباب‌بازی‌های ساخت روسیه، انواع وسایل ورزشی و لوازم‌خانگی را هم در آن پیدا می‌کنید.

بهترین مراکز خرید سوغات در سنت پترزبورگ

Bolshoi Gostiny Dvor

این بازار، یکی از اولین بازارهای سرپوشیده به سبک طاق‌نما در جهان است، این بازار قدیمی بیش از ۱۰۰ فروشگاه در طولی حدود یک کیلومتر را شامل می‌شود در اینجا می‌توان کلیه اجناس را به‌صورت خرده فروشی، خرید کرد، ولی قیمت اجناس این بازار نسبت به سایر مراکز اندکی گران‌تر است.

Passage Trading House

این مرکز خرید کوچک اما زیبا که به Harrods معروف است، رو‌به‌روی گوستینی قرار دارد. در این مرکز می‌توانید اجناس جدید و با کیفیت را برای کودکان، زنان و مردان، همچنین لوازم خانگی، عتیقه‌جات، جواهرات خرید کنید.

Leningrad House Of Trade

در این فروشگاه لوازم خانگی، جواهرات و عطریات و پوشاک را به‌صورت عمده یا خرده فروشی می‌توانید تهیه کنید.

Moskovsky

در این فروشگاه، پوشاک، کالاهای ورزشی، لوازم خانگی و اشیای هنری و سوغات را به فروش می‌رسانند.

Narvsky

این فروشگاه مجموعه‌ای از پوشاک، اسباب بازی، لوازم خانگی، لوازم برقی و کالاهای ورزشی به فروش می‌رساند.

Svetlanovsky

در این فروشگاه پوشاک، لوازم خانگی، جواهرات و سوغات عرضه می‌گردد، همچنین برای بازی کودکان بخشی از آن اختصاص یافته است.

Apraksin Dvor

این بازار نیز تنوع زیادی برای تهیه انواع محصولات دارد.

Nevsky Prospekt

این خیابان که به شانزلیزه سن پترزبورگ معروف است، شامل فروشگاه‌ها و مغازه‌های لوکس است.

Souvenirs Market

در این بازار که پشت کلیسای Church of the Saviour واقع شده است، انواع سوغات ارزان قیمت روسی به فروش می‌رسد.

Pryalka Gallery

در این گالری می‌توانید انواع لباس و شال گردن‌های ابریشمی که بسیار شیک و گرم هستند و جوراب و بلوزهای زیبا را خرید کنید. همچنين کیف پول، دستکش و کلاه و جوراب‌های ساق بلند در آن یافت می‌گردد. این گالری محیطی گرم و منحصر‌به‌فرد دارد.