نتایج بررسی روند تصادفات رانندگی در سالهای 1385 تا 1396 نشان داد که در این سالها میزان مرگومیر ناشی از تصادفات جادهای در ایران روند کاهشی داشته است. استانهای سمنان، کرمان و مرکزی، بیشترین تلفات رانندگی و استانهای تهران، البرز و اردبیل کمترین میزان مرگومیر رانندگی را داشتند.
به گزارش ایسنا، شیوع حوادث رانندگی در ایران بیشتر از میانگین جهانی است و این کشور از نظر حوادث رانندگی در رتبه پنجم قرار دارد.
از آنجا که شناخت وضع و روند تغییرات مرگومیر ناشی از حوادث رانندگی در طول زمان، اطلاعات با ارزشی را برای کاهش تلفات ناشی از این حوادث در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد، به همین دلیل پژوهشگران با انجام مطالعهای روند مرگهای ناشی از تصادفات جادهای ایران را در بازه زمانی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار دادند.
برای انجام این مطالعه، محسن عسکری شاهی و زهرا رضازاده پژوهشگران مرکز تحقیقات پیشگیری و اپیدمیولوژی بیماریهای غیرواگیر به همراه محمود وکیلی پژوهشگر مرکز تحقیقات پایش سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، مشارکت داشتند.
اطلاعات مورد نیاز این پژوهش شامل تعداد مرگومیر سالانه تصادفات، به تفکیک جنسیت و استان از سایت سازمان پزشکی قانونی کشور و دادههای جمعیتی از سایت مرکز آمار ایران جمعآوری شد.
یافتههای بهدستآمده از این مطالعه نشان داد که میزان مرگومیر ناشی از تصادفات جادهای در ایران در بازه زمانی بررسیشده، روند کاهشی داشته است و میزان آن از ۳۹.۱ در هر صد هزار نفر در سال ۱۳۸۵ به ۲۰ در هر صد هزار نفر در سال ۱۳۹۶ رسیده است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ بخشی از روند کاهشی میتواند به دلیل چهار فعالیت اجرایی پلیس راهنمایی و رانندگی کشور از سال ۱۳۸۴ باشد که شامل قوانین اجباری شدن استفاده از کمربند ایمنی، قوانین اجباری شدن استفاده از کلاه ایمنی، اجرا و اعمال قوانین ترافیکی خاص و تولید برنامههای آموزشی و پخش آن از وسایل ارتباطجمعی باشد.
همچنین بازنگری قوانین راهنمایی و رانندگی پس از حدود ۴۰ سال از تدوین اولیه آن و اجرای این قوانین از سال ۱۳۹۰ میتواند یکی از دلایل موثر در کاهش پیوسته تلفات جادهای در سالهای اخیر باشد. مرحله نخست این قانون که محاسبه امتیازهای منفی برای رانندگان متخلف بود از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰ و مرحله بعدی که مربوط به افزایش نرخ جریمهها بود، از دیماه ۱۳۹۰ آغاز شد.
با وجود روند کاهشی نرخ مرگومیر ناشی از تصادفها، شواهد نشان میدهد که ایران یکی از کشورهایی است که با شیوع بالای تصادقات جادهای روبرو است. طبق گزارش جهانی ایمنی راهها در سال ۲۰۱۶؛ تلفات جادهای در ایران، چهار برابر بیشتر از فرانسه، پنج برابر بیشتر از آلمان و حدود ۱.۵ برابر بیشتر از ترکیه است.
با توجه به یافتههای مطالعه طی سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۶، استانهای سمنان، کرمان و مرکزی، بیشترین تلفات و استانهای تهران، البرز و اردبیل کمترین تلفات ناشی از حوادث رانندگی را داشتند. به اعتقاد محققان این مطالعه؛ تردد بالای محورهای مواصلاتی در استانهای سمنان، کرمان و مرکزی و همچنین وسعت زیاد و کویری بودن مسیر استانهای کرمان و سمنان که باعث خوابآلودگی رانندگان میشود، میتواند از دلایل بالای تصادفات در این استانها باشد.
این پژوهشگران میگویند: کم بودن تلفات در استانهای تهران و البرز میتواند به دلیل وجود بزرگراهها در جادههای اصلی، نصب دوربینهای راداری ثبت تخلفات سرعت، محدوده ترافیک و افزایش کنترل پلیس باشد.
محققان این مطالعه به مدیران خدمات بهداشتی و سیاستگذاران توصیه میکنند که توجه بیشتری به پیشگیری از آسیبهای ناشی از تصادفات رانندگی به ویژه در مردان که بیشترین قربانیان این حوادث هستند، داشته باشند.
نتایج به دست آمده از این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «روند مرگهای ناشی از تصادفات جادهای در ایران طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶» در مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل منتشر شده است.