باغ‌موزه هنر ایرانی مکانی است که در آن تاریخ معماری ایران در دل ماکت‌های مینیاتوری، به نمایش گذاشته شده و مورد بررسی قرار گرفته است.
باغ‌موزه هنر ایرانی که در شهر تهران و در محله باغ فردوس، میدان تجریش، خیابان شهید دربندی (مقصودبیک)، کوچه دکتر حسابی واقع شده، مکانی است که در آن ماکت بناهای تاریخی کشور قرار داده شده و برنامه‌های متنوع فرهنگی و هنری برای گردشگران برگزار می‌شود. در این مطلب با ما همراه شوید تا بازدیدی به‌یادماندنی از این موزه داشته باشیم.
تاریخچه
باغ‌موزه هنر ایرانی با متراژی کمتر از یک هکتار، دارای معماری با قدمت دوره پهلوی اول است. این بنا در اصل متعلق به توران مهاجر اسلامی (همسر سپهبد احمد میراحمدی) بوده و در سال ۱۳۱۰ ساخته شده است.
این باغ که در گذشته در اختیار خانه سینما بوده و به فعالیت‌های جنبی آن اختصاص داشته، در سال ۱۳۸۴ مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته و پس از ایجاد فضای سبز، در پنجم خرداد ۱۳۸۶ با تغییر کاربری، به باغ‌موزه هنر ایرانی تبدیل شده است. طرح اولیه این باغ با الهام از باغ فین کاشان به اجرا درآمده است.
سردر باغ موزه هنر ایرانی
ماکت‌هایی از بناهای تاریخی ایران در باغ موزه هنر ایرانیقرار داده شده است
سردر باغ‌موزه ایرانی با اسکلت فلزی و خرپا فلزی، به‌همراه گچ‌بری سنتی با پوشش نانو (ضد رطوبت) و دیوار ترکیبی از آجرنما و سنگ تراورتن، و کاشی‌کاری، طی ۵ ماه در سال ۱۳۹۱ ساخته شده است. دو عدد اتاقک نگهبانی نیز در پایین این سردر قرار گرفته‌اند.
آثار باغ موزه هنر ایرانی
در این باغ‌موزه، ماکت‌هایی از از بناهای تاریخی ایران قرار دارند، که ساخت آن‌ها توسط فرح پهلوی در دهه ۴۰ به ایتالیا داده شده بود تا در جشن‌های ۲۵۰۰ ساله نمایش داده شوند، اما این ماکت‌ها تا افتتاح موزه در سال ۸۶ در انبار نگهداری می‌شدند. در آن سال،۱۲ عدد از این ماکت‌ها رونمایی شده و هم‌اکنون برخی از ماکت‌های این بخش عبارت‌اند از عمارت‌های کاخ چهل ستون، هشت بهشت، سی و سه پل، شمس‌العماره، برج آزادی تهران، برج گنبد قابوس، باغ فین کاشان، نقش رستم مرودشت، آرامگاه دانیال نبی شهر شوش در استان خوزستان، قره کلیسا در آذربایجان غربی، گنبد سلطانیه شهر زنجان، و همچنین، ماکتی از برج میلاد که تناسبی با سایر آثار این مجموعه ندارد. ماکت برج میلاد، در ایران ساخته شده و به مناسبت افتتاح برج میلاد و هم‌زمانی آن با افتتاح این باغ‌موزه، در این محل قرار داده شده است. جنس این ماکت از فایبرگلاس بوده با جنسی سبک‌تر، نمونه موقت از این سازه است.
آثار باغ‌موزه هنر ایرانی
این ماکت‌ها نه‌تنها دارای ارزش هنری و تاریخی هستند، بلکه سیر تحول تاریخ معماری ایران را از پیش از اسلام تا دهه اخیر، به‌طور کامل به نمایش می‌گذارند. جنس ماکت‌های این مجموعه بتن بوده و تزیینات پنجره‌ها به‌وسیله رزین و پلی‌استر انجام شده است. همچنین، ماکت‌های هشت بهشت، چهل ستون و شمس‌العماره نیز با رنگ روغن نقاشی شدهاند. هرچند این ماکت‌ها در برابر شوک‌های حرارتی مقاومت دیده بودند، اما برخی از آن‌ها دچار آسیب شده بودند، که با احداث کارگاهی در باغ‌موزه، از آن‌ها قالب گرفته شده و مورد مرمت قرار گرفته بودند. به‌عنوان مثال، ماکت سی و سه پل به‌دلیل قرار گرفتن روی آب، دچار آسیب شده بود که در کارگاه به‌طور کامل ترمیم شده است.
آثار جشنواره‌های مجسمه‌سازی متعددی در باغ‌موزه هنر ایرانی نگهداری می‌شود
علاوه بر آثار نام برده شده، آثار برگزیده نخستین سمپوزیوم بین‌المللی مجسمه‌سازی تهران که در سال ۱۳۸۵ در بوستان چیتگر برگزار شد نیز در باغ‌موزه هنر ایرانی قرار داده شده است. آثار هنرمندان اروپایی و آسیایی، از هلند تا عراق و ایران گرفته، در این مجموعه قرار دارد. کارهای حجمی روی تنه درخت از شجاع‌الدین شهابی، جمشید مرادیان، حمیدرضا حکیمی، کامبیز صابری، کامران و کامبیز شریفی از جمله آثار این بخش هستند و باغ موزه هنر ایرانی را به یکی از جاهای دیدنی تهران بدل کرده‌اند.
در این مجموعه، درختان خشکیده را قطع نکرده‌اند و از تنه آن‌ها برای ایجاد آثار هنری استفاده کرده‌اند. مجسمه‌هایی با المان‌های اسطوره‌ای مانند ققنوس، صور اسرافیل، سروش و اسفندیار که به سبک انتزاعی ساخته شدهاند، از جمله آثار تولید شده به‌وسیله این درختان هستند.
محوطه باغ‌موزه هنر ایرانی
فعالیت‌های باغ‌موزه هنر ایرانی
- نمایش آثار هنرمندان تراز اول کشور به‌صورت ادواری با طرح موضوع
- کارگاه‌های آموزشی تخصصی (نظام استاد، شاگردی)
- آموزش خوشنویسی به شیوه شکسته نستعلیق
- آموزش نقاشی اصیل ایرانی
- نمایشگاه عکس در فضای باز باغ‌موزه با امکان نمایش بیست اثر هنری
این باغ‌موزه دارای بخش‌های مختلف دیگری از جمله نگارخانه، بخش فیلم، کارگاه‌های هنری، فروشگاه محصولات فرهنگی و ارائه آثار حجمی از مجسمه سازان ایرانی است. علاوه بر آن، در گالری پردیس این باغ‌موزه آثاری از هنرمندان مطرح در حوزه هنرهای تجسمی همچون زنده یاد صادق تبریزی، ناصر اویسی، کوروش شیشه‌گران، رضا بانگیز، مصطفی دشتی، رضا هدایت، جلال مشمولی و دیگر هنرمندان معاصر در رشته‌های نقاشی، نقاشیخط و حجم، به نمایش گذاشته شده است
