صفات:
صفات در زبان ترکی قبل از اسم می آیند و بر چند نوع می باشند:
صفت مطلق: صفتی است که به صورت ثابت در فرهنگ لغات قرار دارد و با آمدن قبل از اسم در واقع آن را تعریف می کند. مثال:
güzel (زیبا) , kötü (بد) , az (کم) , çok (زیاد)
صفت برتر: این نوع صفت با افزودن پیشوند daha ، که خود دارای معنی می باشد، به قبل از صفت مطلق ساخته می شود. مثال:
daha güzel (زیباتر) , daha kötü (بدتر) , daha az (کمتر) , daha çok (بیشتر)
صفت برترین: این نوع صفت با افزودن پیشوند en به قبل از صفت مطلق ساخته می شود. مثال:
en güzel (زیباترین) , en kötü (بدترین) , en az (کمترین) , en çok (بیشترین)
نکته اول: نوع خاصی از صفت وجود دارد که از مصدر فعل یا اسم ساخته می شود و در فرهنگ لغات به ندرت یافت می شوند. بلکه بسته به موقعیت این نوع صفت ساخته می شود. این صفت با افزودن li یا lı به مصدر ساخته می شود. البته باید دقت داشت که هنگام ترکیب ek - آخر مصدر حذف می شود. مثال:
ـ در زیر yetenek به معنی توانایی که خود اسم می باشد در ترکیب با lı به صورت yeteneklı به معنی توانا در آمده است:
yetenek + lı = yeteneklı
ـ در زیر yemek به معنی خوردن که خود فعل می باشد در ترکیب با li به صورت yemeli به معنی خوردنی در آمده است:
yemek + li = yemeli
نکته دوم: نوع خاصی از صفات همچون çok و fazla هر دو به معنی زیاد می توانند بر سر صفات دیگر آمده و نشان دهنده تاکید بیشتر بر آن صفت باشند. مثال:
ـ صفت çok به معنی "زیاد" وقتی همراه با صفت güzel به معنی "زیبا" میاید با هم معنی "خیلی زیبا" را می دهند.
ـ صفت fazla هم به معنی "زیاد" وقتی همراه با صفت güzel به معنی "زیبا" میاید با هم معنی "خیلی زیبا" یا "بیش از حد زیبا" را می دهند.
جمع بستن صفت و اسم: برای جمع بستن هم صفت و هم اسم از پسوندها ی ler - یا lar - استفاده می شود. مثال:
dağ کوه + lar =
dağlar کوهها
çiçek گل + ler =
çiçekler گلها
güzel زیبا + ler =
güzeller زیباها
acı تلخ + lar =
acılar تلخی ها
جملات زیر مثالهایی از مطالب بحث شده می باشد.
Bu guzel çiçek solmağa gidiyor
این گل زیبا می خواهد پزمرده شود.
Sen güzellerün en güzelı olmuşsun
تو زیباترین زیباها شده ای.
Bu kadar yeter,daha kötü olmak istemiyorum
آنقدر بسه, دیگه نمی خواهم بدتر بشه.
O gerçekden her işe yetenekli
او واقعا برای انجام هر کاری تواناست.
O dağların arkasında büyük bir şehir var
پشت آن کوهها شهر بزرگی قرار دارد.
Yoruldum iki yüzlü insanlardan
از انسانهای دو رو خسته شدم.
منبع:http://forum.persiantools.com
