از قدیم می‌گویند دوست پیدا كردن كار آسانی است، اما حفظ دوستان كار بسیار سختی است، بر همین اساس می‌توان گفت عاشق شدن، دوست داشتن و تشكیل خانواده به مراتب آسان‌تر از حفظ این علاقه و داشتن خانواده‌ای خوب و صمیمی است.
خیلی از زوج‌ها و خانواده‌ها درگیر شدن در مسائل كاری، معیشت و روزمرگی‌ها را بهانه‌ای برای دور شدن از فضای گرم و پرمحبت می‌دانند و فكر می‌كنند طبیعی است كه چند سال و حتی چند ماه بعد از تشكیل خانواده روابط معمولی و سرد بر فضای خانه حاكم باشد در حالی كه این مساله نه‌تنها طبیعی نیست بلكه در بسیاری از موارد فقط به خاطر بی‌توجهی و كم‌كاری دو طرف به وجود می‌آید و طبیعی جلوه می‌كند.
اگر فكر می‌كنید گرم و صمیمی بودن فضای خانواده به خودی خود انجام می‌شود و شما نباید تلاشی در این زمینه داشته باشید، صددرصد در اشتباه هستید. برای گرم بودن فضای خانه و خانواده باید برنامه و فكر داشته باشید. درهر خانواده‌ای ممكن است اختلاف‌نظر، كدورت و حتی بحث و جدل پیش بیاید، اما خانواده موفق خانواده‌ای محسوب می‌شود كه با وجود همه این مباحث بتواند مسیر آرامش و خوشبختی را طی كند.
كارشناسان مسائل خانواده بر این كه باید نسبت به گرم نگه داشتن كانون خانواده دقت و هوشمندی به خرج داد، تاكید بسیاری دارند و آموزه‌های روان‌شناسی نیز بر این كه باید از عشق و علاقه اولیه مراقبت كرد، توصیه می‌كنند.
گیاهی به نام عشق
روانشناسان و كارشناسان حوزه خانواده درخصوص تداوم محبت و عشق در خانواده و دوری از روزمرگی مثال ساده، اما عمیقی دارند. آنها عشق و دوست داشتن را به یك بذر تشبیه می‌كنند كه از وقتی كه كاشته می‌شود تا زمان بیرون آمدن از خاك و برگ و گل دادن نیاز به مراقبت دارد. در واقع تا وقتی كه گیاه زنده است باید مراقبت‌های لازم ادامه پیدا كند و اگر یكی از ابزار‌های مراقبت شامل نور، آب یا خاك خوب فراهم نشود خیلی زود گیاه موردنظر پژمرده شده و بعد از مدتی از بین می‌رود. حالا عشق و دوست داشتن نیز دقیقا مثل همان بذر و گیاه است عشق نیاز به مراقبت دارد و اگر آن را به خاطر عادت و روزمرگی به حال خود بگذارید، شك نكنید كه دیگر اثری از آن باقی نخواهد ماند.
گاهی برای توجه نشان دادن به خانواده‌تان تنها یك شاخه گل هم كفایت می‌كند البته اگر به موقع و درست انجام شود. اگر برای هدیه گرفتن و ابراز محبت منتظر می‌مانید تا بعد از یك دلخوری و بحث و جدل دست به كار شوید نه‌تنها محبت نمی‌كنید بلكه ارزش كارتان را نیز به حداقل می‌رسانید
ناگفته نماند كه این مراقبت باید به اندازه، درست و به موقع انجام شودو همان طور كه نور یا آبیاری زیاد می‌تواند باعث از بین رفتن گیاه شود اگر در توجه به همسر یا فرزندانتان توجه افراطی داشته باشید می‌تواند نتیجه عكس داشته باشد. یعنی افراط در عشق ورزیدن و دوست داشتن نه‌تنها مثبت نیست بلكه طرف مقابل را خسته و دلزده می‌كند. پس در عشق ورزیدن به خانواده‌تان حد تعادل را در نظر بگیرید و از افراط و تفریط پرهیز كنید.
یك شاخه گل محبت
راه‌های گرم كردن كانون خانواده زیاد است، اما مهم این است كه ساده‌ترین راه را بدون توقع و صادقانه انتخاب و به آن عمل كنید. گاهی برای توجه نشان دادن به خانواده‌تان تنها یك شاخه گل هم كفایت می‌كند البته اگر به موقع و درست انجام شود. اگر برای هدیه گرفتن و ابراز محبت منتظر می‌مانید تا بعد از یك دلخوری و بحث و جدل دست به كار شوید نه‌تنها محبت نمی‌كنید بلكه ارزش كارتان را نیز به حداقل می‌رسانید.
یادتان باشد محبت، محبت می‌آورد و دلخوری نیز اگر رفع نشود دلخوری‌های بزرگ‌تری را به وجود می‌آورد. برای شاد كردن اعضای خانواده و خصوصا همسرتان نیازی نیست كه حتما مناسبت خاصی در كار باشد هرچند كه برای مناسبت‌های خاص مانند روز تولد، سالگرد ازدواج یا تولد فرزندان باید برنامه ریزی خاصی داشته باشید، اما تهیه هدیه‌ای كوچك مثل یك شاخه گل نیازی به بهانه ندارد و می‌تواند تداوم بخش گرمای روابط خانوادگی باشد.
شیوه دیگران را مدنظر بگیر
مرز بین عشق ورزیدن واقعی و عشق ورزیدن به خاطر رفتار متقابل و انتظارات بیجا كه ریشه در خودخواهی دارد، بسیار باریك است. پس در دوست داشتن همسر و اعضای خانواده خود پرتوقع نباشید و سعی كنید همیشه صادقانه محبت كنید.
محبتی كه از روی صداقت و دوست داشتن واقعی نباشد خیلی زود چهره‌اش را نشان می‌دهد پس هرگز این روش را در پیش نگیرید.
برای محبت كردن تنها از روش‌ها و تعریف خودتان برای ابراز علاقه استفاده نكنید چون مسلما شیوه‌های شما مخصوص خودتان است و لزوما همان تعریف شما را در ذهن فرد مقابل ایجاد نمی‌كند. مثلا اگر فكر می‌كنید فقط گرفتن یك شاخه گل و گذاشتنش در گلدان گوشه خانه حتما تداعی‌كننده مفهوم عشق است، ممكن است در اشتباه باشید چرا كه شاید در نگاه همسرتان معنای دیگری داشته باشد و فكر كند كه گل را برای خودتان گرفته‌اید. گاهی لازم است خیلی شفاف و مستقیم به همسرتان بگویید كه دوستش دارید. در مورد سایر اعضای خانواده نیز همین مساله صادق است و باید محبت در كلام نیز از سوی همسران، والدین نسبت به فرزندان و حتی فرزندان نسبت به والدین ابراز شود.
یادم نره دوست دارم
برای ابراز علاقه و دوست داشتن نباید فقط به عمل بسنده كرد. مثلا اگر شما به عنوان زن خانواده از صبح در آشپزخانه بوده و غذای مورد علاقه همسرتان را تهیه كرده‌اید، كافی نیست. بهتر است هنگام چیدن میز یا حین صرف غذا حتما به همسرتان بگویید كه علاقه به او سبب شده برای تهیه غذای مورد علاقه‌اش زحمت بكشید. البته این مساله نباید با مدعی شدن و توقعات نادرست داشتن اشتباه گرفته شود بلكه در بیان این صحبت‌ها باید دقت شود تا مفهوم دوست داشتن منتقل شود.
اگر شما به عنوان مرد خانواده از صبح تا شب برای همسر و فرزندانتان در بیرون از منزل زحمت می‌كشید حتما قابل احترام است و نشان‌دهنده محبت شما به آنها محسوب می‌شود، اما لازم است به شكل شفاهی علاقه خودتان را به آنها ابراز کنید . برخی از پدرها تمایلی به ابراز محبت ندارند در حالی كه همسر و فرزندانشان از اشاره مستقیم آنها برای ابراز علاقه خوشحال می‌شوند.
توجه نكردن به نیازهای دو طرف باعث ایجاد مشكلات و گاهی اوقات جدایی می‌شود، این در حالی است كه اگر همسران محبت را نسبت به هم بیشتر و به نیازهای هم توجه كنند، بسیاری از مشكلات حل می‌شود
استفاده از لغات محبت‌آمیز، تاكید به دوست‌داشتن و گفتن «دوستت دارم» ضروری است و نباید از اعضای خانواده توقع داشته باشید كه خودشان میزان محبت شما را حدس بزنند و از روی كارهای روزمره شما مطمئن باشند كه همچنان دوستشان دارید.
كانون خانواده را به اندازه گرم كنیم
اگر در گرم كردن كانون خانواده افراط كنید ممكن است آتشی به وجود آید كه خاموش كردن آن كار راحتی نخواهد بود. برخی از افراد چنان در محبت كردن افراط می‌كنند كه رفتارشان به خودخواهی شباهت بیشتری دارد.
بر این اساس كارشناسان حوزه خانواده بر تعادل در محبت كردن تاكید می‌كنند. برخی از همسران هم توقعات غیرواقعی از محبت كردن دارند. در واقع در تصور آنها محبت كردن شاخص‌های عمومی ندارد و به شكل غیرمنطقی عشق و محبت را تعریف می‌كنند. برخی افراد هم در محبت كردن به شدت خساست به خرج می‌دهند. این افراد با تصور این كه محبت توقع می‌آورد سعی می‌كنند به شكل محدودی محبت خود را ابراز كنند كه این مساله به راحتی می‌تواند سردی روابط طرفین را به وجود آورد.
درخصوص روابط والدین و فرزندان نیز مشاهده می‌شود برخی از والدین چنان در محبت كردن افراط می‌كنند كه فرزندان آنها در آینده به افرادی وابسته و بدون اعتماد به نفس تبدیل شوند. از طرفی توجه و محبت كافی نداشتن به فرزندان نیز سبب می‌شود آنها دچار كمبود محبت شده و شخصیت غیرقابل قبولی داشته باشند. بر همین اساس توصیه می‌شود والدین با محور قرار دادن رابطه درست و محبت‌آمیز نسبت به خود و ارائه همین رفتار نسبت به فرزندان كانون خانواده را گرم و صمیمی كرده و بتوانند آرامش واقعی را در محیط خانه تجربه كنند.
محبت كردن را بیاموزیم
از حقوق فرزندان بر والدین این است كه پدر و مادر با مهر و عطوفت خود همواره حامی و پشتیبان آنها باشند زیرا اگر فرزندان در دوران كودكی با بی‌مهری و كمبود توجه والدین مواجه شوند زیان و لطمه‌های جبران‌ناپذیری بر آنها وارد می‌شود. ابراز احساس عشق و محبت یك مهارت است كه باید به فرزندان آموزش داده شود.
به اعتقاد كارشناسان مسائل خانواده رابطه صحیح و عاطفی والدین با فرزندان تامین‌كننده سلامت و بهداشت روانی فرزندان و زمینه‌ساز بروز استعدادهای آنان است. مهم‌ترین احتیاجات روانی فرزندان، برخورداری از محبت است و به همین دلیل، آنها باید احساس كنند كه والدینی صمیمی و مهربان دارند و از آنها این محبت كردن را بیاموزند.
در واقع اثر محبت در رشد روانی فرزندان مانند تاثیر نور و حرارت در رشد دانه گیاهان است و تا گرمای محبت به فرزندان یك خانواده نرسد رشد روانی و شخصیتی آنها به طور طبیعی صورت نمی‌گیرد. كمبود محبت حتی می‌تواند انحرافات اجتماعی را در فرزندان به وجود آورد كه قابل جبران نیز نخواهد بود. والدین با رفتار و اخلاق خود با فرزندانشان می‌توانند گل‌های زندگی خود را پژمرده و افسرده و یا برعكس شاداب، پویا، سالم و فعال به جامعه تحویل دهند.
- تبیان
