یکی از مهمترین اصول اخلاقی در مکتب اسلام، احترام به پدر و مادر است: آیات و روایات تاکید فراوان در این باره دارند جالب این است که در موارد بسیار بعد از توحید و یکتاپرستی بدون فاصله احسان به این دو نهاد ارزشمند عالم خلقت را مطرح می کنند، آری اینگونه بیانات آن هم از قادر حکیم علی الاطلاق و رسول گرامی اش و ائمه هدی علیهم السلام خود بیانگر اهمیت آن است.

منبع : چهل حدیث والدین , شریفی، محمود

پیشگفتار

«قال الله تعالی: و قضی ربك الا تعبدوا الا ایاه و بالوالدین احسانا اما یبلغن عندك الكبر احدهما، او كلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهرهما و قل لهما قولا كریما. . . »سوره اسراء: 23.

و خدای تو حكم فرموده كه، هیچ كس را جز او نپرستید و به پدر و مادر نیكی كنید اگر هر دو یا یكی از آنها به پیری برسند (كه موجب رنج و زحمت باشند) زنهار كلمه ای كه رنجیده خاطر شوند مگو و كمترین آزار به آنان مرسان و با ایشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو.و همیشه پر و بال تواضع و تكریم را با كمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو: پروردگارا، به پدر و مادرم رحمت و مهربانی فرما، آنگونه كه آنان مرا در كوچكی تربیت كردند.

گرچه هستی ما از خداست، لیكن سبب زندگی و وجود ما، پدر و مادر است و ما شاخه ای از وجود این دو عزیزیم و میوه ای از بوستان محبت و تربیت و مهر و عاطفه بی نظیر پدر و مادریم.انسان فراموشكار، وقتی به قدرت و موقعیتی رسید، دوران عجز و كوچكی خویش را از یاد می برد و پدر و مادر و زحمات طاقت فرسای آنان را فراموش می كند، و چه ناسپاسی و كفرانی بدتر از این؟

انسانیت و اخلاق ایجاب می كند كه پاسدار این دو گوهر باشیم و در حال حیاتشان از نیكی و احسان و پس از مرگشان از صدقات و یاد نیك غفلت نكنیم. ما امتداد وجودی والدین خودیم و فرزندان ما تداوم وجود مایند، چگونگی برخورد ما با پدر و مادر و احترام و نیكی ما به آنان سبب می شود: كه فرزندان ما نیز در نسل آینده، حق شناس و قدردان و نیكوكار به بار آیند. فرزندان ما همانگونه خواهند بود كه ما با والدین خویش رفتار می كنیم.

باری. . . ادای حق والدین و انجام سپاس زحمات آنان نیز مانند حق خدا و شكر نعمتهایش از عهده توانائی ما خارج است و تنها باید زبان به عجز بگشائیم و بال تواضع و فروتنی به زیر پای آندو فرشته بگستریم.با اینحال، توجه به مقام پدر و مادر و شناخت قدر و منزلت آنان نزد خداوند، زمینه ادای بخشی از حق بزرگ آنان را فراهم می سازد.

روایاتی كه در این مجموعه چهل حدیث والدین مطالعه می كنید، ما را با گوشه ای از وظایف خود در برابر والدین آشنا می كند.توفیق الهی یارمان باد كه از نیكوكاران به پدر و مادر خویش به حساب آئیم چرا كه رضایت خدا در رضایت آنان است.خدایا! ما را قدردان زحمات پدر و مادر بگردان.خدایا! ما را به تربیت نسلی با ایمان و حق شناس و پاكدل و نیكوكار موفق بدار.

1- بزرگترین واجب

قال امیر المؤمنین علی(ع): بِرُّ الوالِدَینِ أكبَرُ فَریضَةٍ.

امیر المؤمنین علی(ع) فرمود: بزرگترین و مهمترین تكلیف الهی نیكی به پدر و مادر است.میزان الحكمة، ج 10، ص 709.

2- برترین اعمال

قال الصادق(ع):اَفْضَلُ الْأَعْمالِ اَلصَّلاةُ لِوَقْتِها، وَبِرُّ الْوالِدَینِ وَالْجِهادُ فِی سَبیلِ اللّهِ

امام صادق(ع) فرمود: برترین كارها عبارتست از: 1 - نماز در وقت 2 - نیكی به پدر و مادر 3 - جهاد در راه خدا. بحار الانوار، ج 74، ص 85.

3- انس با پدر و مادر

« أَتَی رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ یا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّی رَاغِبٌ فِی الْجِهَادِ نَشِیطٌ قَالَ فَقَالَ لَهُ النَّبِی ص فَجَاهِدْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِنَّك إِنْ تُقْتَلْ تَكنْ حَیاً عِنْدَ اللَّهِ تُرْزَقْ وَ إِنْ تَمُتْ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُك عَلَی اللَّهِ وَ إِنْ رَجَعْتَ رَجَعْتَ مِنَ الذُّنُوبِ كمَا وُلِدْتَ قَالَ یا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لِی وَالِدَینِ كبِیرَینِ یزْعُمَانِ أَنَّهُمَا یأْنَسَانِ بِی وَ یكرَهَانِ خُرُوجِی فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَقِرَّ مَعَ وَالِدَیك فَوَ الَّذِی نَفْسِی بِیدِهِ لَأُنْسُهُمَا بِك یوْماً وَ لَیلَةً خَیرٌ مِنْ جِهَادِ سَنَةٍ»

مردی خدمت پیامبر اكرم(ص) آمد و گفت: پدر و مادر پیری دارم كه به خاطر انس با من مایل نیستند به جهاد بروم، رسول خدا(ص) فرمود: پیش پدر و مادرت بمان، قسم به آنكه جانم در دست اوست انس یكروز آنان با تو از جهاد یكسال بهتر است. (البته در صورتی كه جهاد واجب عینی نباشد).بحار الانوار، ج 74، ص 52-

4- محبوبترین كارها

عن ابن مسعود قال: سئلت رسول الله(ص): ای الاعمال احب الی الله عز و جل؟ قال: الصلاة لوقتها، قلت ثم ای شی ء؟قال: بر الوالدین، قلت: ثم ای شی ء؟ قال: الجهاد فی سبیل الله.

ابن مسعود می گوید: از پیامبر گرامی(ص) سؤال كردم محبوبترین كار پیش خدا كدام است؟فرمود: نماز در وقت، گفتم: بعد از آن چه چیز؟فرمود: نیكی به پدر و مادر، گفتم: بعد از آن چه چیز، فرمود: جهاد در راه خدا. بحار الانوار، ج 74، ص 70.

5- نگاه به پدر و مادر

قال رسول الله(ص): ما ولد بار نظر الی ابویه برحمة الا كان له بكل نظرة حجة مبرورة. فقالوا: یا رسول الله و ان نظر فی كل یوم مائة نظرة؟قال: نعم، الله اكبر و اطیب.

پیامبر خدا(ص) فرمود: هر فرزند نیكو كاری كه با مهربانی به پدر و مادرش نگاه كند در مقابل هر نگاه، ثواب یك حج كامل مقبول باو داده می شود، سؤال كردند، حتی اگر روزی صد مرتبه به آنها نگاه كند؟فرمود: آری خداوند بزرگتر و پاكتر است. بحار الانوار، ج 74، ص 73.

6- عظمت پدر و مادر

عن ابی الحسن الرضا(ع) قال: ان الله عز و جل امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخری: امر بالصلاة و الزكاة، فمن صلی و لم یزك لم تقبل منه صلاته و امر بالشكر له و للوالدین، فمن لم یشكر والدیه لم یشكر الله، و امر باتقاء الله و صلة الرحم، فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عز و جل.

امام رضا(ع) فرمود: خداوند متعال فرمان داده سه چیز همراه سه چیز دیگر انجام گیرد:

1- به نماز همراه زكات فرمان داده است، پس كسی كه نماز بخواند و زكات نپردازد نمازش نیز پذیرفته نمی شود.

2- به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس كسی كه از پدر و مادرش سپاسگزاری نكند، خدا را شكر نكرده است.

3- به تقوای الهی فرمان داده و به صله رحم، پس كسی كه صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را هم بجا نیاورده است. بحار الانوار، جلد 74، ص 77.

7- احترام پدر و مادر

قال الصادق(ع): بر الوالدین من حسن معرفة العبد بالله اذ لا عبادة اسرع بلوغا بصاحبها الی رضی الله من حرمة الوالدین المسلمین لوجه الله تعالی.

امام صادق(ع) فرمود: نیكی به پدر و مادر نشانه شناخت شایسته بنده خداست. زیرا هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضایت خدا نمی رساند. بحار الانوار، ج 74، ص 77.

8- اطاعت از والدین

قال رسول الله(ص): من اصبح مطیعا لله فی الوالدین اصبح له بابان مفتوحان من الجنة و ان كان واحدا فواحدا.

پیامبر خدا(ص) فرمود: كسی كه دستور الهی را در مورد پدر و مادر اطاعت كند، دو درب از بهشت برویش باز خواهد شد، اگر فرمان خدا را در مورد یكی از آنها انجام دهد یك درب گشوده می شود. كنز العمال، ج 16، ص 467.

9- ارزش اطاعت از پدر و مادر

قال رسول الله(ص): العبد المطیع لوالدیه و لربه فی اعلی علیین.

پیامبر اكرم(ص) فرمود: بنده ای كه مطیع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قیامت در بالاترین جایگاه است.كنز العمال، ج 16، ص 467.

10- پرداخت بدهی والدین

عن رسول الله(ص): من حج عن والدیه او قضی عنهما مغرما بعثه الله یوم القیامة مع الابرار.

رسول خدا(ص) فرمود: كسی كه به نیت پدر و مادرش حج انجام دهد یا بدهكاری آنها را بپردازد خداوند او را در روز قیامت با نیكان بر می انگیزد. كنز العمال، ج 16، ص 468.

11- خشنودی پدر و مادر

قال رسول الله(ص): من ارضی والدیه فقد ارضی الله و من اسخط والدیه فقد اسخط الله.

پیامبر اكرم(ص) فرمود: آنكه پدر و مادرش را خشنود كند، خدا را خشنود كرده و كسی كه پدر و مادر خود را به خشم آورد، خدا را به خشم آورده است. كنز العمال، ج 16، ص 470.

12- عاقبت نیكی به پدر و مادر

عن الصادق(ع) قال: بینا موسی بن عمران یناجی ربه عز و جل اذ رای رجلا تحت عرش الله عز و جل فقال: یا رب من هذا الذی قد اظله عرشك؟فقال: هذا كان بارا بوالدیه، و لم یمش بالنمیمة.

امام صادق(ع) فرمود: هنگامی كه حضرت موسی(ع) مشغول مناجات با پروردگارش بود، مردی را دید كه در زیر سایه عرش الهی در ناز و نعمت است، عرض كرد: خدایا این كیست كه عرش تو بر او سایه افكنده است؟خداوند متعال فرمود: او نسبت به پدر و مادرش نیكوكار بود و هرگز سخن چینی نمی كرد. بحار الانوار، ج 74، ص 65.

13- سفر برای نیكی به پدر و مادر

قال رسول الله(ص): سر سنتین بر والدیك، سر سنة صل رحمك.

پیامبر خدا(ص) فرمود: دو سال راه برو به پدر و مادرت نیكی كن، یكسال راه برو و صله رحم انجام بده، (یعنی اگر پدر و مادرت در فاصله دوری هستند كه دو سال باید راه بروی تا به آنها برسی و نیكی كنی ارزش دارد).بحار الانوار، ج 74، ص 83.

14- پدر و مادر و افزایش عمر و روزی

قال رسول الله(ص): من احب ان یمد له فی عمره و ان یزاد فی رزقه فلیبر والدیه و لیصل رحمه.

پیامبر خدا(ص) فرمود: كسی كه دوست دارد عمرش طولانی و روزیش زیاد شود، نسبت به پدر و مادرش نیكی كند و صله رحم بجای آورد. كنز العمال، ج 16، ص 475.

15- آثار نیكی به پدر و مادر

عن حنان بن سدیر قال: كنا عند ابی عبد الله(ع) و فینا میسر فذكروا صلة القرابة فقال ابو عبد الله(ع): 

یا میسر قد حضر اجلك غیر مرة و لا مرتین، كل ذلك یؤخر الله اجلك، لصلتك قرابتك، و ان كنت ترید ان یزاد فی عمرك فبر شیخیك یعنی ابویك.

حنان بن سدیر می گوید: در حضور امام صادق(ع) بودیم كه میسر هم در میان ما بود، از رابطه خویشاوندی سخن به میان آمد، امام صادق(ع) فرمود:ای میسر چند بار اجل و مرگ تو فرا رسیده و هر بار خداوند آن را به خاطر صله رحم با خویشاوندانت تاخیر انداخته است، اگر می خواهی خداوند عمر تو را زیاد كند به پدر و مادرت نیكی كن.بحار الانوار، ج 74، ص 84.

16- اول نیكی به مادر

عن ابی عبد الله(ع) قال: جاء رجل الی النبی(ص) فقال: یا رسول الله من ابر؟قال(ص): امك، قال: ثم من؟قال(ص): امك، قال: ثم من؟قال(ص): امك، قال: ثم من؟قال(ص): اباك.

امام صادق(ع) فرمود: مردی خدمت پیامبر(ص) آمد و گفت: ای رسول خدا به چه كسی نیكی كنم؟فرمود: به مادرت، عرض كرد، بعد از او به چه كسی؟فرمود: به مادرت، گفت: سپس به چه كسی؟فرمود: به مادرت، سؤال كرد: سپس به چه كسی؟فرمود: به پدرت؟بحار الانوار، ج 74، ص 49.

17- نتیجه نیكی به پدر و مادر

عن رسول الله(ص) قال: بروا اباءكم یبركم ابناءكم، عفوا عن نساء الناس تعف نسائكم.

رسول خدا(ص) فرمود: به پدرانتان نیكی كنید تا فرزندانتان به شما نیكی كنند، از زنان مردم چشم پوشی كنید تا دیگران نسبت به زنهای شما چشم پوشی كنند. كنز العمال، ج 16، ص 466.

18- حق پدر

عن ابی الحسن موسی(ع) قال: سال رجل رسول الله(ص): ما حق الوالد علی ولده؟ قال: لا یسمیه باسمه، و لا یمشی بین یدیه، و لا یجلس قبله و لا یستسب له.

از امام كاظم(ع) نقل شده كه فرمود:مردی از پیامبر خدا(ص) سؤال كرد: حق پدر بر فرزند چیست؟ حضرت فرمود: 1 - او را با نام صدا نكند 2 - در راه رفتن از او جلو نیفتند. 3 - قبل از او ننشیند. 4 - كاری انجام ندهد كه مردم پدرش را فحش بدهند. بحار الانوار، ج 74، ص 45.

19- عبادت در نگاه

قال رسول الله(ص): نظر الولد الی والدیه حبا لهما عبادة.

رسول خدا(ص) فرمود: نگاه محبت آمیز فرزند به پدر و مادرش عبادت است.بحار الانوار، ج 74، ص 80.

20- رفتار با والدین

عن ابی ولاد الحناط قال: سالت ابا عبد الله(ع) عن قول الله: «و بالوالدین احسانا»(1)فقال: الاحسان ان تحسن صحبتهما و لا تكلفهما ان یسالاك شیئا هما یحتاجان الیه.

ابی ولاد می گوید: معنای آیه «و بالوالدین احسانا» را از امام صادق(ع) پرسیدم، فرمود: احسان به پدر و مادر اینست كه رفتارت را با آنها نیكو كنی و مجبورشان نكنی تا چیزی كه نیاز دارند از تو بخواهند. «یعنی قبل از درخواست آنان » نیازشان را برطرف كنی ». بحار الانوار، ج 74، ص 79.

21- وظیفه در برابر والدین

قال ابو عبد الله(ع): لا تملا عینیك من النظر الیهما الا برحمة و رقة، و لا ترفع صوتك فوق اصواتهما، و لا یدیك فوق ایدیهما و لا تتقدم قدامهما.

امام صادق(ع) فرمود: چشمهایت را جز از روی دلسوزی و مهربانی با پدر و مادر خیره مكن و صدایت را بلندتر از صدای آنها نكن دستهایت را بالای دستهای آنها مبر، و جلوتر از آنان راه مرو. بحار الانوار، ج 74، ص 79.

22- نیابت از پدر و مادر

قال ابو عبد الله(ع): ما یمنع الرجل منكم ان یبر والدیه حیین او میتین، یصلی عنهما و یتصدق عنهما و یحج عنهما و له مثل ذلك، فیزیده الله(عز و جل) ببره و صلاته خیراً كثیراً.

امام صادق(ع) فرمود: چه چیز مانع شخص می شود وقتی كه پدر و مادرش زنده یا مرده اند به آنها نیكی كند، باین صورت كه به نیت آنها نماز بخواند، صدقه بدهد، حج بجا بیاورد و روزه بگیرد، زیرا اگر چنین كند ثواب آنها به پدر و مادر می رسد و به خود شخص هم همانقدر ثواب داده می شود، به علاوه خداوند متعال به واسطه كارهای نیك و نماز او خیر زیادی به او عطا می كند. بحار الانوار، ج 74، ص 46.

23- نیكی به والدین بد

عن ابی جعفر(ع) قال: ثلاث لم یجعل الله (عز و جل) لاحد فیهن رخصة اداء الامانة الی البر و الفاجر و الوفاء بالعهد للبر و الفاجر و بر الوالدین برین كانا او فاجرین.

امام باقر(ع) فرمود: در سه چیز خداوند متعال به احدی اجازه ترك آنها را نداده است.

1 - ادای امانت به مرد نیكوكار و فاسق.

2 - وفای به عهد و پیمان نسبت به نیكوكار و فاسق.

3 - نیكی به پدر و مادر، نیكو كار باشند یا فاسق و لا ابالی. بحار الانوار، ج 74، ص 56.

24- برخورد با پدر و مادر مشرك

فیما كتب الرضا(ع) للمامون: بر الوالدین واجب، و ان كانا مشركین و لا طاعة لهما فی معصیة الخالق.

در نوشته حضرت رضا(ع) به مامون آمده كه: نیكی به پدر و مادر واجب و لازم است اگرچه مشرك و كافر باشند، ولی در معصیت خدا نباید اطاعتشان كرد.بحار الانوار، ج 74، ص 72.

25- زیارت قبر والدین

عن رسول الله(ص) قال: من زار قبر والدیه او احدهما فی كل جمعة مرة غفر الله له و كتب برا.

رسول خدا(ص) فرمود: كسی كه قبر پدر و مادر یا یكی از آندو را در هر جمعه یكبار زیارت كند خداوند او را می بخشد و او را نیكوكار می نویسد. كنز العمال، ج 16، ص 468.

26- بهشت و نیكی به والدین

عن ابی الحسن(ع) قال: قال رسول الله(ص): كن بارا و اقتصر علی الجنة و ان كنت عاقا فاقتصر علی النار.

از امام رضا(ع) نقل شده كه فرمود: رسول خدا(ص) فرمود: نسبت به پدر و مادر نیكوكار باش تا پاداش تو بهشت باشد ولی اگر عاق آنها شوی جهنمی خواهی بود. اصول كافی، ج 2، ص 348.

27- نگاه تیز به پدر و مادر

عن ابی عبد الله(ع) قال: لو علم الله شیئا ادنی من اف لنهی عنه، و هو من ادنی العقوق و من العقوق ان ینظر الرجل الی والدیه فیحد النظر الیهما.

امام صادق(ع) فرمود: اگر خداوند چیزی كمتر از اف (اوه) گفتن سراغ داشت از آن نهی می كرد: و اف گفتن از كمترین مراتب عاق شدن است. نوعی از عاق شدن اینست كه انسان به پدر و مادرش تیز نگاه كند. (خیره شود).اصول كافی، ج 4، ص 50.

28- نگاه خشم آلود به پدر و مادر

عن ابی عبد الله(ع) قال: من نظر الی ابویه نظر ماقت، و هما ظالمان له، لم یقبل الله له صلاة.

امام صادق(ع) فرمود: كسی كه از روی نفرت به پدر و مادرش كه باو ستم كرده اند نگاه كند، نمازش در درگاه الهی پذیرفته نمی شود. اصول كافی، ج 4، ص 50.

29- غمگین كردن پدر و مادر

قال امیرالمؤمنین(ع): من احزن والدیه فقد عقهما.

امیرالمؤمنین(ع) فرمود: كسی كه پدر و مادر خویش را غمگین سازد عاق والدین شده است. (حق آنها را رعایت نكرده است. )بحار الانوار، ج 74، ص 64.

30. نتیجه بی ادبی به والدین

عن ابی جعفر(ع) قال: ان ابی نظر الی رجل و معه ابنه یمشی و الابن متكی ء علی ذراع الاب، قال: فما كلمه ابی مقتا له حتی فارق الدنیا.

امام صادق(ع) فرمود: پدرم مردی را دید كه پسرش همراهش راه می رفت و به بازوی پدر تكیه كرده بود، (وقتی این جریان را دید) تا زنده بود از روی ناراحتی و خشم با او صحبت نكرد. بحار الانوار، ج 74، ص 64.

31- درگیری با پدر

قال ابو عبد الله(ع): ثلاثة من عازهم ذل: الوالد و السلطان و الغریم.

امام صادق(ع) فرمود: هر كس با این سه نفر كشمكش كند خوار می گردد: پدر، سلطان حق و شخص بدهكار.بحار الانوار، ج 74، ص 71.

32- محرومیت عاق والدین

قال رسول الله(ص): ایاكم و عقوق الوالدین، فان ریح الجنة توجد من مسیرة الف عام و لا یجدها عاق و لا قاطع رحم.

پیامبر خدا(ص) فرمود: از عاق والدین شدن بپرهیزید، زیرا با اینكه بوی بهشت از مسافت هزار سال به مشام می رسد، عاق والدین و كسی كه قطع رحم كند آن بو را احساس نخواهد كرد. (یعنی بیش از هزار سال از بهشت فاصله دارد.)بحار الانوار، ج 74، ص 62.

33- بدبختی عاق والدین

عن الصادق(ع) قال: لا یدخل الجنة العاق لوالدیه و المدمن الخمر و المنان بالفعال للخیر اذا عمله.

امام صادق(ع) فرمود: عاق والدین و شرابخوار و انسان خیر منت گذار وارد بهشت نمی شوند. بحار الانوار، ج 74، ص 74.

34- عاقبت عاق والدین

قال رسول الله(ص): اربعة لا ینظر الله الیهم یوم القیامة، عاق و منان و مكذب بالقدر و مدمن خمر.

 رسول خدا(ص) فرمود: در قیامت خدا به چهار گروه نظر رحمت نخواهد كرد:

1 - عاق والدین 2 - منت گذار3 - منكر قضاء و قدر4 - شرابخوار.

بحار الانوار، ج 74، ص 71.

35- مجازات عاق والدین

قال رسول الله(ص): ثلاثة من الذنوب تعجل عقوبتها و لا تؤخر الی الاخرة: عقوق الوالدین، و البغی علی الناس و كفر الاحسان.

پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود: كیفر سه گناه به قیامت نمی ماند (یعنی در همین دنیا مجازات می شود. )

1 - عاق پدر و مادر2 - ظلم و تجاوز به مردم 3 - ناسپاسی در مقابل احسان و نیكی. بحار الانوار، ج 74، ص 74.

36- عاق والدین

عن ابی عبد الله(ع) قال: الذنوب التی تظلم الهواء عقوق الوالدین.

امام صادق(ع) فرمود: از گناهانی كه هوا را تیره و تار می كند عاق والدین شدن است.بحار الانوار، ج 74، ص 74.

37- شقاوت عاق والدین

قال الصادق(ع): عقوق الوالدین من الكبائر لان الله (عز و جل) جعل العاق عصیا شقیا.

امام صادق(ع) فرمود: عاق پدر و مادر شدن از گناهان كبیره است، زیرا خداوند متعال عاق والدین را گناهكار شقی شمرده است. بحار الانوار، ج 74، ص 74.

38- هلاكت عاق والدین

عن ابی عبد الله(ع): ان رسول الله(ص) حضر شابا عند وفاته فقال(ص) له: قل: لا اله الا الله، قال(ع): فاعتقل لسانه مرارا فقال(ص) لامراة عند راسه: هل لهذا ام؟قالت: نعم انا امه، قال(ص): افساخطة انت علیه؟قالت: نعم ما كلمته منذ ست حجج، قال(ص) لها: ارضی عنه، قالت: رضی الله عنه برضاك یا رسول الله فقال له رسول الله(ص): قال: لا اله الا الله قال(ع): فقالها. . . ثم طفی. . .

امام صادق(ع) فرمود: هنگام مرگ جوانی، پیامبر اكرم(ص) كنار بستر او حضور یافتند و به جوان فرمودند: بگو لا اله الا الله، فرمود: زبانش بند آمد، چندبار تكرار كرد ولی زبان او بند شد، پیامبر(ص) به زنی كه كنار جوان بود فرمود: آیا این جوان مادر دارد؟ زن گفت: بله، من مادر او هستم، فرمود: آیا از او ناراضی هستی؟ زن گفت: بله شش سال است با او صحبت نكرده ام، فرمود: از او راضی شو، زن گفت: یا رسول الله بخاطر رضایت تو خدا از او راضی شود. (من از او راضی شدم) سپس پیامبر(ص) بجوان فرمود: بگو لا اله الا الله، جوان در این هنگام گفت: لا اله الا الله و پس از لحظاتی مرد. بحار الانوار، ج 74، ص 75.

39- اعمال عاق والدین

قال رسول الله(ص): یقال للعاق اعمل ما شئت فانی لا اغفر لك و یقال للبار اعمل ما شئت فانی ساغفر لك.

رسول خدا(ص) فرمود: به عاق والدین از (طرف خدا) گفته می شود: هر كاری می خواهی انجام بده دیگر تو را نمی بخشم و به نیكوكار (نسبت به پدر و مادر) هم گفته می شود: هر چه می خواهی انجام ده تو را می بخشم.بحار الانوار، ج 74، ص 80.

40. نیكی به والدین و آمرزش گناه

قال علی بن الحسین(ع): جاء رجل الی النبی(ص) فقال: یا رسول الله ما من عمل قبیح الا قد عملته فهل لی توبة؟فقال له رسول الله(ص): فهل من والدیك احد حی؟قال: ابی قال: فاذهب فبره. قال: فلما ولی قال رسول الله(ص): لو كانت امه.

امام سجاد(ع) فرمود: مردی خدمت رسول خدا(ص) رسید و گفت: ای رسول خدا، من هیچ كار زشتی نمانده كه انجام نداده باشم، آیا می توانم توبه كنم؟ رسول خدا(ص) فرمود: آیا هیچیك از پدر و مادرت زنده هستند؟ گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: برو به او نیكی كن (تا آمرزیده شوی). وقتی او راه افتاد پیامبر(ص) فرمود: كاش مادرش زنده بود. (یعنی اگر او زنده بود و به او نیكی می كرد، زودتر آمرزیده می شد. )بحار الانوار، ج 74، ص 82.

پی نوشت ها:

1) سوره بقره، آیه 83.