خانواده ها نسبت به تربیت دینی فرزندان خود حساس و دغدغه مند باشند

حوزه/ مدیر کل امور تربیتی جامعة الزهرا(س) از خانواده ها به خصوص مادران خواست تا نسبت به تربیت دینی فرزندان خود، حساس و دغدغه مند باشند.

سیده زهرا حسینی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به لزوم حساسیت و دغدغه مندی خانواده ها نسبت به تربیتی دینی فرزندان خود اظهار داشت: آدمی به منظور رسیدن به مقام قرب الهی از مسیر عبودیت خلق شده و لذا یکی از اهداف مهم در بحث تربیت ناظر به همین مساله مهم و کلیدی است.

وی افزود: البته باید توجه داشت که در تربیت عواملی همچون ژن، فطرت، اختیار و اراده دخیل است، چه آن که یکی از مهم‌ترین عوامل در بحث محیط و ژن در تربیت فرزندان، شخص مادر است که هم به لحاظ ژن و هم محیط تعلیم و تربیت نقش مهمی در این مسأله دارد.

استاد حوزه علمیه خواهران همچنین با اشاره به این که تربیت امری فرآیندی و تدریجی است، گفت: نباید به بحث تربیت و الزامات و بایسته های آن، نگاه تک بُعدی داشت، چه آن که اساساً تربیت چیزی نیست که به شکل دفعی و یکباره اتفاق بیفتد، بلکه این فرآیندی است که حتی پیش از تولد فرزندان شروع می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: از این رو معتقدم که به نهادینه شدن آموزه‌های دینی در وجود فرزندان نیز در راستای تربیت دینی باید به‌عنوان یک فرآیند نگاه کنیم و بدانیم در این باره می بایست به چه نکاتی توجه داشته باشیم.

مدیر کل امور تربیتی جامعة الزهرا(س) ادامه داد: در واقع برای نهادینه کردن تربیت دینی در فرزندان، می بایست در مرحله اول از خودمان شروع کنیم، چه آن که بی شک فرزندان ما از همان دوران کودکی از رفتارهای ما الگو می‌گیرند و اگر بین حرف و عمل والدین فاصله وجود داشته باشد، بحث تربیت به نتیجه مورد نظر نمی رسد.

وی گفت: نباید از یاد ببریم که بچه‌ها از رفتارهای ما الگو می‌گیرند، نه از حرف‌های ما و وقتی بین حرف و عمل دوگانگی وجود داشته باشد، تربیت مناسبی نیز به وقوع نمی پیوندد.

وی یادآور شد: از سوی دیگر ما باید به نیازهای فرزندانمان در مراحل مختلف زندگی از کودکی تا نوجوانی توجه کنیم. به خصوص از این حیث که به هر حال هر مقطعی از زندگی بچه‌ها مستلزم نیازهای خاصی است و مادر باید از این نیازها آگاهی داشته باشد.

حسینی افزود: به عنوان مثال عرض می کنم که یک دختربچه سه، چهار ساله از رفتارهای مادر الگوبرداری می‌کند و مثلاً همین که می‌بیند مادر چادر می پوشد او هم دوست دارد چادر سرش کند، اما همین کودک وقتی به دوران نوجوانی می‌رسد، به دلیل شکل‌گیری تفکر انتزاعی در این دوران، به دنبال استدلال است و این پرسش برایش مطرح می شود که چرا من باید چادر سر کنم؟

وی بیان داشت: البته در اینجا نباید در دل مادران واهمه‌ای ایجاد شود، چرا که لازمه این سن و سال، بحث استدلال و برخورد منطقی است، از این رو لازم است که پای صحبت‌های نوجوان نشست و با استدلال و منطق او را مجاب کرد. اگر نمی‌توانیم باید با نوجوانمان همراه شویم و برای پاسخ به پرسش هایش به یک متخصص رجوع کنیم.

وی گفت: مساله مهم دیگر، همراه شدن با کودک و نوجوان و پرهیز از امر و نهی افراطی است، چه آن که باید توجه داشت نوجوانان موعظه گریزند و دوست ندارند کسی از بالا به آن‌ها نگاه و آن‌ها را نصیحت کند. در نامه ۳۱ نهج‌البلاغه وقتی امام علی(ع) به فرزندشان امام حسن (ع) نامه می‌نویسند؛ در ابتدای نامه حضرت شروع می‌کنند به معرفی خودشان تا اعتمادسازی شود، ضمن آن که با الفاظی سرشار از محبت فرزندشان را مورد خطاب قرار می‌دهند.

استاد جامعه الزهرا(س) همچنین افزود: انسان فطرتاً کمال‌طلب است، با این حال برای رسیدن به این کمال باید به ابعاد مختلف وجودی انسان توجه کرد.

وی ابراز داشت: در این راستا باید نخست به فرزندانمان بینش و شناخت بدهیم و این بینش البته باید با توجه به سن و سال و شرایط آن‌ها باشد و لذا خوب است که ابتدا اطلاعات خودمان را بالا ببریم تا بتوانیم به فرزندانمان بینش و به سؤالاتشان پاسخ بدهیم؛ البته با زبانی که مورد پسند نوجوان یا متناسب با روحیه کودک است.

حسینی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که بدون تردید، ارایه مباحث گرایشی و انگیزشی در حوزه‌های تربیتی اهمیت بسیاری دارد، گفت: برای ایجاد انگیزه در کودک و نوجوان باید از جنبه‌های تشویق و تنبیه بهره گرفت. از این نکته مهم غافل نشویم که اسلام دین محبت است و اولویت بر تشویق فرزندان است و تنها در شرایط خاص در مباحث گرایشی و انگیزشی از تنبیه استفاده می‌شود.

وی همچنین تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین مبانی تربیتی هم الگودهی است و ما باید الگوهایی را انتخاب کرده و به فرزندانمان ارائه دهیم که روی انگیزه فرزندان ما برای عمل اثرگذار باشد.

مدیر کل امور تربیتی جامعة الزهرا(س) اظهار داشت: مرحله نهایی بحث کنشی و رفتار است که بعد از شناخت و انگیزه قرار می‌گیرد. بدین منظور باید با فرزندانمان همراه شویم و به آن‌ها مسئولیت بدهیم.

وی افزود: همچنین تمرین و تکرار کارها می‌تواند تربیت دینی را در وجود بچه‌ها نهادینه کند. به‌ عنوان مثال از هفت سالگی بچه‌ها را به نماز خواندن یا روزه گرفتن یا داشتن حجاب تشویق کنیم. بدیهی است وقتی به یک باره از دخترمان می‌خواهیم که از فردا حجاب داشته باش، این رفتار موجب دافعه در وی می‌شود و لذا می بایست به امر تربیت به شکل فرآیندی بپردازیم و ملتفت باشیم که اساساً تربیت یک شبه محقق نمی‌شود.