مؤلفه سوم الگوی مصرف، که آن را "نحوه مصرف" نامگذاری کردیم، ارتباط بسیار نزدیکی با مفهوم "سبک زندگی دارد که امروزه در علوم اجتماعی مطرح
|
تأثیر مدیریت اقتصاد خانواده بر الگوی مصرف
شده است. نحوه مصرف کالا و خدمات و محصولات تولیدی، کاملا متأثر از سبک و شیوه زندگی است که امروزه به لحاظ تغییر ذائقه ها، فرهنگ ها و هنجارهای یک جامعه خصوصا با گسترش ارتباطات و جهانی شدن اقتصاد و فرهنگ، مصادیق بارزی پیدا کرده است. این بخش از مصرف، کام" جنبه فرهنگی دارد و می توان آن را پدیده ای کاملا فرهنگی دانست.
بررسی الگوی مصرف خانوارها می تواند در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آینده بسیار مفید باشد به طوری که از یک طرف نشان دهنده مقدار سهم کالاهای مصرفی از کل مخارج است و از طرف دیگر سلایق و ذائقه های مصرف کننده را نشان می دهد. به همین دلیل امکان تغییر این الگو طی گذشت زمان وجود دارد. یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در این زمینه دلایل تغییر الگوی مصرف می باشد که به اختصار به آن می پردازیم. به عنوان نمونه طی ۳۰ سال گذشته الگوهای مصرف مردم امریکا به طور قابل ملاحظه ای تغییر کرده است به نحوی که سهم خدمات و کالاهای بادوام از مصرف كل افزایش یافته در حالی که سهم کالاهای بی دوام در کل کاهش یافته است. طبق آمار منتشر شده نرخ رشد سالانه مصرف کالاهای بادوام به ازای هر خانوار 2۹ درصد، نرخ رشد سالانه مصرف خدمات
۹ درصد و به عکس مصرف کالاهای بی دوام به ازای هر خانوار تنها ۰ / ۵ درصد به ازای هر سال در طول این دوره افزایش یافته است این آمار و ارقام نشان دهنده تغییر الگو می باشد. لاز م است
طبق بررسی های انجام شده، سطح درآمد و میزان رشد اقتصادی یک کشور در تعیین الگوی مصرف آن مؤثر می باشد به نحوی که در میان ۲۸ کشور عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، رفتار مصرفی کشوری مانند ایرلند به الگوی یک کشور ثروتمند که رشد درآمدی سریعی را تجربه می کند، همگرایی دارد. به طور آشکار، سطوح مصرف، با وجود درآمدهای بالاتر افزایش می یابد. از این رو الگوی مصرفی ایرلند شبیه پرتغال و یونان و کاملا متفاوت با الگوهای سوئد، لوگزامبرگ و سوئیس است.
علاوه بر عوامل مذكور دوره زندگی نیز بر چگونگی الگوی مصرف تأثير دارد. طبق بررسی که در آمریکا برای دوره کودکی تا جوانی انجام گرفته مشخص شده که در دوران کودکی مصرف میوه، آبمیوه، گوشت، دسر، آب نبات و شیر بیشتر از دوران جوانی می باشد. همچنین مصرف در دوران جوانی بیشتر شامل آشامیدنی ها، غذاهای دریایی، مرغ و گوشت گاو بوده است. همچنین در این دوران مصرف شیر کاهش یافته که این کاهش بیشتر در میان مردان مشاهده شده است. در نتیجه کاهش در کیفیت رژیم غذایی طی این گذار سنی وجود داشته همچنین سیاست های دولت نیز می تواند بر این امر بسیار تأثیرگذار باشد. طبق بررسی انجام شده بر خانوارهای روستایی در کشور آفریقای جنوبی طی دوره ۲۰۰۲-۱۹۹۱ به دلیل سیاست دولت مبنی بر اعطای مجوز مصرف رایگان برای 5 تا 6 کیلووات ساعت در ماه تغییر الگوی مصرف انرژی برای کاربردهای روشنایی و تفریحی صورت گرفت به نحوی که از باتری های خشک و پارافین به جای الکتریسیته استفاده شد.
فصلنامه فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده، سال پنجم، شماره ۱۶، تابستان 1388صص 172-173
