ایدز ( AIDS ) مخخف یه عبارت انگلیسی ( Acquired Immunodeficiency Syndrome ) که معنیش به فارسی میشه سندرم نقص ایمنی اکتسابی.

این بیماری توسط ویروسی به نام اچ آی وی HIV  (Human Immunodeficiency Virus) منتقل میشه و میتونه فرد مبتلا رو به مرور و با توجه به شدت بیماری به کام مرگ بفرسته. بیماری ایدز به این شکله که سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا رو آهسته آهسته از بین میبره و در نتیجه بدن در برابر نفوذ ویروس ها، باکتری ها، انگل ها، مواد آلاینده، مواد سرطان زا ، سموم و قارچ ها مقاومت خودشو از دست میده.

 سیستم ایمنی بدن مکانیزمیه که از بدن در برابر ویروس ها، باکتری ها و هر نوع عامل بیماری زای دیگری محافظت می‌کند.
اچ آی وی (HIV) در واقع یه عفونت ویروسیه که میتونه از طریق رابطه جنسی، خون و یا از طریق مادر به فرزند در طول بارداری، بدو تولد و یا در دوره شیردهی منتقل بشه. بدون مصرف دارو، سال ها طول می کشه تا ویروس ایدز سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا رو ضعیف کنه و به نقطه ای برسه که فرد رو مبتلا به بیماری ایدز دانست.

چگونه HIV تبدیل به ایدز می‌شود؟

سلول های CD۴، نوع ویژه ای از سلول های خونی هستن که نقش بزرگی در مبارزه بدن با بیماری ها دارن و  HIV این سلولها رو تخریب می کنه. با از بین رفتن تعداد بیشتری از سلول های CD۴ سیستم ایمنی بدن ضعیف تر می شه. ممکنه فردی برای سال ها عفونت HIV را داشته باشه تا قبل از اینکه تبدیل به ایدز شود.

متاسفانه هیچ درمانی برای ایدز وجود نداره، اما داروهایی هستند که می تونن به طور چشم گیری جلوی رشد این بیماری رو کند کنند. این داروها، در خیلی از کشورای توسعه یافته میزان مرگ و میر بر اثر ابتلا به ایدز رو کاهش دادن، اما در آفریقا، هائیتی و بخش هایی از آسیا، ایدز تلفات زیادی داشته است.

در کشور ما تعداد افراد مبتلای ثبت شده تا اول تیر ماه ١٣٨۴ حدود ١١،٢٢٠ نفر بوده که متاسفانه در طول چند سال گذشته این تعداد سه برابر شده و در حال حاضر تخمین زده می شه که بین ۵٠ تا ٧٠ هزار نفر مبتلای ناشناخته در کشور وجود داشته باشد.

علائم ایدز چیست؟ آیا علایم ایدز در زنان و مردان متفاوت است؟

نشانه ها و علایم ابتلا به بیماری ایدز باتوجه به شدت بیماری می‌تواند مختلف باشد. در ادامه نشانه های ابتلا به بیماری ایدز رو در سه مرحله دنبال می‌کنیم :

عفونت اولیه ایدز (HIV حاد):

تقریبا نصف کسایی که تازه به ویروس  اچ آی وی آلوده می شن در عرض دو تا چهار هفته به علائمی شبیه آنفولانزا مبتلا میشن. این علائم شامل تب، خستگی، ناراحتیای پوستی مثل خارش یا تحریک پوست، درد ماهیچه و مفصل، سردرد و تورم در غدد لنفاوی و بیشتر روی گردن میشه.

این نشانه‌ها در عفونت اولیه (HIV حاد) دیده می‌شود. ا ز اونجایی که این نشونه ها تو خیلی از بیماری های دیگه هم مشترکه، اگه بیمار در رابطه با رفتارهای پرخطر خودش قبل از بروز این نشونه ها چیزی نگه، این احتمال وجود داره که تشخیص ایدز کمی به تاخیر بیفته.

هرچند علائم عفونت حاد ایدز و اولیه HIV ممکنه اون قدر ضعیف باشه که مورد توجه قرار نگیره اما مقدار ویروس در جریان خون (که اصطلاحا به اون بار ویروسی گفته میشه) در این زمان به طور ویژه ای شدیده. همین موضوع باعث میشه عفونت HIV در طول عفونت اولیه نسبت به مرحله بعدی عفونت، با شدت بیشتری گسترش پیدا کند.

عفونت بالینی نهفته (HIV مزمن) :

در برخی افراد تورم مداوم گره های لنفاوی در طول HIV نهفته بالینی اتفاق می افته. در غیر این صورت هیچ علائم و نشانه خاصی در وضعیت عفونت بالینی نهفته وجود نداره. در این حالت ویروس HIV در بدن و در گلبول های سفید آلوده خون باقی می‌ماند.

در صورتی که فردی با عفونت بالینی نهفته، تحت درمان ضد ویروسی قرار نگیره، روند پیشرفت بیماری به طور عمومی حدود ۱۰ سال طول میکشه. این دوره می تونه برای دهه ها در افرادی که از داروهای ضد ویروسی استفاده می کنن به درازا بکشد.

عفونت زودهنگام HIV :

این نشونه ها وقتی بروز پیدا میکنه که ویروس به تکثیر و تخریب سلول های ایمنی ادامه بده :

• تب
•  خستگی
•  متورم شدن غدد لنفاوی ( معمولایکی از اولین نشانه های عفونت HIV همین تورمه )
• اسهال
• کاهش وزن
• عفونت قارچی دهان و دندان (برفک)
• زونا

پیشرفت بیماری ایدز:

در صورتیکه فرد مبتلا به عفونت HIV تحت هیچگونه درمانی قرار نگیره روند پیشروی بیماری در فرد حدود ۱۰ سال طول میکشه. در طول این مدت، سیستم ایمنی بدن فرد به شدت آسیب می بینه و در نتیجه بدن فرد مستعد ابتلا به عفونت هایی مختلف میشه. عفونت هایی که معمولا برای یک فرد با سیستم ایمنی سالم مشکلی ایجاد نمی کنه اما برای فرد مبتلا به ویروس اچ.آی.وی میتونه خیلی دردسر ساز بشه. علائم و نشونه هایی که میشه در مرحله پیشروی ایدز بهش اشاره کرد عبارتن از :

• عرق شبانه
• تب تکرار شونده
• اسهال مزمن
• بروز لکه های سفید مداوم یا ضایعات غیر معمول در زبان و یا دهان خود
• خستگی مداوم و مبهم
• کاهش وزن
• خارش و یا برآمدگی های بر روی پوست