امام حسن مجتبی علیه السلام در ماه صفر سنه پنجاه از هجرت که عمر شریفش به چهل و هفت سال رسیده بود به کوشش و تحریک معاویه، زوجه اش جعده بنت اشعث او را زهر داد و بعد از چهل روز که بیمار بود، به رحمت الهی واصل شد، و برادرش امام حسین علیه السلام که وصی او بود متولّی غسل و تکفین آن حضرت گشته و در بقیع مدفون گردید.[1]

دیگر آمده است که: آخر چنان شد که آن حضرت را پس از غسل و تکفین، وقتی که او را به وداع جدّش رسول خدا صلی الله علیه و آله می بردند، عایشه، بر استری سوار شده و مروان بن حکم با جمعی از بنی امیه سلاح بر خود راست کردند و سر راه ایشان را گرفتند، عایشه می گفت: کی گذارم کسی را در خانه من دفن کنید که من هرگز او را دوست نداشته ام! و مروان می گفت: عثمان را در آخر اقصای مدینه دفن کنند و حسن بن علی را در پهلوی رسول خدا صلی الله علیه و آله مدفون سازند، این کجا روا باشد! بنی هاشم تیغها از غلاف بیرون آوردند و به قول مشهور ابن عباس پیش رفته به مروان گفت: برو و فتنه را کوتاه کن، که حسن را به وداع جدّش می برند و ایشان حرمت داشتن قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله را بهتر می دانند و استعمال بیل و کلنگ و داخل شدن در خانه او با آنکه از اویند بی رخصت او، تجویز نمی نمایند و در پاس حرمت رسول خدا صلی الله علیه و آله چون دیگران نیستند و اگر اراده می داشتند، تو و قوم تو را آن قدرت نبود و نیست که منع ایشان از این قسم چیزی توانید کرد و بعد از آن نزد عایشه رفت و گفت:

تَجَمّلتِ تَبَغّلتِ وَلو عِشتَ تفیلتِ

لک التُسعُ مِن الثُّمنِ وفی الکلِّ تصرّفت.

یعنی به روز جنگ بصره (جمل) بر شتر سوار شدی و امروز بر استر، با آنکه خدا و رسول خدا صلی الله علیه و آله تو را امر نموده اند که از خانه بیرون نیایی و اگر زنده بمانی محتمل است که بر فیل سوار شوی، و تو را از میراث پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله، نُه یک از هشت یک می رسد، یعنی از هفتاد و دو حصّه یک حصّه چه او را هشت زن دیگر بود و تو، همه را تصرف کرده ای و خانه را خانه خود نام نهاده ای.

برگرد که اگر نَه آن بود که امام حسن علیه السلام، امام حسین علیه السلام را وصیت کرده که مبادا به قدر شاخ حجامت خون در این واقعه ریخته گردد، می دیدی که این جمع را، که تو به ایشان می نازی چه برسر می آمد.

و بعد از آن، امام حسن علیه السلام را وداع جد نموده حسب الوصیة، او را به نزد فاطمه بنت اسد علیهاالسلام در بقیع مدفون کردند.[2]

مرجع بزرگ عالم تشیع حضرت آیة اللّه العظمی حاج آقا سید تقی طباطبائی قمی در سخنان خود به مناسبتی فرمودند: ابن شهرآشوب از ابن عباس روایت می کند: عایشه به تنهایی در این مراسم حاضر نشد و هنگامی که آمد چهل سوار همراه او بود و جنازه آن حضرت را تیرباران کردند تا جایی که هفتاد جوبه تیر به تابوت اصابت نمود.[3]

پی نوشت ها:

[1] حدیقة الشیعة: ج2، ص651

[2] همان، ص660

[3] مجالس شبهای شنبه: ج7، ص312 (به نقل از مناقب ابن شهرآشوب: ج4، ص44).