اهرام باستانی مصر مدتها سرچشمهی شگفتی و حیرت برای گردشگران و نیز باستانشناسان بودهاند. اما یکی از عجیبترین رازهایی که در مورد آنها ذهن همه را درگیر کرده است، این است که واقعاً چطور ساختهشدهاند؛ و البته اینکه درونشان چیست.
برای مثال، هرمی که در فلات جیزه هست، 4500 سال پیش و مدتها پیش از اختراع وسایل امروزی مانند خاکبردار و جرثقیل و دیگر تجهیزات ساختوساز مدرن ساخته شده است. تکنیکهایی که در آن دوره برای این کار مورد استفاده قرار میگرفته هنوز یک راز بزرگ است که فکر باستانشناسان و دیگر کارشناسان را به خود مشغول کرده است.
ولی به لطف پروژه اسکن پیرامید، اکنون درباره اینکه داخل هرم بزرگ مصر چیست بیشتر میدانیم. (پیکر فرعون خوفو که هرم در اصل برای او ساخته شده بود تاکنون کشف نشده است و آنطور که باستانشناسان میگویند احتمالش هم نیست که بشود).
این پروژه حدود پنج سال پیش آغاز شد؛ البته سه سال پیش بود که «حفره بزرگ» در آن پیدا شد و آنجا بود که گمانهزنیها و هیجانها درباره اینکه احتمالاً به چه رازهایی پیرامون اهرام در آینده پی خواهیم برد، شدت گرفتند.
بااینحال، متعاقبا چیز آنچنان تازه یا مهمی یافت نگردید و این سبب شد باستانشناسان فکر کنند که شاید کار روی این پروژه تماماً متوقف شده باشد. «حفره بزرگ» درواقع 30 متر فضای خالی است که درست زیر گالری بزرگ هرم مصر قرار دارد.
این حفره در سال 2017 کشف شد
دکتر کریس نانتن، باستانشناس و کارشناس هرم بزرگ مصر بهتازگی در مصاحبه با خبرگزاریها گفته است که اگرچه کشف این «حفره بزرگ» در زمان خودش یعنی سال 2017 بسیار هیجانانگیز بود، ولی از آن هنگام تاکنون نتوانستهایم اطلاعات چندانی را به یافته جدیدمان اضافه کنیم.
او باور دارد که ازآنجاییکه باستانشناسان نمیتوانند وارد این سازه شوند، دیگر چیز زیادی نیست که بتوان در این محل کشف کرد، حتی بقایای فرعون بزرگ. هرگونه تلاش برای ورود به هرم طبیعتاً آسیب جبرانناپذیری را به آن وارد خواهد کرد و به همین دلیل نیز مقامات وزارت باستانشناسی مصر این کار را مطلقاً ممنوع کردهاند.
ابوالهول و اهرام، از عجایب هفتگانه جهان، جیزه، مصر
نانتون گفته است که: «من بعید میدانم که بتوان از خود هرم اطلاعات جدیدی به دست آورد». او میافزاید که حفاریهایی در مناطق اطراف اهرام انجام شده است و این مناطق، دستکم با تکنولوژیهای کنونی، تا حد ممکن بررسی و کندوکاو شدهاند.
او باور دارد که حتی اگر قسمتهایی در اطراف باشد که هنوز بررسی نکرده باشیم و بخواهیم به سراغشان برویم، بازهم از آنها چیز زیادی درباره محتوای داخل هرم دستگیرمان نخواهد شد.
برخلاف کندهکاریهایی که در دره شاهان صورت گرفته است، باستانشناسان نمیتوانند هر وقت که دلشان خواست وارد آرامگاههای هرمی مصر شوند؛ و قوانین و مقررات فراوانی در این مورد تعیین شده است و حتی اگر هم بتوان از هفتخان رستم گذشت و به آنها دسترسی پیدا کرد، بازهم شاید خیلی به آسیبی که به آن وارد میشود نمیارزد.
هفتمین مورد از عجایب هفتگانه جهان
او خود پیشنهاد داده است که از یک دوربین فیبر نوری برای دسترسی یافتن به داخل هرم بزرگ مصر استفاده شود تا بتوانیم بدون ایجاد هرگونه مشکلی به نکات بسیاری درباره آن پی ببریم، ولی میگوید که احتمالش کم است که دولت مصر حتی این راهحل را نیز بپذیرد.
سالهاست که باستانشناسان علاقه چندانی ندارند که به دنبال مجوز برای کار روی این اهرام بروند، و دلیلش بیشتر آن است که عبور از محدودیتهای تعیین شده برایشان بسیار دشوار است.
نانتون میگوید که تکمیل و ارائه مدارک اداری و پیگیری مراحل اداری برای این کار بسیار طول میکشد و خیلی از متخصصان میترسند که وزارت باستانشناسی مصر آخرسر پس از اینهمه تلاش همه درخواستها و دلیلهای آنها را رد کند.
اهرام بزرگ مصر
افزون بر اینها، مردم مصر نیز بسیار نسبت به اهرام کشورشان حساس هستند و حق هم دارند و نانتون میگوید اگر باستانشناسان مجوز ورود به آن را کسب کنند، افکار عمومی چندان از این کار خشنود نخواهند شد؛ حتی اگر فقط با یک دوربین کوچک از طریق دیوار باشد.
بیش از 110 هرم دیگر نیز در مصر هست که در اصل بهعنوان آرامگاهی برای حاکمان گوناگون و گاه اعضای خانوادهشان ساخته شده بود. نانتن و همکاران و هم تخصصهای او، تا زمانی که بررسی بهتر داخل هرم ممکن شود، خود را سرگرم دیگر نواحی شگفتانگیز مصر خواهند کرد و از راههای دیگری در راستای پیشرفت دانش عمومی پیرامون این سازههای باستانی خواهند کوشید.
او میگوید که دره شاهان، «پر از طلا و پر از هیجان است» و ورود به این قسمت مهم از تاریخ مصر هیچ ریسک آسیبرسانیای هم ندارد.
این نوع کاوش همان چیزی است که هر دو طرف را راضی نگه میدارد: کسانی که مشتاقاند تا از رازهای مصر باستان پرده بردارند، و نیز کسانی که برای محافظت از آن سر و دست میشکنند.