آموزش نقاشی به کودکان در واقع نشان دادن یک راه و روش جدید برای کشف و جستجوی محیط اطراف محسوب میشود. توجه کنید که در ۵ سال اول زندگی کودک، آموزش شما باید محدود به فراهم کردن مکان، زمان، ابزار و انگیزه به کودک برای نقاشی کشیدن باشد. در سالهای بعد میتوانید مهارتهای جدید مانند کشیدن از طریق مشاهده، تمرین پرسپکتیو و رعایت تناسب چیزهای مختلف باشد.
هرگز کودک را مجبور به تغییر سبک یا رویکرد نقاشی کردن نکنید و از نقد کردن یا اصلاح نقاشیها خودداری کنید. به جای آن تشویق کردن، مشاهده و پرسیدن سوالات پایان باز میتواند به کودک هنرمند شما کمک کند که احتمالات و جزئیات بیشتری را تصور و نقاشی کند.
در ادامه شما را با نکات آموزش نقاشی به کودکان تا ۵ سالگی آشنا میکنیم با کودکت همراه باشید.
۷ نکته در مورد آموزش نقاشی به کودکان ۱۵ ماهه تا ۵ ساله
۱. هنر را به یک کار روتین تبدیل کنید
برای آموزش نقاشی به کودکان میتوانید نقاشی کردن را با زمان بازی کردن ترکیب کنید. اگر از به هم ریختن وسایل توسط کودکتان نگران هستید میتوانید یک جای مخصوص از خانه را به مکانی برای نقاشی کردن و کارهای هنری اختصاص دهید. کاغذ و ابزار رنگ آمیزی در اختیار آنها قرار دهید و لباسهای کهنه به آنها بپوشید تا در صورت کثیف شدن خیلی ناراحت نشوید.
اگر از میز استفاده میکنید میتوانید کاغذ را به میز بچسبانید تا کودک مجبور نباشد کاغذ را نگه داشته باشد یا مرتب آن را تنظیم کند و فقط به نحوه کشیدن تمرکز کند.
توجه داشته باشید که کودکان نقاشی کشیدن را با عجله خط کشیدن و بی دقت آغاز میکنند. کاملا طبیعی است تا قبل از ۲ سالگی نتوانند کنترل کاملی روی نقاشی کشیدن داشته باشند. در حدود ۲ سالگی خط خطیهای آنها با معنیتر و پر تکرارتر میشود. کاملا طبیعی است که در این سن کودک برای کنترل بیشتر روی مداد رنگی آن را بین انگشت شست و انگشت اشاره خود قرار دهد.
توجه کنید که نقاشی کشیدن فقط کشیدن خط روی کاغذ نیست میتوانید از روشهای مختلفی مانند کشیدن نقاشی روی ماسه یا درست کردن شکل با خاک رس برای آموزش نقاشی به کودک استفاده کنید.
در این سن میتوانید رنگهای قابل شستشو، خاکهای غیر مضر، گچ، قیچیهای ایمن برای کودکان و انواع و اقسام کاغذ برای کودک خریداری کنید و در یک مکان قابل دسترس قرار دهید.
۲. آموزش ندهید
کودکان تا قبل از ۵ سالگی با هر بار خط خطی کردن مهارتهای حرکتی جدیدی را یاد میگیرند و با این کار خلاقیت، نوآوری و ابراز کردن خود را توسعه میدهند.
کودکان در این سن نیازی به هیچ قاعده و دستورالعملی ندارند به جز تشویق کردن و انگیزه دادن. بهتر است وقتی نقاشی میکشند در کنار آنها بنشینید و با آنها صحبت کنید اما سعی نکنید به آنها آموزش دهید یا اشتباهاتشان را اصلاح کنید.
بچهها ممکن است سبزه و چمن را به رنگ بنفش رنگ آمیزی کنند یا افراد را در آسمان نقاشی کنند و بچه را به اندازه یک خانه بکشند، مهم نیست. اگر از همین الان از آنها ایراد بگیرید و سعی کنید اشتباهات آنها را اصلاح کنید به اعتماد به نفس آنها ضربه میزنید و مانع از پیشرفت یادگیری طبیعی آنها میشوید.
۳. مشاهده کنید
به جای تحسین پی در پی یا اصلاح اشتباهات نقاشی کودک فقط آن را مشاهده کنید. اظهار نظر در هنگام فرآیند نتیجه مورد نظر را در پی نخواهد داشت. بنابراین بهتر است فقط مشاهده کنیدو برای برقراری ارتباط بهتر آن چه را میبینید بیان کنید.
برای مثال وقتی کودک در حال نقاشی کردن است بگویید: «اون دایرههایی که درست کردی رو ببین! دایرههای کوچک داخل دایرههای بزرگتر هستن.» یا بگویید: «می بینم که داری از مداد رنگی نارنجی و سبز استفاده میکنی»
اگر از چیزی در نقاشی خوشتان آمد حتما به کودک بگویید، مثلا میتوانید بگویید: «این خورشید بزرگ من رو یاد اون روز در ساحل انداخت» یا «برگ این درختها چقدر رنگارنگه، خیلی اون رو دوست دارم.»
۴. سوالات پایان باز بپرسید
وقتی کودک نقاشی خود را به شما نشان میدهد، از پرسیدن «این چیه؟» خودداری کنید. به جای آن میتوانید بگویید: «میتونی در مورد نقاشیت به من توضیح بدی؟» اگر کودک هنگام توضیح دادن نقاشی خود هیجانزده شد سوالات بیشتری از او بپرسید. وقتی از او سوال میپرسید کودک ممکن است جزئیات بیشتری به نقاشی خود اضافه کند.
معمولا کودکان وقتی نقاشی میکشند، یک داستان یا خاطرهای را تصور میکنند بنابراین از آنها درباره نقاشی سوال کنید تا جزئیات بیشتری از ماجرا و داستان خود را به شما بگویند این کار آنها را تشویق میکند تا جزئیات بیشتری را به نقاشی خود اضافه کنند.
برای مثال وقتی از آنها بپرسید: «این دختره تو نقاشی داره چی رو بو میکنه؟» به احتمال زیاد کودک شما سعی میکند یک بینی به چهره دختر درون نقاشی خود اضافه کند. یا اگر از او بپرسید: «این سگه تو شب تنها میمونه؟» کودک حیوانات بیشتری را به نقاشی خود اضافه خواهد کرد.
این نوع از مراوده و ارتباط با کودک، تخیل، توانایی داستان سرایی و مهارت نقاشی کشیدن را تقویت میکند.
۵. هنر را به یک وسیله برای ارتباط عاطفی تبدیل کنید
اگر کودک شما یک تنش احساسی شدید را تجربه میکند، میتوانید از طریق آموزش نقاشی به کودکان به آنها کمک کنید. برای این کار به آنها کاغذ و مداد رنگی بدهید تا به وسیله نقاشی کردن احساسات خود را بروز دهد. اگر کودک شما عصبانی باشد به آنها پیشنهاد دهید یک چهره عصبانی نقاشی کند. اگر ناراحت است، به او بگویید یک شخص ناراحت را بکشد.
هنر میتواند به کودکان کمک کند تا احساسات شدیدی را که ابراز آن برای کودک پیچیده است را بیان کنند. انجام فعالیتهای خلاقانه مانند نقاشی کشیدن میتواند یک راه عالی برای آموزش کنترل احساسات به کودکان محسوب شود.
۶. تایید نوشته های کودک
حدود ۲/۵ تا ۳/۵ سالگی کودکان از خط خطیهایی برای نشان دادن کلمات استفاده میکنند. در واقع این اولین قدمهای کودک برای نوشتن هستند. هر چه کودک بزرگتر میشود این خط خطیها و شکلهای منحنی شکل پیچیدهتری به خود میگیرند.
کودک ممکن است در این سن شروع به کشیدن منحنیهای بلند و کوتاه کند، یا شکلهایی مانند حروف را بکشد.
این نقاشیها یک علامت هیجانانگیز است که نشان میدهد کودک میداند میتواند از کلمات برای برقراری ارتباط و رساندن معنا و مفهوم استفاده کند.
کودکان احتمالا در این سن به شما میگویند که هر منحنی چه معنی میدهد یا ممکن است از شما بخواهند تا نوشته آنها را بخوانید. در اینجا وظیفه شما است که تایید کنید این منحنیها واقعا معنی میدهند و از آنها بخواهید در خواندن آن به شما کمک کنند.
به کودکان اجازه دهید از کلماتی که خودشان ساختهاند استفاده کنند، حتی میتوانید از آنها بخواهید یک نامه برای یکی از اعضای خانواده یا دوستان بنویسند و برای آنها ارسال کنید.
۷. نگهداری از نقاشی های کودک
نگه داشتن و یا چسباندن نقاشیهای کودک به دیوار یک راه بسیار عالی برای نشان دادن این موضوع است که کار آنها جالب و با اهمیت است. نیازی نیست همهی نقاشیهای کودک را به دیوار بزنید میتوانید از آنها بخواهید خودشان یک نقاشی را انتخاب کنند، یا اینکه به صورت هفتگی یا ماهانه از نقاشیهای مختلف استفاده کنید به در اتاق خواب یا یخچال بچسبانید.
میتوانید یک آلبوم درست کنید و فرآیند یادگیری را به صورت ماهانه نگهداری کنید تا در آینده بتوانید مراحل پیشرفت کودک خود را ببینید و لذت ببرید.
خیلی مهم است که تمرینهای کودک تایید شود و آثار هنری او نمایش داده شود. این کار مهمترین مشوق کودک برای ادامه دادن و تمرین کردن برای هنرمند شدن است.