آمار نگرانکننده، هشدار و توصیههای بهداشتی، وضعیت قرمز و خستگی کادر درمان باعث شده تا هنرمندان هم پای کار بیایند و با زبان هنر راهکارهای گذر از این بحران را برای ما بازگو کنند.
همشهری آنلاین_ راحله عبدالحسینی: «الهام پاوهنژاد» هنرمند ساکن منطقه ۳ میگوید که رعایت نکات بهداشتی و خانهنشینی هرچند سخت باشد، تحملش از فقدان عزیزان و هموطنانمان به مراتب راحتتر است. با او درباره تجربه کار و فعالیت در روزهای کرونایی گپ زدیم.
روزهای کرونایی و خانهنشینی از اسفند سال گذشته تا امروز برای شما چطور سپری شده و چه تأثیری روی فعالیتهای هنری شما داشتهاست؟
من به شکل جدی و بدون کوچکترین اهمال، نکات بهداشتی در این زمینه را که از سوی ستاد مقابله با کرونا و کادر پزشکی اعلام میشود اجرا میکنم. اول از همه برای سلامتی عزیزانم از جمله مادرم که مسن هستند و دوم برای سلامتی هموطنانم خودم را موظف به رعایت نکات بهداشتی میدانم. آمار و ارقام لحظه به لحظه نگرانکنندهتر میشود. تنها راه گذر از این بحران رعایت نکات بهداشتی از جمله ماسک زدن و خارج شدن از خانه فقط برای موارد ضروری است. به همینترتیب بخش اصلی فعالیتهای هنری من هم به شکل آنلاین برگزار میشود و ۴ روز در هفته مشغول تدریس بهصورت آنلاین هستم. پیش از موج دوم کرونا قرار بود تئاتر «پولشری» به دلیل استقبال زیاد مخاطب، دوباره از ۱۵ تیر ماه روی صحنه برود. اما با توجه به شرایط و آمار بالای مرگ و میر، تئاتر هم مثل خیلی از فعالیتهای جمعی به خاطر سلامت شهروندان تعطیل شد.
در کلاسهای آنلاین بازیگری چه کارهایی انجام میدهید؟
عنوان کلاس، بدن و بیان است که در واقع الفبای بازیگری را شامل میشود. بهطور کلی بازیگری و زیرمجموعههای آن مثل تحلیل نقش را هم درس میدهیم. همه این موارد مثل حلقههای زنجیر به هم پیوسته است و نمیشود آنها را از هم جدا کرد. بازیگر باید همه این موارد را بداند و به کار بگیرد. به شکل تخصصی در کلاسهای آنلاین، زبان بدن و بیان را تدریس میکنم که در دل آن مباحث دیگر بازیگری باز میشود. هنرجویان هم به چند گروه تقسیم شدهاند و درسها را دنبال میکنند. بچههایی هستند که تا به حال دوره بازیگری ندیدهاند و مباحث را قدم به قدم پیش میرویم. در کلاس از فیلم و کتاب و شعر هم بهره میگیرم تا بچهها بهتر با مفاهیم آشنا شوند. به این طریق سعی میکنم حضور فیزیکی نداشتن را بهصورت مجازی جبران کنم. نتیجه آن را هم در شور و شوق و تلاش بچهها میبینم که رضایتبخش است.
از دیدگاه شما شهروندان چطور میتوانند برای گذر از این بحران با کادر درمان همراهی کنند؟
من برای سر زدن به مادرم به خانه ایشان میروم. بوستانی پشت منزل مادرم هست که متأسفانه همیشه شلوغ است. برخی از شهروندان را میبینم که حتی بدون ماسک به پارک آمدهاند. دوستان و آشنایان دیگری را میبینم که در فضای مجازی از سفرها و دورهمیهای خود عکس و فیلم گذاشتهاند. وقتی هم به آنها تذکر میدهیم که شرایط بحرانی است و این ویروس ناخوانده با کسی شوخی ندارد، بهانه میآورند که از خانهنشینی خسته و افسرده شدهایم. نتیجه این بهانهگیری فقط از دست دادن عزیزانمان، پرستاران و پزشکان است. رعایت پروتکلها و دستورالعملهای بهداشتی به مراتب آسانتر از فقدان هموطنان و دوستانمان است.
برای افرادی که از خانهنشینی خسته شدهاند چه پیشنهادی دارید؟
اول بگویم که من هم میدانم برخی برای امرار معاش مجبور به حضور در بیرون خانه هستند و گریزی از بحران اقتصادی نیست. به نظرم کسی که به ضرورت مجبور است از خانه خارج شود حتماً از ماسک استفاده کند و با تغذیه درست ایمنی بدنش را بالا نگه دارد. فردی هم که میتواند کارش را از خانه مدیریت کند مطمئن باشد که ماندن او در خانه قطعاً بهتر است. انجام حداقل روزی نیم ساعت ورزش به ترشح هورمون سروتونین که شادیبخش است کمک میکند. نظمدهی به برنامه در خانه ماندن را در اولویت بگذاریم تا از خانهنشینی خسته نشویم. این نظم و انضباط قطعاً از دلشوره و اضطراب ما کم خواهد کرد. برخی افراد متأسفانه به سفر میروند. یکبار با خودشان صادق باشند که ضرورت این سفر در قبال جان هموطنانمان چقدر است.
- یاد همسایههای قدیمی به خیر!
معاشرت با همسایهها مثل قدیمها نیست. این روزها زندگی در برجها و آپارتمانها باعث شده تا فقط در حد ضرورت با همسایهها در تعامل باشیم. از آنجایی که در هر محلهای که ساکن بودم، همسایهها مرا به واسطه بازیگری میشناختند و به من لطف داشتند، از حال همسایهها باخبر بودهام. بسیاری از افرادی که در آپارتمانها زندگی میکنند، مثل من، مستأجر هستند که این اتفاق فرصت دوستی و تعامل با همسایهها را از افراد سلب کردهاست. همسایههای مستأجر تا با هم آشنا شوند و سلام و علیکی بینشان شکل بگیرد، یکی از آنها از آن ساختمان به ساختمانی دیگر در این شهر نقل مکان میکند. همسایههای قدیمی در محلههای قدیمی دستکم دوستی ۴۰ ساله با هم داشتند.
- همیشه به فرهنگسرای نیاوران سر میزدم
فرهنگسرای نیاوران از جمله مراکز فرهنگی است که الهام پاوهنژاد تا قبل از همهگیری کرونا به آن سر میزد. میگوید: «معمولاً برای حضور در کنسرتها و نمایشهایی که در فرهنگسرای نیاوران برگزار میشد دعوت میشدم و من هم دوستان و آشنایانم را برای حضور در برنامههای متنوع به این مرکز فرهنگی دعوت میکردم. این فرهنگسرا جزو مراکز فرهنگی فعال است. حالا که باید خانهنشین باشیم، برنامههای فرهنگی و برگزاری نمایشگاه و کنسرتها را بهصورت مجازی دنبال میکنیم.»
- نگاهی به کارنامه خانم بازیگر
الهام پاوهنژاد را از سریال «همسران» در سال ۱۳۷۳ به خاطر داریم که نخستین کار تصویری او بود.
در سریال «مدرسه مادربزرگها» هم نقش به یادماندنی خانم معلم صبوری را داشت که قرار بود به مادربزرگها خواندن و نوشتن یاد بدهد. پاوهنژاد از سال ۱۳۶۹ وارد حرفه بازیگری شد و فعالیتش را با تئاتر آغاز کرد. نخستین کار صحنه او سال ۱۳۷۰ به کارگردانی اکبر زنجانپور با عنوان «ساحره سوزان» بود. او سابقه حضور در ۲ فیلم سینمایی «دیشب باباتو دیدم آیدا» و «زندگی با چشمان بسته» را دارد. بازیگری در ۲۷ سریال و ۱۲ تئاتر در کارنامه او به چشم میخورد.