معرفی برج قربان
در محل زندی‌های شهر همدان، بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی بنایی قرار دارد که مدفن حافظ ابوالعلاء همدانی و جمعی از امرای سلجوقی است. این بنای تاریخی بنا به گفته برخی از محققان متعلق به قرن هفتم یا هشتم هجری است. این برج که برج قربان همدان نام دارد به این علت به آن قربان می گویند که در جریان شورش افغان‌ها در اواخر دوره صفویه فردی به نام قربان این محل را سنگرگاه خود قرار داده و ضمن دفع شورشگران از اهالی محل دفاع کرده‌است، از این رو مسجد وبقعه به نام او شهرت یافته است.
برج قربان هیچگونه کتیبه تاریخی ندارد تا به واسطه آن بتوان نام سازنده و بانی آن را فهمید تنها سنگ قبری که در بنا موجود است دارای نوشته‌ای است که تاریخ دارد. این سنگ قبر ساده که دارای تاریخ ۱۰۰۹ یا ۱۰۹۰ هجری قمری و مربوط به دوره صفویه است، هیچ ارتباطی با تاریخ ساخت بنا ندارد و گویا مدفن یکی از امیران یا کارگزاران صفوی است.
معماری برج قربان
برج قربان یک برج 12 ضلعی آجری است که یک گنبد هرمی شکل با دوازده ترک آجری دارد. گنبد این برج 8 متر ارتفاع دارد و تمام قسمت‌های آن از آجر و ساروج ساخته شده. نمای بیرونی بنا ساده بوده و هیچ کتیبه‌ای ندراد و در تزیینات آن از گچ بری‌ها و آجرکاری‌های ساده استفاده شده است. گنبد بیرونی برج به صورت چند وجهی است اما گنبد داخلی به صورت نیم دایره و کروی شکل ساخته شده است. برج قربان بعد از چندین دوره بازسازی و مرمت در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
