سيماى سوره ى دهر(انسان)
سوره ى «دهر» در مدينه بر پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله نازل شد و داراى 31 آيه، 240 كلمه و 1054 حرف است.
معرفی سوره:
سوره ى «دهر» در مدينه بر پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله نازل شد و داراى 31 آيه، 240 كلمه و 1054 حرف است.
ترتیب نزول:
اين سوره نود و هفتمين سوره در ترتيب نزول (بعد از سوره ى «الرّحمن» و قبل از سوره ى «طلاق») و هفتاد و ششمين سوره در چينش كنونى قرآن است.
نام سوره:
نام هاى اين سوره عبارت اند از: «دَهْر» (روزگار)، «انسان»، «هَلْ أتى» و «الابرار».
اين نام ها از آيه ى اول و پنجم اين سوره گرفته شده اند.
ويژگى سوره:
اين سوره نذر امام على عليه السلام و فاطمه عليها السلام و ايثار آنان را مى ستايد و برخى مفسران نوشته اند كه اين سوره با آن كه مطالب زيادى در مورد بهشت دارد، از آن جا كه در آن ذكرى از فاطمه عليها السلام شده، از حورى هاى بهشتى سخنى به ميان نيامده است.
فضيلت:
در حديثى از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله روايت شده كه هر كس سوره ى دهر (هل اتى) را قرائت كند، پاداش او بر خدا، بهشت و لباسهاى حرير (بهشتى) است.(1) البته اين گونه پاداش ها در صورتى است كه خواننده ى سوره در راستاى محتواى آن حركت و عمل كند.
اهداف:
اساسى ترين هدف هاى اين سوره عبارت اند از:
1. يادآورى رستاخيز و عذاب ها ونعمت هاى فراوان آن؛
2. ارائه ى يك برنامه ى خودسازى همراه با ايثار و عبادت.
مهمترين مطالب :
مهم ترين مطالب اين سوره عبارت اند از:
الف) عقايد:
1. يادآورى قيامت؛
2. بيان حالات نيكان و كافران در قيامت (آيات 4- 22).
3. سخن از شراب هاى پاك بهشتى (آيه ى 21).
ب) احكام:
1. دعوت به سجده در شب (آيهى 26)؛
2. بحث وفاى به نذر (كه در مورد نذر امام على عليه السلام و فاطمه عليها السلام در مورد روزه ى سه روزه براى سلامتى امام حسن و امام حسين عليهما السلام و سپس وفاى ايثارگرانه ى آنها بدين نذر است) (در آيات 7 به بعد).
ج) اخلاق:
1. دعوت به صبر (آيه ى 24)؛
2. تشويق به غذا دادن به مسكين، يتيم و اسير كه با الهام از عمل ايثارگرانه ى امام على عليه السلام و فاطمه عليها السلام بيان شده است (آيات 7- 9).
د) مطالب ديگر:
1. اشاره به آفرينش انسان (آيات 1 و 2).
2. يادآورى غفلت قرآن (آيات 23).
3. حاكميت مشيّت الهى در عين آزاد بودن انسان (آيات 3، 29 و 30).
علی کفشگر فرزقی
منبع: تفسير قرآن مهر، رضايى اصفهانى، محمدعلى، ج21، ص: 363
---------------
پی نوشت:
1. تفسير مجمع البيان، طبرسى، فضل بن حسن، ج 10، ص 402
