روايات برتري علي(علیه السلام) بر ديگر صحابه
۱ـ امام علي(ع)، برادر پيامبر
حاكم نيشابوري به نقل از عبدالله بن عمر روايت كرده است:
پيامبر ميان اصحاب خود عقد اخوت بست و ابوبكر را برادر عمر، طلحه را برادر زبير و عثمان را برادر عبدالله بن عوف قرار داد. علي(ع) عرض كرد: اي رسول‌ خدا! بين اصحابت عقد اخوت بستي. پس برادر من كيست؟ پيامبر فرمود: تو در دنيا و آخرت برادر من هستي.[۱]
آيا اينكه پيامبر اكرم(ص)، از ميان آن همه صحابي، علي(ع) را برادر خود برمي ‌گزيند، نشانه فضل و برتري مقام علي(ع) بر ديگران نيست؟ استاد خالد محمد مصري مي ‌نويسد:
چه مي‌ گوييد در حق شخصي كه رسول‌ خدا(ص) او را از بين اصحابش انتخاب كرد تا آنكه در روز عقد اخوت، او را برادر خود برگزيد. ابعاد ايمان آن حضرت چه بسيار گسترده بود كه پيامبر او را بر ديگر صحابه مقدّم داشته و به‌ عنوان برادر برگزيده است.[۲]
۲ـ امام علي(ع)، مولود كعبه
حاكم نيشابوري مي ‌نويسد:
اخبار متواتره دلالت دارد بر اينكه فاطمه بنت اسد، اميرالمؤمنين، علي بن ابي ‌طالب ـ كرم‌ الله وجهه ـ را داخل كعبه به دنيا آورد.[۳]
بنابراين، مقام علي(ع) بسيار بالاست كه در كعبه متولد شد، در منزل وحي تربيت يافت و با تربيت قرآني رشد كرد.
۳ ‌ـ تربيت الهي علي(ع)
حاكم نيشابوري مي‌نويسد:
از نعمت‌ هاي خداوند بر علي بن ابي ‌طالب(ع) تقديري بود كه براي آن حضرت مقدّر داشت. قريش در مشكلات بي ‌شماري قرار گرفته بودند. ابوطالب(ع) اولاد زيادي داشت. رسول‌ خدا(ص) به عمويش، عباس كه از تمام بني‌ هاشم ثروتمندتر بود، فرمود: اي اباالفضل! برادر تو ابوطالب عيالمند است و زندگي سختي دارد، نزد او رويم تا از بار او بكاهيم.
من يكي از فرزندان او را برمي ‌گزينم و تو نيز فرزند ديگري را انتخاب كن تا در كفالت خود قرار دهيم. عباس قبول كرد و هر دو نزد ابوطالب آمدند. بعد از طرح تقاضايشان، ابوطالب عرض كرد: عقيل را نزد من بگذاريد و هركدام از فرزندها را كه خواستيد، مي‌ توانيد انتخاب كنيد.
پيامبر، علي(ع) را انتخاب كرد و عباس، جعفر را. علي تا هنگام بعثت با پيامبر بود و از او پيروي و او را تصديق مي ‌كرد... پيامبر براي نماز به مسجد مي ‌آمد و به دنبالش علي(ع) و خديجه(س) مي‌ آمدند و با آن حضرت در ملأعام نماز مي ‌گزاردند، درحالي‌ كه غير از اين سه نفر، كسي ديگر نمازگزار نبود.[۴]
عباد بن عبدالله مي ‌گويد:
از علي(ع) شنيدم كه فرمود: من، بنده خدا و برادر رسول اويم. من صديق اكبرم. اين ادعا را كسي بعد از من نمي‌ كند، مگر آنكه دروغ‌ گو و تهمت‌ زننده است. من هفت سال قبل از مردم با پيامبر نماز گزاردم.[۵]
۴ـ سجده نكردن علي(ع) بر بت‌ها
استاد عباس محمود عقّاد مي‌ نويسد:
به ‌طور مسلّم علي(ع) مسلمان متولد شد؛ زيرا او تنها كسي بود كه دو چشمش را بر اسلام باز كرد و هرگز شناختي از عبادت بت‌ ها نداشت.[۶]
۵ ‌ـ امام علي(ع)، نخستين مؤمن
پيامبر درباره علي(ع)، به حضرت زهرا(س) فرمود: «همانا او نخستين شخصي است از اصحابم كه به من ايمان آورد».[۷]
ابن ابي الحديد مي ‌نويسد:
چه بگويم در حق كسي‌ كه در هدايت، از ديگران پيشي گرفت. به خدا ايمان آورد و او را عبادت كرد، درحالي ‌كه تمام مردم سنگ را مي ‌پرستيدند.[۸]
۶ ‌ـ محبوبيت علي(ع) نزد خدا
انس بن مالك نقل مي ‌كند:
نزد رسول خدا(ص) پرنده‌ اي بريان شده قرار داشت. پيامبر عرض كرد: بار خدايا، محبوب ‌ترين خَلقت را به سوي من بفرست تا با من از اين پرنده ميل كند! در اين هنگام علي(ع) آمد و با پيامبر از آن غذا تناول فرمود.[۹]
۷ ‌ـ علي(ع) و پيامبر، از نور واحد
رسول خدا(ص) فرمود:
من و علي بن ابي ‌طالب، چهار هزار سال پيش از آنكه حضرت آدم خلق شود، نزد خداوند، نور واحدي بوديم و هنگامي ‌كه خداوند آدم را آفريد، آن نور دو قسمت شد؛ جزئي از آن من هستم و جزء ديگرش علي است.[۱۰]
۸ـ امام علي(ع)، زاهدترين مردم
استاد عباس محمود عقّاد مي ‌نويسد: «در ميان خلفا، در لذت بردن از دنيا، زاهدتر از علي(ع) نبوده است».[۱۱]
۹ ‌ـ امام علي(ع)، شجاع ‌ترين صحابه
در منابع اهل سنت آمده است:
او سيّد مجاهدان بود و در اين امر منازعي نداشت. در مقام او همين بس كه در جنگ بدر ـ بزرگ‌ ترين جنگي كه رسول خدا(ص) در آن حضور داشت ـ هفتاد نفر از مشركان كشته شدند كه نصف آنها را علي(ع) كشت و بقيه را مسلمانان و ملايكه كشتند. او در جنگ‌ ها زحمت ‌هاي زيادي متحمل شد. وي پيش ‌تاز مبارزان در روز بدر و از جمله كساني بود كه در جنگ احد و حنين ثابت ‌قدم ماند. او فاتح و شجاع خيبر و قاتل عمرو بن عبدود، سواره خندق و مرحب يهودي بود.[۱۲]
۱۰ ‌ـ امام علي(ع)، داناترين صحابه
پيامبر گرامي اسلام مي ‌فرمود: «داناترينِ امت، بعد از من، علي‌ بن ابي طالب است».[۱۳] همچنين فرمود: «من شهر علمم و علي درِ آن است. پس هر كس خواهان علم من است، بايد از درِ آن وارد شود».[۱۴]
حاكم نيشابوري در كتابش آورده است كه رسول‌ خدا(ص) به فاطمه(س) فرمود: «آيا راضي نمي ‌شوي تو را به كسي تزويج كنم كه نخستين مسلمان است و علمش از همه بيشتر و حكمتش از همه عظيم ‌تر است.»[۱۵] صحابه نيز به داناتر بودن علي(ع) معترف بودند. عايشه مي ‌گفت: «علي داناترين مردم به سنت است.»[۱۶] ابن عباس روايت كرده است كه عمر در خطبه خود گفت: «علي در قضاوت بي ‌مانند است».[۱۷]
ابن ابي ‌الحديد در شرح نهج ‌البلاغه مي‌ نويسد: مبادي جميع علوم به او بازمي ‌گردد. او كسي است كه قواعد دين را مرتب و احكام شريعت را تعيين و مباحث علوم عقلي و نقلي را تقرير كرده است.[۱۸]
۱۱ ‌ـ بت‌ شكني امام علي(ع)
امام علي(ع) فرموده است:
با رسول‌ خدا(ص) حركت كرديم تا به كعبه رسيديم. ابتدا رسول خدا(ص) بر روي شانه من سوار شد و فرمود: حركت كن. من حركت كردم و هنگامي ‌كه حضرت ضعف مرا مشاهده كرد، فرمود: بنشين. من نشستم و پيامبر از روي دوش من پايين آمد. سپس بر زمين نشست و فرمود. تو بر دوش من سوار شو. من بالا رفتم تا به سطح كعبه رسيدم.
در آن هنگام گمان مي ‌كردم كه اگر بخواهم، مي‌ توانم به افق آسمان ‌ها برسم. پس چون بر بالاي كعبه رفتم، روي بام، تمثالي (بتي) از طلا يا مس ديدم. به فكر افتادم كه چگونه آن را نابود سازم. آن را به چپ و راست و جلو و عقب كشاندم تا بر آن دست يافتم. پيامبر فرمود: او را بر زمين بينداز.
من نيز آن را از بالاي بام كعبه به پايين انداختم و به مانند كوزه كه بر زمين مي‌‌ خورد و خُرد مي ‌شود، آن را شكستم. آنگاه از بام كعبه پايين آمدم و با سرعت از آنجا خارج و در اتاق ‌هايي مخفي شديم تا كسي ما را نبيند.[۱۹]

منبع:  غدير، اكمال دين
--------------------------------------
پی نوشت:
[۱] همان، ص ۱۴.
[۲] شيعه‌ شناسي، ص ۶۵۸
[۳] المستدرك علي الصحيحين، ج ۳، ص ۵۵۰
[۴] همان، ص ۱۸۳؛ مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۲۰۹.
[۵]مراجعه كنيد به خصائص نسائى ۳، السنه ابن ابى عاصم، سنن ابن ماجه ۱ر۵۷ المعرفه از ابى نعيم، العقد الفريد ۲ر۲۷۵، تاريخ طبرى ۲ر۳۱۲، رياض النضره ۲ر۱۵۵، استيعاب ۲ر۴۶۰، شرح ابن ابى الحديد ۳ر۲۷۵ از طريق اسناد حافظ ابن ابى شيبه، فرائد السمطين در باب ۴۹، مطالب السئوال ۱۹ و در آنجا گويد: در بسيارى از اوقات على اين سخنان را مى گفت، تاريخ ابن عساكر، تاريخ ابن كثير ۷ر۳۳۵، كنز العمال ۶ر۳۹۶ از ابن ابى شيبه و نسائى و ابن ابى عاصم و عقيلى و حاكم و ابي نعيم.
[۶] . شيعه ‌شناسي، ص ۶۶۰، به نقل از: عباس محمود عقاد، عبقرية الامام علي، ص ۴۳.
[۷] مسند ابن حنبل، ج ۵، ص ۶۶۲.
[۸] ابن ابي الحديد، شرح نهج ‌البلاغه، ج ۳، ص ۲۶۰.
[۹] صحيح ترمذي، ج ۵، ص ۵۹۵.
[۱۰] ابن جوزي، تذكرة الخواص، ص ۴۶.
[۱۱] شيعه ‌شناسي، ص ۶۶۱، به نقل از: عبقريه الامام علي (ع) ، ص ۲۹.
[۱۲] سجع الحمام في حكم الامام، ص ۱۸.
[۱۳] مناقب خوارزمي، ص ۴۰.
[۱۴] صحيح ترمذي، ج ۵، ص ۶۳۷.
[۱۵] المستدرک علي الصحيحين، ج ۳، ص ۱۲۷.
[۱۶] ابن اثير، اسد الغابه، ج ۴، ص ۲۲.
[۱۷] مسند ابن حنبل، ج ۵، ص ۱۱۳.
[۱۸] ابن ابي الحديد، شرح نهج‌البلاغه، ج ۱، ص ۱۷.
[۱۹] نك: مستدرك علي الصحيحين، ج ۲، ص ۳۶۶؛ مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۸۴؛ كنزالعمال، ج ۶، ص۴۰۷.