تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
جزییات قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین / واگذاری کیش به چین چقدر صحت دارد؟
اقتصاد کلان
۱۸ تیر , ۱۳۹۹ ساعت ۱۵:۴۲
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با بیان این‌که برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین یک نقشه راه روشن و ریل‌گذاری اصولی برای روابط دو کشور در دنیای آینده است، گفت: در این سند نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه از حضور نیروی نظامی.
به گزارش تجارت‌نیوز، چند روزی است شنیده‌های مختلفی درباره همکاری ایران و چین و قرارداد ۲۵ ساله دو کشور با یکدیگر منتشر شده است. چقدر از این شنیده‌ها واقعیت دارد؟
آن طور که رسانه‌های مختلف گزارش داده‌اند، هنوز جزئیات کامل این سند همکاری منتشر نشده است و مقامات ارشد دولت دوازدهم بیان می کنند که به محض نهایی شدن سند جزئیات آن اعلام خواهد شد، با این حال در سوم سپتامبر سال وب‌سایت انگلیسی «پترولیوم اکونومیست» مدعی شد که اطلاعات مربوط به بخش‌هایی از این سند دست یافته است؛ اطلاعاتی که در یک گزارش مفصل در این وب سایت در همان تاریخ منتشر شد.
طبق این نوشته تابناک، در این گزارش پترولیوم اکونومیست مدعی شد که بر اساس سند همکاری مورد اشاره چینی‌ها قرار است در قالب توافق شراکت جامع استراتژیک با ایران ۲۸۰ میلیارد دلار درصنعت نفت و گاز ایران سرمایه گذاری کنند. همچنین طرف چینی ۱۲۰ میلیارد دلار در حوزه توسعه زیر ساخت‌های تولید و حمل‌ونقل در ایران سرمایهگذاری میکند که بخش قابل توجهی از این سرمایهگذاری هم در پنج سال نخست انجام خواهد شد و مابقی آن دوره‌ای و براساس توافق دو کشور به بخش صنعت و حوزه حمل‌ونقل ایران تزریق میشود.
در مقابل طرف چینی نفت و گاز را با سی درصد تخفیف و با مهلت باز پرداخت دوساله از ایران خریداری میکند و میتواند بازپرداخت را با یوان چینی انجام دهد. دو سوم مبلغ خرید نقد خواهد بود و یک سوم به شکل کالا و خدمات. بر اساس همین گزارش ادعا شده طرف چینی میتواند تا ۵۰۰۰ نیروی امنیتی چین را با هدف محافظت از سرمایه گذاری خود به ایران بیاورد. بر اساس این قرارداد، همچنین شرکت‌های چینی در تمامی پروژه‌های مربوطه در ایران حق تقدم دارند…
همچنین ایسنا در گزارش خود در باره محتوای کلی این سند نوشت: بر اساس اطلاعات موثق این سند با عنوان رسمی «برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین» ثبت شده و حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و … را شامل میشود.
در برخی از بند‌ها صحبت از تسهیل سرمایهگذاری و فاینانس است و برخی از بند‌ها از حمایت‌های متقابل سیاسی در مجامع بین المللی می‌گوید. در حوزه نظامی و دفاعی موضوعاتی همچون آموزش، انتقال فناوری‌های دفاعی، مبارزه با تروریسم و رزمایش مشترک آمده است. از نکات بسیار مهم این سند میتوان به توافق بر سر تجارت با ارز‌های ملی یاد کرد. همچنین در این سند بار‌ها به طرح بزرگ چین به نام «یک کمربند- یک راه» (طرحی بر بستر مسیر جاده ابریشم) اشاره شده و این که ایران میتواند ضمن مشارکت فعال در این طرح جهانی، از فواید اقتصادی و صندوق اعطای وام این طرح نیز بهره‌مند شود. بر اساس این مدارک چین وارد کننده ثابت نفت از ایران خواهد بود و ایران نیز باید نگرانی‌های چین برای بازگشت سرمایه گذاری خود را برطرف کند.
ارتقای همکاری‌های بانکی، مالی و بیمه‌ای و گشایش شعبات بانک‌های ایران و تاسیس بانک مشترک ایران و چین به ویژه ایجاد پیام رسان ملی میان دو کشور به جای سوییفت نیز مطرح شده است. کمک به ساخت خط آهن در نقاط مختلف کشور، افزایش صادرات فراورده‌های نفتی به چین، کمک و سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت‌های انرژی فسیلی، سرمایهگذاری در تقویت کریدور‌های راهبردی که از ایران می‌گذرند، سرمایهگذاری برای توسعه تولید و صادرات انرژی از ایران به کشورهای منطقه، مشارکت در توسعه همه جانبه سواحل مکران، کمک به ایران برای ایجاد نسل۵ اینترنت و تقویت شبکه ملی اطلاعات، سرمایهگذاری برای تولید انرژی‌های پاک در مناطق کویری ایران، کمک به توسعه صنعت صلح آمیزهسته‌ای کشورمان و سرمایهگذاری در تامین واگن مترو و ساخت خطوط مترو در شهر‌های بزرگ و شهر‌های جدید ایران از جمله بخش‌های مهم سند است.
توضیحات رئیس جمهور در مورد سند
سوم تیر ماه امسال حسن روحانی در مورد این سند همکاری در هیأت دولت گفت: این همکاری، زمینه‌ای برای مشارکت ایران و چین در پروژه‌های اساسی و زیرساخت‌های توسعه‌ای از جمله طرح بزرگ کمربند ـ راه است و فرصتی برای جلب سرمایهگذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود.
رئیس‌جمهور با تأکید بر گسترش همکاری دو طرف در حوزه انرژی، توافق بر این برنامه را گامی مثبت در جهت افزایش اهمیت انرژی جهانی و توسعه پایدار منابع نفت و گاز و همچنین انرژی‌های تجدیدپذیر برشمرد و سرمایهگذاری مشترک در توسعه مناطق آزاد را برای ارتقای نقش این مناطق در تولید و تجارت بین‌المللی پرفایده دانست.
تکذیب واگذاری کیش به چین
اما آیا واگذاری کیش به چین صحت دارد؟
دیروز سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با بیان این‌که برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین یک نقشه راه روشن و ریل‌گذاری اصولی برای روابط دو کشور در دنیای آینده است، گفته است: در این سند نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه از حضور نیروی نظامی.
سیدعباس موسوی سه‌شنبه(۱۷ تیر) در توییتی با اشاره به برخی از اظهارنظرها در مورد سند همکاری جامع بین ایران و چین تاکید کرد: برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین یک نقشه راه روشن و ریل‌گذاری اصولی برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده است؛ جایی که چین به عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا در آینده نزدیک و ایران به عنوان قدرت بزرگ منطقه غرب آسیا میتواند با روابطی مکمل و مستقل از قدرت‌های سنتی و سلطه‌گر غربی، ضمن تامین منافع مشترک، در برابر فشار قلدرها ایستادگی کند. نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات! شگرد کهنه دروغ‌پردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع دو ملت به جد پیگیری میشود، راه به جایی نخواهد برد.
ماجرای کیش و سند ایران و چین
چهار روز پیش نیز، روزنامه خراسان در این باره نوشته بود: از نکات بحث برانگیز درباره سند، شایعه واگذاری ۵ ساله جزیره کیش به چین است در حالی که در این متن راهبردی هیچ اشاره ای به کیش نشده و تنها در یک بند آمده «سرمایه گذاری و توسعه جزایر منتخب در حوزه گردشگری، صنایع پتروشیمی، شیلات و… توسط چین» که البته این جزایر نیز از سوی ایران و با توجه به مصالح و نیازهای ما انتخاب و معرفی خواهند شد.
هر چند در عالم سیاست، منافع تعیین کننده خط مشی های طرفین است و نباید به قول های شفاهی یا مواضع لفظی دلخوش بود اما در مجموع آن چیزی که امروز به عنوان ” برنامه همکاری های جامع ایران و چین ” در دست تدوین و نهایی شدن است اگرچه با تغییرات کوچکی نیز همراه خواهد بود اما می تواند یک نقشه راه روشن و یک ریل گذاری اصولی را برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده ترسیم کند. جایی که چین به عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا در آینده نزدیک نمی تواند برای هر گونه برنامه جهانی، ایران را به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه غرب آسیا نادیده بگیرد بلکه دو طرف می توانند با روابطی مکمل و مستقل از قدرت های سنتی و سلطه گرغربی ضمن تامین منافع خود و منافع مشترک، در برابر فشارهای کشورهای سلطه گر نیز محکم تر از قبل ایستادگی کنند.
