قابليت‌هاي فايرفاكس6 اغلب پيرامون مسائلي همچون كنترل بيشتر در اجازه‌ها (Permission)، بالا آمدن سريع‌تر، كارايي سريع‌تر در لينوكس، مديريت بهتر در افزونه‌ها، پشتيباني بهتر و بيشتر از HTML5 و... مي‌چرخد.
به‌عنوان يكي از محبوب‌ترين مرورگرها، آخرين نسخه فايرفاكس سرعت بيشتر، امنيت بالاتر، استفاده آسان‌تر و ظاهري زيباتر نسبت به نسخه‌هاي پيشين دارد و توانسته استاندارد جديدي را در زمينه نوآوري در مرورگرهاي وب ايجاد كند. اگر بخواهيم در تاريخ جستجو كنيم، شركت موزيلا تقريبا هر دو سال يك نسخه جديد اصلي از مرورگر فايرفاكس خود را ـ كه بالاترين پيشرفت‌هاي اين صنعت را در خود داشته است ـ وارد بازار مي‌كرد؛ ولي سال 2011 نقشه راه اين شركت دچار يك تغيير شديد شده است.
در حال حاضر چند قابليت يا پيشرفت جديد در فايرفاكس 6 وجود دارد ولي هيچ‌كدام از آنها به‌روز نيستند و اگر بخواهيم آن را با فايرفاكس 5 مقايسه كنيم، هيچ نكته خاصي در اين نسخه جديد وجود ندارد. بياييد ابتدا اين چيزهاي جديد را جمع كنيم: اين نسخه، كنترل بيشتري روي اجازه‌ها دارد، پنجره مديريت داده‌هاي فايرفاكس 6 يك واسط براي اجازه‌ها و براساس سايت دارد كه به كاربران اجازه مي‌دهد ميزان دسترسي وب‌سايت‌هاي خاص را به داده‌هاي مرور شده آنها، محتواي كوكي‌ها، رمزهاي عبور و اطلاعات مربوط به محل را كنترل كنند. ولي ظاهرا اين قابليت را فقط مي‌توان به‌عنوان يك بهبود و تكامل نسبت به نسخه‌هاي قبلي فايرفاكس به حساب آورد؛ اين ويژگي تنها برخي جزئيات را بهبود مي‌بخشد نه بيشتر.
همچنين اين نسخه زمان بالا آمدن، شروع سريع‌تري دارد. نتيجه اين است: زمان شروع بهبود يافته براي مرورگر و يك تجربه كلي بهتر براي كاربر. اين امر درواقع يك موضوع قديمي است كه براي سال‌هاي زياد موجب نگراني فايرفاكس شده و هر زمان كه فايرفاكس به‌روز رساني مي‌شود، ادعاي زمان شروع سريع‌تر را دارد كه البته اين امر هيچ‌گاه اتفاق نيفتاده است و تمام كاربران فايرفاكس منتظر هستند تا ببينند چه زمان اين مشكل برطرف خواهد شد. حال كه از سرعت صحبت به ميان آمد بايد بگوييم كه فايرفاكس 6 اولين نسخه در ميان مرورگرهاست كه توانسته به بهره‌وري بالا براي كاربران لينوكس دست پيدا كند.
اين نسخه جديد مرورگر مي‌تواند با استفاده از مدير افزونه‌هاي خود، سازگاري‌اش را با افزونه‌هايي كه مستقيما نصب مي‌شوند شناسايي كند كه اين كار به‌وسيله قابليت بررسي افزونه انجام مي‌شود. نكته طنز اين مساله اين است كه فايرفاكس با انجام اين كار يك سيلي به صورت خود نواخت! به‌عنوان بهترين مرورگر منبع باز وب، بخشي از محبوبيت فايرفاكس به‌خاطر هزاران افزونه و تم‌ها و جلدهاي شخصي است. درحالي كه با هربار به‌روزرساني، تعداد زيادي از افزونه‌هاي مفيد به‌خاطر مسائل سازگاري با نسخه‌هاي جديد از رده خارج مي‌شوند. اين به‌روزرساني آنقدر سريع انجام مي‌شود كه به توسعه‌دهندگان اين افزونه‌ها براي نشان‌دادن عكس‌العمل مهلتي نمي‌دهد و بنابراين هرچه اين قابليت قدرتمندتر شود، كاربران و توسعه‌دهندگان بيشتري از فايرفاكس متنفر خواهند شد. دركنار اين مساله، اين پيشرفت‌ها يك تجربه واقعا بهتر را به‌كاربران نمي‌دهد.
جنگ بين شماره‌ها معمولا بسياري از چيزها را روشن مي‌كند. اگرچه فايرفاكس 4 در مقابل مرورگرهاي ديگر از نظر مقايسه قابليت‌ها با يكديگر رقيب ساده‌اي به‌شمار مي‌رود و به‌نظر مي‌رسد مرورگرهايي نظير اينترنت اكسپلورر 9، اوپرا 11 يا گوگل كروم 9 براحتي فايرفاكس 4 را شكست دهند، ولي آنها شماره‌هاي بزرگ‌تري به دنبال خود دارند!
نيازمندي يك محصول يا يك برند براي «بي‌تاثير كردن شماره‌ها» تا بتواند در دنياي رقابت يك رقيب واقعي به‌نظر برسد، يك اتفاق بسيار رايج در فناوري روز است. در نظر بگيريد كه مايكروسافت چه كاري با ايكس‌باكس 360 انجام داد: اگرچه اين محصول تنها يك كنسول نسل دوم است، ولي حضور شماره 360 به دنبال اسم آن سبب مي‌شود يك كنسول نسل سوم به‌نظر برسد. اين يك اتفاق نيست؛ مايكروسافت قصد رقابت با پلي‌استيشن 3 از شركت سوني را داشت. حتي اپل هم يك شماره در اسم محصولاتش قرار داد تا آنها را پيشرفته‌تر نشان دهد؛ آيفون نسل دوم، علامت تجاري را ايجاد كرد و يك محصول نسل سوم با نام آيفون 3G از درون آن بيرون آمد.
و حالا موزيلا در اين رقابت سعي در جبران عقب‌افتادگي خود دارد، نه به‌وسيله قابليت‌هاي جديد بلكه به‌وسيله زيادكردن شماره‌هاي محصول. اين صحبت به اين معني نيست كه آنها هيچ پيشرفت واقعي از فايرفاكس 5 تا 7 در ذهن نداشته‌اند، بلكه به‌اين معني است كه اين پيشرفت‌ها بسيار اندك بوده‌اند. براي مثال فايرفاكس 5 مدير حساب و افزونه‌هاي به‌اشتراك‌گذاري ساده را قرار داد كه به‌همراه پشتيباني از ويندوز 7، 64بيتي، به قابليت‌هاي جاسازي شده تبديل شدند. فايرفاكس6 روي بسترهاي نرم‌افزاري وب تمركز خواهد كرد و هنوز دقيقا مشخص نيست كدام قابليت‌ها براي فايرفاكس7 درنظر گرفته شده‌اند.
امروزه اينترنت به يك كسب و كار بسيار عجيب و غريب تبديل شده است، چرا كه شركت‌هاي زيادي پياپي رشد مي‌كنند، سقوط و ناپديد مي‌شوند. اين مساله نشان مي‌دهد كه فناوري پيشرونده، رفتار بي‌ثبات كاربران و تغيير ادراك عمومي، تركيب بسيار ناپايدار و فراري هستند. به‌همين دليل مرورگرها به‌عنوان يك ورودي به اينترنت، نقش مهمي را دركنار سرويس‌ها، فعاليت‌ها و تراكنش‌ها ايفا مي‌كنند كه باعث مي‌شود آنها مانند يك پل به‌نظر بيايند. اخيرا پروژه‌هايي نظير فايرفاكس از شركت موزيلا و كروم از گوگل، پيشرفت‌هاي عظيمي در فناوري «زيرين» ايجاد كرده‌اند. اين گواهي بر اهميت اساسي مرورگرهاست چرا كه اين تغييرات مخفي ولي پرمفهوم، تحركات عظيمي را در بازار سبب شده‌اند. در 3 سال گذشته حدود 500 ميليون كاربر، مرورگرهايشان را تغيير داده‌اند. حالا مي‌توانيد اهميت مرورگرها را براي اينترنت، صنعت و كسب و كار ببينيد!
به‌منظور وفق دادن مرورگر با تكامل اينترنت در آينده، توسعه مرورگرها بايد روي چند موضوع تمركز داشته باشد:
افراد: شايد مهم‌ترين تغيير در 5 سال گذشته حركت از يك اينترنت صفحه‌محور به سمت كاربرمحور باشد. جريان اطلاعات: وب مدرن الگوي دريافت اطلاعات به عنوان اطلاعاتي كه فقط به سمت ما جاري باشد را وارونه كرده است. جستجو: همه مي‌دانند كه گوگل چه جايگاهي در اينترنت دارد!
دستگاه‌هاي محاسبه چندگانه: شما مي‌توانيد تصور كنيد كه اين سال‌ها چه‌چيزهايي اتفاق افتاده و چه‌چيزهايي تغيير كرده است. رايانه روميزي ديگر تنها وسيله‌اي نيست كه قادر باشد به اينترنت متصل شود بلكه تبلت‌ها، كنسول‌هاي بازي، تلفن‌هاي موبايل و حتي يخچال شما نيز اين قابليت را دارند.
در محيطي كه صدها ميليون كاربر در سطح جهان در بستر نرم‌افزاري شما زندگي مي‌كنند، شما بايد نسبت به كاربرانتان مسوول باشيد و توسعه بايد روي مسائلي كه در بالا گفته شد متمركز شود، نه فقط روي توليد شماره نسخه‌هاي بالاتر يا چيزهايي كه اهميت قابليت‌هاي جديد را نداشته باشد. كاربر چيزي است كه اهميت دارد، درغيراين صورت از طرف آنها طرد و در نهايت توسط بازار حذف خواهيد شد.
محمدحسين كردوني
