استفاده از بازی برای کنترل خشم کودکان کاربرد زیادی دارد چراکه والدین می‌توانند به کمک این بازی‌ها به کودکان آموزش دهند که چگونه و در هر موقعیتی خشم خود را کنترل کنند. همچنین روش‌های صحیح تخلیه خشم و عصبانیت را نیز یاد بگیرند. با آنکه خشم در کودکان یکی از هیجان‌های طبیعی است و در مواقعی، برای بقا لازم است و بروز آن در زمان و مکان مناسب، به فرد کمک می‌کند که هیجانات خود را متعادل نگه دارد اما نحوه ابراز خشم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که با استفاده از بازیهایی که در ادامه بیان خواهد شد می‌توان به این امر کمک کرد. همچنین در صورتی که بازی‌های گفته شده موثر واقع نشد، لازم است که شرایط کودک زیر نظر متخصص و روانشناس بررسی گردد چراکه خشم بیش ازحد می‌تواند نشانه‌ای از بروز اختلالات رفتاری باشد.
بازی برای کنترل خشم کودکان | معجزه ساختن و خراب کردن
معمولا کودکان زمانی که خشمگین هستند، اشیاء را به هم می‌کوبند، پرت می‌کنند، سروصدا می‌کنند و در نهایت با تخلیه هیجان، به گونه ای آرام می‌گیرند. در این مواقع باید برای کودک بازیهایی فراهم کرد تا امکان ساختن و خراب کردن را به او بدهد، بدون اینکه به چیزی آسیبی برساند. یکی از این بازی‌ها، ابزار خانه سازی یا کلا ساخت و ساز است که کودک با ساختن و خراب کردن می‌توانند تا حدودی خشم خود را تخلیه کرده و کنترل کنند. بازی برای کنترل خشم در مبتلایان به اختلال نافرمانی مقابله ای و برخی دیگر از اختلالات رفتاری کودکان نیز مفید و موثر است.
کنترل خشم با استفاده از عشق کودکان به سر و صدا
کودکان از سنین نوزادی و شیرخوارگی، عاشق ساختن صداهای جدید و سر و صدا کردن هستند. این موضوع در سنین بالاتر می‌تواند به کنترل خشم و حتی مهارت‌های شنیداری و موسیقیایی کودک کمک کند. وسایلی مثل طبل و سازهای موسیقی بهترین گزینه است، اما اگر شرایطش را ندارید، با یک قاشق و یک ظرف می‌توانید خشم کودکتان را کنترل کنید.
بازی های موثر بر کنترل خشم کودکان
بسیاری از شما این بازی‌ها را می‌شناسید و گاهی با فرزندتان آن‌ها را بازی کرده‌اید؛ اما شاید ندانید همین بازی‌های ساده راهی برای تخلیه هیجانی و کنترل خشم فرزندتان می‌باشد. در ادامه تعدادی بازی که می‌تواند به آموزش مهارت کنترل خشم کودکان کمک کند را بیان می‌کنیم.
بازی برای کنترل خشم کودکان | حباب بازی
حباب بازی، یکی از همان نوع بازی‌های ساختن و خراب کردن است. کودکان برای ساختن حباب، مجبورند تنفس آرام، طولانی و آهسته داشته باشند و همین مسئله، به آرامش کودک کمک می‌کند. این بازی برای کودکان 3 تا 5 ساله مناسب است.
گِل بازی و خمیر بازی
یکی از بهتری بازی‌ها برای پرورش و تربیت کودک، گِل بازی و خمیر بازی است. متاسفانه این روزها والدین، کودکانشان را به خاطر مسائل بهداشتی از گل بازی منع می‌کنند، اما در صورت رعایت نکات بهداشتی، گِل بازی و خمیر بازی، هم برای رشد خلاقیت کودک و هم برای تخلیه هیجانی و کنترل خشم او موثر است. بهتر است در این بازی از قالب‌های آماده استفاده نکنید تا کودک هیجاناتش را به راحتی و بدون هیچ تسهیل کننده‌ای ابراز کند. این بازی برای سنین 3 تا 11 سال مناسب است و به کاهش پرخاشگری کودکان کمک می‌کند.
بازی برای کنترل خشم کودکان | پاره کردن روزنامه
برای کودکتان مقداری روزنامه باطله تهیه کرده و به او بگویید هر وقت عصبانی شد و خواست واکنش نشان دهد، روزنامه‌هایش را تا آنجا که می‌تواند پاره کرده و ریز ریز کند.
بازی برای کنترل خشم کودکان | بادکنک‌های خشم
این بازی، بیان مستقیم خشم است. کودک با نفس‌های سنگین و عمیق به داخل بادکنک، می‌تواند انتقال خشم خود به داخل بادکنک را لمس کند و ببیند. والدین باید به او بفهمانند که نفس‌های او، همراه با خشم است که در حال پر کردن بادکنک می‌باشد. سپس از او بخواهید که بادکنکش را بترکاند. او بدون اینکه به کسی آسیبی برساند خشم خود را تخلیه کرده است. همچنین کودک می‌تواند با تخلیه باد بادکنک و مشاهده آن، خالی شدن خشم را مشاهده کند.
بازی برای کنترل خشم کودکان | بازی پا کوبیدن
در این بازی کودک مجاز است که پاهایش را به هرشکلی که می‌خواهد به زمین بکوبد. باید سعی کنید که سلامت کودک به خطر نیافتد و یا کفش پای او باشد یا در زمینی نرم به این کار بپردازد. به او بگویید که عصبانیت و خشمش، با هر ضربه از پاهایش خارج شده و روی زمین پخش می‌شود.
بازی لاک پشت ماورا برای کنترل خشم کودکان
این بازی بر اساس قصه درمانی است و به کودک می‌گوییم که لاک پشتی در گذشته‌ها زندگی می‌کرده که مانند تو عصبانی می‌شده و از خود پرخاشگری نشان می‌داده است. تا این که روزی پدربزرگش او را صدا می‌زند و به او الگوهایی یاد می‌دهد. بعد از توضیح داستان به بیان مراحل آن خواهیم پرداخت.
در مرحله اول به کودک یاد می‌دهیم که وقتی عصبانی شد صحنه را ترک کند و و از جمع خارج شود. سپس مقداری فکر کند و خود را آرام کند. در مرحله دوم به او آموزش می‌دهیم که چند نفس عمیق بکشد و در مرحله بعد بتواند دست خود را بر روی شکمش گذاشته و 3 ثانیه نفس خود را حبس کند و با 3 شماره هوای درون ریه‌های خود را تخلیه کند. در مرحله چهارم کودک باید به این مسئله فکر کند که در آن لحظه چه کاری می‌توانسته انجام دهد و در آخرین مرحله کودک به جمع و گروه باز می‌گردد.
همراهی والدین، محور اصلی کنترل خشم کودکان
نکته بسیار مهم در استفاده از بازی برای کنترل خشم کودکان این است که کودک به تنهایی موضوع را یاد نمی‌گیرد، بلکه کاملا وابسته به آموزش والدین هستند. بنابراین، والدینی که به روش‌های تربیتی مسلط نباشند و نتوانند یا نخواهند برای آموزش این مهارت‌ها به کودک خود وقت بگذارند، در آینده نمی‌توانند انتظار رفتار منطقی و معقول از او داشته باشند.
به کودک یاد بدهید که در وهله اول، سعی کند از محیط خارج شود و برای آرام شدن صبر کند. همچنین لازم است که والدین در طول این بازی‌ها، به کودک، هیجان خشم را توضیح داده و در طول بازی‌ها، به او نشان دهند که چگونه خشم از سر و بدن او به نوک انگشتان می‌آید و با کاری که می‌کند، از بدن او خارج می‌شود. کنترل خشم، مهارتی است که اگر درست آموخته شود، تضمین یک زندگی سالم و بی دردسر را در آینده خواهد داد.
کلام آخر
پرخاشگری و خشم در کودکان می‌تواند پیش زمینه‌ای برای اختلالات رفتاری باشد و والدین لازم است بررسی کنند که میزان این رفتارها به چه شدت و در چه موقعیت‌هایی است. در صورتی که بازیهایی که برای کنترل خشم کودکان گفته شد نتوانستند کاهش چشمگیری در خشم و پرخاشگری کودکان ایجاد کنند باید هرچه سریع تر برای بررسی بیشتر به یک روانشناس و مشاور در زمینه کودک مراجعه کنید چراکه هرچه تشخیص و مداخله زودتر انجام گیرد می‌توان به کاهش مشکلات امیدوارتر بود.
