معرفی بازار
در بافت قدیمی شهر خوی، بازار قدیمی خوی قرار دارد که از نظر تاریخ نویسان و بسیاری از جهانگردان، یکی از زیباترین بازارهای ایران بعد از بازار تبریز، اصفهان و شیراز است. بازار شکلی مستطیلی دارد و به علت نوسازی و گسترش شهر خوی در چند دهه اخیر تغییراتی در آن به وجود آمده است.
این بازار از چندین راسته بازار سرپوشیده، تعدادی سرا، چندین چهارسو و گذرهای قدیمی تشکیل شده است، هرچند مقادیر زیادی از راسته بازارها، كاروانسراها و سایر واحدهای مربوط، بعدها به آن اضافه شدند، مقادیری که از بازار باقی‌مانده، بسیار باارزش و دارای اتصال منظم است و در مجموع از نظر معماری متناسب و هماهنگ به نظر می‌‌رسد.
با توجه به ویژگی‌های معماری و اقلیمی، بازار خوی مانند بازارهای اصفهان، بازار كرمان و بازار سرپوشیده اراک، فاقد تزیینات خاص گچ‌بری، کاشی‌کاری و كتیبه است؛ تنها در برخی قسمت‌ها، مخصوصا در چهارسوهای آن نظم و دقت قابل توجهی در كاربرد و رگه‌چینی آجر به‌کار برده‌اند.
تاریخچه بازار
شهرستان خوی به دلیل قرار گیری در کنار جاده های معروف بازرگانی مانند: جادّه ابريشم، مكّه يولی، راه طرابوزان به جلفا و…و به جهت آنکه مرکز اقتصادی بود، از گذشته دارای كاروانسراهای بیشماری جهت تخليه كالا و استراحت بازرگانان بود و همچنین بازار وسيع و گسترده‌ای جهت معامله كالاهای مختلف داشته است.
در دوره های مختلف تاريخی به علّت وجود سوانح طبيعی و انسانی، این شهر تاریخی رو به نابودی گذاشته، به تدريج شهری نو و جديد کنار آن شکل گرفت اما بازار قديمی فعلی شهر خوی مربوط به آبادانی سال های اخير است كه از اواخر قرن دوازده هجری شروع شده است.
معماری بازار
هم اکنون بازار خوی از چند راسته بازار سرپوشيده و سراها و ميدان های قديمی كه بازمانده بافت بزرگتری می باشد، تشكيل شده است، مصالحی كه در ساختمان بازار به كار رفته عبارت اند از: ملاط گچ و خاك و آجر. تمام كار توأم با سادگي بوده و در بعضی قسمت های بنا، نمای سنگی، مخصوصا" در چهار سوها وجود دارد، در قسمت پی نيز از سنگ استفاده شده و فاقد تزئينات جالب توجّهی، چه از نظر آجر چينی و يا گچ بری و نقّاشی می‌باشد. از قسمت های قابل توجّه اين مجموعه اين است كه، هر كدام از راسته ها، مربوط به شغل معينی بوده و به نام همان شغل، مانند: مسگر بازار، بوركچی بازار، زرگر بازار، خرازي بازار، فرشچی بازار و… نامیده می شد.
