قُروه یکی از شهرهای استان کردستان و مرکز شهرستان قروه است. این شهر در ۹۳ کیلومتری شرق سنندج و در دشت وسیعی قرار گرفتهاست. رشد و توسعهٔ قروه در طول سالهای اخیر در امتداد جادهٔ سنندج-همدان انجام پذیرفتهاست. این شهر پیشتر باعنوان اسفندآباد شناخته میشدهاست.قروه در منطقهای کوهستانی واقع شده و اغلب کوههای پیرامون آن در بیشتر ماههای سال پوشیده از برفاند. از مهمترین کوههای این شهر میتوان به بدر، پریشان، پنجهعلی (پنجه)، حاجآقا، قرهیارکه، قلوز و کولاره اشاره کرد.رود شور مهمترین رود قروه بوده و آب این رود به همراه سایر رودهای منطقه به قزلاوزن میریزد. از سایر رودهای قروه میتوان اوزون، تلخهرود، طهماسبقلی و قرهچای را نام برد.
مردم
مردم قروه به دو زبان کردی (سورانی، کلهری)و زبان ترکی تکلم میکنند. در این شهرستان ۹۹٬۹۳ درصد جمعیت آن را مسلمانان شیعه (۵۰ درصد) و سنی (۵۰ درصد) تشکیل میدهند و لازم است ذکر شود تعدادی خانوار بهایی نیز در این شهر ساکن هستند.برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ خورشیدی، جمعیت قروه در این سال بالغ بر ۷۱٬۲۳۲ نفر بوده.
کشاورزی
دشت قروه از مناطق حاصلخیز و مستعد کشاورزی بوده و انگور، جو، چغندر، سیبزمینی، صیفیجات، گندم و یونجه از مهمترین محصولات آن بهشمار میرود. همین وضعیت جلوی مهاجرتهای بیرویه از این شهر و روستاهای تابعاش را گرفتهاست؛ به گونهای که منبع اصلی درآمد مردم قروه کشاورزی و نیز در برخی موارد دامداری است.
ورزش قروه
دارای ۵۰۰۰ ورزشکار در قالب 36 هیئت ورزشی میباشد. ورزش کاران این شهرستان در رشتههای فوتبال، کشتی، دوچرخه سواری، کاراته، کونگ فو، وزنه برداری، ووشو، جانبازان و معلولین دارای مقامهای کشوری میباشد.
صنعت و معدن
قروه سه شهرک صنعتی به نامهای آونگان، دلبران و سهراهی میهم را در خود جای دادهاست؛ همچنین ۸۰ واحد صنعتی در این شهر مشغول به فعالیتاند.قروه معادن سنگ و طلای بسیاری را در خود جای داده و نیاز منطقه به سنگهای مختلف را تأمین میکند. معادن مختلف آنتیموانمعدن بهارلو، پوکهٔ معدنی، شن کوهی، گرانیت، ماسهٔ کوهی، مرمر و مرمریت در این شهر قرار گرفتهاند. همچنین از مهمترین سنگهای معدنی استخراجی از معادن این شهر میتوان به چینی سفید، کریستال و گرانیت اشاره کرد.تعداد کارگاههای استخراج معدن قروه در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، بالغ بر ۴۶ کارگاه بوده که این کارگاهها مسئولیت استخراج معادن این منطقه را برعهده داشتهاند. در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، شرکت استرالیایی ریوتیتنو یکی از معادن بزرگ طلا را در منطقهٔ بهارلو-داشکسن در شرق قروه کشف کرد. پروانه بهرهبرداری این معدن اکنون با نام ساریگونی صادر شده است و دو شرکت داخلی با همکاری یک شرکت قزاقستانی در حال آمادهسازی این معدن به منظور بهرهبرداری از آن هستند. ذوب آهن زاگرس در این شهرستان واقع است.
روستای شوند
این روستا زادگاه عارف فرزانه حضرت ایت الله ملی حسین قلی شوندی است. که در سال1239 ه.ق در این روستا متولد شد. روستای شوند از توابع بخش قروه در جزین شهرستان رزن است. که حدود 28 کیلومتر با شهرستان رزن فاصله دارد . فاصله روستای شوند با بخش قروه حدود 16 کیلومتر است. این روستا حدود 1800 نفر جمعیت دارد که در قالب 300 خانوار در این روستا زندگی میکنند. اصلی ترین منبع درآمدی اهالی خوب روستای شوند بیشتر از طریق کشاورزی تامین می شود. علاوه برکشاورزی اهالی خوب این روستا به کار دامداری و دامپروری مشغولند. البته نباید از باغهای فراوان در روستای شوند غافل شد. باغهای سیبی که تقریبا”شهرت جهانی دارد. این روستا یکی از روستاهای بسیار قدیمی در استان همدان است که آثار باستانی چون مسجد قدیمی و قلعه و تاریخی را دارا می باشد. که به ثبت میراث فرهنگی رسیده از جمله جاذبه های گردشگری در روستای شوند است. از نکاتی که باید در مورد روستای شوند به آن اشاره کرد اینست که حدود 90 درصد از خانه های روستا نوسازی شده است .روستای شوند یکی از روستاهای زیبا و تاریخی و دیدنی استان همدان است و به همین دلیل از شما دعوت می کنیم در این فصل مسافر روستای شوند باشید .
تپه های تاریخی قروه
تپّه كهريز
پيش از تاريخ ,تپه کهریز مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در شهرستان قروه، روستای گنداب بالا واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۷۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپّه سنگر
تاريخي ـ اسلامي ، شماره ثبت 3572
تپّه وينسار
تاريخي ـ اسلامي ،شماره ثبت 3574
روان تپّه وينسار
اسلامي,روان تپه وینسار مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، روستای و ینسار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۷۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
محوّطه قلعه كهنه
تاريخي ، شماره ثبت 3576
تپّه پايين
پيش از تاريخ,تپه پایین مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان – است و در شهرستان قروه، روستای برمه تپه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۷۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گورتپّه
اسلامي, گور تپه و تپه جنوب گور تپه مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، بخش چهار دولی، روستای بهارلو واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۷۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپّه قايه
مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، بخش چهار دولی، روستای بابا شیدالله واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۷۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سنجاق تپّه
اسلامي,سنجان تپه مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، بخش چهاردولی، روستای بابا شید الله واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۸۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ايروان تپّه
اسلامي,ایروان تپه مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه،، بخش چهاردولی، روستای شیروانه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۸۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قبرستان
اسلامي ، شماره ثبت 3582
تپّه بايم ـ بادام
پيش از تاريخ ـ تاريخي ,تپه بایم (بادام) مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان – است و در شهرستان قروه، بخش چهاردولی، روستای جداقایه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۸۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
تپّه ده كهنه ميمنت آباد
تاريخي ـ اسلامي ، شماره ثبت 3584,تپه ده کهنه میمنت آباد مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، بخش چهاردولی، روستای میمنت آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۸۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپّه يو خاري ـ تپه قلعه
پيش از تاريخ ,تپه یوخاری قلعه مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، بخش چهاردولی، روستای بابا شیدالله واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۸۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپّه چوخان تپّه شرقي :تاريخي ، شماره ثبت 3586 ,تپّه قلعه :تاريخي ـ اسلامي ، شماره ثبت 3587 ,تپّه جدا قايه چاي :تاريخي ، شماره ثبت 3588 ,تپّه تاريخي دار بهرامي :تاريخي ، شماره ثبت 3589 ,تپّه لفطالي :اسلامي ، شماره ثبت 3590 ,تپّه قلعه قولر اميراني :تاريخي ، شماره ثبت 3592 ,تپّه شهاب الدين:اسلامي ، شماره ثبت 3593
غار و تپّه كمره
هزاره اول و تاريخي ,غار و تپه کمره مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است و در شهرستان قروه، بخش چهار دولی، روستای کمره واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۹۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه بان قلوز: تاريخي ، شماره ثبت 3569 ,تپّه ميري : تاريخي ، شماره ثبت 3597 ,تپّه خيرويس : تاريخي ـ اسلامي ، شماره ثبت 3599 ,محوّطه كهر و امام زاده قاسم : پيش از تاريخ ـ اسلامي ، شماره ثبت 3600 ,تّپه اسفند آباد : اسلامي ، شماره ثبت 3601 , محوّطه در و آسياب قلعه خانم , اسلامي ، شماره ثبت 3602 ,قلعه زير زميني شكوه آباد : اسلامي ، شماره ثبت 3603 , تپّه وزيرآباد :اسلامي ، شماره ثبت 3604, تپّه سه قپان : اواخر هزاره دوم اسلامي ، شماره ثبت 3606, تپّه بر تب ـ ده بر : اسلامي ، شماره ثبت 3607, ميره تپّه : اسلامي ، شماره ثبت 3608, تپّه كنار روستا : پيش ازتاريخ ، شماره ثبت 3663, تپّه پيروز آباد : تاريخي ـ اسلامي ، شماره ثبت 3664, دوشان تپّه : تاريخي ، شماره ثبت 3665, تپّه موالي : اسلامي ، شماره ثبت 3598,تپّه خان احمد خان : پيش ازتاريخ ، شماره ثبت , تپّه ده كهنه تازه آباد : تاريخي ، شماره ثبت 3575, تپّه سفيد حصار : تاريخي ـ اسلامي ، شماره ثبت 3594
غار و صخره های تاریخی فرهاد تاش (وینسار)
در حدود 35 كیلومتری شرق شهر قروه، در فاصله سه روستای داشبلاغ ، آقبلاغ و وینسار بر روی كوهی مرتفع، بقایای یك معدن بزرگ سنگ قرار دارد كه از نظر نوع ، اندازه و تراش سنگ دارای ویژگی های خاص و از اهمیت بسیار برخوردار است. باور مردم برآن است كه این سنگ ها به داستان شیرین و فرهاد ارتباط دارد. نوع حجاری و سفال های موجود در منطقه، احتمالاً به دوره ساسانی تعلق دارد. این منطقه در ایام بهار به عنوان تفرجگاه مورد استفاده مردم است. در ضلع شرقی همین كوه فرهادتاش، دهانه غاری وجود دارد كه “اورل استین” مستشرق اروپایی هنگام بررسی منطقه غرب كشور، از این غار نام برده و ظاهراً نتوانسته وارد آن شود.حوالی منطقه فرهادتاش نمونه های فسیل دریایی زیادی وجود دارد.
تپه محمود میمنت آباد
تپه محمود میمنت آباد مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قروه، بخش چهار دولی، روستای میمنت آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۷۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
چشمه باباگرگر
در روستاي باباگرگر، در حدود 18 کيلومتري شمال شرقي شهرستان قروه، چشمه اي جوشان هميشه مي خروشد که به آن “دنگز” مي گويند. آب اين چشمه در استخري عميق و مدور به محيط 200 متر جمع مي شود. اين چشمه پر آب داراي آبي است که رنگ آن مايل به سرخ است و در بعضي مواقع به رنگ زرد مايل به ليمويي در مي آيد. آب اين چشمه به علت وجود املاح معدني به ويژه گوگرد رنگين است. ظاهرا اين آب براي امراض سودايي و پوستي مناسب است و در درمان سوً هاضمه و ديگر بيماري هاي دستگاه گوارش و نيز راشيتيسم و درمان تورم موثر مي باشد. اين چشمه و امامزاده باباگرگر در کنار آن از مکان هاي طبيعي و تاريخي استان محسوب مي شوند.
آبشار سنگین آباد
آبشار قلوز در استان کردستان قرار دارد. قلوز در زبان محلی به معنی صعب العبور و دیواره سنگی است. این کوه سه قله دارد. قله های سه گانه قلوز( قلوز کوچک ، قلوز وسط ، قلوز بزرگ) در جنوب قروه واقع شده است. ارتفاع بلندترین قله آن (قلوز بزرگ ) 3100 متر است. قله های قلوز از سمت جنوب مُشرف به روستاهای پیر سلیمان و امین آباد است. از سمت غرب به روستاهای قلعه و سرتیپ آباد وهمچنین قله «زرده چرمو» با ارتفاع 3000متر در سرتیپ آباد می باشد. از سمت شرق مُشرف به روستای سرقل – میهم علیا ومیهم سفلی می باشد. مسیر صعود به قله اصلی قلوز ابتدا از قروه به سمت روستای قلعه که در 2 کیلومتری و سپس به روستای سنگین آباد که در8 کیلومتری و جنوب قروه واقع شده می توان حرکت کرد. آبشار قلوز یا سنگین آباد در 1 کیلومتر روستا واقع شده است.
منطقه حفاظت شده بدر و پریشان
منطقه حفاظت شده بدر و پریشان با مساحت 43 هزار هکتار در میان استانهای کردستان و کرمانشاه و در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. منطقه بدر و پریشان منطقهای کوهستانی است و از کوههای صخرهای، درههای کم عمق، تپه ماهورها و ارتفاعات به هم پیوسته تشکیل شده است که دامنه ارتفاعی آن از 2000 تا 3298 متر متغیر میباشد. این منطقه دارای چشمههای فراوان است که در این میان میتوان به چشمه شاه پسند، چشمههای شمالی کوه بدر، چشمه کبود و چشمه پناهگاه پریشان اشاره نمود. این منطقه با پوشش گیاهی مناسب، زیستگاه گونههای جانوری مهمی همچون کل و بز میباشد که به منظور حفظ این گونهها و چشماندازهای طبیعی و زیبای آن از تاریخ 1375 خورشیدی به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت و در اوایل سال 1385 خورشیدی به منطقه حفاظت شده بدر و پریشان ارتقاء یافت.گونههای جانوری این منطقه به شرح زیر میباشند:پستانداران:بز کوهی، کل، روباه، گرگ، شغال، گراز و خرگوش_پرندگان: قرقی، طرقه، دلیجه، شاهین، عقاب، سارگپه، کبوترسانان، جغد، کلاغ نوک سرخ، شبگرد و کبک_خزندگان: لاکپشت، مار و مارمولک.این منطقه از گیاهان مختلفی پوشیده شده است که عبارتند از گون، مرزه، کما، انواع لاله، نخود سیاه، گیاهان علفی چند ساله، بادام وحشی، ریواس، نسترن وحشی، جگن، زنبق، میخک، کنگر، شکر تیغال، شقایق، کلاه میرحسن و …
دریاچه سراب کوثر
دریاچه سراب کوثر در فاصله یک کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. آب این دریاچه از چشمههای متعددی که در بستر دریاچه وجود دارند تأمین میشود. این دریاچه از گذشتههای دور تأمینکننده آب آشامیدنی و کشاورزی اهالی شهر بوده و امروزه یکی از گردشگاههای مهم این شهر محسوب میشود و علاقمندان رشته قایقرانی و سایر ورزشهای آبی به این دریاچه زیبا مراجعه مینمایند. در میان دریاچه یک جزیره کوچک سر از آب بیرون آورده که به نحو زیبایی نورپردازی شده و با عبور از پل آهنی میتوان به آن رسید.دریاچه سراب کوثر با نام «تک آغاج» که واژهای ترکی است و به معنای تک درخت میباشد نیز خوانده میشود.
پل فرهادآباد
پل فرهاد آباد در 45 کیلومتری شمال غربی شهرستان قُروه در روستای فرهاد آباد در مسیر جاده قدیمی بیجار بر روی رودخانه بایتمر احداث شده است. پل فرهاد آباد دارای 8 دهانه میباشد که چشمه وسط بزرگتر است. این پل 80 متر طول دارد و نوع قوسهای بکار رفته در آن عموماً جناغی و مصالح استفاده شده، آجر است. تاریخ ساخت پل به طور دقیق مشخص نیست ولی با توجه به شیوه معماری پل، به نظر میرسد که به احتمال زیاد از پلهای دوران صفویه باشد.این پل در زمان حکومت خسروخان اول مقارن با حکومت زندیه تعمیر و بازسازی شد و فرهاد میرزای معتمدالدوله (عموی ناصرالدین شاه) در زمانی که حاکم کردستان بود آن را مرمت نمود و به همین جهت این پل به نام فرهاد آباد نامیده میشود. از آنجا که این پل توسط امیر علایی نیز مورد مرمت واقع شد، به نام پل امیر نیز مشهور است.این پل در اثر سیلابهای بهاری سال 1369 خورشیدی تخریب شد و به موجب آن سازمان میراث فرهنگی استان به احیا و مرمت آن پرداخت.روستایی به نام ویس مرید از موقوفات این پل است.
حمام قصلان
حمام قصلان از حمامهای قدیمی شهر قروه است که در روستای قصلان در 6 کیلومتری شمال شرق قروه قرار دارد. تاریخ ساخت این حمام به اواخر دوره زندیه و زمان حکومت خسروخان اول؛ والی وقت کردستان تعلق دارد. این حمام دارای قسمتهای مختلفی همچون هشتی، حمام سرد، میاندر، حمام گرم، خلوتی خصوصی و عمومی، خزینه و تون میباشد و تزئینات منحصر به فرد آهکبُری آن با طرحهای گیاهی، هندسی، انسانی و حیوانی در نوع خود قابل توجه است.بر اساس کتیبهای که بر سردرِ ورودی حمام نصب گردیده و اکنون در موزه سنندج نگهداری میشود، این بنا در سال 1255 هجری قمری در روزگار آصف؛ حاکم وقت سنندج مجدداً تعمیر و مرمت شده است. این بنا تا اوایل انقلاب اسلامی مورد استفاده بوده اما به دلیل احداث حمام جدید در روستا به تدریج از رونق آن کاسته شده است. در سال 1380 خورشیدی بار دیگر عملیات مرمت و تعمیرات توسط واحد حفظ و احیای مدیریت وقت میراث فرهنگی استان آغاز و از آن تاریخ تاکنون در چندین مرحله عملیات مرمت صورت گرفته است. بر اساس تصمیمات اخذ شده، با توجه به موقعیت و ویژگی شهرستان قروه در خصوص دارا بودن معادن مختلف سنگ، مقرر گردیده که بعد از پایان اقدامات مرمتی حمام، ساختمان مذکور به موزه سنگ و دست ساختههای سنگی منطقه تبدیل شود.