شهرستان سروآباد یکی از شهرستانهای استان کردستان در غرب ایران است که از سمت غرب با کشور عراق هم مرز است. این شهرستان از شمال به شهرستان مریوان، از شرق به شهرستان سنندج و از جنوب به شهرستان کامیاران محدود می‌شود. مرکز این شهرستان شهر سروآباد است که تقریباً در ۸۰ کیلومتری غرب سنندج قرار دارد. این شهرستان بخشی از ناحیه اورامانات نیز به حساب می‌آید.جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۵۴٫۸۳۲ نفر بوده است.
روستای رزاب
وستای رزاب در 12 كیلومتری جنوب شهر سروآباد در دهستان رزاب بخش مركزی شهرستان و در 35 درجه و 15 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 24 دقیقه طول شرقی واقع شده است . متوسط ارتفاع آن از سطح دریا 1952 متر است . روستای رزاب روستایی پایكوهی است اما توپوگرافی آن و نحوه قرارگیری واحدهای مسكونی و غیر مسكونی به گونه ای می باشد كه روستا را روستایی بن بست كرده و تنها یك راه ارتباطی با دنیای خارج وجود دارد . بارش مناسب ، هوای معتدل و عناصر و پارامترهای آب و هوایی دیگر این قسمت را با هوای خزر شرقی برابر می كند . اگر بخواهیم عواملی را كه بر آب و هوای شهرستان سروآباد و منطقه تاثیرگذار هستند بررسی نماییم خواهیم دید كه به طور كلی دو دسته عوامل آب و هوایی این منطقه را كنترل می نماید :یك دسته عوامل محلی مانند ناهمواری ، پوشش زمین (آلبدو ، گرمای ویژه ،را های پس دهی انرژی ) و تابش (زاویه تابش ، مدت تابش و … ).دسته دیگر عوامل بیرونی شامل گردش عمومی هوا (توده های هوا ، سیلكون های مدیترانه ای ، موج های كوتاه ،فرود بلندمدیترانه ای و … ) و نهایتا تاثیر همسایگان (صحرای عربتان و سیبری) می باشد .
روستای دزلی
روستای دزلی از توابع بخش مرکزی شهرستان سروآباد در استان کردستان در فاصله 28 کیلومتری شهر سروآباد و 115 کیلومتری سنندج قرار دارد. روستای دزلی از شمال به کوه قلعه زمان یا قلازمان، از جنوب شرقی به کوه مهدی و معدن سنگ ساختمان و از شرق و شمال شرقی به کوه سپی کمر و از شمال و شمال شرقی دله دوله ناو و از غرب به کردستان عراق محدود می شود. درآمد بیشتر مردم روستا از فعالیتهای زراعی، دامداری و باغداری، خدمات و صنایع دستی تامین می شود. کشت آبی و دیم در روستا رواج دارد و عمده محصولات زراعی این منطقه گندم و نخود است و انواع میوه های باغی مثل گردو، انگور، گلابی، گیلاس و یا زردآلو از محصولات این روستاست. روستای دزلی بافت متراکمی دارد. خانه های روستا دارای سقف های چوبی و سطح پنجره های کوچک و درهای چوبی است. کوه دالانی با ارتفاع 2564 متر، کوه دال مز با ارتفاع 1930 متر و کوه مهدی اطراف روستا را احاطه کرده اند. کوه دال مز سرچشمه رود چم شیان است که از غرب هم به کوه موجات می پیوندد. انواع گیاهان دارویی در کوه مهدی یافت می شود مثل گل ختمی، آویشن، رازیانه، پونه، خاکشیر و گون. تپه های باستانی قلعه، گورستان و مزار مشاهیر روستا از جمله ملاحسن دزلی و ملامصطفی مردوخی و همچنین زیارتگاه و مزار 12 صحابه از جاذبه های تاریخی روستای دزلی به حساب می آید. گورزان، زوران، سه باز، هه لوکان و هه لک ملک از بازیهای محلی روستای دزلی است. موسیقی جایگاه ویژه ای در میان مردم دزلی دارد. سیاه چمانه، چه پله و… از آوازهای مشهور این منطقه است. هه لپه رکی در 7 ریتم همراه با موسیقی رقص محلی دزلی است. صنایع دستی این منطقه مشتمل بر گیوه بافی، موج بافی و بافت چوخورانک است.
روستای تازه آباد
روستای تازه آباد در بخش سروآباد همین شهرستان در استان کردستان واقع شده که با شهرستان سروآباد 7 کیلومتر فاصله دارد و تا شهرستان مریوان 18 کیلومتر فاصله دارد. 70 خانوار با 350 نفر جمعیت در این روستا سکونت دارند و این روستا از امکاناتی همچون آب، برق، گاز، تلفن، خانه بهداشت و مدرسه ابتدایی برخوردار است و زبان مردم این روستا اورامی است. در مورد وجه تسمیه این روستا: زمین این روستا جزء املاک یکی از خان های این منطقه بوده که در روستای تفله زندگی می کرده که این مالک یکی از نزدیکان خودش را به این منطقه می فرستد و جهت آباد کردن زمین های خود خانه ای برای ایشان درست می کند و به همین جهت این روستا آباد می شود و به تازه آباد نامگذاری می گردد. از کوههای زیبای این روستا می توان به خواجه شیخ، تپه علی و پاسارگاد اشاره نمود. در دل این کوه ها و اطراف روستا چشمه های زیبایی به نام های نمور، کانی ونوشه وجود دارند که اهالی روستا در دل این طبیعت بکر و زیبا مشغول به کارهای باغداری هستند که گردو از مهمترین محصولات باغی این روستا به شمار می آید. دو دشت بسیار زیبا هم در این روستا هست به نام های بالینان و نمور که بسیار مورد علاقه اهالی روستاست. روستاهای اطراف روستای تازه آباد عبارتند از: هزارخانی، تفله، احمدآباد، قلاگاه، قلاجی و انجمنه.
سروآباد
سَروآباد يکي از شهرهاي استان کردستان ايران است. شهر سروآباد مرکز شهرستان سروآباد است.اين شهر تقريباً در 80 کيلومتري سنندج مرکز استان کردستان قرار دارد.شهرستان سروآباد با مساحتی در حدود 1200 كیلومتر مربع ، تشكیل شده از دو شهر (سروآباد واورامان ) و 8 دهستان و 73روستا با جمعیتی بالغ بر 66709 نفر كه در هر كیلومتر مربع حدود 69 نفر اسكان یافته است .شهرستان سروآباد با میكروكلیماهای متفاوت شامل مناطق كوهستانی و سردسیر تا مناطقی با آب و هوای تقریبا معتدل می گردد وحتی در بعضی از نقاط درختان مناطق نیمه گرمسیری جزء درختان بومی منطقه محسوب می شود و این مسئله دامنه برداشت یك نوع محصول را وسیع كه حتی پایان برداشت در یك نقطه همزمان با رسیدن آن در نقطه دیگر برای همان محصول می باشد .
