از خداوند سلامتی جسمانی و روحانی را بخواهید
حضرت رضا علیه السلام در سخنان و دعایی به نعمت عافیت و سلامتی از بیماری های جسمانی و روحانی اشاره فرموده اند.
سعد بن سعيد از حضرت رضا علیه السلام روايت كرده است كه من با آن جناب در طواف بودم چون به مقابل ركن يمانى رسيديم. آن جناب ايستاد و دست مبارك را به آسمان بلند كرد و از خداوند چنین درخواست نمود: «یَا اللَّهُ یَا وَلِیَّ الْعَافِیَهِ وَ خَالِقَ الْعَافِیَهِ وَ رَازِقَ الْعَافِیَهِ وَ الْمُنْعِمَ بِالْعَافِیَهِ وَ الْمَنَّانَ بِالْعَافِیَهِ وَ الْمُتَفَضِّلَ بِالْعَافِیَهِ عَلَیَّ وَ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِکَ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الآْخِرَهِ وَ رَحِیمَهُمَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنَا الْعَافِیَهَ وَ دَوَامَ الْعَافِیَهِ وَ تَمَامَ الْعَافِیَهِ وَ شُکْرَ الْعَافِیَهِ فِی الدُّنْیَا وَ الآْخِرَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ»[1]- ای خدا! اى ولىّ و خالق تندرستی و روزى بخش آن، اى انعام بخش و منّت بخش به آن، اى تفضّل کنندۀ تندرستی بر من و همه خلقت! اى رحمان و رحیم دنیا و آخرت، بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را صحت و تندرستی عطا کن و آن را مداومت بخش و تندرستی کامل را روزی ما قرار بده، و شکر بر تندرستی در دنیا و آخرت را نصیب ما بفرما، اى مهربان ترین مهربانان.
#عافيت، سلامتى از هر چيزیست كه موجب ضرر باشد چه در دنيا و چه در آخرت. انسان بايد از خداوند سلامت و تندرستی از بیماری ها را درخواست کند چرا که ممکن است دچار شدن به بیماری ها، با آنكه موجب ثواب و بالا رفتن درجات معنوی انسان مى شود، به خاطر کم صبری و بى طاقتى، منتهى به كفرانِ نعمت، بلكه به كفر و خسران ابدی گردد و هم دنيا از دستش برود و هم آخرت. «ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ»[2]
انسان علاوه بر درخواست تندرستی از بیماری های جسمانی، سلامتى از بلاهایی همچون فقر و پريشانى را نیز باید از خداوند درخواست کند چرا كه ممکن است بیشتر افراد، طاقتِ تحمّل این بلاها را نداشته باشند و پستی و بیچارگی دنيوى و اخروى را در پی داشته باشد.
درخواست ديگر، درخواست صحت و سلامتی از شرّ ستمگران و مخالفان و ناچار شدن به دروغگویی و بهتان است؛ چرا که صبر بر اين موارد، در بیشتر اوقات از طاقت انسان، بيرون است.
درخواست ديگر، درخواست سلامتی و رهایی از آتش جهنّم و غضب الهى است كه آسمانها و زمین توان تحمّل آن را ندارند و همه مصیبت ها و بلايا در برابر آن، راحتی و نعمت بشمار می روند، در بعضى دعاها وارد شده كه: «خداوندا! از تو حاجت خود را درخواست مى كنم؛ حاجتى كه اگر به من عطا كنى، به من هر چيزى از نعمت ها كه از من، باز گيرى ضرر نمى رساند و اگر عطا نكنى، هر چيزى كه به من عطا كنى مرا نفع نمى رساند و آن، رهایی از آتش جهنم است».[3]
همچنین در ضمن درخواست تندرستی بدن، رهایی از همه سختی های دنيوى و اخروى، بلكه رهایی از نعمت ها و عباداتى كه به جهت قابليّت نداشتن شخص، موجب کبر، طغيان و كفر می گردد را باید از كَرَم خداوند کریم درخواست کرد تا چيزى منجر به سوء عاقبت و خسران در دنیا و آخرت نگردد.[4]
در روایتی دیگر از حضرت رضا علیه السلام می خوانیم که فرمودند: چون پدر بزرگوارم از منزل بيرون مى آمد مي فرمود «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» به حول و قوة الهى بيرون آمدم، نه به حول و قوة خود، بلکه به حول و قوه تو اى پروردگار من، در حالى كه در معرض نصيب و قسمت تو باشم پس تندرستی و سلامتی را روزى من گردان».[5]
علاوه بر درخواست ادامه داشتن و کامل بودن صحت و تندرستی، حضرت رضا علیه السلام در دعای خود، شکر بر آن را از خداوند در خواست می نمایند «وَ شُکْرَ الْعَافِیَهِ فِی الدُّنْیَا وَ الآْخِرَهِ، و ما را #شکر بر سلامتی در دنیا و آخرت نصیب بفرما»، در سخنی دیگر امام رضا عليه السّلام می فرمایند: «حضرت سجاد سلام اللَّه عليه به مردى كه از خداوند مى خواست به وى صبر بدهد، فرمود: اى مرد اين چنين نگو بلكه از خداوند تندرستی را بخواه و هر گاه تندرستی داد سپاسگزار باش زيرا شكر بر صحت و تندرستی از صبر بهتر است».[6]
آری انسان باید قدر صحت و سلامتی جسمانی و روحانی خود را بداند و قبل از آنکه آن را از دست بدهد غنیمت بشمارد چرا که این #نعمت، از بهترین نعمت ها و موهبت های الهی است، حضرت رضا علیه السلام فرموده اند: «از خداوند سلامتی در دنيا و آخرت را بخواهيد پدرم موسى بن جعفر علیه السلام می فرمود: وقتى نعمت پنهان داشته باشى به آن توجه ندارى وقتى از دست رفت قدرش را خواهى دانست».[7]
مهدی سیدمرادی
پی نوشت ها:
[1] عيون أخبار الرضا عليه السلام، شیخ صدوق، نشر جهان، تهران، 1378 ق، ج 2، ص 16.
[2] حج، 11.
[3] مهج الدعوات و منهج العبادات، ابن طاووس، على بن موسى، دار الذخائر، قم، 1411ق، ص 304.
[4] منهج اليقين (شرح نامه امام صادق عليه السلام به شيعيان)، گلستانه، سيد علاء الدين محمد، دارالحديث، قم، 1387ش، ص 42.
[5] عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج 2، ص 6.
[6] مشكاة الأنوار في غرر الأخبار، طبرسى، على بن حسن، المكتبة الحيدرية، نجف، 1385ق، ص 258.
[7] الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، مشهد، 1406 ق، ص 337
