دیابت جزء بیماری هایی می باشد که درمان قطعی برای آن وجود ندارد. دیابت در کودکان به دلیل کمبود انسولین یا کارکرد نامناسب آن ایجاد می شود. انسولین از مهم ترین هورمون هایی است که می تواند موادی که در بدن وجود دارد را به گلوکز یعنی سوخت اصلی سلول های بدن، تبدیل می کند. این هورمون مهم از سلول های پانکراس تولید می شود. در بدن افراد سالم پانکراس به صورت خود کار مقدار معینی انسولین را به خون ترشح می کند. دلیل اصلی این بیماری هنوز کشف نشده است اما دانشمندان معتقد هستند که عوامل ایجاد کننده این بیماری ممکن است ژنتیکی باشد با برخی از عوامل محیطی باعث بوجود آمدن آن شوند.
دیابت
بیماری دیابت در اثر ناتوان شدن بدن در برابر تولید انسولین یا از بین رفتن گیرنده های انسولین بوجود می آید. وقتی غذا خورده می شود بدن به صورت خود کار مقدار بسیار زیادی از غذا را تبدیل به قند می کند تا انرژی مورد نیاز بدن را فراهم کند. وقتی انسولین نباشد یا گیرنده های آن تحت عواملی از بین رفته باشد در نهایت قند بسیار زیادی در خون تجمع می کند بنابر این وقتی قند سلولها توسط گیرنده ها دریافت نشود از طریق ادرار دفع می شود.
سرنوشت انسولین ها
دیابت یک بیماری خود ایمنی می باشد بنابراین سلول های ایمنی خود فرد به سلولهای مولد انسولین حمله می کند و آن ها را از بین می برد. افراد مبتلا به دیابت می توانند با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش های لازم دوز مصرفی انسولین را تحت نظر پزشک مصرف کند.
انواع دیابت
در ادامه به بررسی انواع دیابت و راه های درمان هر کدام از آن ها می پردازیم.
دیابت نوع یک
- در ایجاد این بیماری خود فرد دخالت ندارد و این بیماری ژنتیکی ایجاد می شود. همچنین عوامل محیطی هم دخالت دارند.
- در این نوع از دیابت در کودکان غده ترشح کننده هورمون انسولین دچار مشکل می شود و انسولین را تولید نمی کند.
- به این دیابت دیابت جوانی هم می گویند.
- برای درمان این دیابت باید از انسولین استفاده شود.
- توجه داشته باشید که اگر کودک در سنین کم دچار این بیماری شود و انسولین دیر به بدن برسد ممکن است عواقب جبران ناپذیر یا حتی مرگ را در پی داشته باشد.
- حدودا ۵-۱۰ در صد بیماران دیابتی را نوع یک تشکیل می دهد.
دیابت نوع دو
- در دیابت نوع دو بیشتر زمینه محیطی تاثیر دارد که این عوامل عبارتند از :
- تغذیه نادرست
- چاقی و استرس
- کم فعالیت بودن
- مصرف دخانیات
- کلسترول بالا
- در این دیابت پانکراس انسولین ترشح می کنداما سلول های بدن توانایی جذب آن ها را ندارند. در نهایت گلوکز در خون جمع می شود و از طریق ادرار خارج می شود.
- البته ویروس ها و سم هایی که ممکن است در محیط وجود داشته باشد نیز بر دیابت نوع دو اثراتی دارد.
راه های درمان دیابت نوع دو :
- دارو های خوراکی
- رژیم غذایی مناسب و تحت نظر متخصص
- ورزش کردن مداوم
دیابت در کودکان
دونوع دیابت داریم که هرکدام دلایل متفاوتی دارد و به صورت های متفاوتی ایجاد می شود و همچنین درمان های مختلفی دارد که در مطالب قبل به آن ها پرداخته شد. بیشترین دیابتی که در کودکان شایع است نوع یک می باشد. مرز بندی سنی برای دیابت به طور کلی تغییر کرده و امروزه همه افراد در معرض خطر این بیماری هستند. ۹۰-۹۵ درصد کودکان نوع یک را دارند ولی هستند کودکانی که به بیماری نوع دو مبتلا می شوند.
علائم دیابت در کودکان
دیابت ممکن است به صورت های گوناگونی بروز پیدا کند و همچنین ممکن است علائمی شبیه به بیماری های دیگر داشته باشد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
تشنگی بیش از حد
ممکن است که این بیماری باعث افزایش تشنگی در کودک شما شود و شما مشاهده می کنید که کودکتان بیش تر از روزهای دیگر آب مصرف می کند و باز هم فکر می کند که تشنه است.
پر ادراری
وقتی گیرنده های انسولین نتوانند گلوکز را بگیرند در نتیجه گلوکز همراه ادرار دفع می شود و همراه آن آب زیادی هم دفع می شود در نتیجه یکی از علائمی که خیلی در بین بیماران دیابتی مشهور است پر ادراری می باشد.
پر خوری
با این که کودک شما بسیار غذا می خورد اما وزنش روز به روز کم می شود و این تغییر وزن ناگهانی ممکن است علاوه بر دیابت بیماری های دیگری را هم به دنبال داشته باشد.
تغییر بوی بد دهان
بوی دهان کودک خود را هر چند وقت یک بار کنترل کنید. اگر احساس کردید بوی میوه یا بوی شراب میدهد احتمال داشتن بیماری دیابت در آن ها بالا می باشد.
مشکلات بینایی
دیابت روی شبکیه چشم اثر می گذارد و رگ های خون رسان به چشم را دچار اختلال می کند. اگر این بیماری تشخیص داده نشود و فرد به موقع تحت درمان قرار نگیرد ممکن است بینایی خود را از دست بدهد. این مشکل حدود ۲۳ درصد افرادی که به دیابت نوع یک مبتلا هستند را تهدید می کند.
تغیرات در خلق و خو
ثابت نبودن قند خون ممکنت است باعث ایجاد عوض شدن رفتار در کودکان شود. بالا و پایین بودن قند خون در بیماران اثرات متفاوتی دارد. بالا بودن قند باعث بی حوصلگی و احساس بیماری در کودک می شود.
تغذیه کودک دیابتی
رژیم غذایی مناسب باید در کنار تزریق انسولین به کودک ارائه شود. در ادامه به این رژیم خواهیم پرداخت.
- تغذیه قبل از خواب اهمیت زیادی دارد و باعث می شود که کودک دچار افت قند خون در خواب نشود.
- کودک دیابتی باید سه وعده علاوه بر وعده های اصلی تغذیه شود.
- وعده های فرعی حتما باید دارای نشاسته باشد.
- نان، سیب زمینی و حبوبات و تخم مرغ و گوشت در رژیم غذایی کودک مبتلا به دیابت فراموش نشود.
- چربی غذا ها بایداز نوع چربی های نباتی باشد و از غذا های پر فیبر استفاده بیشتری در تغذیه کودک دیابتی شود.
توصیه های مهم درباره کودکان دیابتی
هر پدر و مادری باید مراقب کودکان خود باشند و بتوانند به آن ها یک زندگی سالم را ارائه دهند اما ممکن است ندانند که دیابت چه بیماری خطر ناکی است و آن را جدی نگیرند. بیماری دیابت یکی از بیماری های خاموشی می باشد که ممکن است شما اصلا متوجه آن نشوید یا دلایل را بیماری های دیگر نسبت دهید. در ادامه مواردی را خواهیم گفت که اگر آن ها را جدی بگیرید می توانید خیلی آسان پی ببرید که کودکتان دیابت دارد یا خیر.
جدی گرفتن نشانه ها
افت قند ممکن است نا گهانی اتفاق بیفتد و شما اصلا متوجه آن نشوید اما علائم واضحی در کودکان دارد که شامل موارد زیر می باشد :
- رنگ پریدگی
- لرزش دست ها و در مواقع شدید کل بدن
- تغییر در رفتار کودکان
- عصبانیت غیر عادی
- اختلالات بینایی
- گرسنگی بیش از حد
- تشنج
اجتناب از خود درمانی
قند کودک دیابتی ممکن است به یک باره افت کند و کودک بیهوش شود. در این مواقع لازم نیست به زور شیرینی جات را به خورد کودکان دهید. بهتر است آمپول مخصوص که هورمون آلفا را سریعا افزایش می دهد را در منزل داشته باشند و در مواقع لزوم سریعا از آن استفاده کنند. اگر کودکتان بهوش نیامد سریعا به پزشک مراجعه کنید.
چک کردن دیابت در کودکان
اگر کودکتان به هوش آمد بهتر است هر ۳۰ دقیقه یک بار او را چک کنید. بهتر از مواد قندی که سریعا جذب می شود استفاده کنید تا میزان قند خون به حالت اولیه بر گردد. همچنین می توانید از آب قند برای به جا آمدن حال کودک دیابتی که کاهش قند خون پیدا کرده است استفاده کنید.
اجتناب از درمان گیاهی
انسولین در هیچ ماده گیاهی یافت نمی شود و هیچ دلیل موجهی برای این که می توانیم با دارچین و چای قند خون را تنظیم کنیم وجود ندارد. از سوی دیگر این بیماری تا پایان عمر با فرد مبتلا می ماند و اگر شما نتوانید درمان آن و راه های مراقبت از آن را پیدا کنید ممکن است عوارض جبران نا پذیری داشته باشد
فصل های سال
دلایل شیوع دیابت در برخی از فصل ها افزایش می یابد که هر فصلی دلیل مربوط به خود را دارد. تقریبا اواخر تابستان و اوایل مهر و همچنین اواخر اسفند ماه و اوایل بهار این بیماری شیوع بیشتری پیدا می کند. صاحب نظران معتقد هستند که آغاز مدرسه و استرس بیش از حد در این زمان ها باعث شیوع بیشتر می شود ولی هنوز دلیل قانع کننده ای برای علت این بیماری کشف نشده است.
