عملياتهاي دفاع مقدس > 61/09/27- جنگ نفتکشها

در این عملیات جسورانه ناوچه پیكان از نیروی دریایی ایران با حمله به عمق آبهای عراق و تصرف و انهدام دو سكوی مهم البكر و الامیه و به غنیمت گرفتن   تمام تجهیزات موجود در آن اسكله‌ها و سرنگون كردن 13 هواپیمای جنگی و 4 فروند ناوچه و تعدادی از شناورهای جنگی عراق، درسی فراموش نشدنی به   دشمنان ایران داد،  كه تا همیشه تاریخ هیچ كس حتی فكر حمله به مرزهای آبی ایران را نكند. هر چند در راه بازگشت این ناوچه مورد اصابت موشك‌های دوربرد عراق قرار می‌گیرد و تعدادی از رزمندگان اسلام به شهادت می‌رسند.
  با كمكهای فراوانی كه متحدان صدام در اختیار او قرار می‌دهند از قبیل: در اختیار گذاشتن پایگاه و آسمان كشورهای عربی برای حملات هوایی علیه ایران.
  دادن بالگردهای سوپرفرلون فرانسوی كه قدرت فوق العاده‌ای در جنگ دریایی دارند، هواپیماهای سوپر اتاندارد كه مجهز به موشكهای اگزوسه هستند و كمكهای دیگر، عراق قادر نمی‌شود هیچ حركتی را در خلیج فارس انجام دهد.
  سرانجام در سال 1366 آمریكا به همراه متحدانش كه در پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) گرد هم آمده‌اند مثل كشورهای انگلیس، فرانسه، هلند، بلژیك و سایر كشورهای اروپای غربی به همراه شوروی سابق تصمیم می‌گیرند با اعزام ناوهای هواپیمابر و ناوهای جنگی و اعزام نیروهای نظامی به خلیج فارس، ایران را وادار به تسلیم كنند.
  با این اقدام دنیای استكبار، جبهه‌ایی دیگر به وسعت دهها كیلومتر از بندر جاسك در دریای عمان تا خور عبدالله در انتهای خلیج فارس بر علیه ایران گشوده می‌شود.
  آمریكائی‌ها موقعیت را برای انتقام گرفتن از ایران به خاطر تحقیر آن كشور در به گروگان گرفتن و بازداشت جاسوس‌های آمریكایی در تهران مناسب می‌بینند.
كشورهای عربی خلیج فارس كه با حمایتهای بی‌دریغ خود از عراق، در واقع با ایران در حالت جنگ قرار دارند، نگران حملات ایران هستند. كویت پرچم ملی خود را از روی كشتی‌ها ی نفتكش ‌برمی‌دارد و پرچم آمریكا را روی آنها نصب می‌‌‌كند تا مانع از حمله ایران شود. ایران اعلام می‌‌‌كند اگر در حمله به كشتی‌های عربی تردید كند در حمله به كشتی‌های آمریكایی تردیدی نخواهد كرد.
  همه دنیای زور و ستم جمع شده‌اند تا با جلوگیری از صادرات نفت ایران و ممانعت از واردات كالاهای مورد نیاز مردم محاصره اقتصادی و نظامی ایران را تكمیل و مانع از پیروزی ایران شوند.
  سرانجام اتحاد شوم شیاطین دنیا در خلیج فارس دست به كار می‌شوند و با 50 فروند ناو هواپیمابر، ناوچه موشك انداز، ناوشكن، رزمنا و نبرد ناو و با استفاده از 000/7 هزار نیروی نظامی غربی كه در این ناو‌ها حضور دارند ؛ با به كارگیری 90 فروند هواپیمای جنگی فوق مدرن، باکمک  نیروی نظامی عراقی و عربی که تعدادشان چند برابر نیروهای ایران است و 610 هواپیمای جنگی عراق ؛در مقابل 200 هواپیمای جنگی و 000/655 نیروی نظامی ایران شروع به ایجاد مزاحمت برای ایران می‌كنند.
  در این شرایط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با قایق‌های انفجاری بدون سرنشین و قایق‌های تندرو و زیردریایی كوچك ساخت سپاه به یاری همرزمان ارتشی خود می‌شتابد و با همكاری یكدیگر مانور شهادت را در قسمت وسیعی از خلیج فارس به اجرامی‌گذارند و از ورود كشتی‌های خارجی به این قسمت خلیج فارس جلوگیری می‌كنند.
  كشتی‌های خارجی با مشاهده حالت جنگی در خلیج فارس، حاضر نمی‌شوند در بنادر كشورهای عربی نفت بارگیری ‌كنند. نماینده ایران در سازمان ملل متحد اعلام می‌‌‌كند اگر خلیج فارس و تنگه هرمز برای ایران ناامن شود، ایران این آبراه بین‌المللی را برای تمام دنیا ناامن خواهد كرد. و از سازمانهای بین المللی می‌خواهد جلو تشنج آفرینی را در خلیج فارس بگیرند.
بعد از این ایران طبق قوانین بین المللی كشتی‌هایی را كه از تنگه هرمز عبور می‌كنند مورد بازرسی قرار می‌دهد تا اگر سلاح برای عراق حمل می‌كنند، از این كار جلوگیری ‌‌‌كند.
  مزاحمت‌های نیروهای خارجی مستقر در خلیج فارس و دریای عمان شدت می‌گیرد. جنگ نفتكش‌ها با حمله ایران به كشتی باری ایوان كارلیف روسیه كه در حال اسكورت توسط چند رزمناو است، آغاز می‌شود. بعد از آن یك كشتی دیگر روسی به نام مارشال چخوف بامین برخورد می‌‌‌كندومنفجرمی‌شود. خلبانان عراقی كه برای حمله به كشتی‌های ایرانی به آسمان خلیج فارس وارد شده‌اند با دستپاچگی و به اشتباه ناو استارك آمریكا را مورد هدف قرار می‌دهند و نابود می‌كنند. 
سرانجام آمریكائی‌ها وارد میدان می‌شوند وبا تبلیغات زیاد اعلام می‌كنند: دو كشتی سوپرتانكر بریجتون و حمل گاز پرنس را كه متعلق به كویت است تا رسیدن به ساحل این كشور اسكورت می‌كنند. فرمان عملیات از كاخ سفید به پنتاگون در وزارت جنگ آمریكا صادر می‌شود. عملیات اسكورت از سواحل امارات عربی متحده به مقصد كویت آغاز می‌شود.
  تعدادی از خبرنگاران خبرگزاری‌های بین المللی هم در عرصه كشتی بریجتون حضور دارند و لحظه به لحظه خبر عملیات را با آب و تاب به دنیا مخابره می‌كنند. آنها از قدرت آمریكا و ناتوانی ایران! خبرها و تصاویر زیادی را به دنیا مخابره می‌كنند. به یكباره در 27 كیلومتری سواحل كویت كشتی بریجتون با مین برخورد می‌‌‌كند و از شدت انفجار تمام خبرنگاران و خدمه كشتی به همراه تعدادی از نظامیان و ملوانان كشتی‌های جنگی آمریكاکه در حال اسكورت هستند، به داخل آبهای خلیج فارس پرتاب می‌شوند. صحنه خنده داری پدید می‌آید. وقتی قدرت آمریكا شكست میخورد همه‌ی دوربین‌ها خاموش می‌شوند تا مبادا  یك ثانیه تصویر از این افتضاح به دنیا مخابره شود.
  دوكشتی نفتكش كویتی دیگر كه توسط ناوهای آمریكایی در تنگه هرمز اسكورت می‌شوند با مین برخورد می‌كنند.  با آسیب دیدن كشتی‌های كویتی «تكزاكو،بریجتون و بریجستون» و حمله موشكی ایران به بندر احمدی كویت و انهدام یك كشتی دیگر كویتی توسط قایق‌های تندروی سپاه، آمریكائی‌ها وادار به عكس العمل می‌شوند.
  آنها به یك كشتی باری ایرانی حمله می‌كنند و متعاقب آن مسئولان كشور عربستان به زایران ایرانی كه در مكه مكرمه مراسم الهی برائت از مشركان را انجام می‌دهند، حمله می‌كنند و تعدادی از هموطنان ما و مسلمانان كشورهای دیگر را به شهادت میرسانند. این اقدام اشتباه سعودی‌ها، چند سال باعث تیرگی و قطع روابط بین دو كشور می‌شود و برگ سیاهی در روابط ایران و همسایه جنوبی كشورمان باقی می‌گذارد.
  پس از این حملات، ایران به یك كشتی باری عربی به نام «ردالكبری» حمله می‌‌‌كند و آن را منهدم می‌سازد. بالگردهای آمریكایی به قایق‌های توپدار سپاه حمله می‌كنند كه با آتش این قایق‌ها یكی از بالگردهای آمریكایی منهدم می‌شود. دراین حمله سه قایق ایرانی هم غرق می‌شوند و دو نفر از رزمندگان سپاه پاسداران به شهادت می‌رسند و شش نفر دیگر به اسارت نیروهای آمریكایی درمی‌آیند. آمریكائی‌ها فكر نمی‌كردند ایرانی‌ها تا این اندازه مقاومت نشان دهند و نقشه‌های آنان را ناكام كنند. آنها اعلام می‌كنند: «آمریكا خواستار درگیری رزمی با ایران نیست»
یك هفته پس از غرق سه قایق سپاه و شهادت دو نفر و اسارت شش نفر از رزمندگان اسلام، یك كشتی آمریكایی به نام «سانگاری» در سواحل كویت مورد حمله موشكی ایران قرار می‌گیرد و هجده نفر از نظامیان آمریكایی همراه فرمانده كشتی به هلاكت میرسند و كشتی هم نابود می‌شود.
آمریكا در جواب این حمله به سكوی نفتی رشادت ایران حمله می‌‌‌كند و رئیس جمهور آمریكا به دروغ اعلام می‌‌‌كند آمریكا یك سكوی نظامی ایران را مورد حمله قرار داده است و جالب اینكه پس از این حمله آنها اعلام می‌كنند این موضوع را تمام شده تلقی می‌كنیم (جنگ ایران و آمریكا در خلیج فارس). ایران با حمله موشكی به بندر احمدی كویت و انفجار نمایندگی هواپیمایی پان امریكن در شهر كویت جواب گستاخی‌های آمریكا و متحدانش را می‌دهد.
  جنگ نفتكش‌ها با سخنان وزیر خارجه آمریكا كه اعلام می‌دارد: «به عهده دولت كویت است كه تصمیم بگیرد به سومین موشك شلیك شده توسط ایران طی یك هفته پاسخ لازم را بدهد.» و با عقب نشینی آمریكا پایان می‌پذیرد و به تمام كشتی‌های خارجی دستور داده می‌شود از هر كاری كه باعث تحریك نیروهای ایرانی شود خودداری كنند.
  دور دوم جنگ‌های دریایی ایران و آمریكا در فروردین ماه 1367 شروع می‌شود. ناوچه جنگی ساموئل رابرتز آمریكا با مین برخورد می‌‌‌كند و حفره‌ای به قطر 8 متر در كف ناوچه ایجاد می‌شود.
  رونالد ریگان رئیس جمهور وقت آمریكا به همراه جرج بوش معاون اول خود كارلوچی وزیر دفاع (جدید)، جرج شولتز وزیر خارجه و ویلیام كراف رئیس ستاد مشترك ارتش آمریكا با تشكیل جلسه در كاخ سفید راه‌های مقابله با ایران را بررسی می‌كنند.
  در ساعت 30/8 صبح 29 فرودین 1367 نیروی دریایی ایران به كاركنان شركت نفت در سكوهای نفتی سلمان، نصر و مبارك اعلام می‌‌‌كند سكوها را ترك كنند.
مهاجمان آمریكایی در اولین حمله خود و به این سكوها ناكام می‌مانند و با مقاومت نیروی دریایی ایران مجبور به عقب نشینی می‌شوند. مرحله دوم نبرد با به كارگیری سه رزم ناو، شش فروند هواپیما و چند فروند بالگرد آغاز می‌شود.
نیروهای آمریكایی از فرمانده و ملوانان ناوچه جنگی جوشن ایران كه به مقابله با تجاوز آنها رفته است، می‌خواهند كه ناوچه را ترك كنند. فرمانده ناوچه جوشن اعلام می‌‌‌كند درصورت حمله از سوی آمریكائی‌ها، پاسخ آن را خواهد داد.
جنگی نابرابر آغاز می‌شود ناوچه جوشن در یك طرف قرارداد و سه رزمناووشش فروند هواپیما و چند فروند بالگرد آمریكا در طرف دیگر. نیروهای قهرمانان ناوچه جوشن 45 دقیقه در مقابل موشك‌های‌‌هاریون و 300  گلوله توپ شلیك شده از سوی ناوها و متجاوزان آمریكایی مقاومت می‌كنند و سرانجام این نبرد ناعادلانه با شهادت 11 نفر از رزمندگان ناوچه جوشن و زخمی شدن 33 نفر دیگر و غرق شدن ناوچه پایان می‌یابد.
نیروهای آمریكایی سكوهای نفتی سلمان، نصر و مبارك را اشغال و به آتش می‌كشند و به سوی سكوهای نفتی دیگر ایران در جنوب خلیج فارس حركت می‌كنند. ناوشكن‌های سهند و سبلان از طرف ایران مأموریت می‌یابند كه جلو پیشروی نیروهای آمریكایی را بگیرند.
درگیری دو ناوشكن ایرانی با ناوها، هواپیماها و بالگردهای آمریكایی چند ساعت به طول ‌می‌انجامد. آمریكائی‌ها مجبور به عقب نشینی می‌شوند. آنها به فاصله 120 كیلومتری ناوشكن‌های ایرانی عقب نشینی می‌كنند و با استفاده از موشك‌های لیزری از طریق ناوها و هواپیماهای فوق مدرن به ادامه نبرد می‌پردازند. در این حملات خساراتی به ناوشكن سبلان وارد می‌شود و آمریكائی‌ها با استفاده از برتری تكنولوژیكی خود، مانع از شكست در این جنگ می‌شوند.
ساعاتی پس از این حملات قایق‌های توپدار سپاه به سكوهای نفتی اجاره ایی آمریكا در خلیج فارس حمله می‌‌‌كنند و آنها را به آتش می‌كشند. كشتی آمریكایی «ویلتی یاند» و كشتی انگلیسی به نام «یورك مارین» مورد حمله سپاه پاسداران قرار می‌گیرند و منهدم می‌شوند. پس از این حملات یك ناو لجستیكی انگلیس و یك بالگرد جنگی آمریكایی هم مورد حمله ایران قرار می‌گیرند و به آتش كشیده می‌شوند.
و بدین ترتیب قدرتهای بزرگ نظامی جهان با نبرد مستقیم خود به قدرت الهی و خلل ناپذیر مردم ایران پی می‌برند.

این نفت کش ها به هنگام ثبت شدن در امریکا ، به “ بریجتون “ و “ گاز پرنس “ تغییر نام یافته اند و از سوی سه ناوشکن محافظ آنها ، “ کید “ ، “ فوکس “ و “ کروملین “ نام دارند . ( ضمیمه دارد ) امریکا برای انجام دادن مأموریت حفاظت از نفت کش ها ، تاکنون 11 فروند نفت کش کویتی را پرچم گذاری کرده و نیروهای خود را در خلی ج فارس به حدود 20 ناو جنگی افزایش داده است . یک نشریه داخلی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، هدف این عملیات را محک زدن توان نیروهای جمهوری اسلامی ایران ذکر کرد و در مورد چگونگی شروع حرکت و آرایش کاروان در مسیر خود ، نوشت : » ناوشکن موشک انداز “ فوکس “ در ج لو ، ناوشکن موشک انداز “ کروملین “ با حفظ فاصله نیم مایل ، مسئولیت تأمین جناح چپ کاروان را به عهده داشت و ناوشکن “ کید “ در سمت راست کاروان قرار گرفته و تأمین ناحیه شمالی آن را به عهده داشت . سوپر نفت کش “ بریجتون “ در وسط و در پشت ناوشکن “ فوکس “ و کشتی “ گاز پرنس “ با رعایت فاصله یک مایلی ، در پشت “ بریجتون “ به شکلی قرارگرفتند که مجموعه کاروان شکل یک پیکان را به خود گرفته بود . سرعت تقریبی کاروان 13 گره دریایی در ساعت و براساس حداکثر سرعت تقریبی نفت کش “ بریجتون “ تنظیم شده بود . وقتی کاروان به مقابل اولین نقطه سواحل ایران یعنی غرب “ جاسک “ رسید و در این لحظات به دلیل پرواز دو فروند جنگنده ایرانی از پایگاه هوایی بندرعباس ، آماده باش پرسنل کشتی های تحت اسکورت ، 60 درصد به آماده باش صدردصد تبدیل شد و پرسنل به کلاه خود ، جلیقه نجات و ماسک ضدگاز مجهز شدند . همچنین علاوه بر فعال شدن سیستم موشکی ناوها ، موشک های قابل حمل “ استینگر “ نیز برای مقابله با تهاجم احتمالی جنگنده های ایرانی در ارتفاع پایین ، در عرشه مستقر شدند . چند فروند جنگنده اف  14 نیز از فراز عرشه ناو هواپیمابر “ کانستلیشن “ چندین بار به منظور تأمین پوشش هوایی و مقابله با جنگنده های ایرانی به پرواز در آمدند . در این هنگام دو فروند جنگنده ایرانی در فاصله حدود 50 کیلومتری کاروان مذکور و برفراز سواحل ایران مورد ره گیری و اخطار هواپیماهای امریکایی قرارگرفتند و با پاسخ خلبانان ایرانی مب نی بر انجام گشت عادی روزانه و تغییر مسیر این جنگنده ها ، حالت فوق العاده در کاروان کشتی های امریکایی لغو شد . در ادامه مأموریت ، نیروهای امریکایی به دهانه تنگه هرمز نزدیک شدند .
 “ ویلیام ماتیس “ که مسئولیت فرماندهی ناوگان را بر عهده دارد ، با اعلام این امر به نیروهای خود که در شرایط عملیاتی واقعی قرار دارند ، سعی کرد آمادگی لازم را برای مقابله با خطرات احتمالی ، در رزم ناو ایجاد کند . ( 1 )
هنوز یک ساعت از لغو آماده باش نگذشته بود که مجدداً با اعلام رسیدن کاروان به منطقه تحت پوشش عملیاتی ( ضمیمه دارد ) موشک های ساحل به دریای نیروی دریایی سپاه موسوم به “ خطر مرگ “ ، یک بار دیگر آماده باش کامل اعلام شد و آرایش ناوها تغییر کرد : ( ضمیمه دارد ) ناوشکن “ کروملین “ از سمت چپ به سمت راست کاروان حرکت کرد و به هم راه ناوشکن “ کید “ از جناح شمالی کاروان محافظت کند . از سوی دیگر ، پرواز هواپیماهای امریکایی از عرشه ناو “ کانستلیشن “ به همراه هواپیماهای مخصوص جنگ الکترونیک موسوم به ECM برای ردگیری فعالیت راداری هدف یاب سیستم موشکی پایگاه مذکور ( سپاه ) مجدداً آغاز شد . همچنین سیستم های الکترونیک ناوها فعال ش ده و دیده بانان اضافی ، مجهز به وسایل “ الکترو اپتیک “ و سیستم های اعلام خبر بر عرشه ناوها متمرکز شدند . در آرایش کاروان مذکور با آمدن ناوشکن “ کروملین “ به کنار ناوشکن “ کید “ در سمت راست ، پس از عبور از محدوده چتر عملیاتی موشک های کرم ابریشم ( خطر مر گ ) ، آماده باش کامل لغو و دوباره کاروان اسکورت در وضعیت آماده باش “ آلفا  1 “ قرار گرفت … اکنون کاروان در وسط تنگه هرمز قرار داشته و ظاهراً موفق به پشت سر نهادن اولین خطر  از دیدگاه طراحان نظامی امریکا  شده بود … خبرگزاری “ یونایتدپرس “ و روزنامه “ اینترنشنال “ در همان روز به نقل از سخن گوی پنتاگون ، خوشحالی زایدالوصف دولت امریکا را در عبور بی خطر اسکورت مذکور از مقابل سایت ایران و خارج شدن از میدان عملیاتی این موشک ها اعلام داشته و آن را مایه دل گرمی و امیدواری مقامات عالی رتبه نظامی کاروان اسکورت به خاطر عدم واکنش ایران در سایر مراحل و مناطق دیگر کاروان ، اعلام کردند . ( 2 )
 کاروان در ادامه مسیر به هنگام تاریکی شب به مقابل جزیره “ ابوموسی “ رسید که از سوی مقامات نظامی امریکا به عنوان یکی از پایگاه های تهاجمی قایق های تندرو نیروی  دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محسوب می شود . فرماندهان ناوهای اسکورت کننده به موجب دستورات دریافتی از مرکز فرماندهی نیروهای امریکایی مستقر در بحرین ، ضمن اعلام آماده باش کامل ، آرایش خود را در برابر برنامه توجیهی قبلی به شرح ذیل تغییر دادند :
 ناوشکن موشک انداز “ کروملین “ که نسبت به ناوشکن “ کید “ و رزم ناو “ فوکس “ از قابلیت مانور بیش تری برخوردار بود ، در شمال کاروان و ناوشکن “ کید “ در جلو و رزم ناو فوکس در جنوب [ کاروان ] قرار گرفتند و علاوه بر سه ناو قبلی ، رزم ناو “ ریورز “ ( ضمیمه دارد ) که مجهز به سیست م آتش نزدیک بود نیز برای مقابله با حمله احتمالی قایق های تندرو به جمع آنها اضافه شد و در فاصله دو مایلی پشت سر کروملین قرارگرفت . 3 ) « )
  با وجود تدابیر همه جانبه امریکا برای مهار رسانه های همگانی و ایجاد محدودیت برای خبرنگاران به منظور جلوگیری از پخ ش اخبار و مسائل مربوط به مأموریت حفاظت از نفت کش های کویتی و حوادث خلیج فارس ، محافل خبری به دلیل اهمیت مسائل مربوط به این منطقه به ویژه چگونگی حفاظت از نخستین نفت کش های کویتی ، گزارش هایی در مورد کلیات و مسائل حاشیه ای منطقه تهیه و مخابره کردند . به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس ، سخن گوی وزارت دفاع امریکا ( رابرت سیمز ) ، پس از عبور نفت کش های کویتی و ناوهای محافظ آنها از تنگه هرمز ، گفت : » خاطرمان آسوده است که کاروان از تیررس موشک “ کرم ابریشم “ خارج است ، هر چند هواپیماهای ایرانی در آسمان بودند اما نمایشی از نیت خصمانه نسبت به کاروان مشاهده نشد . این نخستین مأموریت است و خوشحالیم که به این خوبی به پیش می روند . « وی افزود : » تنها در یک مورد یک هلی کوپتر ناشناس به محدوده دو کیلومتری کاروان کشتی ها نزدیک شد . این هلی کوپتر که ابتدا به پیام های رادیویی پاسخ نمی داد ، با اخطار ناوهای امریکایی اعلام کرد که حامل خبر نگاران می باشد و بعد منطقه را ترک کرد . 4 ) « )
وزارت دفاع امریکا نیز در گزارشی که از رادیو امریکا پخش شد ، در این باره گفت : » هنگامی که کاروان کشتی ها از تنگه هرمز عبورکردند و وارد خلی ج فارس شدند و مسیری را در پیش گرفتند که دیگر در تیررس موشک های ایرانی در امتداد ساحلی قرار
 نداشتند ، حالت آماده باش کامل لغو شد . 5 ) « )
رادیو بی . بی . سی . نیز در گزارشی از خلیج فارس گفت : » هر چند نیروی دریایی ایران عبور پنج کشتی را که از آب های ساح لی ایران عبور می کردند نادیده گرفت ، اما خطرات درگیری همچنان باقی است . « خبرنگار این رادیو در ادامه  گزارش خود از کویت افزود : » به ناوهای جنگی امریکایی دستور داده شد که به مجرد آن که خودشان و نفت کش ها مورد تهدید قرارگرفتند ، عملیات نظامی خود را آغازکن ند . برخلاف نگرانی “ رونالد ریگان “ رییس جمهوری امریکا ، شواهد و قرائن به طور قطعی نشان می دهند که ایران قصد حمله به کشتی ها را ندارد و تاکنون فقط به تلافی حملاتی که توسط عراق به کشتی های ایرانی شده ، به کشتی های خارجی حمله کرده است . بنابر این اگر عراق وارد این
 ماجرا نشود ، دلیلی وجود ندارد که منتظر حمله ای از طرف ایران به کشتی های امریکایی باشیم . نگرانی امریکا از احتمال حملات انتحاری ایران است که ممکن است توسط یک قایق تندرو مملو از مواد منفجره صورت گیرد . مقامات ایران با افتخار گفته اند که چنین حمله ای را می توانند انجام دهند . این از نظر مقامات امریکا یک احتمال و یک خطر مدام است . 6 ) « )
 خبرگزاری فرانسه به نقل از محافل سیاسی در مورد میزان آمادگی امریکا برای رویارویی با حملات ایران ، گزارش داد : » در مسیر 880 کیلومتری تنگه هرمز تا کویت ، جنگنده های نیروی هوایی ، هواپیماهای شناسای “ آواکس “ ، “ اوریون “ و ماهواره های جاسوسی امریکا در هوا و فضا مراقب این عملیات می باشند . 7 ) « )
 خبرگزاری رویتر نیز در مورد توانایی های ایران در خلیج فارس به نقل از منابع کشتی رانی منطقه در “ فجیره “ ، اعلام کرد : » ایران قادر است ناوهای جنگی امریکا را در حال اسکورت نفت کش های کویتی در خلیج فارس ، حتی در شب ردیابی کند . 8 ) « )
  به جز کشتی های جنگی امریکا که چند فروند از آنها امروز دو نفت کش کویتی را در خلیج فارس همراهی کردند ، کشورهای شوروی ، انگلستان و فران سه نیز تعدادی کشتی جنگی برای نظارت بر کشتی رانی تجاری ، در منطقه مستقر کرده اند . اتحاد جماهیر شوروی با هفت فروند ، انگلستان و فرانسه هر کدام با چهار فروند کشتی در خلیج فارس حضور نظامی دارند . ( 9 )
 شوروی برای حفاظت از کشتی های خود سه فروند مین روب نیز در منطقه مستقر کرده است . ( 10 )
همچنین فرانسه اعلام کرده است که در هفته جاری یک فروند رزم ناو جهت حفاظت از دو فروند نفت کش این کشور به خلیج فارس اعزام می کند . انگلستان هم به نیروی دریایی خود دستور داده است که در برابر هر حمله ای ، به اقدام متقابل دست بزند . ( 11 ) سخن گوی وزارت خارجه آلمان نیز در مورد احتمال اعزام کشتی جنگی به منطقه ، گفت : » اعزام نیروی دریایی از سوی آلمان به خلیج فارس ، برخلاف قانون اساسی این کشور است اما در صورت فشار زیاد ، شاید آلمان برای نشان دادن حسن نیت خود یکی از ناوهای آموز شی خود را به مسیر خلیج فارس اعزام نماید ، اما انجام مأموریت های نظامی قانوناً غیرممکن است . 12 ) « )
  “ بلونوگوف “ نماینده شوروی در سازمان ملل ، نارضایتی کشورش را از وقایع جاری خلیج فارس ابراز کرد : » وقایع اخیر خلیج فارس ، این منطقه را به خطر نزدیک کرده است .
 آب های بین المللی که به طور سنتی مورد استفاده صلح آمیز کشتی رانی قرار می گرفت ، مورد تهدید قرار گرفته است و این منطقه توسط کشتی های جنگی از جمله کشتی های جنگی متعلق به کشورهایی که هزاران کیلومتر با این ناحیه فاصله دارند ، مورد تهدید قرار گرفته است . 13 ) « )
وی اعلام کرد : » شوروی قاطعانه با بین المللی شدن این جنگ منطقه ای مخالف است . « بلونوگوف با اعتراض به تمرکز نیروهای خارجی در منطقه خلیج فارس ، گفت : » هدف از این نوع اقدامات ، به دست آوردن پایگاه های جدید برای فرودآمدن هواپیماها و یا بنادر جدید برای پهلوگرفتن ناوگان جنگی بعضی از کشورهایی است که خارج از منطقه هستند . « وی افزود : » شوروی قطع نامه اخیر شورای امنیت را مبنای صحیح و عادلانه ای برای حل مناقشه ایران و عراق از طریق مذاکره می داند . 14 ) « )
خبرگزاری تاس نیز در گزارشی از واشنگتن اعلام کرد : » آنچه که توسط پنتاگون “ عملیات حمایت از نفت کش ها “ نامیده می شود ، در حقیقت علمیات نظامی گسترده ای است که می تواند عواقبی غیر قابل پیش بینی به دنبال داشته باشد و اوضاع متشنج منطقه را وخیم تر سازد . 15 ) « )
دراین حال ، “ کاسپار واینبرگر “ وزیر دفاع امریکا ، لشکرکشی کشورش در خلیج فارس را جز مسئولیت های امریکا به عنوان “ کشور رهبر “ اعلام کرد و افزود : » واشنگتن باید نقش برحق خود را در خلیج فارس جنگ زده ایفاکند یا این که خطر افزایش نفوذ رقیب خود ، شوروی را در منطقه بپذیرد . 16 ) « )
 اعلام نارضایتی شوروی از وقایع کنونی خلیج فارس  در حالی که حضوری مشابه اما بسیار محدودتر از کشورهای غربی در این منطقه دارد  و نیز اظهار نظر مقام های امریکایی درباره حضور و تلاش روس ها در منطقه ، باعث شده است که وضعیت معادلات قدرت امریکا و شوروی و نیز م واضع هر یک از دو قدرت در برابر دیگری در چارچوب تحولات جاری خلیج فارس ، محور بحث ها و تحلیل های محافل خبری ، قرار گیرد ؛ از جمله مفسر رادیو بی . بی . سی درباره همکاری و رقابت دو ابر قدرت در این منطقه ، گفت : » از پاره ای جهات امریکا و شوروی در این مناقشه در کنار هم قرارگرفته اند . گرچه هر دو می گویند بی طرفند ، اما هر دو از پیروزی ایران با عواقب بی شمارش برای منطقه بیم ناکند و به همین خاطر به جانب عراق متمایل گشته اند . نکته جالب آن است که می توان استدلال کرد بی ثباتی در خلیج فارس به سود هیچ یک از دو ابرقدرت نیست و مصلحت هر دو است که این جنگ هفت ساله پایان گیرد ، اما چشم و هم چشمی شرق و غرب آن قدر ریشه دار است که مشکل بتوان همکاری در این مورد خاص را وثیقه دست شستن از رقابت کرد . احساس عمومی در فضای سیاسی واشنگتن آن است که همکاری محدود ابرقدرت ها در سازمان ملل پذیرفتنی است ، با این حال این فضای سیاسی ، همکاری مستقیم امریکا با شوروی را نمی پذیرد و استدلال می کند : چنین چیزی به نقش جدید شوروی و حضور او در خلیج فارس مشروعیت می بخشد . 17 ) « )
 
 بخشی از تفسیرهای مربوط به انگیزه ها و علل افزایش حضور نظامی امریکا در خلیج فارس که حول محور روابط امریکا و عراق دور می زنند ، به طور ضمنی یا آشکار ، انگیزه اصلی امریکا از تلاش های اخیر در منطقه را نه مسائل امنیتی منطقه و نفت ، بلکه پشتیبانی از عراق در جنگ علیه ایران ذکرکرده اند : روزنامه “ نیویورک تایمز “ با اشاره به تمایل شدید امریکا به پشتیبانی از عراق ، دولت ریگان را متهم کرد که با اجرای طرح های محافظت از یازده نفت کش کویتی ، عجولانه و ارتجاعی عمل کرده است . این روزنامه نوشت : » تمایل شدید امریکا به سمت عراق و حمایت از آن ، پاسخ گویی ایران به دعوت س ازمان ملل برای مصالحه را غیرممکن می سازد . امریکا با این عمل ، خود را به جنگ در کنار عراق سوق می دهد . امریکا نمی تواند اقدام سوء و گران دیگری را در این منطقه تحمل کند ، بنابراین باید چند هفته ای برنامه خود را به تعویق بیندازد تا نتیجه اقدامات سازمان ملل مشخص شود . ( 18 )
 نظر “ آنتونی پارسونز “ سفیر سابق انگلستان در ایران نیز در همین چارچوب قرار دارد . وی در پاسخ به این پرسش که “ آیا به گمان وی ایران به کشتی های امریکایی در خلیج فارس حمله خواهد کرد یا نه ؟ “ گفت : » سیاست ایران از ابتدای جنگ آن بود که خارجی ها را از جنگ خلیج فارس دور نگه دارد زیرا برخلاف عراق ، تمام صادرات و واردات این کشور از خلیج فارس انجام می شود .
 برای ایران هیچ نفعی ندارد که خلیج فارس به صورت جبهه جنگ درآید ؛ این عراق بود که در سال 1983 [ میلادی ] حمله به کشتی ها را در خلیج فا رس آغاز کرد و البته ایران درصدد پاسخگویی است . 19 ) « )
 در این حال سفیر عراق در لندن در مصاحبه با تلویزیون بی . بی . سی ، آشکارا گفت : » عراق برای ممانعت از ادامه جنگ ، به کشتی ها در خلیج فارس حمله خواهدکرد . 20 ) « ) “ شیخ سعد “ وزیر نفت کویت نیز با تصریح این مطلب که کویت در طول جنگ از عراق حمایت کرده است ، در مورد دلیل دعوت از امریکا برای حفاظت از نفت کش ها گفت : » عراق نباید در این جنگ تنها بماند ، چون این کشور بخشی از جهان عرب به شمار می آید . 21 ) « )
 پاره ای از مقام های سیاسی و محافل خبری نیز ج بران شکست از ایران در ماجرای “ مک فارلین “ و رفع بی اعتباری ناشی از آن در نزد ارتجاع منطقه را از جمله انگیزه های امریکا برای حضور جدید نظامی در خلیج فارس می دانند . ( 22 )
هرچند “ کاسپار واینبرگر “ وزیر دفاع امریکا رسماً این نظر را تکذیب کرده است ، اما رادیو بی . بی . سی ، در بخش انگلیسی خود در این باره گفت : » علی رغم تکذیب های وزیر دفاع امریکا ، تردیدی نیست که طرح امریکا برای اسکورت نفت کش های کویتی در خلیج فارس ، تلاش برای تحت الشعاع قرار دادن ماجرای “ ایران کنترا “ و اعاده حیثیت به امریکا است . مقامات امریکا به طور خصوصی هم اعتراف کرده اند که هدف از طرح امریکا در خلیج فارس ، جبران اثرات فاجعه آمیز فروش پنهانی سلاح به ایران بوده است . 23 ) « )
  “ آیت الله سیدعلی خامنه ای “ رییس جمهور ، پس از دیدار از شهرهای آذربایجان شرقی ، با شرکت در یک مصاحبه مطبوعاتی ، دست آوردهای این سفر و مواضع جمهوری اسلامی ایران را درباره مسائل خلیج فارس و قطع نامه 598 تشریح کردند . وی گفتند : » اگر دنیا می خواهد امنیت نفت کش ها حفظ شود ، رژیم متجاوز عراق را از ادامه شرارت هایش باز دارد .
ما حرکت اخیر امریکا در اس کورت نفت کش ها را توطئه ای علیه خود به حساب آورده و به شدت مقابله به مثل خواهیم کرد . 24 ) « )
 رییس جمهور ، حضور ناوگان امریکا در خلیج فارس را قدم نامبارکی در به تشنج کشاندن منطقه خواندند و افزودند : » ما موضع خود را آشکارا اعلام کرده ایم و زیر بار تج اوز و زور نمی رویم . در صورت ادامه شرارت ها ، پاسخ دندان شکنی به آنها می دهیم . ما نوع برخورد را الآن اعلام نمی کنیم ، برخورد ما در خلیج فارس هم برای امریکا و هم برای کشورهای تحت حمایت امریکا بسیار مهلک خواهد بود . 25 ) « )
 رییس شورای عالی دفاع با تأکید بر یک جانبه بودن قطع نامه و تلاش امریکا در نقض آن و استراتژی خصمانه ایالات متحده علیه ایران ، بدبینی خود را به تلاش های شورای امنیت اعلام کردند و در مورد قطع نامه 598 شورای امنیت گفتند : » ما به هیچ عنوان در جنگ عقب نشینی نخواهیم کرد و در جبهه سیاسی نیز تسلیم فشار و جوسازی نخواهیم شد . 26 ) « )

 نماینده دائمی ایران در سازمان ملل افزود :  دولت متبوع من از شورای امنیت می خواهد صراحتاً عراق را به عنوان کشور متجاوز محکوم ساخته و از عراق بخواهد غرامت جنگی به ایران بپردازد . « رجایی خراسانی در مورد تحریم تسلیحاتی و حمایت امریکا از عراق گفت : » ایران در مورد امکان این که شورای امنیت یک تحریم تسلیحاتی جهانی علیه جمهوری اسلامی اعمال کند ، نگران نیست . « وی افزود : » این جنگ در صورت توقف حمایت امریکا از عراق ، می تواند در عرض یک هفته تمام بشود . 29 ) « )
خراسانی در پاسخ به این پرسش که “ آیا ایران وجود پرچم امریکا بر نفت کش های کویتی را اقدامی خصمانه تلقی می کند ؟ “ گفت : » ما با حضور تمام ابرقدرت ها در خلیج فارس مخالفیم و اگر هدفی را مشروع تشخیص دهیم ، بدون توجه به این که آن هدف چه پرچمی دارد ، قطعاً به آن حمله خواهیم کرد . 30 ) « )
  سخنان و اظهارنظرهای مقام های ایرانی در مورد تحرکات نظامی جدید امریکا و نیز قطع نامه 598 شورای امنیت ، بازتاب گسترده ای در رسانه های خبری و مطبوعات کشورهای جهان داشت . رادیو صدای امریکا به نقل از روزنامه “ کریستین ساینس مانیتور “ گفت :
 » مقامات ایران با قطع نا مه شورای امنیت به سردی برخورد کردند ولی آن را به طور صریح رد نکردند ، اما اعلام نمودند که تقویت و تمرکز نیروهای نظامی امریکا در خلیج فارس این قطع نامه را کان لم یکن ساخته است . « این روزنامه می نویسد : » واکنش ایران به دقت مورد مراقبت است زیرا رد آشکار قطع نامه ، آن شورا را ملزم می سازد علیه طرفی که قطع نامه را مراعات نمی کند ، تحریم هایی در نظر بگیرد . یکی از این تحریم های احتمالی ، تحریم بین المللی صدور اسلحه است که امریکا آن را پی گیری می کند ، اما معلوم نیست که سایر اعضای شورای امنیت در این زمینه با امریکا همکاری خواهندکرد یا نه . 31 ) « )
رادیو امریکا افزود : » به رغم گزارش های ضد و نقیض ، جمهوری اسلامی ایران تاکنون قطع نامه را رد نکرده است . “ سعید رجایی خراسانی “ در یک کنفرانس مطبوعاتی ، قطع نامه 598 شورای امنیت را نتیجه کوشش های خستگی ناپذیر امریکا خواند . وی افزود که طی هفت سال گذشته ، شورای امنیت مسئولیت خود را برعهده نگرفته بود و هیچ گاه از عراق نخواست که خاک ایران را ترک کند و اکنون زیر فشار امریکا به یاد فصل هفت منشور سازمان ملل افتاده است . آقای خراسانی عدم حضور وزرای خارجه چین و شور وی را در شورای امنیت ، پیامی به امریکا خواند و گفت : “ عدم حضور این دو کشور شاهد بر آن است که این دو ابرقدرت به تصمیمات شورا اهمیت ویژه ای نداده اند . “ سفیر جمهوری اسلامی ، شورای امنیت را متهم کرد که بدون مشورت با نمایندگان ایران ، در مورد متن قطع نامه تصمیم گرفته است . 32 ) « )
روزنامه “ لارپوبلیکا “ چاپ ایتالیا نیز درباره دلایل مخالفت ایران با قطع نامه نوشت : » در طرح شورای امنیت اثری از محکومیت صریح عراق به خاطر آغاز جنگ و به کارگیری سلاح های شیمیایی دیده نمی شود و ایران به این دلیل با طرح تنظیمی شورای امنیت مخالفت می کند . 33 ) « )
 رادیو فرانسه نیز در خبری با عنوان “ واکنش تهران به قطع نامه شورای امنیت “ گفت :
 » تهران در حال حاضر به طور رسمی این قطع نامه را رد نکره است . “ علی اکبر ولایتی “ وزیر امور خارجه ایران ، اعلام کرد که در این قطعنامه نکات مثبتی دیده می شود ولی کافی نیست ، زیرا از عراق به عنوان متجاوز نام برده نشده است . 34 ) « )
روزنامه “ لزاکو “ چاپ پاریس هم با غیرمنصفانه خواندن قطع نامه و نبودن تمایز میان “ عراق متجاوز “ و ایران مورد تجاوز قرار گرفته ، نوشت : » از نظر حقوقی به زحمت می توان نظر ایران را مورد حمله و انتقاد قرارداد ، ولی آیا می توان عملاً از آن پشتیبانی کرد ( 35 ) « )
روزنامه “ لیبراسیون “ نیز با اشاره به ناتوانی سازمان ملل در تشخیص آغازگر تجاوز ، نوشت : » خیلی عجیب است که عالی ترین مرجع بین المللی که پنج قدرت بز رگ جهانی در آن عضویت دائمی دارند ، ظاهراً از پاسخ به این پرسش عاجزند “ که جنگ افروز کیست ؟ “ ! برای پاسخ به آن ، هیچ گونه ابهامی وجود ندارد :
 این عراق است که در سپتامبر 1980 [ میلادی ] وارد ایران شد و این عمل در حقوق بین الملل و براساس منشور سازمان ملل ، تجاوز نامیده می شود . 36 ) « )
  عراق به طور رسمی قطع نامه 598 شورای امنیت را پذیرفت . خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر ، از عراق گزارش داد : » بغداد خاطرنشان کرد که پذیرش قطع نامه توسط تهران نیز ضروری است . یک سخن گوی عراق گفت : “ تصمیم یادشده درپی گردهم آیی فرماندهی سیاسی عراق ، تحت ریاست صدام حسین اتخاذ شده است . مجلس عراق قبلاً به اتفاق آرا ، این قطع نامه را مورد تصویب قرارداد و پیشنهاد کرد که کاملاً از نظر شکل و محتوا پذیرفته شود “ . وی افزود : “ عراق آمادگی خود را برای پذیرش دبیرکل سازمان ملل ، به وی اعلام کرد و علاوه بر آن طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق نیز آماده است به نیویورک برود . “ سخن گوی عراق تصویب قطع نامه 598 را یک پیروزی سیاسی و دیپلماتیک برای عراق خواند و اظهار داشت : “ تصویب این قطع نامه بیانگر توافق وسیع بین المللی بوده که به تشکیل یک اراده بین المللی مشترک کمک کرده است “ . 37 ) « )
 سفیر عراق در لندن ( عبدالامیر الانباری ) نیز گفت : » عراق به طور یک جانبه نیروهای خود را به مرزهای بین المللی عقب نخواهد کشید . « وی بدون اشاره به این که عراق آغازگر جنگ بوده است ، افزود : » جنگ را یک کشور می تواند آغاز کند ، اما صلح به همکاری دو کشور نیاز خواهد داشت . 38 ) « )
“ سعدون حمادی “ رییس مجلس ملی عراق هم درپی اجلاس فوق العاده مجلس ملی ، پیامی به روسای مجالس کشورهای عربی در جهان ارسال کرد . در بخشی از این پیام آمده است : » از شما خواسته می شود تا دولت های متبوع خود و کشورهای عضو شورای امنیت را تشویق کنید و اعمال مجازات را نسبت به ایران در صورت رد قطع نامه به اجرا بگذارند . 39 ) « )
  در لبنان ، محافل انقلابی علیه صدور قطع نامه 598 موضع گیری کردند . حزب الله لبنان با صدور بیانیه ای قطع نامه اخیر شورای امنیت را بخشی از تلاش های امپریالیسم جهت حفظ دولت عراق بیان کرد و خواستار ایستادگی همه مسلمانان در برابر آن شد . در این بیانیه آمده است : » توافق نظر امپریالیسم امریکا و شوروی ، تأکید جدیدی بر اشتراک مصالح استکبار شرق و غرب در بر ابر حفظ رژیم تجاوزگر صدام است ، لذا ما بندبند این قطع نامه را محکوم می کنیم و بار دیگر به امام امت پیام می دهیم که در کنار امت مسلمان ایران تا آخرین قطره خون آماده نبرد با دشمنان اسلام هستیم . 40 ) « )
حزب الله لبنان در این بیانیه با اشاره به ناتوانی جن گ افروزان در بهره برداری از جنگ ، افزوده است : » آنانی که جنگ را علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز کردند ، علی رغم موفقیت در جنگ افروزی ، نتوانستند از نتایج آن بهره برداری نمایند و به صدور قطع نامه پایان جنگ متوسل شدند . 41 ) « )
 روزنامه “ السفیر “ چاپ بیرو ت نیز قطع نامه شورای امنیت را یک اقدام امریکایی اعلام کرد و نوشت : » ریگان از طریق این قطع نامه می کوشد شبح جنگ ویتنام را که پس از قبول پرچم گذاری بر نفت کش های کویتی ذهن امریکاییان را به خود مشغول کرده است ، بزداید . اما ریگان با صدور این قطع نامه به آرامش دست نخواهد یافت . 42 ) « )
  با وجود چشم انداز نامعلوم قطع نامه 598 بر جنگ ، به دلیل انتقادهای اساسی ایران از آن ، دبیرکل سازمان ملل متحد درباره برنامه خود برای اجرای آتش بس بین ایران و عراق در چارچوب قطع نامه ، گفت : » براساس یکی از مفاد قطع نامه که نمایندگان سازمان ملل برای اجرای آتش بس نظارت خواهند داشت ، سازمان ملل در نظر دارد به منظور تضمین استقرار ناظران در اسرع وقت ، افسرانی را که در حال حاضر در بخش عملیاتی نظامی سازمان ملل مشغول به کارند ، به منطقه اعزام نماید . 43 ) « )
  در حالی که ت صویب قطع نامه 598 ، حضور گسترده و بی سابقه ناوگان جنگی امریکا در خلیج فارس و جنگ سفارت خانه ها بین ایران و فرانسه ، تحرکات سیاسی ایران را حساس کرده است ، سفارت ایران در آلمان غربی اعلام کرد که وزیرخارجه ایران فردا برای یک سفر دو روزه وارد “ بن “ خواهد شد . ( 44 )
 رادیو “ کلن “ در گزارشی ، درباره این سفر گفت : » طی دیدار ولایتی از آلمان فدرال ، پیرامون سه مطلب بحث و مذاکره خواهد شد ؛ اول قطع نامه اخیر و بسیار مهم شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره خاتمه دادن به جنگ خلیج فارس ؛ دوم مناسبات دیپلماتیک ایران و فرانسه و بالاخره سرنوشت دو تبعه آلمانی ربوده شده در لبنان مطرح خواهد شد و آلمان از دولت ایران خواهد خواست که در این زمینه از کمک های مؤثر خود دریغ نورزد . 45 ) « )

رزم ناو موشک انداز “ فوکس “ ( Foox ) از کلاس “ بلک ناپ “ ( Blaknp ) فرماندهی حفاظت از نفت کش ها را به عهده داشت . این ناو با وزن هشت هزار تن ، طول 7 / 166 متر ، عرض و آب خور 8 / 8 متر ، این قابلیت ها را دارد : یک فروند هلی کوپتر ، موشک های ضد سطحی “ هارپون “ ( Horpon ) ، موشک های “ تام هاوک “ ( Tom Howk ) ب ا برد 2500 کیلومتر علیه هدف های عمقی ، موشک های ضدهوایی استاندارد ، توپ های 127 میلی متری و دو قبضه سیستم توپ ضد موشکی مدرن “ فالانکس “ که نقش عمده ای را در این عملیات داشته است . سرعت 33 گره دریایی این ناو تحرک فوق العاده ای به آن بخشیده که در کنار سیست م های جنگ افزار و الکترونیک آن  با صرف 200 میلیون دلار  به یکی از رزم ناوهای مورد قبول نیروی دریایی امریکا تبدیل شده و سبب شده تا در بسیاری از مانورهای تجاوزگرانه قبلی امریکا ، به عنوان ناو اسکورت کننده ناو هواپیمابر “ جان اف کندی “ درآید . خدمه این ناو 513 تن ، از جمله 25 افسر می باشد .
 ناوچه موشک انداز “ کروملین “ ( Crommelin ) از کلاس “ اولیور هازارد پری “ ( ( Oliver Hazard perry می باشد . این گونه ناوها در نیروی دریایی امریکا به ناوهای “ پاسور “ ( اسکورت کننده ) مشهور هستند . ناوچه مزبور در این ع ملیات به منظور دفاع از کاروان در برابر تهاجم قایق های تندرو و نیز کشف اهداف زیر دریایی به کار گرفته شده بود . این ناوچه در سال 1983 [ میلادی ] به آب انداخته شد و یکی از جدیدترین ناوچه های پاسور از میان بیش از 50 فروند ناوچه پاسور امریکا در کلاس یادشده می باشد که با طول 135/ 6 متر و توان حمل هلی کوپتر ، موشک های سطحی “ هارپون “ ، موشک های ضدهوایی “ استاندارد “ ، توپ های 76 میلی متری ، سیستم 20 میلی متری “ فالانکس “ ، سونار کشف اهداف زیر دریایی و اژدرها و با 29 گره سرعت ، قابلیت مناسبی برای انجام دادن مأموریت های محوله دارد .
 ناوچه موشک انداز “ کید “ ( kidd ) با شماره بدنه DD = 993 از دیگر ناوچه های جنگی کارآمد امریکا در منطقه است . این ناوچه در زمره چهار فروند ناوچه ای است که رژیم سابق ایران به امریکا سفارش داده بود ساخت و تکمیل آن تا سال 1981 ( 1360 ) به طول انجامید و با لغو آن قرارداد ، نام ناوچه از “ کوروش “ به “ کید “ تغییر یافت و با توجه به تناسب آن جهت مانور در آب های کم عمق و کم وسعت ، در زمره ناوگان خلیج فارس نیروی دریایی امریکا درآمد . این ناوچه 8300 تنی با طول 6 / 171 متر خود ، قابلیت حمل دو فروند هلی کوپتر را دارد و با تجهیزات موشک های سطحی “ هارپون “ ، موشک های هوایی استاندارد ، دو قبضه توپ 127 میلی متری ( 5 اینچی ) ، سیستم توپ های ضدموشکی “ فالانکس “ mk- 16- clws ) ) ، سیستم ضددریایی ( Asroc ) و با سرعت 33 گره دریایی ، یکی از ناوهای مخصوص در جنگ های عمومی و چندمنظوره می باشد که می تواند در یک زمان ، در سه نوع جنگ ضدهوایی ، سطحی و ضدزیردریایی امریکا شرکت کند . این ناوچه ، نوع تغییر یافته ناوچه کلاس “ اسپرنس “ ( Sprance ) و یکی از بهترین ناوچه های در نیروی دریایی امریکا است و مأموریت آن به خصوص در هنگام عبور از مقابل سایت موشک های “ کرم ابریشم “ ایران ، حساس تر می شد . ( 46 )

امریکا با تفکیک تهدیدات محتمل ، ماهیت تهدید و موقعیت جغرافیایی آن در طول مسیر حرکت کاروان ، پنج منطقه حساس را مشخص کرد و تدابیر و طرح های لازم را برای آنها در نظرگرفته بود که به ترتیب موقعیت جغرافیایی از ابتدای حرکت کاروان تا سواحل کویت به شرح زیر می باشد :
 1 ) استقرار موشک های ساحل به دریای رزمندگان اسلام موسوم به “ کرم ابریشم “ در دهانه ورودی تنگه هرمز و در ارتفاعات منطقه “ کوهستک “ .
 2 ) استفاده از جزایر “ ابوموسی “ و موقعیت های جغرافیایی مشابه ( جزیره سیری ) که امکان تهاجم سریع و موفقیت آمیز نیروهای اسلام را با قایق های توپ دار خود به کاروان کشتی های امریکایی فراهم می آورد و این نیروها می توانستند با عقب نشینی فوری به پایگاه های خود در این جزایر ، از مواضع پدافندی خود استفاده کنند .
 3 ) امکان تهاجم هوایی و هلی کوپتری در مناطق خلیج فارس ، یعنی حدفاصل جزیره سیری تا روبه روی سواحل قطر .
 4 ) امکان تهاجم شناوری در محدوده عمومی جزیره فارسی درشمال خلیج فارس .
 5 ) کانال ورودی بندر “ الاحمدی “ کویت و احتمال مین گذاری مجدد ، که نیروی دریایی کویت با اکیپ کارشناسی اعزامی از امریکا ، به صورت کامل مأمور حفاظت از این آب راه تا پایان موفقیت آمیز عملیات شده بودند . ( 47 )
 
 به هنگام اعلام آماده باش ، کاپیتان “ دانیل مورفی “ فرمانده ناوچه “ کید “ که در سمت راست کاروان در حال حرکت بود ، در پشت بلندگوی ناوچه قرارگرفت و 380 نیروی ناوچه مذکور را از تاریخچه استقرار سایت موشکی نیروهای اسلام در ارتفاعات “ کوهستک “ ، آگاه کرد . وی با نشان دادن تصاویری از شش سکوی پرتاب موشک  که ماهواره های جاسوسی امریکا تهیه کرده بودند  موقعیت منطقه را برای نیروها تشریح کرد . ( 48 )

 رزم ناو موشک انداز “ ریورز “ ( Revers ) از کلاس “ لهی “ ( Leahy ) نیز با هشت هزار تن ظرفیت جابه جایی ، یکی از ناوهای جنگی نیروی دریایی امریکا است . این ناو 163 متری با تجهیزاتی مانند موشک های سطحی “ هارپون “ ، موشک های “ استاندارد “ ، دو سیستم توپ های “ فالانکس “ و سایر تجهیزات ضدزیردریایی ، با 33 گره سرعت و 513 خدمه ، به همراه ناوشکن کروملین با پوشش دادن به جناح شمالی کاروان و در طی مدت عبور از مقابل جزیره “ ابوموسی “ ، نقش خود را در این عملیات انجام داد و سپس از کاروان جدا شد . ( 49 )

 منابع و ماخذ :
 1  سند شماره 208834 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : سپاه پاسداران ، نیروی دریایی ، اگر من بودم می زدم ، 8 / 10 / 1371 ، ص 23 .
 2  پیشین ، ص 25 .
 3  پیشین ، ص 28 .
 4  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، صص 9  8 ، به نقل از رادیو امریکا ، 1 / 5 / 1366 .
 5  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 8 ، به نقل از رادیو امریکا ، 1 / 5 / 1366 .
 6  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 1 / 5 / 1366 ، صص 22  21 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . ، 1 / 5 / 1366 .
 7  روزنامه رسالت ، 31 / 4 / 1366 ، ص 12 ، به نقل از خبرگزاری رویتر .
 8  روزنامه جمهوری اسلامی ، 31 / 4 / 1366 ، ص 11 ، به نقل از خبرگزاری رویتر .
 9  روزنامه رسالت ، 1 / 5 / 1366 ، ص 12 .
 10  روزنامه رسالت ، 31 / 4 / 1366 ، ص 11 ، واحد مرکزی خبر ، به نقل از خبرگزاری رویتر .
 11  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ نشریه شماره 125 ، 1366/ 5/ 1 ، ص 30 ، فجیره  به نقل از خبرگزاری رویتر ، 31 / 4 / 1366 .
 12  روزنامه رسالت ، 31 / 5 / 1366 ، ص 12 ، بن  به نقل از خبرگزاری .
 13  روزنامه اطلاعات ، 31 / 4 / 1366 ن ص 20 ، به نقل از خبرگزاری رویتر .
 14  روزنامه جمهوری اسلامی ، 31 / 4 / 1366 ، ص 3 ، خبرگزاری فرانسه ، به نقل از خبرگزاری تاس .
 15  روزنامه اطلاعات ، 31 / 4 / 1366 ، ص 20 ، مسکو  خبرگزاری فرانسه ، به نقل از خبرگزاری تاس .
 16  روزنامه اطلاعات ، 31 / 4 / 1366 ، ص 20 ، واشنگتن  خبرگزاری رویتر .
 17  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 1 / 5 / 1366 ، صص 17  16 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . ، . 1366/ 4/ 31
 18  روزنامه جمهوری اسلام ، 31 / 4 / 1366 ، ص 7 ، به نقل از روزنامه “ نیویورک تایمز “ .
 19  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 125 ، 1366/ 5/ 1 ، ص 28 ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ، رادیو بی . بی . سی . ، . 1366/ 4/ 31
 20  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 1366/ 5/ 3 ، ص 7 ، لندن  به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی ، . 1366/ 5/ 1
 21- San Francisco Chronicle ) July 21, 1987 ( P . 17 .
 22  روزنامه جمهوری اسلامی ، 31 / 4 / 1366 ، ص 7 ، به نقل از روزنامه “ اورادینی “ چاپ یونان ؛ و روزنامه کیهان ، 31 / 4 / 1366 ، ص 20 ، واحد مرکزی خبر ، به نقل از خبرگزاری رویتر .
 23  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 1366/ 5/ 2 ، صص 11  10 تهران  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . ، 1 / 5 / 1366 .
 24  روزنامه کیهان ، 31 / 4 / 1366 ، ص 3 .
 25  روزنامه کیهان ، 1 / 5 / 1366 ، ص 18 .
 26  روزنامه کیهان ، 31 / 4 / 1366 ، ص 3 .
 27  روزنامه جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، ص 82 .
 28  روزنامه جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، ص 12 .
 29  روزنامه جمهوری اسلامی ، 31 / 4 / 1366 ، ص 2 به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس .
 30  روزنامه کیهان ، 31 / 4 / 1366 ، ص 2 ، به نقل از رادیو امریکا .
 31  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 125 ، 1366/ 5/ 1 ، ص 23 ، رادیو امریکا ، به نقل از روزنامه “ کریستین ساینس مانیتور “ ، 31 / 4 / 1366 .
 32  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 1 / 5 / 1366 ، صص 12  11 ، به نقل از رادیو امریکا ، 31 / 4 / 1366 .
 33  روزنامه کیهان ، 31 / 4 / 1366 ، ص 20 ، رم  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از روزنامه ایتالیایی لاربر بلیکا .
 34  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 1366/ 5/ 1 ، صص 38  37 ، پاریس  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از رادیو فرانسه ، 31 / 4 / 1366 .
 35  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 1366/ 5/ 2 ، صص 37  36 ، پاریس  به نقل از روزنامه “ لزاکو “ ، . 1366/ 4/ 31
 36  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص
 37  36 ، پاریس  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از روزنامه “ لیبراسیون “ ، 31 / 4 / 1366 .
 37  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 1366/ 5/ 1 ، صص 21  20 ، تهران  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از خبرگزاری فرانسه ، 31 / 4 / 1366 .
 38  روزنامه اطلاعات ، 31 / 4 / 1366 ، ص 2 ، لندن  به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی .
 39  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 1366/ 5/ 2 ، صص 27  25 ، به نقل از رادیو صوت الجماهیر ، 1 / 5 / 1366 .
 40  روزنامه جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، ص 3 ، بیروت  به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی .
 41  روزنامه جمهوری اسلامی ، 31 / 4 / 1366 ، ص 3 ، بیروت  به نقل از واحد مرکزی خبر .
 42  روزنامه جمهوری اسلامی ، 31 / 4 / 1366 ، ص 3 ، لبنان  به نقل از روزنامه “ السفیر “ .
 43  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 125 ، 1366/ 5/ 1 ، ص 31 ، فجیره  به نقل از خبرگزاری رویتر ، 31 / 4 / 1366 .
 44  روزنامه کیهان ، 31 / 4 / 1366 ، ص 2 .
 45  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 125 ، 1366/ 5/ 1 ، صص 26  25 ، به نقل از از رادیو کلن ، 31 / 4 / 1366 .
 46  سند شماره 208834 / گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : سپاه پاسداران ، نیروی دریایی ، اگر من بودم می زدم ، 8 / 10 / 1371 ، صص 23  22 .
 47  پیشین ، ص 25 .
 48  پیشین ، ص 25 .
 49  پیشین ، صص 23  22
 

در چارچوب همین طرح، امروز در فاصله زمانی ساعت ٢ بامداد تا ١: ٣٠ بعدازظهر، ٢٨ کشتی وارد بندر امام خمینی شد و یا از آن خارج گردید. از این تعداد تنها سه کشتی مورد اصابت قرار گرفت. ( ١ )
 بررسی گزارشهای قرارگاه نوح ( سپاه) نشان میدهد که نیروی هوایی عراق قادر به تعرض اساسی و آسیب رساندن جدی به کشتیهای این کاروان نبوده است و موشکهایی که پرتاب آن از ساعت ٩: ٠٧ بامداد آغاز شد، تنها آسیبهای جزئی وارد کرده است. ( ٢ )
 به دلیل بدیع بودن تدابیر اتخاذ شده و اهمیت و حجم کار انجام شده در این روز در زمینه تردد کشتیها، متن کامل تلکس قرارگاه نوح به فرماندهی کل سپاه در این باره، ذی ً لا درج میشود.
 موضوع: گزارش تکمیلی عملیات کاروان

الف) یگانهای شرکتکننده در این عملیات: دو فروند لنج، یک فروند ناوچه کلاس طارق و هفت فروند ذوالفقار از قرارگاه نوح؛ دو فروند ناوچه موشکانداز کلاس پیکان ( خدنگ و نیزه) و لنج گروه ویژه از نیروی دریایی؛ یدک کشهای کربلا، اُحد، هامون، تاسوعا، اروند، کرخه و تبوک از اداره بندر.
 ب) یگانهای پروازی شرکت کننده: سه فروند هلیکوپتر " اساچ"، یک فروند هلیکوپتر " ایبی"، چهار فروند هواپیمای اف ١٤ ، چهار فروند هواپیمای اف ٤ .
 پ) اسامی کشتیهای خروجی و ورودی کشتیهای ورودی به بندر امام شامل کشتیهای ایرانی ایران میزان با محموله برنج، ایران همت با محموله کود شیمیایی، ایران اسلامی و ایران فکوری و ایران سفیر و ایران مطهری و ایران جمهوری و ایران عدل همگی با محمولة گندم، ایران امین با محمولة آهن، ایران امانت با محمولة ذرت، ایران مولوی با محمولة متفرقه و کشتیهای پانامایی ارتین گالاکس با محموله گندم و ژیازکس پرس با محمولة آهن. کشتیهای خروجی از بندر امامخمینی شامل ١٥ کشتی: گودترانسپورتر، ایران شهید، ایران شهامت، دپی، کان، گودلرد، ایران استقلال، انجونیان، آتامینا، التحسین، ایران اخوان، ایران تراب، انیس، ایران ادیب، ایران مدرس.

 اقدامات دشمن:
 در ساعت ٩: ٠٥ هواپیماهای میراژ، سوخو و دو میگ ٢٣ ، در منطقه تردد داشتهاند. در ساعت ١١: ٥٧ تردد هلیکوپتر سوپر فرلون گزارش شده است. در ساعت ٩: ٠٧ ، اولین موشک پرتاب شده از هواپیما، به کشتی " ایران اسلامی"، با ملیت ایرانی و دارای محموله گندم اصابت کرده است که خوشبختانه، صدمات وارد شده جزئی بوده و کشتی به راه خود ادامه داده است. در ساعت ٩: ٤٠ ، یکی از کشتیهای خروجی به نام دپی، به گل نشسته است که به وسیله یدککش آزاد شده و سپس به راه خود ادامه داده است. در ساعت ٩: ٤٥ سومین موشک پرتاب شد که به قسمت پاشنه کشتی خروجی به نام گودلرد با ملیت پانامایی اصابت کرد که آتشسوزی آن به وسیله یدککشها مهار شد و با یدککشهای تاسوعا به طرف بوشهر یدک کشیده شد. در ساعت  ١٠: ٠٣ چهارمین موشک پرتاب میشود و در آن سقوط میکند. در ساعت ١١: ٠٦ پنجمین موشک پرتاب میشود و به کشتی انیس در پاشنه قسمت موتورخانه کشتی اصابت میکند که دچار آتشسوزی میشود. فع ً لا یدککشها در صدد خاموش کردن آن هستند. ضمنًا یک نفر فیلیپینی زخمی شده است. در ساعت ١١: ٠٣ ششمین موشک پرتاب میشود و در آب میافتد.
 این عملیات در ساعت ١٣: ٣٠ به اتمام میرسد. ( ٣ )
 از سوی دیگر، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره ١٦٣٠ خود در اینباره اعلام کرد: » نیروی دریایی عراق، بامداد امروز یک کاروان کشتی ایرانی که قصد ورود به بندر امام خمینی را داشتند، مشاهده و آن را زیر آتش خود قرار دادند. در نتیجه، چهار هدف دریایی ایران منهدم گردید.
 برجهای دیده بانی خط مقدم عراق مشاهده کردند که سه هدف دریایی ایران غرق شد و یک هدف دریایی دیگر در آتش میسوخت. کلیه واحدهای دریایی عراق به پایگاههای خود
 بازگشتند. ٤) « )
 در بازتاب و انعکاس حوادث فوق، آسوشیتدپرس گزارش داد: » مقامات اجرایی کشتیرانی و نجات دریایی مستقر در بحرین و دوبی - که امر کشتیرانی بازرگانی در مسیرهای خلیجفارس را کنترل میکنند - گفتند که هیچگونه تأییدی در رابطه با حملات عراق در اختیار ندارند. بنابراین گزارش، واحد اطلاعاتی کشتیرانی لویدز مستقر در لندن نیز از تهاجم عراق در منطقه بندر خمینی واقع در ١٦٠ کیلومتری شمالغرب ترمینال نفتی جزیره خارک، اظهار بیاطلاعی کرد. ٥) « )
 روزنامه های گاردین و تایمز مالی نیز نوشتند که دولت عراق ادعا کرد که نیروهای دریایی آن، چهار هدف دریایی بزرگ دشمن را نابود کردهاند. به گفته هر دو روزنامه، ادعای عراق مبنی بر هدف قرار دادن یک کاروان کشتی در حال حرکت به سوی بندر امام خمینی، از سوی منبع مستقلی تأیید نشده است.
مفسر تایمز مالی مینویسد: » حملات منظم عراق به کشتیهای کوچک باربری، نتوانسته است از حرکت مداوم کاروانهای کشتی به سوی بندر خمینی جلوگیری کند. ٦) « )
 قبل از حملات امروز، به نوشته شماره امروز گلف نیوز چاپ منامه » ظرف شش ماه گذشته یعنی از ١٨ آوریل ( ١٩ فروردین ماه) تاکنون، ٢٣ کشتی در خلیج ( فارس) از سوی ایران و عراق مورد حمله قرار گرفته و خسارات ناشی از این حملات نیز یک میلیارد دلار تخمین زده شده است. منابع کشتیرانی در خلیجفارس، ارزش کشتیهای آسیب دیده را حداقل یکهزار میلیون دلار اعلام کردهاند. « گلف دیلی نیوز به نقل از سخنگوی بیمه لویدز نوشت: » از زمان آغاز حمله به خطوط کشتیرانی در خلیجفارس، بیمه گران بیش از ٤٥٠ میلیون دلار بابت خسارت کشتیها، به طور بیعانه پرداخت کردهاند. ٦٠٠ میلیون دلار دیگر، بابت خسارات ناشی از توقیف شدن و تأخیر کشتیها در خلیجفارس به علت عملیات جنگی در این منطقه، تخمین زده شده است. این در حالی است که افزایش کرایه کشتیها نیز ٧٥ میلیون دلار دیگر به دنبال داشته است. به لحاظ تلفات جانی، شدیدترین حمله، علیه نفتکش ٢٦٠ هزار تنی سوئیسی به نام تمپورون صورت
 گرفته است که در جریان آن، هشت ملوان کشته شدند. « گلف دیلی نیوز به نقل از منابع کشتیرانی در خلیج فارس نوشته است: » مسئله نگرانکننده این است که ایران و عراق اخیراً کشتیهای نجات و اطفای حریق را نیز مورد حمله قرار میدهند. ٧) « )

رویدادهای دیگر:
در منطقه عملیاتی میمک علاوه بر تبادل آتش مرسوم در خطوط مقدم، فعالیت هوایی عراق، کموبیش و نه به صورت گسترده، ادامه دارد و در این میان، مناطق مسکونی و غیرنظامیان حاشیه منطقه عملیاتی نیز مورد تعرض قرار میگیرند. امروز در ساعت ١٣: ٤٥ ، تعداد سه فروند هواپیمای دشمن مناطق صالحآباد و مهران را با بمب خوشهای مورد حمله قرار دادند. ( ٨ )
 در این حمله هفت بمب پرتاب شد که به شهادت یک غیرنظامی و مجروح شدن سه نفر دیگر منجر گردید. به یک دستگاه خودرو و سه باب منزل مسکونی و سه باب مغازه نیز خساراتی وارد شد. ( ٩ )
 در سایر خطوط و جبهه های جنگ، تبادل آتش توپخانه به شکل معمول ادامه داشت که در بعضی مناطق از شدت بیشتری برخوردار بود؛ از جمله: در سردشت، در اثر گلولهباران شهر سردشت و پادگان شهید بروجردی به وسیله توپخانه عراق، تعداد سه نفر زخمی شدند و خسارات مالی به بار نیامد. ( ١٠ )
پادگان شهید بروجردی محل استقرار " جندالله" سردشت است. ( ١١ )
 در آبادان، توپخانه دشمن باعث انهدام و آسیب دیدن چهار باب منزل، شش باب مغازه و سه دستگاه خودرو گردید و تعدادی نیز شهید و مجروح شدند. به طور کلی امروز تبادل آتش در منطقه عملیاتی جنوب، سه شهید ( دو نظامی و یک غیرنظامی) و هفده مجروح ( چهار نظامی و سه غیرنظامی) از نیروهای خودی بر جای گذاشت. ( ١٢ )
 علاوه بر آتش توپخانه، بعضًا هلیکوپترهای دشمن نیز خطوط مقدم خودی را مورد تهاجم قرار میدهند؛ از جمله امروز در ساعت ١٣: ٣٠ ، دو فروند هلیکوپتر در حوالی ایستگاه نود، خاکریز و خط دژ خودی را با راکت مورد حمله قرار دادند. ( ١٣ )
 در این حال، طرح و عملیات قرارگاه کربلا، گزارشی از پیشرفت امور مهندسی در منطقه جنوب به فرماندهی این قرارگاه ارائه کرد. بنابراین گزارش، این عملیات مهندسی که جاده سازی،  ایجاد پدهای هلیکوپتر و مواضع توپخانه، احداث کانالها، ترمیم و تقویت دژهای خودی، و احداث اسکلهها را شامل میشود، منطقه وسیعی را در بر میگیرد؛ از جمله: از هور و جزایر مجنون تا جزیره مینو و نهر علی شیر، حاشیه بهمنشیر، نقاطی از جادههای اهواز - آبادان و اهواز - خرمشهر و آبادان - ماهشهر، حاشیه اروند و جزیره آبادان و ... . ( ١٤ ) این اقدامات، از یکسو حوائج درازمدت جبهه های مختلف را تأمین میکند و از سویی، خود نوعی فریب برای دشمن محسوب میشود که با کشف و مشاهده اقدامات مهندسی خودی در هور، منطقه اصلی عملیات  را تشخیص ندهد.  درگیریهای مسلحانه و تحرکات ایذایی مسلحانه گروههای محارب در مناطق کردنشین، امروز نیز به صورت پراکنده در مناطق مختلف ادامه یافت. این درگیریها، عمومًا با فرارسیدن شب و پایان یافتن ساعات موسوم به تأمین، صورت گرفته است. به گزارش شهربانی » در ساعت ١٩ بین عوامل ضدانقلاب و برادران سپاه پاسداران، در نزدیکی روستای حسنآباد سنندج درگیری رخ داد که یک نفر شهید و سه نفر مجروح و احتما ً لا پنج نفر نیز به گروگان برده شدند. ضمنًا یک دستگاه خودرو ایفا به آتش کشیده شد و از تلفات ضدانقلابیون اطلاعی به دست نیامد. ١٥) « )
 درگیری دیگری در جاده پیرانشهر - سردشت رخ داد. گزارش قرارگاه حمزه و شهربانی در این باره حاکی است: » در ساعت خارج از تأمین ( حدود ساعت ١٧ )، یک دستگاه نیسان پاترول متعلق به کمیته انقلاب اسلامی پیرانشهر حامل پنج تن از برادران کمیتههای انقلاب اسلامی تهران، به طرف سردشت حرکت کرد. در ٢٠ کیلومتری شهر، چند تن از ضدانقلابیون که به طور گذرا از جاده رد میشدند، به آنان حمله و به طرف آنها تیراندازی کردند و در نتیجه، چهار نفر از برادران مزبور به شهادت رسیدند. ١٦) « )
 در میاندوآب، در ساعت ٦: ٣٠ بعدازظهر الی ٨ شب، نیروهای خودی مستقر در پایگاه کلب رضاخان با ضدانقلاب مهاجم درگیر شدند. در این درگیری هیچ تلفاتی به نیروهای خودی نرسید؛ ولی بعد از درگیری، دشمن در روستای کلت رضاخان و خطایی دست به جنایت زد و دو نفر از مردم را به شهادت رساند. ( ١٧ )
در دیواندره، ساعت ٥: ٣٠ بعدازظهر یک دستگاه تویوتای حامل تیربار کالیبر ٥٠ در محور شاهقلعه به کمین گروهک کومهله افتاد که در نتیجه دو نفر از برادران شهید شدند ( یکی مسئول محور و دیگری مسئول اطلاعات محور بود) و یکی از برادران بسیجی به اسارت برده شد. تیربار مزبور نیز به غارت رفت. ( ١٨ )
در بانه، عناصر مسلح، پایگاه شیار ارباب اورزه را مورد حمله قرار دادند که در نتیجه دو نفر ( یک نفر از ژاندارمری و یک نفر از شهربانی) مجروح شدند. ( ١٩ )
 یادآوری میشود که همین امروز، ستاد مرکزی سپاه طی تلکسی به قرارگاه خاتمالانبیا اعلام کرد که کومهله در صدد است به وسیله یک گردان ضربت، در زمینههای مختلفی تحرک خود را بیشتر کند؛ از جمله در ترور کادرهای نظامی و انتظامی و اطلاعاتی منطقه، تخریب در تأسیسات عمومی نظیر مخابرات و نیروگاههای برق، مینگذاری و پخش اعلامیه در سطح شهرها. ( ٢٠ )
 در این حال به گزارش قرارگاه حمزه » امروز در سلیمانیه عراق، توسط دولت شوروی، تعداد ٧٠٠ صندوق مهمات و سلاحهای انفرادی اعم از فشنگ و گلوله آرپیجی ٧ و خمپارهانداز، تحویل عناصر حزب دمکرات گردید. ٢١) « )
 از سوی دیگر، جریان تسلیمیها نیز ادامه دارد. امروز نیز از حزب دمکرات، افرادی خود را به مراکز سپاه تسلیم کردند: در بوکان سه نفر، ( ٢٢ ) در اشنویه پنج نفر، در نقده پنج نفر، ( ٢٣ ) در بانه یک نفر ( ٢٤ ) و در سردشت سه نفر. ( ٢٥ ) از تسلیمیهای سردشت، یک تن مسئول " ریکخرا" و تشکیلات " ربط"، و دومی از کادر تشکیلات ریکخرا و تشکیلات ربط، و سومی پیشمرگ بود. ( ٢٦ )
  درباره بمبگذاریهایی که پارهای اوقات در مناطق عمومی و در معابر عادی، بدون کوچکترین ارزش نظامی صورت میگیرد، امروز حفاظت اطلاعات سپاه اطلاعاتی را به واحدهای حفاظت اطلاعات ستادهای مناطق یازدهگانه سپاه مخابره کرد. در این تلفنگرام آمده است: » طبق اطلاع به دست آمده، در حال حاضر سردار جاف و برادرانش به نامهای خسرو، ثروت، نبرد و هرگرد، در زمینه بمبگذاری فعالیت دارند و بمبگذاران را به مخابرات بغداد معرفی میکنند که در آن جا آموزش ببینند. بمب را تحویل آنها میدهند تا در ایران ماشین بخرند و آن را حمل کنند. برای هر ماشین حامل بمب، ٣٠ هزار دینار، و برای هر بشکه حامل بمب ١٥ هزار دینار میدهند، که بیشتر، از مریوان وارد میکنند. برای بمبگذاران کارت پاسداری درست میکنند. بمبی که اخیراً در میدان راهآهن تهران منفجر شد، توسط دو نفر افراد سابقهدار جوانرود و باینگان از طریق مریوان به تهران حمل شده بود. این بمب به شکل بشکهای کوچکتر از بشکه نفت و به حالت طبیعی ( دارای شیر و ...) ساخته شده بود. فرد دیگری که در زمینه بمب گذاری فعالیت دارد [ نام ذکر شده است] اهل طایفه قادر میرویسی ذهاب میباشد.
ضمنًا طبق اطلاع  واصله از ژاندارمری، اخیراً فردی [ نام ذکر شده است] اهل بیرفک که سرپرستی یک گروه بمبگذاری را بر عهده دارد، با تعدادی از اتومبیل حاوی مواد منفجره از مرز عراق وارد ایران شده است. ٢٧) « )
  با تأسیس وزارت اطلاعات، طبعًا باید نوع مأموریتها و گسترده تشکیلاتی واحد اطلاعات سپاه، تغییر یابد. به این ترتیب، عرصه وسیع اقدامات اطلاع سپاه که موارد زیادی را از ماجرای فرقان و کودتای نوژه و حضور در به اصطلاح " فاز نظامی" برپا شده و به دست منافقین و دیگر گروههای محارب گرفته تا فعالیتهای ضدجاسوسی علیه سیا و موساد، در بر میگرفت، خودبهخود به " اطلاعات نظامی" محدود میشود. از سوی دیگر، وزارت جدیدالتأسیس نیاز به کمک و پشتیبانی فوقالعادهای دارد که بتواند صلاحیتهای لازم را کسب کند و هر چه زودتر به انجام وظایف مورد نظر بپردازد. در همین چارچوب، امروز طی جلسهای که در ستاد مرکزی سپاه، مواردی به تصویب رسید. از جمله مقرر شد:
 » کلیة نیروهای ١٠٠٠ ، ٢٠٠٠ و ٤٠٠٠ سپاه در سراسر کشور، مأمور به خدمت در وزارت اطلاعات میشوند. ( وزارت اطلاعات تعدادی از این نیروها را برای اطلاعات نظامی به سپاه خواهد داد.) پرسنلی سپاه، تا رفع نیاز، به وزارت اطلاعات سرویس میدهد و برای تشکیل پرسنلی وزارت اطلاعات حتیالمقدور نیروهای مورد نیاز را سپاه در اختیار وزارت اطلاعات قرار خواهد داد. تدارکات سپاه تا رفع نیاز، به وزارت اطلاعات سرویس خواهد داد. اماکن واحدهای اطلاعات سپاه در سراسر کشور، در اختیار وزارت اطلاعات قرار داده میشود ( به استثناء محل واحد ٢٠٠٠ در تهران). اسناد اطلاعاتی موجود در سپاه به وزارت اطلاعات واگذار میشود و وزارت اطلاعات با همکاری سپاه، یک نسخه از اسناد موضوعی را در اختیار سپاه قرار خواهد داد. نیروهای آموزشی و امکانات آن، بالمناصفه میان وزارت اطلاعات و سپاه تقسیم میشوند. نیروهای فنی ( ٨٠٠٠ ) کلا به وزارت اطلاعات منتقل میشوند و در مورد سایتها، مسئولیت و مدیریت به عهده وزارت؛ بهره برداری در مورد اطلاعات نظامی سپاه و وزارت، به طور اشتراکی خواهد بود. بخشهایی که از سپاه به وزارت اطلاعات منتقل میشود، با امکانات و ابزار و اسناد مربوطه منتقل میگردد. کلیه ابزار ارتباطی سپاه ( تلکس، تلفن، بیسیم) تا رفع نیاز وزارت اطلاعات به این وزارتخانه سرویس میدهند. وزارت اطلاعات، با اطلاع فرماندهان سپاه
 میتواند از پوشش سپاه استفاده نماید. ( آئیننامه این ماده بعداً تنظیم میشود) نیروهای مورد نیاز وزارت اطلاعات را سپاه از بخش ٩٠٠٠ به این وزارتخانه خواهد داد. نیروهای امنیت داخلی که هماکنون در لشکرهای سپاه به امر حفاظت مشغول هستند، در سپاه باقی خواهند ماند. افرادی که از این تعداد، مورد نیاز وزارت هستند، در اختیار وزارت قرار خواهند گرفت. آقای مرتضی رضایی از طرف سپاه و آقای فلاحیان از طرف وزارت اطلاعات، با اختیار تام در رابطه با اجرای این توافقنامه ( ظرف دو هفته)، اقدامات لازم را انجام میدهند. ٢٨) « )
  در ادامه فعالیت تبلیغی جمهوری اسلامی ایران راجع به میمک، امروز ستاد تبلیغات جنگ شورای عالی دفاع، به فرماندهی کل سپاه پاسداران اعلام کرد: » دومین گروه از خبرنگاران خارجی که بتازگی بنابه دعوت این ستاد، جهت بازدید از نتایج پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات اخیر منطقه میمک، به جمهوری اسلامی ایران سفر کردهاند، روز یکشنبه ٦ / ٨ / ٦٣ طبق برنامه، به منطقه مربوطه اعزام خواهند شد. علیهذا دستور فرمایید پیشبینیهای لازم در منطقه، جهت پذیرش گروه خبرنگاران صورت گیرد. ضمنًا تعداد این گروه ٣٠ تن میباشد. ٢٩) « )
در این حال گزارشهای ارسالی گروه قبلی خبرنگاران، در خبرگزاریها و دیگر رسانهها بتدریج انعکاس مییابد، از جمله در گزارش خبرنگار رویتر، با قید این عبارت که وی از منطقه میمک دیدن کرده است، چنین آمده است: » ایران در جریان آخرین تهاجم خود در جنگ خلیجفارس، نیروهای عراقی را از بلندهای کم ارتفاع بخش میانی جبهه، عقب رانده است؛ اما نیروهای عراقی هنوز در دشتهای مرزی مستقرند و چندین کیلومتر در داخل مرز ایران قرار دارند.
 به هنگام حرکت ستون خبرنگاران به منطقهای واقع در شمال منطقه درگیریها، واحدهای توپخانه عراق هنوز به طور متناوب ارتفاعات تحت تصرف نیروهای ایران را مورد حمله قرار میدادند و نیروهای ایرانی نیز هر بار اقدام به تلافی میکردند. علاوه بر این، جتهای جنگنده عراق نیز به پرواز بر فراز بلندیها پرداختند و در یکی از این پروازها یک موشک شلیک شده از سوی جت عراقی، یک موضع ارتش ایران را مورد اصابت قرار داد. به هنگام حرکت به سوی بلندیها، کامیونهای حامل خبرنگاران به منظور این که توجه دیدهبانان توپخانه عراق را به خود جلب نکنند، به فاصله ٥٠٠ متر از یکدیگر حرکت میکردند. خبرنگاران در طول سفر دو ساعته خود از ایلام به خطوط جبهه، از جادههای بسیار پیچ در پیچ که از کنار ارتفاعات بلند و درههای عمیق میگذشت، عبور کردند. ... در این بین، آثار کمی از وجود مواضع گسترده دفاعی عراق در منطقه ( آزاد شده) به چشم میخورد و تنها تعداد انگشتشماری از تانکهای منهدم شده عراقی جلب توجه میکرد. یکی از راهنمایان به خبرنگاران گفت: تعدادی از میدانهای مین در جنوب منطقه عملیاتی هنوز پاکسازی نشده است. با این حال، تفنگهای ضدهوایی اورلیکن ساخت سوئیس، در اطراف مواضع ایران دیده میشد. ٣٠) « )
  در انفعال نسبت به تثبیت پیروزیهای ایران در میمک و برای ترمیم خسارات روانی وارد شده، امروز یک برنامه از رادیو بغداد پخش شد که در نوع خود منحصر به فرد است، و نیز علامتی از ضعف شدید سوژههای تبلیغاتی و روانی دشمن محسوب میشود.
متن کامل این برنامه که تحت عنوان " پیام به پرسنل گردان خیبر از تیپ رسول اکرم" پخش شد، چنین است: » پرسنل گردان خیبر از تیپ رسولاکرم! طالبی، که فرماندهی گردان خیبر را به عهده داشت، فریاد وجدان، او را بر آن داشت که مردانه جبهه های جنگ ایران را، علیه روحالله خمینی ترک گوید و حاضر نگردید که به سرزمین حضرت علی و حضرت حسین تجاوز کند و فرزندان دو کشور مسلمان را به جان هم اندازد تا خون یکدیگر را بریزند. ترس خدا و رسول خدا و ائمه اطهار او را وادار نمود تا به آغوش مردم عزادار ایران بازگردد. باید بدانید و باور آورید که طالبی نه از روی ترس، بلکه در یک لحظه، دریافت که نباید دو گروه از مسلمانان خون همدیگر را به زمین ریزند.
 بدین رو است که به ندای خدا و رسول خدا لبیک گفت و حاضر نشدند که بر علیه کشور همسایه و مسلمان به جنگ برخیزند؛ چرا که عمل با شهامت این مرد نشان میدهد که شعله های اسلامیت و ترس از خدا، در کانون سینهاش زبانه میکشد و فریاد نالههای مردم ایران که عزیزانشان را در جنگ روح الله خمینی از دست داده اند، لرزه بر اندامشان انداخته بود؛ بدین لحاظ  است که هزاران خطر جانی را از سوی رژیم تهران پذیرا شد، ولی حاضر نگردید سبب کشتار فرزندان دو کشور مسلمان باشد. بحق باید گفت طالبی به تکلیف شرعی و اسلامی خود عمل کرده و جبهه های اسلامستیز ایران را ترک نموده است. اکنون بر شما است ای نیروهای گردان  خیبر! که از فرمانده خود درس اسلامیت و شجاعت فرا گیرید و جبهه های جنگ اسلامستیز را ترک نمایید و به آغوش خانوادههایتان باز گردید. ٣١) « )
 لازم است تذکر داده شود که این پیام نه برای استماع گردان خیبر، بلکه برای استماع ارتش و مردم عراق پخش شد و به اصطلاح، صرفًا مصرف داخلی داشته است؛ زیرا گردان خیبر فقط شب اول در عملیات شرکت کرد و به شرحی که گذشت؛ متلاشی شد و تعدادی از نیروهای آن در نیزار در محاصره دشمن ماندند و سایرین، برای بازسازی به عقب برده شدند. برادر طالبی فرمانده این گردان نیز آنگونه که قب ً لا در این روزشمار درج شد، تا آخرین ساعات اقامت محاصرهشدگان در نیزار، برای رهایی آنان میکوشید.
  به نوشته روزنامه اطلاعات » گروهی از اسرای معلول عراقی که قرار بود هفته گذشته به صورت یکجانبه از سوی ایران آزاد شوند و با تعلل صلیب سرخ جهانی این برنامه به مدت شش روز به تعویق افتاد، عصر امروز از طریق ترکیه به عراق فرستاده شدند. در مراسم تحویل اسرای عراقی، یک افسر عراقی از بازگشت به عراق امتناع ورزید و در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی اعلام کرد که مایل است به ایران پناهنده شود. سرپرست کمیسیون فرهنگی اسرای عراقی اظهار داشت: براساس لیست ارسالی ایران به صلیب سرخ، جمهوری اسلامی ایران درصدد بود تا ٧٤ اسیر عراقی را آزاد کند؛ اما به واسطه تعلل صلیبسرخ، یکی از اسرای معلول عراقی به نام سرباز وظیفه عبدالصاحب بدل شیار که پیش از اعزام به جبهه نیز به بیماری حاد کلیه مبتلا بود، فوت کرد و اسیر دیگری به نام ستوان جمال علی، از جمهوری اسلامی ایران تقاضای پناهندگی کرد. ٣٢) « )
 بی. بی. سی. در این باره گزارش داد: » ایران بیش از ٧٠ اسیر جنگی عراقی را که اکثراً معلول هستند، در فرودگاه آنکارا به صلیب سرخ جهانی تحویل داده است. قبل از آن، عراق بیش از ١٠٠ اسیر جنگی ایرانی را در آنکارا به صلیب سرخ داده بود. با وجود اینکه خروج زندانیان جنگی عراقی از تهران، به علت وجود اختلافنظر بین مقامات ایران و صلیب سرخ به تأخیر افتاد، ولی گزارشهای رسیده از آنکارا حاکی از آن است که اسیران عراقی از ترکیه عازم عراق شدند. در چهار سالی که جنگ بین ایران و عراق ادامه داشته است، این سومین مبادله اسیران جنگی بین دو طرف مخاصمه است. ٣٣) « )
 قابل توجه این که منابع داخلی ایران، روی آزادی یکجانبه اسرا، و مطبوعات و رسانه های  غربی روی عبارت " مبادله اسرا" تأکید میکنند.
رادیو بی. بی. سی. در یک گفتار مفصل، گزارشی دربارة حمایت جهانی از اسرای نوجوان ایرانی پخش کرد که در آن چنین آمده است:
 » قرار است تا چند روز دیگر گروهی به نمایندگی از طرف سازمان جهانی حمایت از کودکان - که مقرّش در ژنو است - به منظور اجرای یک طرح آموزشی حرفهای برای کودکان اسیر ایرانی که اغلب آنها قریب به سه سال است در اردوگاههای اسرای عراقی به سر میبرند، رهسپار بغداد شوند. ... دولت عراق نیز حمایت خود را از این طرح اعلام کرده است. گوردون آدام مفسر بخش شرقی بی. بی. سی. میگوید: سازمان بینالمللی حمایت از کودکان، اول بار در ماه ژوئن گذشته با دولت عراق تماس گرفت تا با مقامات این کشور گفتوگو کند. دولت عراق به این سازمان اجازه داد که از اردوگاههای کودکان ایرانی اسیر در عراق بازدید و وضع آنان را بررسی کند. این سازمان پس از دیدار از این اردوگاهها، به همراه یک سازمان خیریه سوئیسی با دولت عراق موافقتنامه ای امضا کرد که به موجب آن، این دو سازمان خیریه اجازه دارند بر اداره مدرسهای برای آموزش کودکان اسیر ایرانی نظارت کنند.
 آقای پرتگمو دبیر کل سازمان بینالمللی حمایت از کودکان، تخمین میزند که در حال حاضر در حدود ٣٨٠ کودک و نوجوان ایرانی کمتر از ١٨ سال، در اردوگاه رمادی در غرب بغداد به سر میبرند. اسرای جنگی ایرانی روزی ٢٢ ساعت در خوابگاههایشان که هر یک ظرفیت ٦٠ الی ٧٠ زندانی را دارد، محبوسند. زندانیان اجازه دارند روزی حداکثر یک ساعت از خوابگاه هشان خارج شوند و به محوطه زندان که اطراف آن سیمخاردار کشیده شده است بروند. امکانات کارآموزی  عملی برای اسرای جنگی، بنا به ملاحظات امنیتی، محدود است و به عنوان مثال تعلیم نجاری و فلزکاری که مستلزم استفاده از ابزاری است که میتواند وسیلهای برای فرار زندانیان شود، ممنوع است. اما سازمان بینالمللی حمایت از کودکان امیدوار است که مسئولین اردوگاهها، با آموزش فنون آشپزی و ریسندگی و بافندگی به زندانیان موافقت کنند. در برنامه تعلیم کودکان ایرانی اسیر، تأکید اصلی بر آموزش زبان فارسی، عربی و انگلیسی به زندانیان خواهد بود. این کودکان به علت وقفه در تحصیلاتشان و فقدان کتابهای فارسی، اغلب حتی خواندن و نوشتن زبان فارسی هم برایشان دشوار است.
 آقای تگمو عقیده دارد که اولین مشکل عمده سازمان حمایت از کودکان، جلب اعتماد کودکان زندانی خواهد بود. ... آنها سخت تحت تأثیر مفهوم جهاد در اسلامند و برداشت او آن بوده است که این عده از کودکان را برخلاف میلشان به جبهه جنگ نفرستادهاند. آقای تگمو گفت: هلی کلی از اجرای این برنامه آن است که برای آنها مشغولیتی ایجاد شود تا کمتر به اسارتشان در عراق فکر کنند و تحمل دوران زندان برایشان آسانتر شود. دولت عراق میگوید: سابقًا پیشنهاد کرده بود که کودکان اسیر ایرانی به ایران بازگردانده شوند؛ اما دولت ایران این پیشنهاد را رد کرده است. تدریس به کودکان ایرانی، توسط آموزگاران عراقی صورت خواهد گرفت. آقای تگمو گفت: مقامات عراقی ... ساختمانی را برای استفاده مدرسه در اختیار آنان گذاشتهاند و این دو سازمان خیریه، هزینه تهیه وسایل کلاس درس، لوازم تحریر و تدریس را تقبل خواهند کرد. ٣٤) « )
  به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از بغداد » عراق و ترکیه امروز اعلام کردند که برای جنگیدن علیه شورشیان کرد - که در صدد کسب استقلال برای منطقه کوهستانی در امتداد بخشی از کشورهای عراق و ترکیه و همچنین ایران هستند - با هم همکاری خواهند کرد. دیپلماتهای غربی عرب اظهار داشتند که هدف از این اقدام، امن ساختن منطقه از خطر نفوذ نظامی ایران در جبهه شمالی جنگ چهارساله ایران و عراق، و همچنین تحلیل بردن تلاشهای کردها در شیوه جنگ و گریز آنها در استانهای نفت خیز کردستان عراق است. عراق بدان خاطر با درخواست ترکیه موافقت کرد که تشخیص داد حضور نظامی ترکیه در عراق، از نفوذ ایرانیها در شمال جلوگیری خواهد کرد. ترکیه به کرات به ایران هشدار داده است که آن کشور ( ترکیه) حمله ایران به کردستان را تحمل نخواهد کرد. ٣٥) « )
 همچنین با اشاره به مخالفت ایران با حضور ترکیه در شمال عراق، دیپلماتها خاطرنشان کردند: » موضع ایران، ترکیه را تحریک کرده است که برای اولین بار از شروع جنگ در چهار سال پیش، از عملیات ایران در خلیج ( فارس) انتقاد کند. « دیپلماتها از قول یک مقام رسمی ترکیه نقل کردند: » تمایلی که ایران برای خاتمه جنگ از خود نشان میدهد راه گشا نیست و موضعگیری ایران برای ثبات منطقه زیانآور است. ٣٦) « )
 در این حال هنوز بحث سفر وزیر کشور ترکیه به ایران در مطبوعات ترکیه داغ است. در اینباره بنا به گفتار گزارشگر رادیو صدای ترکیه » روزنامه ملیت نوشت: مقامات ایرانی قول دادهاند از نفوذ تروریستی برای انجام عملیات علیه ترکیه از طریق ایران، جلوگیری نمایند. روزنامه فوق نوشته است یک مقام وزارت خارجه ترکیه در ارتباط با سفر علی تانیار وزیر کشور ترکیه به ایران، چنین گفت: یک مقام وزارت خارجه ترکیه در ارتباط با سفر علی تانیار وزیر کشور ترکیه به ایران، ایران به فعالیت گسترده ارتش ترکیه در داخل خاک ایران اجازه نخواهد داد؛ ولی حکومت ایران از نفوذ گروههایی که قصد رساندن ضرر و زدن ضربه به دولت ترکیه را دارند، در مرزهای خود جلوگیری به عمل خواهد آورد. یک روزنامه دیگر چاپ آنکارا، از قول دیپلماتهای وزارت خارجه ترکیه نوشته است: مقامات ایرانی در مذاکراتشان با وزیر کشورمان، قول همه گونه مساعدت جهت حفظ امنیت مرزهای مشترک را داده و در این مورد محترمانه برخورد کردند و دیدار وزیر کشور از تهران مفید بود. ٣٧) « )
 از سوی دیگر، روزنامه حریت چاپ ترکیه به نقل از منابع دیپماتیک نوشت: ترکیه بسیار عجولانه عمل نموده و اساسًا قبل از رفتن هیئت ترکیه به ایران، میبایستی " سردی هوای تهران" مورد بررسی قرار میگرفت.
 یادآوری میشود که به عقیده برخی کارشناسان ایرانی: » عکس العمل اخیر ایران در مورد  قرارداد بین ترکیه و عراق و بیانیه وزارت امور خارجه و سخنان رئیسجمهور در دیدار با وزیر کشور ترکیه و کلا سیاست اتخاذ شده با ترکیه در رابطه با مسائل اخیر، باعث شد که روزنامه های ترکیه بر خلاف هفته گذشته، در برخورد با مسائل ایران و ترکیه بسیار محتاطانه و از موضع تدافعی و نه از موضع قدرت برخورد کنند. ٣٨) « )
 
 بنا به گزارش رسیده از منامه، وزیر خارجه بحرین در جلسهای با حضور دیپلماتهای ایرانی گفته است: » من معتقدم که صفحه جدیدی در روابط دو کشور باز شده است و در آینده، وضع خیلی بهتر خواهد شد؛ چون ما هیچگونه مسئلهای با ایران نداریم و جنگ هم مربوط به شما میباشد. تنها مسئلهای که هست، مقداری عدم اطمینان است که با همکاری دو جانبه برطرف خواهد شد. « وی پس از اشاره به یکی از شمارههای نشریه ارگان جبهه آزادیبخش بحرین که در آن مطالبی علیه امیر بحرین و خود وی درج شده است، و با اشاره به این که آدرس جدید جبهه در همین نشریه در تهران ذکر شده است، گفت: » ما میخواهیم کمکم این مسئله حل شود. « وی افزوده است که » تا دو یا سه هفته دیگر کاردار خود را به تهران اعزام میداریم. « شایان ذکر است که نمایندگی جمهور اسلامی ایران، در منامه، از زمان اخراج کاردار قبلی تاکنون با تضییقات فراوانی مواجه بوده است. اما وزیر خارجه بحرین در این جلسه جهت سفر به ایران اعلام آمادگی کرد. البته وی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با آقای ولایتی ملاقاتی داشته است و میتوان گفت پس از بازگشت از اجلاس سازمان ملل تاکنون، برخورد وزیر خارجه بحرین نسبتًا مثبت بوده است. به عقیده برخی صاحبنظران وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران » احساس میشود که یک حرکت هماهنگ و همسو در جهت بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران، از طرف کشورهای عضو شورای همکاری شروع شده است. ٣٩) « )
 
 کمیته حسن نیت سازمان کنفرانس اسلامی، در تلاش جدیدی برای خاتمه جنگ ایران و عراق، بزودی در بالاترین سطح تشکیل جلسه خواهد داد. گزارش خبرگزاری قطر از ریاض در این باره حاکی است که دعوتنامههای اضطراری، برای اعضای این کمیته نیز ارسال شده است. ( ٤٠ )
 در این حال به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از منامه، یاسر عرفات که اخیراً با صدام ملاقات کرده است، برای شرکت مشتاقانه در اجلاس اضطراری کمیته صلح اسلامی که قرار است در بنگلادش جهت طرح یک ابتکار جدید برای خاتمه دادن به جنگ ایران و عراق تشکیل شود، اعلام آمادگی نموده است. از طرف دیگر، عرفات اعلام کرده است که یکی از معاونان عالیرتبه خود را با پیامی که خطوط کلی پیشنهادات صلح وی را مشخص میکند، جهت تسلیم پیام به رهبری، به تهران اعزام داشته است. ( ٤١ )
 عرفات گفت: پس از اوجگیری اخیر جنگ ( عملیات عاشورا در میمک) نمایندهای به تهران فرستاده ∗ و خود در بعداد با صدام حسین ملاقات کرده.

∗ یادآوری میشود که وزارت خارجة جمهوری اسلامی سفر نمایندة ویژة عرفات به تهران را تکذیب کرد و اینگونه فعالیتهای وی در زمینه جنگ را تقبیح نموداست. ( ٤٢ ) همچنین، » عرفات در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط چاپ عربستان، گفته است که
 وی و حبیب شطی دبیر کل کنفرانس اسلامی، یک پیام مشترک و اضطراری برای رئیس جمهور گامبیا، اجاوارا، جهت پاسخ به دعوت رهبر بنگلادش برای گردهمایی در اجلاس کمیته صلح  فرستاده اند. ٤٣) « )
  این که کشورهای جهان در زمینة رابطة تسلیحاتی با دو کشور در حال جنگ، دو گونه ملاک و دو نوع برخورد را نشان میدهند، به صورت یک امر رایج درآمده است؛ اگر گفته شود سلاحی راهی ایران شده است، شدیداً نفی میشود، و برعکس در مورد عراق، هر میزان ارسال سلاح براحتی بازگو میگردد. به گزارش خبرگزاری کویت » ژنرال خوزه الیوکرک رئیس هیئت صنایع اسلحهسازی برزیل، امروز مسئله تأمین تسلیحاتی ایران توسط برزیل را تکذیب کرد. وی در یک مصاحبه با خبرگزاری کویت تأکید کرد که سیاست کشورش، مبتنی بر حفظ مناسبات با کشورهای دوست است، و افزود: تمام گزارشهای حاکی از تأمین تسلیحاتی ایران توسط برزیل، متوجه شکستن دوستی موجود میان برزیل و عراق است. گزارشهای مطبوعاتی اخیر حاکی از صادرات مقادیر معتنابهی از تسلیحات برزیلی به ایران بود. ژنرال الیوکرک همچنین خاطرنشان کرد که هر معامله صدور اسلحهای باید تحت نظارت و تصویب وی صورت گیرد و از این رو اطمینان میدهد که هیچ نوع صادرات اسلحهای به ایران در کار نبوده است. وی گفت: سیاست برزیل در رابطه با صدور تسلیحات بسیار روشن است و اجازه صدور اسلحه به ایران نمیدهد.
 این مقام رسمی نظامی برزیل که سرپرستی یک هیئت نظامی کشورش در سفر به کشورهای حوزه خلیج فارس را بر عهده دارد، فاش کرد که بزرگترین کشور عرب وارد کننده تسلیحات  ساخت برزیل، عراق است. ٤٤) « )
 
 روابط عمومی وزارت نفت اعلام کرد: » مهندسین و کارگران متعهد و مسلمان کارگاه اداره کل سوختگیری هواپیمایی، پس از یک سال و نیم کوشش پیگیر و با امکاناتی محدود، برای نخستینبار در ایران پروژه تولید پنج دستگاه واحد سوختگیری را به پایان رساندند. هر یک از این واحدها گنجایش ٢٠ هزار لیتر سوخت را دارد و میتواند در هر دقیقه هزار لیتر سوخت فیلتر شده و کام ً لا خالص را تحویل هواپیما و هلیکوپتر نمایند. ضمنًا هزینه سوخت هر یک از این واحدها دو میلیون ریال کمتر از نوع مشابه خارجی است و کارآیی آن بیشتر و بهتر میباشد. ٤٥) « )
  امروز خبرگزاری رویتر، درباره تلاش کشورها برای دستیابی به سلاح اتمی، گزارشی ارائه کرد که ضمن آن آمده است: » براساس گزارش جدیدی که در امریکا منتشر شده، در حال حاضر ١٦ کشور مختلف جهان به خاطر فعالیت در ساختن سلاحهای اتمی تحت فشار قرار دارند و حتی برخی از این کشورها ظاهراً موفق به تولید این سلاحها شدهاند. در این گزارش که از سوی سرویس تحقیقاتی کتابخانه کنگره امریکا تهیه شده است، از لیبی، اسرائیل، عراق، ایران، کوبا، افریقای جنوبی، هند، پاکستان و آرژانتین به عنوان کشورهایی که برای به دست آوردن توان هستهای با شدیدترین فشارها مواجهاند، نام برده شده است. « این گزارش حاکی است: » کشور هند اگر چه یک بار اقدام به آزمایش سلاح اتمی کرده، اما تولید این سلاح را آغاز نکرده است و کشور اسرائیل نیز اگر چه موضع رسمی خود را در قبال این مسئله هنوز اعلام نکرده، اما ظاهراً دارای یک صنعت کوچک اتمی است. تصور میرود کشور افریقای جنوبی نیز صاحب سلاحهای اتمی بوده یا حداقل در آستانه دستیابی به این سلاحها است. کارشناسان اظهار عقیده کردهاند که برخی از کشورها از قبیل اسرائیل و افریقای جنوبی که وضعیت آنها در زمینه اتمی مشخص نیست، ممکن است بیشتر در صدد تظاهر به دستیابی به سلاحهای اتمی باشند تا دستیابی حقیقی به آن؛ که این میتواند برای آنها هم منفعت داشته باشد و هم ضرر. ٤٦) « )
 در این حال به نوشته نشریه امریکایی اسپات لایت » مقامات عالیرتبه و دیپلماتهای امریکایی و اروپای غربی در واشنگتن و سازمان ملل میگویند که در یک اقدام محرمانه، اخیراً شوروی سپر اتمی خود را به سوریه و سایر کشورهای عربی همپیمانش کشانده است. هدف شوروی از این عمل، حمایت از سوریه در مقابل حملات اتمی اسرائیل میباشد. شوروی مصمم است تا در صورت استفاده اسرائیل از سلاحهای اتمی بر علیه همسایگان عربش، اقدام به تلافی فوری و قاطع بنماید. گرچه وزیر خارجه امریکا در این مورد حرف نمیزند، ولی زنگ خطر در سراسر واشنگتن به صدا در آمده است. به نوشته این نشریه، اتخاذ تصمیم نسبت به دادن سلاحهای اتمی به سوریه، در طی دیدار محرمانه حافظ اسد با اندرهپوف رهبر سابق شوروی صورت گرفته بود. پس از مرگ اندرهپوف، مسئله مدتی ساکن ماند؛ ولی اخیراً چرنینکو نیز بار دیگر بر این تعهد شوروی تأکید کرد و از وزیر دفاع سوریه دعوت نمود تا برای مذاکره مشروح در مورد استقرار نیروی استراتژیک هستهای دفاعی، به مسکو برود. ٤٧) « )
شاهدان موثق از امریکا گزارش دادند که عصر امروز یکی از کانالهای تلویزیونی امریکا نمونه هایی از عملیات نیروهای ضربتی چترباز ضدتروریست را به نمایش گذاشت و گوینده ادعا کرد که این نیروها، در هر جای دنیا میتوانند فرود آیند و از هر دیواری بالا بروند و از هر مانعی بگذرند. بعد از نمایش چتربازان، با ژنرال سکت که شایع است طراح برنامه حمله به طبس بوده است، مصاحبهای انجام شد.
 از وی سؤال شد: » در شرایطی مثل بیروت چگونه میتوان تروریستها را شناسایی کرد؟ « او گفت: » اطلاعات دقیقی که در دست است، نشان میدهد که سرنخ همه انفجارات بیروت زیر سر ٢٠٠٠ پاسدارانی است که به عنوان به اصطلاح نیروهای داوطلب، وارد منطقه شدهاند. امریکا باید تروریستها و حامیان آنها را قویًا سرکوب کند؛ زیرا انفجاراتی مانند آنچه در بیروت رخ داد، نمیتواند بدون حمایت دولتها صورت گیرد و هنگامی که دولت مشخصی مسئول شناخته شد، نباید که بیتفاوت نشست؛ زیرا به طوری که در بیروت گفته شد، تسامح در این مورد حمل بر ضعف امریکا شده است. «
 شایان ذکر است که چند روز پیش نیز شولتز وزیر خارجه امریکا اظهار داشته بود که امریکا میباید در قبال فعالیتهای تروریستی عکسالعمل نشان دهد و در این بین حتی اگر بیگناهی نیز کشته شود، اشکال ندارد. در پی این خبر، سران دولت امریکا ( ریگان سخنگوی کاخسفید و بوش معاون رئیس جمهور) سخنان شولتز را نفی کردند و اظهار داشتند که امریکا به فعالیتهای تروریستی پاسخ خواهد داد؛ ولی اص ً لا خواهان کشته شدن بیگناهی نیست. ( ٤٨ )
 در این حال خبرگزاری یونایتدپرس از رودایلند امریکا گزارش داد: » آخرین سفیر امریکا در ایران میگوید که به عقیده او، آیتالله روحالله خمینی رهبر ایران، موج انفجار با کامیونهای انتحاری در تأسیسات امریکایی در لبنان را رهبری نکرده است. ویلیام سالیوان گفت که به اعتقاد وی، این بمبگذاریها کار شیعیان دره بقاع لبنان است که روابط نسبتًا نزدیکی با اعضای ستیزه جوی جنبش شیعیان ایران دارند. سالیوان، در کمیته پراویدنس ضمن صحبت درباره سیاست خارجی گفت: اکثر ایرانیان شیعه هستند و خمینی رهبر روحانی آنها محسوب میشود. سالیوان گفت: به این ترتیب به گمان من، میان آیتالله خمینی و عاملین عملیات انتحاری، حداقل یک رابطه معنوی در میان است. به عقیده من، اطرافیان او آنها را تأیید میکنند و به ایشان الهام میبخشند؛ اما فکر نمیکنم که آنها را سازمان بدهند. ٤٩) « )
 از سوی دیگر، مجله الکفاح العربی چاپ بیروت نوشت: » در بین فرماندهان نظامی امریکا  هیچکس نمیتواند به ریگان تضمین موفقیت عملیات انتقامجویانه را بدهد و ریگان در صورت احتمال موفقیت صددرصد این عملیات، فوراً دستور اجرای آن را صادر خواهد کرد؛ چرا که وی اعتقاد دارد انجام یک عملیات موفقیتآمیز میتواند پیروزی او را در انتخابات تضمین کند. « این مجله مینویسد: » پس از پیروزی احتمالی ریگان در انتخابات نیز ممکن است بعضی از فرماندهان نظامی امریکا، چنانچه [ اینکار] با احتمال موفقیت ٧٠ درصد باشد، دست به چنین عملیاتی بزنند. ( در این صورت) به طور حتم، پس از پیروزی ریگان این عملیات در ماه فوریه آینده انجام خواهد گرفت. ٥٠) « )
  قاسم احمد تقی وزیر نفت عراق، امروز انگلیس و نروژ را متهم کرد که با کاهش بهای نفت خود، در صدد ضربه زدن به سازمان اوپک و زیان وارد کردن به منافع کشورهای عضو این سازمان است. وی این دوکشور را به وادار ساختن نیجریه به اتخاذ یک تصمیم منفردانه متهم کرد. به گفته وزیر نفت عراق، هدف از تدابیر اتخاذ شده به وسیله انگلستان و نروژ، ایجاد تزلزل در بازار نفت، تضعیف سازمان اوپک و با شکست روبرو ساختن تلاشهای صادقانه این سازمان برای تضمین و تثبیت بهای نفت خام است. وزیر نفت عراق، نیجریه را که یکی از اعضای ضعیف اوپک است و میبایست قبل از اتخاذ هرگونه تصمیمی در مورد مسائل مهمی که بر تمام کشورهای عضو اوپک اثر میگذارد، با سازمان مشورت کند، بشدت مورد انتقاد قرار داد. ( ٥١ )
 در این حال نروژ اعلام کرد که به هیچ وجه قصد ندارد تولیدات نفت خود را در دریای شمال کاهش دهد؛ حتی اگر سازمان اوپک از آن کشور چنین درخواستی کند. ( ٥٢ ) از سوی دیگر، یکی از مقامات کانادایی اعلام کرد این کشور نیز طی ماه آینده، بهای نفت صادراتی خود به امریکا را کاهش میدهد. ( ٥٣ )
  دربارة آخرین وضعیت پروژة آسیب دیدة پتروشیمی ایران و ژاپن، یک سخنگوی میتسوئی گفت حدود ٦٨٠ مهندس ژاپنی اخیراً به کشورشان بازگشته اند. وی گفت: شریک ژاپنی به ایران  اجازه میدهد که از پرداخت بهره ٢٦ میلیارد ین ( ١٠٦ میلیون دلار)، تا زمانی که کارها آغاز نشدهاند خودداری کند. ( ٥٤ ) وی افزود: اکنون فقط سه مهندس در مجتمع به سر میبرند. ( ٥٥ )
 در این باره شرکت توسعه شیمیایی ایران که مقر آن در توکیو است و طرف ژاپنی این پروژه محسوب میشود، اعلام کرد: » در پی حملات هوایی عراق و تخلیه کارگران ژاپنی از مجتمع مذکور، شرکت توسعه شیمیایی ایران و شرکت ملی پتروشیمی ایران، در مورد تعویق بازپرداخت بهره معوق، به توافق رسیدند. « بهرة ١٠٦ میلیون دلاری وامهای اخذ شده از بخش خصوصی ژاپن در ازای احداث مجتمع مذکور، قرار بود در چهار قسط پرداخت شود. رنه تاکه مورا  رئیس شرکت توسعه شیمیایی ایران گفت: » تعلیق بازپرداخت این بهره از سرگیری کار احداث پروژه همچنان ادامه خواهد یافت. « دو طرف همچنین توافق کردهاند که کار احداث پروژه پتروشیمی، زمانی از سر گرفته شود که هیچ خطری جان کارکنان پروژه را تهدید ننماید. ( ٥٦ )
به گزارش آسوشیتدپرس: » زمانی که جنگ ایران و عراق آغاز شد، حدود ٨٠ درصد کار تکمیل آن پروژه به پایان رسیده بود. ٥٧) « )
 از طرف دیگر به گزارش خبرگزاری کویت » دو شرکت ژاپنی تصمیم گرفتهاند که سفارش ٨٠ میلیون دلاری ایران جهت خرید توربین و دیگ بخار برای نیروگاه رجایی را بپذیرند. منابع صنعتی امروز گفتند: ساختمان نیروگاه بخاری رجایی، اولین اقدام در نوع خود است که شرکتهای صنعتی و تجاری ژاپنی، عرضه تکنولوژی و نیز دیگ بخار آن را به عهده میگیرند. «
 خبرگزاری کویت افزود: » تصور میرود ایران در پی گسترش یک خط مشی جهت ترغیب و تشویق تولید صنایع ماشین آلات، بویژه صنایع سنگین، در داخل است. تهران به عنوان قسمتی از این طرح درصدد تأسیس یک نیروگاه بخاری است که قادر به تولید پنج میلیون کیلووات برق طی ١٠ سال آینده باشد. ٥٨) « )
 
 کابینه ترکیه، ورود، نشر و پخش بعضی کارت پستالها و نشریات و کتابها را ممنوع اعلام کرد؛ از جمله: کارت پستالهایی با عنوان " آزادی برای زندانیان ترکیه" چاپ یونان، نشریه " میدل ایست مگزین" چاپ انگلیس و کتاب " راه خوشبختی" چاپ ترکیه و نیز تعدادی کتاب و نشریة دیگر. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی » طی یک سال اخیر این سومین بار است که دولت ترکیه ورود و نشر بعضی کتب و نشریات را به این کشور ممنوع اعلام میکند. هماکنون ورود و پخش و نشر کلیه رسالات و نوشتهه ای دینی، کتب فارسی، کاستهای سخنرانی و مارشهای انقلابی متعلق به جمهوری اسلامی، در ترکیه ممنوع است. ٥٩) « )

 منابع و مآخذ :
 ١ - سند شمارة ٠٨٢٧٠٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری دفتر اطلاعات و تحقیقات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٢ - سند شمارة ٦٥٢٠٧١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوحی نبی ( سپاه) به فرماندهی کل معاونت عملیات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ و سند شمارة ١٥٢٠٧٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی ( ع) به فرماندهی کل معاونت عملیات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣ - سند شمارة ١٥٢٠٧٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی به فرماندهی کل معاونت عملیات منطقه جنوب شرق، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٤ - سند شمارة ٠٨٢٧٠٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا رکن ٢ ( فرماندهی اطلاعات) به سماجا رکن ٣ ، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥ - خبرگزاری جمهوری اسلامی، " گزارشهای ویژه"، نشریه شمارة ٢٢٠ ، ٤ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ١٢ ، بغداد خبرگزاری آسوشیتدپرس، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٦ - خبرگزاری جمهوری اسلامی، " گزارشهای ویژه"، نشریه شمارة ٢٢١ ، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ٢٥ - ٢٤ ، رادیو بی بی سی، ٤ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٧ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ٥ ، منامه خبرگزاری آلمانغربی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٨ - سند شمارة ٠٠٨٦٣١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتمالانبیا واحد اطلاعات نظامی، گزارش نوبهای شماره ٥ ( از ١ / ٨ الی ٢٥ / ٨ / ١٣٦٣ )، ص ٥ .
 ٩ - سند شمارة ١٨٤٣٣٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی غرب رکن ٢ به فرماندهی نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ١٠ - سند شمارة ٠٨٢٦٩٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلکس از فرماندهی کل سپاه به رئیس جمهوری، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ١١ - سند شمارة ٠٨٢٧٣٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کل سپاه، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ١٢ - سند شمارة ١٥١٥٠٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی جنوب رکن ٣ به فرماندهی نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ١٣ - سند شمارة ٠٠٨٥٨٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا، گزارش نوبهای اطلاعاتی ( از ٢٥ / ٧ تا ١٠ / ٨ / ١٣٦٣ )، ١٠ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ص ٧ - ٦ ، گزیده اسناد عملیات بدر، جلد ٨ .
 ١٤ - سند شمارة ١٤٦٦٥٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه کربلا طرح و عملیات به فرماندهی قرارگاه کربلا، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ص ٤ - ١ .
 ١٥ - سند شمارة ٠٨٢٧١٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری دفتر اطلاعات و تحقیقات، ٤ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ١٦ - سند شمارة ٠٨٢٧٣٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کل سپاه، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ و سند شمارة ٠٨٢٧١٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری دفتر اطلاعات و تحقیقات، ٤ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ١٧ - مأخذ شمارة ١١ .
 ١٨ - سند شمارة ٢٥٠٥٦٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا اطلاعات، گزارش نوبهای اطلاعاتی شمارة ٨ ، ٤ / ٩ / ١٣٦٣ ، ص ٣ .
 ١٩ - سند شمارة ٠٨٢٧٣٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری دفتر اطلاعات و تحقیقات، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٢٠ - سند شمارة ٠٨٢٧٠٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه به قرارگاه خاتمالانبیا، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٢١ - مأخذ شمارة ١٨ ، ص ١٣ .
 ٢٢ - مأخذ شمارة ١١ .
 ٢٣ - مأخذ شمارة ١٨ ، ص ١٢ .
 ٢٤ - سند شمارة ٨٢٨١٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه به فرماندهی کل سپاه، ١٠ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٢٥ - مأخذ شمارة ١١ .
 ٢٦ - مأخذ شمارة ١٨ ، ص ص ١١ - ١٠ .
 ٢٧ - سند شمارة ٠٩٣١٧٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه حفاظت اطلاعات به ستاد مناطق یازدهگانه سپاه حفاظت اطلاعات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ و سند شمارة ٠٨٢٦٩٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی به مناطق یازدهگانه، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٢٨ - سند شمارة ٠٨٢٣٦٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه شمالشرق به نواحی خراسان، مازندران، سمنان، ١٨ / ٩ / ١٣٦٣ .
 ٢٩ - سند شمارة ٠٨٢٦٩١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ازستاد تبلیغات جنگ شورای عالی دفاع به فرماندهی کل سپاه، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٠ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ص ٨ - ٧ ، خبرگزاری رویتر، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣١ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ٣ ضمیمه، رادیو بغداد، ٢ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٢ - روزنامه اطلاعات، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ١٣ .
 ٣٣ - مأخذ شمارة ٦ ، ص ٢٢ ، رادیو بی. بی. سی، ٤ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٤ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ص ١٨ - ١٧ ، رادیو بی. بی. سی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٥ - خبرگزاری جمهوری اسلامی، " گزارشهای ویژه"، نشریه شمارة ٢٢٢ ، ٦ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ص ١٧ - ١٦ ، بغداد خبرگزاری یونایتدپرس، ٤ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٦ - اداره کل مطبوعات و رسانههای خارجی وزارت ارشاد اسلامی، " بررسی فعالیت خبرگزاریهای خارجی"، نشریه شماره ٢٧ ، ٨ / ٩ / ١٣٦٣ ، ص ٨١ ، بغداد خبرگزاری یونایتدپرس، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٧ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ٢٢ ، رادیو صدای ترکیه، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٨ - سند شمارة ٢١٢٠٦٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: منابع سیاسی خارجی، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٣٩ - سند شمارة ٢١٢٠٥٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: منابع سیاسی خارجی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٤٠ - روزنامه اطلاعات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ٢٤ .
 ٤١ - مأخذ شمارة ٣٩ .
 ٤٢ - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، " رویدادها و تحلیل"، نشریه شمارة ٢ ، ١٥ / ٩ / ١٣٦٣ ، ص ٢٠ .
 ٤٣ - مأخذ شمارة ٣٩ .
 ٤٤ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ص ١٢ - ١١ ، کویت خبرگزاری کویت، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٤٥ - روزنامه اطلاعات، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ٤ .
 ٤٦ - مأخذ شمارة ٣٥ ، ص ص ٢٣ - ٢١ ، واشنگتن خبرگزاری رویتر، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٤٧ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ص ١٤ - ١٣ ، واشنگتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٤٨ - مأخذ شمارة ٣٨ .
 ٤٩ - مأخذ شمارة ٣٥ ، ص ١٥ ، پروایدنس رودایلند امریکا خبرگزاری یونایتدپرس، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥٠ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ٩ ، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥١ - مأخذ شمارة ٣٥ ، ص ص ٣٠ - ٢٩ ، منامه خبرگزاری فرانسه، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥٢ - روزنامه کیهان، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ٢ .
 ٥٣ - روزنامه کیهان، ٥ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ٢١ .
 ٥٤ - سند شمارة ٢٢٦٠٣١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: منابع سیاسی داخلی، ٢١ / ٨ / ١٣٦٣ ، ص ١٨ .
 ٥٥ - مأخذ شمارة ٣٦ ، ص ٦٠ ، توکیو خبرگزاری آسوشیتدپرس، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥٦ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ص ١١ - ١٠ ، توکیو خبرگزاری آلمان غربی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥٧ - مأخذ شمارة ٣٦ .
 ٥٨ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ١١ ، توکیو خبرگزاری کویت، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .
 ٥٩ - مأخذ شمارة ٥ ، ص ١٤ ، آنکارا خبرگزاری جمهوری اسلامی، ٣ / ٨ / ١٣٦٣ .

این کاروان که د ر نخستین روز از سفر دریایی خود ابتدا به آب های “ جزیره سیری “  که امریکا آن را یکی از مراکز تهدید علیه کاروان ها می داند  رسیده بود، هنگام عبور از آن منطقه به دلیل روبرو شدن با یک قایق که احتمال داده میشد پر از مواد منفجره باشد ، به حال آماده باش کامل درآمد .
 سپس رزم ناوهای امریکا کوشیدند تا با این قایق تماس بگیرند اما موفق نشدند و نتوانستند آن را شناسایی کنند . کاروان که احساس خطر میکرد مسیر پیش بینی شده را تغییر داد و پس از دور زدن قایق ، به راه خود ادامه داد . ( 1 )
* خبرگزاری فرانسه درباره وضعیت روانی افراد ناوگان امریکایی گزارش داد :
 » چند تن از روزنامه نگاران امریکایی به عنوان تنها خبرنگارانی که اجازه یافتند در نخستین کاروان نفت کش های کویتی جای گیرند ، در تفسیری درباره امکان حملات شهادت طلبانه علیه رزم ناوهای امریکایی در خلیج فارس اظهار داشتند که تفنگ داران کشتیهای جنگی نظرات گوناگونی در مورد حملات انتحاری ایرانیان دارند و نگران مخاطرات هستند . یکی از فرماندهان امریکایی در عرشه ناو “ یو . اس . اس . فوکس “ به خبرنگاران گفت :
 » فکر می کنم همه این احساس را دارند که چیزی به وقوع خواهد پیوست زیرا در تمامی گزارش های مطبوعاتی خوانده ایم که ایرانی ها گفته اند دست به کاری خواهند زد . ( 2 )
 * بعدها مشخص گرد ید که این قایق تنها یک قایق ماهی گیری کوچک و ساده بوده که سرنشین ماهی گیر آن پس از اداختن تورهای ماهی گیری به دریا در انتظار صید به خواب خوشی رفته بود که مهاجمین امریکایی حتی در قلب کشور خود از آن محرومند .

 “ فرانک کارلوچی “ مشاور امنیت ملی ریگان نیز معتقد است که حفاظت از نفت کش های کویتی احتمالا باعث دست زدن ایران به یک سلسله اقدامات تروریستی ! علیه تاسیسات امریکا در خاورمیانه خواهد شد . در عین حال وی گفته است : » توانایی ایرانیها برای انجام دادن اقدامات تروریستی محدود است و به عقیده من آنها نمیتوانند بیش از آنچه تاکنون انجام داده اند ، اقدامات بیش تری انجام دهند . نباید فکر کرد که آنان می توانند در هر زمان و در همه جا به اقدام تروریستی دست بزنند . ( 3 )
خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از کارشناسان نظامی غرب درباره توانایی و عملیات های احتمالی نیروهای ایرانی در خلیج فارس گزارش داد :
 » ایران تنها در یک شب می تواند براحتی حدود 10 مین را در این آب راه ها کار بگذارد و حرکت کشتیها را در آن موقتاً مختل کند . « خبرگزاری فرانسه افزود : » اما در ارزیابی کارشناسان مزبور ، عملیات ایران در خارج از این آب راه و با استفاده از حملات انتحاری که از شیوه های رایج در حملات زمینی الهام گرفته شده است و ، یا عملیات تروریستی در هر نقطه از این منطقه ، به صورت سلسله وقایع پی درپی در بحران خلیج فارس ، خطر بالاتری است و باعث هراس بیش تری می تواند باشد . 4 ) « )
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد که برای مقابله با نیروهای امریکایی و افزایش آمادگی نیروهای خود برای اجرای عملیات دریایی ، آماده برگزاری “ مانور دریایی شهادت “ در آب های خلیج فارس است . در این مانور ، علاوه بر نیروی دریایی ، نیروی زمینی سپاه نیز شرکت خواهد داشت . علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، امروز در دستورالعملی به برخی یگان های این نیرو ابلاغ کرد که علاوه بر به کارگیر ی قسمتی از استعداد خود در این مانور ، برخی تدارکات و امکانات متناسب با مانور را نیز آماده کنند . ( 5 )
 سخنگوی سپاه پاسداران در این باره گفت : » “ مانور شهادت “ با حضور نیروهای بسیج سپاه پاسداران ، در نیمه دوم مرداد ماه سال جاری در آب های خلیج فارس ، تنگه هرمز و دریای عمان برگزار خواهد شد . « وی افزود : » برگزاری مانور شهادت به دنیا نشان خواهد داد که نیروی دریایی سپاه موفق شده است پاسداران عاشق شهادت و بسیجیان جان برکف را برای سرکوب استکبار در آب های خروشان دریا نیز به کار گیرد و همانند جبهه زمینی ، ترکیب شگفت انگیزی از روحیه فداکاری و شهادت طلبی با تجهیزات و تکنولوژی پیش رفته به وجود آورد . 6 ) « )
رادیو بی . بی . سی . درباره این مانور گفت : » مانور دریایی سپاه که به نام “ شهادت “ خوانده میشود ، او لین مانور دریایی این واحد جدید نیروی دریایی ایران است که در نیمه دوم مرداد ماه سال جاری انجام خواهد گرفت تا آمادگی واحد دریایی پاسداران انقلاب در انجام [ دادن ] عملیات دریایی و کاربرد شیوه های ویژه پاسداران در دریا ، نشان داده شود . برگزاری مانور مذکور تحت عنوان “ مانور ویژه شهادت و از خودگذشتگی “ نشان می دهد که استفاده از جوخه های انتحاری در نظر خواهد بود . 7 ) « )
  هنگامی که کاروان نفت کش های کویتی در حفاظت ناوگان امریکا به سوی کویت حرکت می کرد ، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تدارک مانور دریایی شهادت بود و نیروهای عمل کننده ، در مکان های عملیاتی خود جای گرفته و در پی کسب آمادگیهای لازم در چارچوب ماموریت های محوله قایق های تندرو سپاه در آب های خلیج فارس بودند . یک گروه عملیاتی ویژه از این نیروها برای مقابله با ناوهای امریکایی طرح های مختلفی پیشنهاد داد که فرماندهی با اجرای یکی از آنها موافقت کرد . افراد این گروه پس از گزاردن نماز صبح ، به سرعت محموله های خود را بارگیری و با طلوع خورشید حرکت کردند . ظهر به پایگاه تاکتیکی رسیدند و نیروهای مستقر در این پایگاه وضعیت منطقه را در جلسه ای برای آنها تشریح کردند .
 افراد گروه ویژه پس از انجام دادن تعمیرات لازم ، با احتیاط پایگاه تاکتیکی را ترک کردند و به منظور اجرای ماموریت ، به مسیر خود ادامه دا دند . شب هنگام به جزیره موردنظر رسیدند و فرمانده پایگاه مستقر در جزیره از آنها استقبال کرد . سپس فرمانده گروه عملیاتی ویژه با بیان گزارشی از اوضاع جوی دریا و ناوهای امریکایی حاضر در منطقه ، نیروهای عمل کننده را از چگونگی اجرای عملیات آگا ه کرد و با آیه شریفه ، “ ان تنصروالله ینصرکم و یثبت اقدامکم و آیه انصرنا علیالقوم الکافرین “ ، پیروزی حق را بشارت داد . آن گاه نیروهای گروه ویژه با شناورهای خود به سوی منطقه ای که در مسیر حرکت ناوهای امریکایی بود ، حرکت کردند . از سوی دیگر ، هرلحظه احتمال شناسایی نیروها به وسیله هواپیماهای شناسایی به خصوص هواپیماهای جاسوسی “ آواکس “ وجود داشت ، لذا آنها با تغییرات جزیی در مسیر پیش بینی شده ، از ضعف دشمن در نقطه کور ( Area baffle ) بیش ترین بهره برداری را کردند و شناورها یکی پس از دیگری به عملیات در نقاط تعیین شده در طول مسیر پرداختند . سرانجام پس از آخرین مرحله ماموریت در حالیکه گروه ویژه به نزدیک ترین فاصله ممکن با ناو جنگی دشمن رسیده بود ، فرمانده عملیات به آرامی خاتمه عملیات را اعلام کرد و دستور بازگشت نیروها صادر شد . ( 8 )

رویدادهای دیگر:
دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امورخارجه ایران ، امروز وارد بن ، مرکز آلمان غربی شد . وی در یک مصاحبه مطبوعاتی به سوالات خبرنگاران درباره موضع ایران در برابر قطعنامه 598 شورای امنیت و حضور امریکا در خل یج فارس پاسخ داد . ولایتی دلایل ایران را در مورد عدم پذیرش قطع نامه 598 برشمرد و گفت : » قطع نامه شورای امنیت به هیچ وجه نظرات ایران را در خود منظور نکرده و برای تصویب آن ، ایران رسماً مورد مشورت قرار نگرفته است . ما دلیلی نداریم که آن را بپذیریم . « وی افزود : » در صورتیکه شورای امنیت در قطع نامه اش عراق را به عنوان متجاوز ، آن گونه که همه دنیا می دانند و به آن اعتراف دارند ، اعلام و محکوم کند ، آن وقت شرط اصلی ما برای شرکت فعال در هرگونه تلاش شورای امنیت برآ ورده شده است و در این صورت ما در شورای امنیت فعالانه شرکت خواهیم کرد . علت اصرار ما برای اعلام متجاوز بودن عراق توسط شورای امنیت سازمان ملل ، به دلیل این است که تاکنون این شورا گام مثبتی در جهت جلوگیری از حمله عراق یا ادامه تج اوز عراق برنداشته است ، جز آن که پس از ورود نیروهای آن کشور به خاک ما ، درخواست آتش بس کرد بدون این که عقب نشینی
 نیروهای متجاوز را خواستارشود . بنابراین مردم ما از شورای امنیت سابقه خوبی ندیده اند . «
 دکتر ولایتی در این مصاحبه به بیا ن نکات مثبت قطع نامه پرداخت : » این قطع نامه نکات مثبتی هم دارد ، از جمله ابراز تاسف نسبت به کاربرد سلاح های شیمیایی و بمباران مناطق مسکونی و حمله به هواپیماهای مسافربری و کشتیهای تجاری که همه اینها توسط عراق انجام می شود و اینها نکات مثبت قطع نامه است ولی کافی نیست . « وزیر خارجه ایران در ادامه مصاحبه ، به زمینه های داخلی جامعه امریکا برای حضور در خلیج فارس اشاره کرد : » دولت فعلی امریکا پس از مشکلات وسیعی که در داخل با آن مواجه شد ، ناگزیر بود تا با یک سلسله اقدامات جنجالی ، موقعیت ضعیف و انتقادآمیز خود را ترمیم کند . علاوه بر این ، امریکا با تقویت نیروهای نظامیش در خلیج فارس ، خود را عملاً برای درگیری با ایران و گسترش تشنج آماده می کند . ( 9 )
 آقای ولایتی همچنین ریشه مشکلات خلیج فارس را حمله عراق به کشتی ها بیان کرد و گفت : » اگر امریکایی ها حقیقتاً خواستار برقراری صلح در خلیج فارس هستند ، می توانند از طریق فشار مستقیم به عراق و یا فشار غیرمستقیم به دوستان عراق که حکومت این کشور را از نظر مالی حمایت می کنند ، حمله به کشتی ها را متوقف کنند . اگر عراقی ها حمله به کشتی ها را متوقف کنند ، همه مشکلات حل خواهد شد . ( 10 )
 دکتر ولایتی ، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در نامه ای خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد ، قطع نامه 598 را دارای ضعف ها و تناقضات اساسی دانست . در این پیام با اشاره به حمایت های کویت از عراق ، نقض قطع نامه از سوی امریکا و تسلیح عراق از سوی صادرکنندگان قطع نامه 598 آمده است : »
این موضوع یک واقعیت قطعی و مسلم است که دولت کویت از ابتدای جنگ تحمیلی بنابر تصمیم خود و یا تحت فشار ، به حمایت همه جانبه از رژیم عراق پرداخته است . ولیعهد و نخست وزیر کویت در آخرین موضع گیری رسمی خود در هفته گذشته ، تصریح نمود که کشورش همچنان حامی عراق در جنگ علیه ایران می باشد .
 این که کویت در طول جنگ به حمایت مستمر سیاسی ، مالی و لجستیکی از تجاوز عراق ادامه داده و برای آن کشور سهمیه نفتی قائل شده است نیز واقعیتی مسجل و روشن است . بنابراین برخلاف آنچه که مقامات امریکایی ادعا کرده اند ، نفت کش های کویتی با پرچم امریکایی عملا حامل نفت عراق بوده و بدیهی است تا زمانی که فروش نفت ایران از جانب عراق مورد تهدید است ، ایران نمی تواند اجازه دهد که عراق از طریق نفت کش های کویت تحت هر پرچمی که باشد ، به صدور نفت تضمین شده برای تقویت ماشین جنگی خود ادامه دهد . « وزیر خا رجه ایران سپس با اشاره به مسئولیت دبیرکل سازمان ملل در جلوگیری از گسترش جنگ ، افزوده است : » به عنوان اولین قدم ، انتظار می رود که دبیرکل براساس نظرات ابرازشده از جانب خود و اعضای شورا ، از دولت امریکا بخواهد تا بلافاصله به گستر ش حضور نظامی خود در خلیج فارس پایان داده و از پشتیبانی از فروش نفت عراق که از طریق کویت صورت می گیرد ، خودداری کند . « دکتر ولایتی همچنین تاکید کرد : »
 مسئولیت سایر کشورهایی که تسلیح عراق را به عهده دارند باید مورد توجه قرار گیرد ، به ویژه باید از دولت فرانسه که تحت ریاست آن کشور قطع نامه فعلی ( 598 ) صادر شده است ، موکداً خواسته شود که به تسلیح همه جانبه عراق پایان داده و از ادامه فروش و تجهیز و تأمین سلاح هایی با هدف مشخص که سلاح اصلی عراق برای شروع ، ادا مه و گسترش بحران در خلیج فارس است ، فوراً و جداً جلوگیری نماید . 11 ) « ) سخن گوی سازمان ملل درباره این نامه گفت که پاسخ رسمی ایران به قطع نامه شورای امنیت را  که خواهان یک آتش بس فوری در جنگ ایران و عراق است  دریافت کرده ا ست . ( 12 ) رادیو امریکا نیز در این باره گفت : » در یک تماس تلفنی با هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل ، مطلع شدیم که نامه ولایتی شامل شکایت رسمی دولت ایران به سازمان ملل درباره حضور نظامی امریکا در خلیج فارس است . 13 ) « )
  صدام حسین پس از پذیرش قطع نامه 598 شورای امنیت ، در پیامی به نظامیان این کشور ، صدور این قطع نامه را به یک پیروزی بزرگ برای عراق توصیف کرد ، ولی در همین حال بر لزوم حفظ روحیه جنگی نظامیان این کشور تاکید کرد . وی در این پیام گفت : » قدرت و مهارت سیاست و فعالیت های دیپلماتیک هرچه که باشد ، در حفظ میهن به هنگام تجاوز مسلحانه خارجی ناتوان است و از تحقق بخشیدن به شعارهای صلح بر طبق آنچه که حقوق و منافع ما را حفظ کند ، عاجز می باشد ، مگر این که پشتوانه آن قوی و بازوی آن قادر به پیاده کردن اراده پایداری در صحنه باشد . شما مردان ، بازوی سیاست و پشتوانه ، قوی آن هستید و چون شما این امر را به اثبات رساندید ، سیاست نیز کار خود را کرد و قطع نامه 598 شورای امنیت برای خاموش ساختن بسیاری ا ز آرزوهای ایران و متحدانش در تحقق بخشیدن به دست آوردهای تجاوزگرانه و نامشروع به زیان عراق بزرگ ، صادر شد .
 « صدام افزود : » قطع نامه شورای امنیت هرچه که باشد ، صلح جز با همبستگی مداوم ، بیداری و هوشیاری و آمادگی برای فداکاری و آمادگی ب رای فراهم ساختن شرایط صحیح سازندگی نیروهای مسلح و ادای مسئولیت ها و شکیبایی بیش تر و آمادگی برای رویارویی با تجاوز ، تحقق نمی یابد . دعوت شورای امنیت برای برقراری آتش بس و عقب نشینی به مرزهای شناخته شده بین المللی و مبادله فراگیر اسرا در کنا ر سایر موارد ، تحقق پیدا نمی کند مگر این که نیروی شما به رشد خود ادامه داده و هوشیاری شما فزونی گیرد و دشمن احساس کند که اگر به لجاجت ادامه داده و منطق و مبانی صلح را رد کند ، حال و آینده را خواهد باخت . 14 ) « )
 “ طارق عزیز “ وزیر خارجه عراق که به نیویورک سفر کرده است ، در مقر سازمان ملل شرایط کشورش را در مورد پذیرش قطع نامه 598 شورای امنیت چنین اعلام کرد : » عراق آماده است تا آتش بس را در جنگ خلیج فارس قبول کند ، مشروط به آن که ایران نیز به همین نحو عمل کند . « وی افزود : » پیش از آن که عراق پایان دادن به جنگ را مورد توجه قرار دهد ، ایران باید ابتدا قطع نامه شورای امنیت سازمان ملل را بپذیرد . این تنها یک شرط نیست بلکه یک پیش شرط لازم و ضروری است و نمی توان قطع نامه ای را تنها بر اساس موافقت یک طرف اجرا کرد . این قطع نامه هر دو طرف درگیر را شامل می شود . عراق بارها گفته است که خواستار پایان یافتن جنگ است ، مشروط بر آن که شرایط مقتضی باشد . 15 ) « )
 در این حال ، یک کارشناس مسائل منطقه به نام “ راجر هاردی “ در مصاحبه ای با رادیو بی . بی . سی . اهداف و انگیزه های سفر “ طارق عزیز “ به نیویورک را چنین برشمرد : » در حال حاضر دو عامل مهم ، عراقی ها را نگران کرده است : نخست این که آنها برای توقف عملیات هوایی شدیداً زیر فشار سیاسی ایالات متحده امریکا و همچنین اروپا هستند . دیگر این که عراق نسبت به ایران به کشتی های بیش تری در خلیج [ فارس ] حمله برده است و آنها باید انگیزه این کار را توجیه کنند . هم اکنون در نه یا ده روز گذشته آرامش حکم فرما بوده و حمله ای به کشتی ها صور ت نگرفته است اما با توجه به این که عراقی ها از نظر نیروی هوایی نیرومندتر ولی در صحنه های خشکی ضعیف تر از ایران هستند ، “ طارق عزیز “ احتمالا خواهد گفت که صبر عراقی ها محدود است و آنها نمی توانند به این روند به طور نامحدود ادامه دهند و اجاز ه بدهند که جنگ در خشکی ادامه یابد ، چنان که علی رغم قطع نامه سازمان ملل متحد ادامه داشته است . 16 ) « )
 سفیر عراق در امریکا نیز با رد هر گونه توقف حملات هوایی عراق ، گفت : » عراق حمله به کشتی ها و تاسیسات ذخیره نفت ایران را تا زمانی که تهران صلح را نپذیرد ، ادامه خواهد داد . بین دو کشور جنگ تمام عیار جریان دارد و بنابراین نمی توان این مسئله را نادیده گرفت و مانع استفاده عراق از برتری هوایی اش شد . 17 ) « )
 عراق با اعلام این مواضع ، انتقادات برخی کش ورها حتی حامیان خود را برانگیخته است ؛ از جمله ، معاون وزیر خارجه انگلیس ( ملور ) در مصاحبه با تلویزیون “ بی . بی . سی . “ گفت : » اگر عراق می خواهد خود را با قطع نامه شورای امنیت ( 598 ) هماهنگ نماید ، باید از حمله به کشتی ها در خلیج فا رس خودداری کند ، در این صورت ایران تنها توجیهی که برای حملات خود دارد ، منتفی خواهد شد ، زیرا ایران انگیزه حمله به کشتی ها را عملیات تلافی جویانه در مقابل عراق می داند . 18 ) « )
 نشریه “ تایمز مالی “ نیز با بیان این مطلب که “ عراق جنگ نفت کش ها را در خلیج فارس شروع می کند “ نوشت : » چنان چه عراق مایل باشد احساس همدردی قدرت های بزرگ نسبت به آن کشور ادامه پیدا کند ، باید از حمله به کشتی ها و تحریک ایران به انجام دادن حملات تلافی جویانه علیه کشتی هایی که پرچم امریکا را برافراشته اند ، خودداری کند . « این روزنامه افزود : » دوستان و حامیان عراق باید از حکومت بغداد بخواهند تا تنها به دفاع از خود بپردازد و باید عراق را متقاعد کرد تا از ادامه جنگ علیه کشتی های بیطرف و ایرانی پرهیز کند . ( 19 )
  در پی افزایش حضور نظامی امریکا در خلیج فارس ، وزیر دفاع فرانسه اعلام کرد که کشورش قصد دارد دو کشتی جنگی مجهز به موشک های “ اگزوسه “ را برای حفاظت از کشتی های فرانسوی در خلیج فارس مستقر کند . وی گفت : » به یک کشتی دیگر نیز دستور داده شده است تا به سوی خلیج فارس حرکت کند . « و خبرگزاری “ یونایتدپرس “ در این باره گزارش داد : » فرانسه برای قدرت نمایی بیش تر در خلیج فارس ، یک ناوشکن چهارهزار تنی اعزام خواهد کرد تا از سه رزمناو که به آنها دستور حفاظت از کشتیهای فرانسوی را داده است ، پشتیبانی کند . 20 ) « )
 روزنامه “ نیویورک تایمز “ در توجیه مواضع فرانسه نوشته است : » فرانسه تنها کشوری نیست که نگران پیروزی ایران بر عراق و ایجاد بحران در منطقه خلیج فارس است . اما این کشور با وام های زیادی که به عراق داده ، بیش از پیش به اتحادی عمیق با عراق کشانده شده است زیرا در صورتی که دولت صدام حسین سقوط کند ، طلب های فرانسه از عراق هرگز وصول نمی شود . همان طور که “ ژوزه گارسون “ از “ انستیتوی روابط بین المللی فرانسه “ در تحقیق اخیر خود توضیح دا ده ، در حالی که طلب های مالی فرانسه از عراق از همیشه سنگین تر شده است ، فرانسه جز حمایت از عراق راه دیگری ندارد . ( 21 )

ایتالیا برای ایجاد تعادل در بندهای قطع نامه 598 ، در شورای امنیت تلاش موثری کرده است . “ جوزپه بانوکیا “ سخن گوی وزارت خارجه ایتالیا ، درباره نقش این کشور در تنظیم قطع نامه 598 گفت : » طرح انتخاب یک سازمان مستقل برای شناسایی مسئولیت جنگ ، با پیشنهاد “ جولیو اندرئوتی “ وزیر امورخارجه ایتالیا در قطع نامه شورای امنیت گنجانده شد . « وی افزود : » بند هفتم قطع نامه از دبیرکل خواسته است تا مسئله بازسازی دو کشور را بررسی کند . « این مقام ایتالیایی تاکید کرد که کشورش برای هر گونه کمک در این باره ، اعلام آمادگی کرده است . ( 22 )
وزیران خارجه مصر و اسرائیل در یک مصاحبه مطبوعاتی مشترک در فرودگاه “ بن گورین “ در شهر تل آویو مواضع کشورشان را در مورد قطع نامه 598 اعلام کردند . “ عصمت عبدالمجید “ وزیر خارجه مصر در این مصاحبه گفت : » ما مصری ها خوشحال
 هستیم که شورای امنیت این قطع نامه ( 598 ) را به اتفاق آراء تصویب کرد . این یک اقدام مهم سیاسی بود . « “ شیمون پرز “ نیز گفت : » من در حمایت از قطع نامه سازمان ملل برای پایان دادن به خصومت ها در خلیج فارس ، با وزیر خارجه مصر هم عقیده هستم . 23 ) « )
 دکتر ولایتی وزیر خارجه ایران صبح امروز ( پنج شنبه ) برای دیدار رسمی یک روزه وارد بن مرکز آلمان غربی شد . به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ، وزیران خارجه دو کشور ظهر امروز در اولین دور گفت گوهای خود ، درباره موضع ایران در برابر قطع نامه شورای امنیت ، اختلافات ایران و فرانسه ، کمک ایران برای آزادی گروگان های آلمانی در لبنان ، بهبود روابط سیاسی و فرهنگی بین دو کشور مفصلاً صحبت کردند . ( 24 ) “ یورگن شروبوگ “ سخن گوی وزارت خارجه آلمان فدرال درباره مسائل مورد بحث گفت : » خودداری ایران از قبول قطع نامه ( 598 ) شو رای امنیت برای آتش بس در جنگ خلیج فارس ، از مسائل مهم درمذاکرات وزیران خارجه ایران و آلمان بود . این گفت و گوها تا عصر امروز همچنان ادامه داشت . « وی افزود : » “ هانس دیتریش گنشر “ ( وزیر خارجه آلمان ) از این قطع نامه حمایت خواهد ک رد . « شروبوگ از سفر آقای “ ولایتی “ وزیر خارجه ایران به آلمان که همزمان با تیرگی روابط تهران با چند کشور مهم غربی ازجمله فرانسه و امریکا انجام می گیرد ، دفاع کرد . این سخن گو که در یک کنفرانس مطبوعاتی سخن می گفت ، سفر آقای ولایتی را به نفع همه کشورهای غربی دانست و افزود : » آلمان غربی قادر است از روابط خوب خود با ایران برای گفت وگو درباره مسائل مختلف میان تهران و غرب بهره برداری کند . «
 شروبوگ همچنین نظر وزیر خارجه آلمان را درباره دیپلمات های محاصره شده فرانسوی در ایران ، چنین بیان کرد : » گنشر به ولایتی گفت که آلمان غربی به عرضه ملزومات ( مورد نیاز ایران ) ادامه خواهد داد و از هیچ گونه حمایت ممکن از دیپلمات های به دام افتاده فرانسوی که در سفارت فرانسه در تهران توسط پلیس ایران محاصره شده اند ، دریغ نخواهد کرد . وزیر خارجه آلمان خواستار پایان محاصره سفارت ایران در فرانسه شد و افزود باید با دیپلمات ها بر مبنای قراردادهای بین المللی رفتار شود . “ گنشر “ همچنین از ایران خواست تا از نفوذ خود بر گروه های شبه نظامی طرف دار ایرا ن [ درلبنان ] بهره گیرد تا آزادی دو تن از اتباع آلمان که در ماه ژانویه ( دی ماه 1365 ) در بیروت ربوده شده اند ، تحقق یابد . 25 ) « )
 رادیو کلن درباره سفر دکتر ولایتی و مذاکرات آقای گنشر با سفیر عراق در آلمان گفت :
 » آقای “ گنشر “ بلافاصله پس از مراسم استقبال و خوش آمدگویی به آقای ولایتی ، قبل از این که اولین دور مذاکرات را با وی انجام دهد ، با سفیر عراق در آلمان فدرال ملاقات کرد تا با وی نیز گفت و گویی داشته باشد . نکته مهم دیگر در دیدار وزیر امورخارجه ایران از بن این است که از آن جا که امریکا و انگلستان با ایران روابط سیاسی ندارند و فرانسه هم در چند روز قبل روابط سیاسی خود را با ایران قطع کرده ، نقش آلمان فدرال در برقراری روابط با ایران اهمیت خاصی می یابد ، بدین معنی که مسئولان آلمان فد رال به نمایندگی از جهان غرب با نمایندگان و سیاست مداران ایران گفت گو می کنند . 26 ) « )
 به گزارش منابع ایرانی در آلمان غربی ، همزمان با دیدار دکتر ولایتی از این کشور و گفت وگو با وزیر امورخارجه آلمان غربی در مقر این وزارت خانه ، حدود ی ک صدتن از منافقین در مقابل وزارت خارجه آلمان دست به تظاهرات زدند که پلیس در مقابله با آنان ، حدود 60 تن را به طور موقت دست گیر کرد . ( 27 )
امروز “ پاسکوا “ وزیر کشور فرانسه ، دخالت ایران در بمب گذاری پاریس را که دلیل تیرگی روا بط ایران و فرانسه عنوان می شود  تکذیب کرد . وی در یک مصاحبه مطبوعاتی ادعای روزنامه “ لیبراسیون “ به نقل از گزارش سازمان ضدجاسوسی فرانسه را مبنی بر این که ایران در بمب گذاری سال گذشته پاریس دست داشته است ، رد کرد . “ پاسکوا “ افزود : » ما هرگز دولت ایران را به طور مسئتقیم مورد اتهام قرار نداده ایم اما مطمئن هستیم که تعدادی از افراد دست گیر شده در فرانسه ، با مسلمانان افراطی ارتباط مستقیم دارند . 28 ) « )
 محمدجواد لاریجانی معاون امور بین الملل و اقتصادی وزارت خارجه ایران پیام های رییس جمهور آیت ا … خامنه ای و نخست وزیر مهندس موسوی را به رییس جمهور و نخست وزیر پاکستان تسلیم کرد . رییس جمهور پاکستان در این دیدار گفت : » درگیری در خلیج فارس به نفع هیچ کدام از کشورهای منطقه نخواهد بود . 29 ) « )

در این حال ، سخن گوی رسمی وزارت خارجه پاکستان ، اوضاع خلیج فارس را حساس تر و خطرناک تر از آغاز جنگ عراق و ایران توصیف کرد و گفت : » پاکستان در این جنگ موضع بی طرفانه ای اتخاذ کرده است ، ا ما این امر به آن معنا نیست که پاکستان به کوشش هایی که ممکن است نتیجه بخش باشد ، بی علاقه است . 30 ) « )
این مقام پاکستانی در مورد تلاش های صلح کشورش افزود : » پاکستان برای ایجاد تفاهم متقابل و جلوگیری از گسترش جنگ تلاش می کند و ام یدوار است که به عنوان پلی بین کشورهای منطقه عمل نماید . پاکستان برای ایفای نقش میانجی ، در موقعیت مناسبی قرار دارد . « خبرنگار رادیو “ بی . بی . سی . “ در گزارشی از اسلام آباد ضمن بیان این مطلب گفت : » پاکستان علی رغم مناسبات استراتژیک با ایالات متحده و حفظ روابط اقتصادی و نظامی نزدیک با عربستان سعودی و کشورهای دیگر حاشیه خلیج فارس ، توانسته است روابط خوبی با ایران داشته باشد . ( 31 )
رادیو بی . بی . سی . افزود : » دیدار دکتر لاریجانی از اسلام آباد ، تازه ترین دیدار از یک رشته رفت وآمدهای دیپلماتیک بین دو کشور است . این اقدامات از نگرانی پاکستان از اوضاع بحرانی خلیج فارس خبر می دهد . در شش هفته گذشته ، “ عبدالستار “ وزیر خارجه پاکستان دو بار از تهران دیدار کرده و در این مدت به کویت ، عمان ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی نیز سفر کرده است و قرار است ، هفته آینده از عراق ، بحرین و قطر نیز دیدار کند . 32 ) « )
  پس از گذشت نزدیک به یک سال از افشای ماجرای “ مک فارلین “ ، امروز “ جورج شولتز “ وزیر خارجه دولت ریگان ، برای ادای شها دت در مورد ماجرای فروش اسلحه به ایران ، به کنگره احضار شد و در این باره توضیح داد . ( 33 )
خبرگزاری فرانسه به نقل از شولتز نوشت : » من از طریق مطبوعات از ماجرای ارسال اسلحه توسط امریکا به ایران مطلع شدم . “ وزیر خارجه امریکا که همیشه ادعا می کند با فروش اسلحه به ایران مخالف است ، افزود : » هنگامی که از برخی جزئیات آگاه شدم ، این موضوع مرا بیمار کرد . 34 ) « )
  مسائل مربوط به جنگ ایران و عراق همواره ، در صدر اخبار و تحلیل های رسانه های خبری جهان قرار دارد ، در این باره موضوع قطع نامه 598 ، زمینه ها و تبعات آن و نیز نظر ایران در این باره ، موضوع انبوهی از خبرها و تحلیل ها است . سردبیر بخش خاورمیانه ای روزنامه “ ایندیپندنت “ درباره زمینه های تصویب قطع نامه ( 598 ) شورای امنیت نوشت : » ترس از ایران و گسترش ایده های انقلاب اسلامی ، سازمان ملل را بر آن داشت تا علیه ایران اقدام کرده و از عراق جانب داری کند . توجه جهانیان به این حقیقت که عراق در جنگ علیه ایران در حال شکست خوردن است و باید کاری انجام شود ، انگیزه سازمان ملل برای این کار بوده است . ایران تنها جمهوری اسلامی در جهان است و دارای نفوذ بسیاری است . 35 ) « )
 روزنامه “ لوموند “ چاپ فرانسه نیز در این باره نوشته است : » یکی از نکات عجیب و
 متناقض که در وضعیت کنونی خلیج فارس وجود دارد ، علاوه بر در یک صف قرار گرفتن دو ابرقدرت ، این است که ایران مسبب و محرک جنگ و مهم ترین تهدید برای نفت کش ها نشان داده شده است ، در حالی که بغداد آغازگر جنگ بود و دست کم دوسوم حملات علیه کشتیها کار بغداد بوده است . 36 ) « )
 رادیو بی . . بی . . سی . نیز گفت : » ایران بر این امر پافشاری می کند که رفتار مساوی با کشور متجاوز و کشوری که مورد هجوم قرار گرفته ، ناعادلانه است و عراق نه تنها جنگ با ایران را بلکه جنگ نفت کش ها را هم آغاز کرد . از سوی دیگر ، عراق در میدان های نبرد ، سلاح های شیمیایی به کار برده و بارها مناطق غیرنظامی ایران را بمباران کرده است . در قطع نامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد ، برای اولین بار به این نکات اشاره شده است ، اما این امر بی طرفانه بوده و از کشوری نام برده ن شده است . به این ترتیب موضع ایران مبتنی بر احساسی عمیق از بی عدالتی است . از این گذشته ، اقدام امریکا در حفاظت از کشتی های نفت کش کویت در مقابل حملات ایران ، از دید دولت ایران اقدامی یک سویه است ، چون تاسیسات نفتی و کشتیهای حامل نفت صادراتی ایران در گذشته هم مورد حمله عراق قرار گرفته است . 37 ) « )
  امروز سه فروند هواپیمای میراژ عراقی در ساعت 9 : 50 یک منطقه کشاورزی در مریوان را که بین روستای “ دره تقی “ و “ کانی سامان “ قرار دارد ، با بمب های خوشه ای بمباران کردند . در این بمباران ، چهار تن از کشاورزان که مشغول برداشت محصول بودند ، به شهادت رسیدند و تعدادی از دامها ، تلف شدند . ( 38 )
  امروز نیروهای تیپ 75 ظفر  که تحت امر قرارگاه رمضان ( مرکز جنگ های نامنظم نیروی زمینی سپاه ) است  ب ا همکاری پیش مرگان “ حزب دمکرات کردستان عراق “ دو عملیات نفوذی در مناطق “ سنگاو “ و “ چوارته “ در استان سلیمانیه انجام دادند . در این عملیات ها ، شش تن از نیروهای عراقی کشته و سه تن اسیر شدند ، و در ضمن چند دستگاه خودرو نظامی آنها نیز به آتش کشیده شد و یا به غنیمت درآمد . ( 39 )
 از سوی دیگر ، گزارش قرارگاه رمضان از ادامه حملات نفوذی علیه نیروهای عراقی ، حاکی است : » نیروهای “ اتحادیه میهنی کردستان عراق “ عملیاتی روی پایگاه “ دوجاره “ که بین شهر “ زراین “ و شهر “ دربندیخان “ عراق قرار دارد ، انجام دادند . در این عملیات ، تلفات نیروهای عراقی 55 تن بود . همچنین چند قبضه خمپاره 120 میلیمتری و چند دستگاه خودرو نظامی و وسایل مخابراتی منهدم شد . 40 ) « )
  در نخستین ساعات امروز عناصری از سازمان مجاهدین خلق ( منافقین ) با نیروهای خودی مستقر در پایگاه “ سرخه “ چنگوله واقع در “ مهران “ درگیر شدند . این درگیری که با حمله غافل گیرانه عناصر سازمان مجاهدین خلق در ساعت 1 : 30 نیمه شب آغاز گردیده بود ، نزدیک به یک ساعت طول کشید . در این اقدام عناصر مهاجم راه نیروهای تازه وارد را مسدود کردند و پس از مقاومت اولیه پایگاه سقوط کرد که در نتیجه آن 16 تن از آنها به اسارت درآمدند . ( 41 )
 
 قرارگاه “ حمزه سیدالشهدا “ از دو مورد درگیری بین نیروهای خودی و نیروهای “ حزب دمکر ات کردستان “ خبرداد . به گزارش این قرارگاه ، نیروهای حزب دمکرات با حمله به پاسگاه “ بیساران “ در جنوب شرقی “ سروآباد “ ، با مدافعان پاسگاه درگیر شدند . در این درگیری سه تن از نیروهای مهاجم کشته شدند . در درگیری دیگری که در نزدیکی روست ای “ قامیشانی “ پیرانشهر روی داد ، دو تن از عناصر رده بالای این حزب کشته و دو تن نیز مجروح شدند . همچنین در مناطق دیواندره ، سنندج و پیرانشهر ، هشت تن از نیروهای “ حزب دمکرات کردستان “ تسلیم نیروهای خودی شدند . ( 42 )
نخست وزیری ، امروز در بخشنامه ای به کلیه وزارت خانه ها ، سازمان ها ، نهادهای انقلاب اسلامی و استانداری های سراسر کشور ، اجازه حضرت امام به دولت را مبنی بر استفاده از تعزیرات حکومتی برای برخورد قاطع با گران فروشی ، اجرای ضوابط و قیمت های تعیین شده ، ابلاغ کرد . در این بخش نامه ، اجازه حضرت امام به نخست وزیر به شرح زیر آمده است : » دست شما برای نرخ گذاری همچنان باز است . با قاطعیت عمل کنید و جهت اجرای ضوابط و قیمت های تعیین شده ، می توانید از تعزیرات حکومتی استفاده کنید . در مقابله با مسئله گرانی ، با قاطعیت برخورد کنید . ( 43 )
منابع و ما خذ :
 1  سند شماره 208834 مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ : سپاه پاسداران نیروی دریایی سپاه ، “ اگر من بودم ، میزدم “ ، 8 / 10 / 1366 ، ص 30 .
 2  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 17 ، پاریس  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، از خبرگزاری فرانسه .
 3  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 16 ، واشنگتن  خبرگزار ی فرانسه ، 2 / 5 / 1366 .
 4  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 صص 17  16 ، پاریس  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 .
 5  سند شماره 088193 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : تلکس و فاکس ، از فرمانده نیروی زمینی سپاه ، به “ سپاه 11 ابلاغ به 5  10  17  27 ، سپاه 2 ، ابلاغ به 85  14  44 ، سپاه 6 ابلاغ به 5  7 “ ، اجرای مانور شهادت در خلیج فارس ، 1 / 5 / 1366 .
 6  روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 12 .
 7  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 23 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . 1 / 5 / 1366 .
 8  سند شماره 208834 . مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : نیروی دریای سپاه ، “ اگر من بودم ، می زدم “ ، 1366/ 10/ 8 ، صص 37  31 .
 9  روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 12 ، خبرگزاری جمهوری اسلامی .
 10  روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، بن  خبرگزاری آسوشیتدپرس .
 11  روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، تهران  خبرگزاری جمهوری اسلامی .
 12  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شم اره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 1 ، نیویورک  سازمان ملل ، خبرگزاری فرانسه ، 2 / 5 / 1366 .
 13  واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، به نقل از رادیو امریکا ، 2 / 5 / 1366 .
 14  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص 31  30 به نقل از رادیو صوت الجماهیر ، 1 / 5 / 1366 .
 15  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 15 ، رادیوامریکا ، 2 / 5 / 1366 .
 16  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 40 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . 1 / 5 / 1366 .
 17  روزنامه رسالت ، 1 / 5 / 1366 ، ص 12 ، واحد مرکزی خبر ، خبرگزاری یونایتدپرس .
 18 روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، لندن  خبرگزاری فرانسه .
 19  روزنامه کیهان ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، لندن  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از روزنامه تایمزمالی .
 20  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 3 ، پاریس  خبرگزاری یونایتدپرس ، 1 / 5 / 1366 ، به نقل از روزنامه  لیبراسیون .
 21  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 44 ، تهران  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 2 / 5 / 1366 ، رادیو امریکا به نقل از روزنامه نیویورک تایمز .
 22  روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، رم  خبرگزاری جمهوری اسلامی
 23  روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 .
 24  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 57 ، بن  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 .
 25  پیشین ، ص 53 ، بن  خبرگزاری آسوشیتدپ رس ، . 1366/ 5/ 1
 26  واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 29 ، به نقل از رادیو کلن ، 1 / 5 / 1366 .
 27  سند شماره 200576 ، مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ ، . 1366/ 5/ 4
 28  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 48 ، پاریس  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 .
 29  روزنامه کیهان ، 1 / 5 / 1366 ، ص 2 ، از خبرگزاری جمهوری اسلامی .
 30  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 4 ، اسلام آباد  خبرگزاری تانیوگ ، 1 / 5 / 1366 .
 31  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 36 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 1 / 5 / 1366 .
32  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص 46  45 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 1 / 5 / 1366 .
 33  روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 16 ، نیوزویک . 34  روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، خبرگزاری فرانسه .
 35  روزنامه جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، ص 3 ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از رادیو لندن .
 36  روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، پاریس  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از روزنامه “ لوموند “ ، چاپ فرانسه .
 37  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص 29  27 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 1 / 5 / 1366 .
 38  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 3 ، تهران  خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 .
 39  سند شماره 088260 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : روابط عمومی قرارگاه رمضان ، 6 / 5 / 1366 .
 40  سند شماره 088238 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : روابط عمومی قرارگاه رمضان ، 5 / 5 / 1366 .
 41  سند شماره 200577 ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ ، 5 / 5 / 1366 ، ص 1 ، ایلام  1 / 5 / 1366 ، گزارش اداره کل اطلاعات .
 42  سند شماره 88265 ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : از فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدأ ( ع ) ، به فرمانده نیروی زمینی سپاه ، 6 / 5 / 1366 ، ص 5 .
 43  روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص آخر .

دولت جمهوري اسلامي ايران به دنبال تجاوزات آمريكا در خليج فارس، بيانيه‌اي را منتشر مي‌كند كه به بخشي از آن اشاره مي‌شود.
بسم الله الرحمن الرحيم
«ماه رمضان از راه رسيد تا بار ديگر شاهد حماسي‌ترين پايمرديها و بزرگترين پيروزيهاي ملت ايران باشد و به تكرار حماقتهاي شيطان بزرگ پاسخ گويد.

در حالي كه آمريكا با 33 رزمناو جنگي و 25000 نیروی نظامي و كشورهاي هلند، بلژيك، انگليس و ديگر اعضاي ناتو با چندين رزمناو جنگي حضور دارند، رژيم عراق تهاجمات خود را به پايانه‌ها و نفتكشهاي ايران شدت مي‌بخشد. براي اين مقصود، كشورهاي مرتجع حوزة خليج فارس با در اختيار گذاشتن فضاي كشور خود به حمايت رژيم عراق برمي‌خيزند. تعدادي از كشتيهاي ارتجاع عرب در حالي كه نيروي دريايي آمريكا در كنار گوش آنها حضور دارد، هدف قايقهاي توپدار قرار مي‌گيرند و اين مسأله جهان را در حيرت فرو مي‌برد.

شجاعت و تهور دريادلان سپاه پاسداران همه را دچار وحشت مي‌كند. نيروهاي حاضر در خليج فارس از ترس حملات بي‌مهاباي قايقهاي تندرو دچار كابوس مي‌شوند. به كشتيهاي آمريكا و متحدانش  سفارش مي شود از انجام هرگونه اقدامات تحريك‌آميز خودداري ورزند. بدين ترتيب، عمليات موفقيت‌آميز اين قايقها بيشتر نقشه‌هاي استكبار جهاني، كويت، عربستان و عراق را نقش بر آب مي‌كند.

رسانه‌هاي گروهي جهان هر روز در اخبار خود گوشه‌هايي از حملات قايقهاي تندرو را منعكس مي‌كنند و با تفسر در اين باره، هر روز بيش از پيش به اين مسأله مي‌پردازند.

آمريكا با اوجگيري جنگ خليج فارس، سكوهاي نفتي رسالت و رشادت را به بهانة نصب دستگاههاي استراق سمع و جاسوسي از طرف ايراين براي رهگيري كشتي‌هاي بازرگاني و نفتكش، هدف قرار مي‌دهد. آمريكا همچنين در ادامة جنگ‌افروزيهاي خود در خليج فارس به يك فروند كشتي ايراني به بهانه شركت در عمليات مين‌ريزي حمله و آن را غرق مي‌كند.

حضرت امام خامنه‌اي (رئيس جمهور وقت) كه در آن زمان در اجلاس سران كشورهاي جهان در سازمان ملل متحد، حضور داشت، در سخنراني خود اعلام مي‌دارد كه ايران پاسخ مناسبي به اين تجاوزات آمريكا خواهد داد. دولت آمريكا هم از ترس عمليات تلافي‌جويانه ايران، اعلام مي‌كند كه جنگ خاتمه يافته است.
پس از تجاوز آشكار آمريكا عليه ايران در خليج فارس، حملة قايقهاي توپدار به كشتيها شدت مي‌گيرد و به سه برابر زمان قبل افزايش مي‌يابد. با اين مسأله موجوديت آمريكا در خليج فارس براي ثبات امنيت در اين منطقه زير سؤال مي‌رود.

حضور ناو هواپيمابر «كيتي هاوك» با بيش از 80 فروند جنگنده و تعداد زيادي رزمناو مسلح به جنگ‌افزار مدرن نمي‌تواند كوچكترين خللي در اراده و تصميم مدافعان خليج فارس وارد آورد. هماهنگي عالي بين رزمناوها، ناوچه‌هاي موشك‌انداز، هلي‌كوپترهاي هوادريا، نيروي هوايي ارتش و شناورهاي سپاه، بويژه قايقهاي تندرو، موجب مي‌شود به رغم توطئه و جنگ‌افروزيهاي استكبار جهاني، تردد كشتيها، صادرات و واردات كالاهاي ايران به حالت عادي انجام گيرد.

فيدل كاسترو، رئيس جمهور كوبا در ديدار با قائم مقام وزارت امور خارجه ايران ضمن محكوم كردن حملة‌‌ آمريكا به سكوهاي نفتي كشورمان، خواستار محكوميت اين تجاوز وقيحانه از سوي كشورهاي انقلابي و مترقي مي‌شود و مي‌‌‌افزايد:
«آمريكا از انقلاب اسلامي ايران وحشت دارد. از اين رو دست به چنين اعمال وقيحانه‌اي مي‌زند و اين خط مشي دولت فعلي ‌آمريكاست. اساس سياست خارجي آمريكا ايجاد ناامني و اعمال فشار در مناطق مختلف جهان است.»

كودك آرام خوابيده بود و خاله كوچكش كالسكه او را در امتداد ساحل اروند پيش مي راند كه هواپيماهاي دشمن از روي سرشان عبور كردند، ديوار صوتي شكسته شد و لحظه اي بعد انفجار پي در پي بمب ها كه از هر نقطه شهر به گوش مي رسيد. اولين حمله هوايي آغاز شده بود.

 كودكي كه در هواي ملايم آخرين روزهاي تابستان ميان كالسكه خواب بود، فرزند ابراهيم نوحي بازنشسته شركت ملي پخش فرآورده هاي نفتي اهواز است. متولد 1325 كه سال 1350 وارد شركت نفت شد. يك سال در تهران كار كرد و براي مدت 4 سال به اهواز منتقل شد. سپس به آبادان رفت و تا سال 65 در اين شهر انجام وظيفه كرد. 31 شهريور يعني اولين روز جنگ نيز او و خانواده اش در آبادان بودند.او را در ميهمانسراي شركت ملي پخش اهواز ملاقات مي كنم. مردي كه رفتار متين و آرامش از تجربه هاي عميقي خبر مي دهد. وي درباره سمت هايي كه در طول خدمت داشته، مي گويد: «من ابتدا كارمند فروش بودم،در تهران در واحد مهندسي انبار بازرگاني كار مي كردم بعد در اهواز وارد قسمت توزيع بار و صدور و دريافت شدم و همين طور بازرسي خروجي. در آبادان هم در بخش صدور فعاليت داشتم. بعد از جنگ وقتي كه در ماهشهر ستاد سوخت تشكيل شد، من مسئول امور اداري شدم كه بعد به آقاي موزرمي تحويل دادم و به عنوان رئيس انبار به بهرگان رفتم. بهرگان صد در صد منطقه جنگي بود و همه سوخت هاي وارداتي كشور هم از آنجا وارد مي شد. ما هم سوخت وارداتي را از طريق خط لوله يا نفتكش به سراسر كشور مي فرستاديم.
 من آنجا نماينده پخش بودم و به جز من، نماينده دستگاه نظارت بر صادرات و واردات مواد نفتي حضور داشت و همين طور نماينده خطوط لوله و مخابرات و نماينده فلات قاره كه همه در بهرگان مستقر بوديم. 18/11/65 هم كه منتقل شدم به اهواز ابتدا به عنوان مسئول عمليات جايگاه هاي سطح شهر انجام وظيفه كردم و بعد رئيس انبار خرم كوشك شدم، بعد رئيس انبار ساحل راست و رئيس عمليات ناحيه مركزي. بعد از آن 6 سال رئيس امور اداري منطقه اهواز بودم و 7ـ6 سال پيش از بازنشستگي را هم تا پايان دوره خدمتم به عنوان رئيس انبار نظاميه انجام وظيفه كردم.»
 وي اولين روز حمله هواپيماهاي عراقي به آسمان آبادان و روزهاي پس از آن را اينگونه توضيح مي دهد: «ما در هلال بريم زندگي مي كرديم كه هيچ فاصله اي با عراق ندارد. بين هلال بريم و عراق تنها همان رودخانه اروند است و اولين حمله هوايي هم از همين منطقه صورت گرفت. يادم مي آيد بچه ام توي كالسكه بود و خواهر خانمم كه آن زمان او هم بچه بود، كالسكه را هول مي داد كه هواپيماها از روي سر ما رد شدند. ما در آبادان اولين حمله را ديديم و بعد فرودگاه هاي كشور بمباران شد.
در هلال بريم شماره خانه ما 17/11 بود و خانه شهيد نوربخش (از شهداي سوخت رساني) چسبيده به خانه ما يعني 18/11. باهم رابطه خانوادگي داشتيم. ايشان هم آن موقع يك پسر داشت به نام هادي و بعد خداوند يك دختر هم به او داد كه اسمش را هدي گذاشت. درست خاطرم نيست فكر مي كنم بچه سوم هم به دنيا آمده بود كه شهيد شد.
ما به اتفاق شهيد نوربخش و خانواده اش تا 22 مهر در آبادان مانديم و وقتي ديديم اوضاع بدتر شد و همه وحشت زده شهر را ترك مي كنند، ما هم تصميم گرفتيم كه هر دو خانواده را از آبادان خارج كنيم و خودمان برگرديم. خيلي ها را در خروجي ايستگاه 3 مي ديديم كه تمام وسايل منزلشان را بار تريلي كرده اند و دارند بيرون مي روند. تعجب مي كرديم و مي گفتيم براي چند روز كه آدم وسايل منزلش را هم بار تريلي نمي كند! اما جنگ بر خلاف تصور ما 8 سال طول كشيد.
وقتي ديديم خانواده ها در وحشت به سر مي برند، ما هم تصميم به خارج كردن آنها گرفتيم. من يك بيوك داشتم و هر دو خانواده را با همان ماشين برديم مسجد سليمان. چون من اصالتاً مسجد سليماني هستم و خانه پدري ام هم در مسجد سليمان بود. خانواده شهيد نوربخش و خانواده من همه در منزل پدري ام ماندند و ما برگشتيم آبادان. موقع رفتن جاده اهواز بسته بود و از جاده ماهشهر رفتيم، برگشت هم به همين شكل.»
وي درباره انبار ماهشهر مي گويد: «ما با ماهشهر هماهنگ بوديم. ابتدا حاج آقا شيخي آنجا بودند و بعد آقاي انتظام از آبادان به ماهشهر رفتند. انبار ماهشهر قبل از جنگ هم وجود داشت اما خيلي سر و ساماني نداشت حتي كف انبار خاك بود كه بچه ها مقداري نفت كوره ريخته بودند تا خاك بلند نشود. كل فرآورده هاي وارداتي از اين انبار توزيع مي شد و ما ديگر توليد داخلي نداشتيم.
در مورد تامين سوخت نيروهاي نظامي؛ ارتش يا سپاه هم اين انبار نقش تعيين كننده داشت. آنها به ستاد آبادان اعلام نياز مي كردند چون آبادان مركزيت بيشتري داشت و ما هم از ماهشهر تقاضا مي كرديم. همه نيروها هم يك نماينده يا رابط سوخت داشتند.
 نوحي تا به آن روزها باز مي گردد خاطره اي شيرين در ذهنش جان مي گيرد:«يادم هست زماني كه آقاي شيخي رئيس ناحيه اهواز شده بودند من در بهرگان بودم كه زنگ زدند و گفتند عمليات در پيش است و اگر 20 نفتكش سوخت در اختيار نداشته باشند، مشكلات عديده اي به وجود خواهد آمد.» از وي مي پرسم آقاي شيخي چگونه در جريان عمليات قرار گرفته بودند و چه چيزي باعث شده بود كه تلفني موضوع را به شما اطلاع دهند:
«اينكه چطور در جريان قرار گرفته بودند را نمي دانم. به هر حال مسئولين با هم ارتباط داشتند و آن يك بار را به من هم گفتند. به هرحال اعتماد داشتند و موضوع هم خيلي اهميت داشت. من هم با پدافند فلات قاره هماهنگ كردم و شروع به بارگيري كرديم؛ باور نمي كنيد شب هايي كه ما اجازه نداشتيم حتي يك كبريت روشن كنيم، با فعال شدن 18 دهانه بارگيري روشنايي عظيمي در دل كوير ايجاد شد. تا صبح كار كرديم و من موفق شدم 56 نفتكش را به اهواز بفرستم.»
 با احتياط سوالي فانتزي از نوحي مي پرسم: آيا هيچ وقت پيش آمده بود كه سوخت را اشتباهي براي نيروهاي عراقي ببريد؟ وي پاسخ مي دهد: «نه اما شنيدم كه يك بار هندوانه را اشتباهي برده بودند جبهه دشمن و براي نيروهاي عراقي تخليه كرده بودند. ماجراي سوخت البته با بار هندوانه فرق مي كند ما با برنامه ريزي ارتش و سپاه حركت مي كرديم و همه چيز روي اصول بود. آنها در نقاط حساس نفتكش را هم اسكورت مي كردند.»
ذهن او را دوباره به سمت مشكلات خانواده در روزهاي جنگ مي كشانم: «ما خيلي سختي كشيديم اسفند 59 يك مقدار وسيله با لنج آورديم اينجا كه دور از خانواده مثل آواره ها زندگي كنيم. وقتي خانواده را از آبادان بيرون برديم همان طور كه عرض كردم اول رفتيم مسجد سليمان بعد اصفهان، تهران، شيراز، رامهرمز و اهواز. سال به سال خانواده را جابه جا مي كردم. خودم هم كه آبادان بودم همين طور بهرگان، اهواز و...
براي اينكه نگراني خانواده ها بيشتر نشود جزئيات را شرح نمي داديم. يادم هست در ماهشهر يك ژيان در اختيارم بود. من كارمند امور اداري بودم و تلفن در اختيار نداشتيم؛ با ژيان رفتم آبادان كارم را انجام دادم و برگشتم. كاري كه مي شد تلفني هم انجام داد. موقع برگشت روبه روي فرمانداري سابق، كنار پمپ بنزين ايستادم و يك جفت كفش خريدم وقتي راه افتادم يك سرباز برايم دست تكان داد. ايستادم. نرسيده به فلكه، ايستگاه اتوبوس ها دوستش را ديد و از من خواست پياده اش كنم. در راه تعريف مي كرد كه بچه تهران است و 48 ساعت مرخصي گرفته كه برود تهران و برگردد. حتي من خنديدم و گفتم اين چه مرخصي است و در اين مدت كم چكار مي تواني بكني؟ گفت همين هم خوب است.
پياده شد و سمت دوستش دويد من تازه راه افتاده بودم كه صداي انفجار مهيبي بلند شد طوري كه ژيان من بالارفت و دوباره در مسيرش قرار گرفت. ترمز كردم و پشت سرم را نگاه كردم ديدم خمسه خمسه زده اند سرباز و دوستش درجا شهيد شده بودند.
اما اتفاقات عجيب: «من وقتي مسئول انبار بهرگان بودم، اتفاق عجيبي افتاد، يك روز به من اطلاع دادند كه خط لوله وارداتي تركيده. از آن خط لوله هم نفت سفيد وارد مخازن فلات قاره مي شد و بعد پمپ مي شد به انبار نظاميه و همين طور تا تهران بالامي رفت.
زمستان بود و ما معضل نفت داشتيم. از خط لوله اهواز يك لجن كش برداشتم و به همراه چند نفر و يك بولدزر رفتيم جايي كه لوله تركيده بود. با بولدزر دورتا دور لوله حوضچه بزرگي درست كرديم تا نفتي كه در بيان رها مي شد، داخل آن جمع شود. ما سه شبانه روز آنجا كار كرديم و توانستيم 2 ميليون ليتر نفت را از روي زمين جمع كنيم و بفرستيم اهواز. عمليات ترميم هم با گروه ديگري بود.
نوحي با اشاره به سيستم هاي ابتدايي سال هاي جنگ خاطره اي شنيدني تعريف مي كند: «مخازني كه سقف شناور دارند را نمي توانيم روي پايه ببريم به اين معني كه نمي توانيم فرآورده را تا جايي تخليه كنيم كه سقف به كف مخزن بچسبد. يادم مي آيد در مقطعي سوخت مورد نياز بود طوري كه مجبور شديم مخزن را روي پايه ببريم. آن زمان اين كار فقط با دستور شخص وزير امكان پذير بود و دليلش هم اين است كه اگر سقف به كف مخزن بچسبد، موقع ذخيره سازي مجدد كه فرآورده با فشار وارد مخزن مي شود، ممكن است اتفاقاتي بيفتد از جمله صدمه ديدن سقف مخزن و بدتر از همه ايجاد جرقه كه اگر فرآورده هم بنزين باشد، خيلي خطرناك است.
 به هرحال جنگ نفتكش ها شروع شده بود و كشتي ها مي ترسيدند وارد خليج فارس شوند و همين موضوع باعث شده بود كه تصميم به روي پايه بردن مخزن گرفته شود. اما ما طبق مقررات نياز به دستور وزير داشتيم. حال حساب بكنيد كه دستگاه فكسي وجود نداشت و تنها يك تلكس متعلق به فلات قاره بود كه دستور ايشان از آن طريق به دست ما رسيد. چنين مشكلاتي حالاوجود ندارد. ضمن اينكه الان شما مي توانيد با تداركات هماهنگي كنيد و اگر لازم شد، مخزن را روي پايه ببريد.»