شهر محلات، پایتخت گل ایران است و یکی از شهرهای استان مرکزی به حساب می‌آید. اگر در روزهای گرم سال قصد سفر به مکانی خوش آب‌وهوا را دارید، این شهر می‌تواند مقصدی مناسب باشد تا هم در چشمه‌های آب گرم و معدنی آن جانی تازه کنید و هم از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی آن دیدن کنید. علاوه بر این می‌توانید با سر زدن به دهکده گل و با خرید گل و گیاه، آپارتمان و خانه‌تان را تزیین کنید.
یکی از جاهای دیدنی محلات، روستای تاریخی و باصفای خورهه است که با داشتن آثار تاریخی مهم و باارزشی چون معبد خورهه، مقصدی جذاب و بکر برای بازدید محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌دهیم در سفر به این شهر حتماً از آن دیدن کنید.
آنچه در سفر به روستای خورهه باید بدانید:
- روستای خورهه کجاست؟
- چرا به این روستا، خورهه می‌گویند؟
- خورهه، روستایی دیدنی
- جاهای دیدنی خورهه
- اقامت در روستای خورهه
- چگونه به روستای خورهه برویم؟
- جاهای دیدنی محلات
ز خورهه برآمد یکی پهلوان / دلیر و خردمند و روشن روان
چو خورشید تابان میان یلان / بلند اختری نام او اردوان
روستای خورهه کجاست؟
منبع عکس: اینستاگرام (khorheh_village@)
شهر محلات به‌عنوان شهر گل‌ها و هلند ایران شناخته می‌شود
محلات از شهرهای استان مرکزی است که در جنوب شرقی آن واقع شده است. این شهر از سمت شمال به قم و آشتیان، از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان، از طرف غرب به خمین و اراک و از طرف شرق به دلیجان منتهی می‌شود. محلات با داشتن مزارع بزرگ پرورش گل، به هلند ایران و شهر گل‌ها معروف شده است و دارای دارای منابع متعدد و غنی معادن سنگ زینتی، معادن سنگ تراورتن و مرمریت است که از لحاظ کیفیت در دنیا کم‌نظیر است و در سفر به این شهر، در نقاط مختلف این معادن را خواهید دید.
از مکان‌های گردشگری محلات، روستای باستانی و تاریخی خورهه است که در شمال شرقی آن و بین روستاهای دودهک ورین و آب گرم و در میان ارتفاعات هفتاد قله خورزن، سنگ‌تراش و طایقان قرار گرفته است. فاصله خورهه تا محلات حدود ۴۵ کیلومتر است و در بخش مرکزی این شهر قرار دارد.
منبع عکس: اینستاگرام (khorheh_village@)
چرا به این روستا، خورهه می‌گویند؟
منبع عکس: اینستاگرام (khorheh_village@)
معنای واژه‌ی خورهه را باید در اوستا جستجو کرد. در اوستا خورهه به معنی محل برآمدن خورشید بوده و کلمه خور هم به معنی خورشید و آفتاب و همچنین عمارت ییلاقی به کار رفته است.
خورهه، روستایی دیدنی
منبع عکس: اینستاگرام (khorheh_village@)
خورهه روستایی که در مطنقه‌ای کوهستانی با آب و هوایی مطبوع و دل‌انگیز قرار دارد که در فصل بهار و تابستان مقصدی مناسب برای گردشگران است. مردمان این روستا فارس زبان هستند و بیشتر ساکنان فعلی روستا را افراد مسن و سال‌خورده تشکیل می‌دهد. خاک حاصل‌خیز خورهه برای کشت گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، پونه، شاتره، آویشن، خاکشیر، بومادران، اسپند، خارشتر و گون مناسب است که برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید هستند.
سوغات این روستا کرس بافی است و انواع قالی و قالیچه‌های کوچک در طرح‌های روستایی و انواع جوراب‌های پشمی و کرباس بافی از سوغات آن محسوب می‌شود. نان شاته، نان معروف روستا است که با سبزیجات معطر خاصی پخته می‌شود.
فتیر، شیری و آش‌های جو، بی بی سه‌شنبه، دوغ، شیر یا ترخینه شیر و غذاهایی مثل آبگوشت، کالجوش، اشکنه، خورشت‌کرفس، خورشت‌کنگر و بامیه، خشکبار، انگور و انواع لبنیات از خوراکی‌ها و غذاهای خورهه است.
در این روستا جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
جاهای دیدنی روستای خورهه
منبع عکس: خبرگزاری آنا (عکاس: وحید حسینی)
معبد خورهه
تماشایی‌ترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌ی شهر محلات معبد خورهه و ستون‌های سنگی آن است که زینت بخش خورهه هستند و شما می‌توانید از آن در کنار سایر دیدنی‌های این روستا بازدید کنید. در بدو ورود به منطقه خورهه، ستون‌های بلند قامت این معبد باستانی و شگفت‌انگیز را از دور نمایان است. این محوطه تاکنون چندین بار مورد کاوش‌های باستان‌شناختی و پژوهش قرار گرفته است و از آن شواهدی از دوران سلوکی، اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی به دست آمده است.
معبد خورهه محلات، یکی از مهمترین آثار به جا مانده از دوران اشکانی است
معبد خورهه یادگاری از دوران پادشاهی اشکانیان است که دارای دو ستون سنگی و بلند به ارتفاع حدود هشت متر است. در ساخت ستون‌های خورهه، سنگ‌هایی معدنی از معدن سنگی که در شمال غرب آن و در فاصله ۵۰۰ متری قرار دارد، استفاده شده است. جنس این ستون‌ها از سنگ تراورتن است و به‌صورت شش قطعه روی هم سواره شده‌اند. فضاها، اتاق‌ها، راهروها و ایوان به‌همراه ۱۲ ستون بخش‌های مختلف معبد را تشکیل می‌دادند که از این ستون‌ها همین دو ستون باقی مانده است. در زمان ساسانیان نیز این بنا همچنان مورد استفاده قرار گرفت و در آن ساخت و سازهایی انجام شد و در دوره اسلامی و در ایلخانان نیز به گورستان بوده است.
منبع عکس: خبرگزاری آنا (عکاس: وحید حسینی)
سنگ نوشته
سنگ نوشته‌ای از دوران سلجوقی در نزدیکی خورهه وجود دارد که قدمت آن به دوران سلجوقی می‌رسد. مکان اصلی این سنگ نوشته، در کنار رودخانه قم‌رود است که از کنار این روستا می‌گذرد.
چشمه وزوان یا چشمه شوره
در روستای خورهه چشمه‌ای به نان وزوان وجود دارد. این چشمه در شمال معبد خورهه و آب آن سنگ ساز و غیر قابل شرب است. از نزدیکی محوطه خورهه نیز یک رودخانه گذر می‌کند که از رشته کوه‌های طایقان سرچشمه می‌گیرد.
غارشاه بلبل
یکی از غارهای روستای خورهه شاه بلبل نام دارد که بین این روستا و دلیجان قرار دارد. اين غار دارای چشمه‌ای کم آب است و از نظر مذهبی برای اهالی منطقه غاری مقدس به شمار می‌آيد و برخی از مردم همراه با خانواده نذورات و قربانی‌های خود را به پیرامون این غار می‌برند و در آنجا بین نیازمندان تقسیم می‌کنند. نزدیک این غار مجسمه‌ای وجود دارد که اهالی منطقه به آن نام «عمره» یا «عمرو» داده‌اند. عوامل طبیعی مانند باد و باران تا حد زیادی موجب فرسایش این مجسمه است.
غار سوراخ گاو
در شمال غربی روستا و در کوه سوراخ گاو نیز غاری به همین نام قرار دارد. این غار دارای شکاف‌های متعددی است که عبور از آن سخت است و در انتهای آن چشمه‌ای کم آب جریان دارد. گفته می‌شود که در گذشته سوراخ گاو، پناهگاه مردمان محلی در برابر حمله‌ی عشایر لر بوده است و اهالی روستا اشیای قیمتی را در این مکان مخفی می‌کردند.
امام‌زاده خورهه
در شرق معبد خورهه بنای امام‌زاده خورهه قرار دارد و در اطراف آن سنگ‌ها و قبور فراوانی موجود است كه از جمله دو سنگ قبر برجسته مكعب مستطيل با تصوير سرو بلند و كتيبه‌هايی در طرفين آن، مربوط به سال ۱۰۳۱ و ۱۰۳۴ هجری قمری است. این امام‌زاده گنبدی مخروطی دارد و سقف آن تیرپوش است.
- توجه کنید که برای دیدن غارهای سوراخ گاو و شاه بلبل از اهالی روستا کمک و راهنمایی بگیرید تا با مشکلی مواجه نشوید.
اقامت در روستای خورهه
منبع عکس: اینستاگرام (khorheh_village@)
برای گشت‌وگذار در روستای خورهه عجله نکنید و نگرانی شب و اقامت را نداشته باشید؛ چراکه در این روستا دو اقامتگاه بوم‌گردی به نام‌های گنجینه خورهه و خورزن وجود دارد که شما بعد از خورهه گردی و بازدید از جاهای دیدنی آن می‌توانید شب را در این مکان سپری کنید.
چگونه به روستای خورهه برویم؟
منبع عکس: اینستاگرام (khorheh_village@)
اگر تصمیم گرفتید به روستای خورهه سفر کنید، پس کوله بار سفر را ببندید و راهی استان مرکزی شوید. اگر از تهران این سفر را شروع می‌کنید؛ باید از قم–سه راه سلفچگان (به‌سمت دلیجان) تا دوراهی دودهک را ادامه مسیر دهید و از دودهک به طول ۱۶ کیلومتر از یک جاده‌ی فرعی به‌سمت آب گرم محلات رفته تا به یک دوراهی که یک سمت به آب گرم محلات و سمت دیگر به روستای خورهه منتهی می‌شود، برسید. فاصله‌ی این دوراهی تا خورهه حدود پنج کیلومتر است.
جاهای دیدنی محلات
عکاس: محمد اسدی
مقاله مرتبط:
- در سفر به محلات از کجا دیدن کنیم؟
شهر گل ایران، به غیر از روستای خورهه جاهای دیدنی دیگری نیز دارد. در انتهای این مطلب با برخی از این مکان‌ها آشنا می‌شوید.
- آتشکده آتشکوه: یکی از مهمترین جاذبه‌های دیدنی محلات آتشکده آتشکوه است که در روستای به همین نام در هشت کیلومتری جنوب شرقی نیم ور بر سه راهی قدیمی نیم ور به رباط ترک و اصفهان قرار دارد. این آتشکده به دوران ساسانی می‌رسد.
- چشمه آب معدنی و آب گرم محلات: مجموعه آب گرم محلات در شمال شرقی این شهر در دامنه کوه خورزن قرار دارد. آب‌های این چشمه‌ها دارای ترکیبات سولفات کلسیک و ازته است و برای درمان بیماری‌های نقرس، کبدی، کلیوی، صفراوی و دستگاه گوارش مفید است. این مجموعه آب درمانی دارای امکانات بهداشتی، استخر و حمام‌های خصوصی مجهز به وان‌های شستشو، رستوران، کافی‌شاپ و اقامتگاه مناسب برای گردشگران داخلی و خارجی است.
- منطقه آب گرم محلات: منطقه آب گرم محلات تا مرکز شهر ۲۵ کیلومتر فاصله دارد و مسیر درسترسی آن از طریق جاده محلات به دودهک است که در ۱۵ کلیومتری این جاده به این مجموعه می‌رسید.
- سرچشمه محلات: سرچشمه‌ی محلات در بلندترین نقطه شهر و جایی خوش آب و هوا در دامنه رشته کوه هفتاد قله قرار دارد. وجود درختان چنار کهن، سرسبزی فضا، جریان آب سرچشمه را به یکی از مکان‌های گردشگری شهر تبدیل کرده است که هر مسافری که به محلات می‌رود، حتماً سری به آن می‌زند و در سایه درختان بلند آن به استراحت می‌پردازد. در سرچشمه امکاناتی از قبیل اقامتگاه، استراحتگاه، رستوران، کافی‌شاپ، سفره‌خانه سنتی ، شهربازی، مرکز فروش گل و گیاه، مرکز نمایشگاهی و سکوهایی جهت نصب چادر و کمپنیک ساخته شده است .
- بند و پل نیم ور: در فاصله هفت کیلومتری جنوب غربی محلات در روستای باقر آباد نیم ور می‌توانید سد و پلی از دوران ساسانی را مشاهده کنید.
- یخچال نیم ور: در نیم ور محلات یخچالی قدیمی وجود دارد قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. این یخچال گنبدی مخروطی دارد و از آثار ملی کشور به شمار می‌رود. برای دیدن این اثر باید شهر نیم ور و میدان سنگ بروید.
- سایر دیدنی های محلات: باغ گل، میدان چنار با چنار قدیمی، پل تاریخی روستای باقر آباد، میل میلونه، قلعه جمشیدی و غارهایی چون آزاد خان، یکه چاه و بابا جابر از دیگر جاهای دیدنی محلات هستند.
