مرودشت از شهرهای استان فارس است که در ۴۰ کیلومتری شمال شیراز وقع شده است و دومین شهر بزرگ استان فارس پس از شیراز محسوب می‌شود. پتانسیل بالای گردشگری از خصوصیات این شهر است. بناهایی تاریخی همچون تخت جمشید و نقش رستم عتباری خاص به آن بخشیده است.

نام مرودشت ریشه در دشت‌ها و مرغزارهای سرسبز دارد، ابن بلخی برای اولین بار در فارس‌نامه، «مرو» را به عنوان یکی از محلات شهر باستانی استخر نامگذاری می‌کند که با گذشت زمان به بوستان تخت جمشید تبدیل شده است.  در قدیم علفزارها را مرغزار می‌نامید و به نظر می‌رسد که مرودشت نیز در آن زمان، جایی پوشیده از مرتع و چمن بوده است. 

جغرافیا

مرودشت با مساحت ۴ هزار و ۶۴۹ کیلومترمربع، ۸/۳٪ کل مساحت استان فارس را دربرمی‌گیرد. همسایگان این شهر از شمال شهرستان‌های خرمبید و اقلید، از غرب شهرستان سپیدان، از جنوب شیراز و از شرق شهرستان‌های ارسنجان و بوانات است.

به طور تقریبی می‌توان گفت که مرودشت در مرکز استان فارس قرار گرفته است. این شهر در ارتفاع ۱۵۹۵ متری از سطح دریا واقع شده است. قسمت شمالی از سرچشمه رود کر تا محل سد درودزن کاملا کوهستانی و قسمت جنوبی و جنوب شرقی از سد درودزن تا دریاچه بختگان دشت‌های تخت را دربر می‌گیرد.

کوه حسین و کوه بید سندل، کوه قلعه و کوه قلعه شکسته از مهم‌ترین کوه‌های منطقه است. رودخانه سیوند و رودخانه کر هم از رودخانه‌‌های مهم مرودشت است.

اقلیم

این شهر در نواحی کوهستانی، آب و هوایی سردسیر و در دیگر نواحی آب و هوای کوهستانی دارد. میانگین بارش سالیانه در مرودشت ۳۶۵ میلی‌متر است. حداکثر دما نیز ۴۱ درجه سانتی‌گراد و حداقل آن ۹ درجه سانتی‌گراد است.

پوشش گیاهی

جنگل‌های بلوط، بنه، بادام کوهی، ارژن، زالزالک، انجیر کوهی، آلوچه وحشی و نیز گیاهان دارویی از جمله آویشن، جاشیر، ریواس، کما، گون، موسیر، بلهر، لپو، لاله واژگون، بومادران و گونه‌های دیگر از جمله کنگر، خارشتر، خار زرد، اسپند از پوشش گیاهی مرودشت محسوب می‌شود.

تاریخچه

این شهر پیشینه‌ای برابر با هزاره پنجم پیش از میلاد مسیح دارد. بنا به گفته پژوهشگران مسکونی بودن این منطقه از پیش از تاریخ تاکنون است. دشت وسیع مرودشت قدمتی برابر با طول تاریخ ایران داشته و بارها دچار دگرگونی و تحولات بسیاری شده است.

نطفه آغازین مرودشت به شروع ساخت کارخانه قند در سال ۱۳۱۲، برمی‌گردد، با تأسیس کارخانه قند مرودشت در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی شهر مرودشت ایجاد شده و کم‌کم بر جمعیت و آبادانی آن اضافه شد. تنها کارکنان کارخانه قند در منازل سازمانی و تعدادی از فروشندگان تجهیزات مورد نیاز کشاورزی تا سال ۱۳۲۹ ساکن بودند. در فاصله ۵٫۱ کیلومتری غرب کارخانه قند خیابانی ساخته شد که انتهایش به روستای امیرآباد می‌رفت. در سال ۱۳۳۲ توسط انجمن شهر، شهرداری خودگردان تأسیس شد. با افزایش خیابان‌های کوچک اطراف، شهرداری رسمی در سال ۱۳۵۲ ایجاد شد. هدف از ایجاد این شهرداری رسیدگی به وضعیت تخت جمشید تا پل خان جهت اجرای جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی بود. بخشدار زرقان به عنوان اولین شهردار رسمی مرودشت آغاز به کار کرد. به دنبال آن کشاورزان مهاجر و عشایر به طور سریع در مرودشت ساکن شدند و به این ترتیب مرودشت توسعه یافت و وسعت گرفت.

احداث سد درودزن در فاصله ۴۵ کیلومتری جنوب غرب و کارخانه پتروشیمی در فاصله ۵ کیلومتری جنوب غرب کارخانه (مرودشت) همچنین آثار میراث جهانی تخت جمشید، همه و همه باعث ایجاد رفاه و آسایش برای مردم شهر شد. سرانجام در سال ۱۳۵۷ و هم‌زمان با پیروزی انقلاب اسلامی مساحت چشمگیر و پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل ویژه منطقه، باعث تثبیت مرودشت به عنوان شهرستان مستقل در تقسیمات کشوری شد.

مردم‌شناسی

بنا به سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ جمعیت مرودشت برابر ۱۵۰۹۷۰ نفر بوده که از این تعداد ۷۶۵۲۴ نفر مرد و ۷۴۴۴۶ نفر زن بوده است

ساکنان این شهرستان  زبان فارسی صحبت می‌کنند، اما گویش‌های محلی، شیرازی، و ترکی قشقایی، لری در همه جای آن وجود دارد.

لباس عشایر  از لباس‌های محلی و سنتی مردم استان فارس است. لباس زنان عشایر از کلاهک، آرخالق، تنبان، پاپوش، روسری، پیراهن و دامن (قر) تشکیل می‌شود که معمولا در رنگ‌های بسیار شاد و متنوع و الهام گرفته از طبیعت تهیه می‌شود. لباس مردان عشایر نیز شامل کلاه، پیراهن، آرخالق، شال کمر، چقه و کپنک است.

صنایع دستی

قالی، گبه و گلیم، جاجیم، حصیربافی و گیوه دوزی از صنایع دستی این شهر زیبا است.

سوغات

كلوچه و مسقطی، ترشی کازرون، حلوای ارده و نان كنجدی، حلوای مسقطی لار، حاج بادام و نان كماج نی‌ريز و پرتقال داراب که سوغاتی‌های سایر شهرستان‌های استان فارس بوده که در این شهر به فروش می‌رسد و اما سوغات خود شهر مرودشت قند و انار فاروق شهر فاروق از توابع شهرستان مرودشت استان فارس است که محصول انار این شهر، بعنوان یکی از مراکز اصلی تولید انار در استان فارس و جنوب کشور شناخته می شود.

دیدنی‌های مرودشت

مجموعه تخت جمشید، تنگ بلاغی، کاخ تچر، سنگ نبشته‌های پهلوی، نقش رستم، نقش رجب، آرامگاه اردشیر دوم (هخامنشی) و اردشیر سوم (هخامنشی)، شهر قدیمی استخر، معدن‌های سنگ تخت جمشید، امامزاده ایوب نبی، کوه قلعه، غار اشکفت گاوی، برج زندان سلیمان، پل بند امیر، قلعه استخر و قصر قلات و باغ بدره از جاذبه‌های تاریخی مرودشت است.

همچنین مناطق تفریحی و تفرجگاه‌های زیبا بر جذابیت این شهر افزوده است که از آن میان می‌توان به تنگ بستانک، آبشار دشتک ابرج، سد درودزن، تیر باغ و تنگ خشک اشاره کرد.