بیش از یک قرن است که نروژ یک کشتی وایکینگ را طی یک حفاری کشف کرده است، اما متخصصان هنوز در تلاش هستند تا معماهای آن را حل کنند. در سال 2018 ، مسئولان کشتی دفن شده و تاریخی به نام ژلهشتاد (Gjellestad) به طول 65 فوت را پیدا کردند که این کشتی بزرگ توسط وایکینگ‌ها مورداستفاده قرار گرفته بوده است. این کشتی تقریباً 1200 سال قدمت دارد و برای باستان شناسان یافته‌ای نادر بوده است.
این کشتی در جایی واقع شده است که قبلاً قبرستان بوده است اما مهم‌تر از آن، در نزدیکی یک خندق زهکشی در محیطی مرطوب قرار دارد که این نکته چوب‌های کشتی را در معرض خطر قرار داده و باعث به وجود آمدن قارچ شده است. درنتیجه، مسئولان برای نجات کشتی از آن محیط مرطوب تا حد امکان در تلاش‌اند لااقل یک قسمت را به‌سرعت حفاری کنند.
بیش از 100 سال پیش بود که نروژ آخرین بار چنین کشتی مهمی را کشف و بازیابی کرد. در حقیقت، سه کشتی با موفقیت نسبتاً سریع بازیابی شدند – یک کشتی در سال 1868 ، دیگری درسال 1880 و سومین کشتی در سال 1904. البته امروزه کارشناسان برای کمک به کشف این کشتی، فناوری باستان‌شناسی پیشرفته را در اختیار دارند و دولت نروژ به پرداخت 1.5 میلیون دلار متعهد شده است تا کار به‌درستی، با اطمینان و کامل انجام شود.
تصویر رادار جغرافیایی از کشتی وایکینگ
تیمی از موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نروژ (NIHR) دو سال پیش از رادار جغرافیایی برای یافتن کشتی استفاده کرده بودند، اما سال گذشته کشف کردند که خندقی که در نزدیکی آن قرار دارد، باعث خراب شدن چوب شده است. همچنین میزان رطوبت و در معرض هوا بودن منجر به ایجاد قارچ شده است.
یک کشتی قایقرانی وایکینگ یا قایق بادبانی بازسازی شده در خلیج پگول در کنت انگلیس
درواقع، اگر این پروژه خیلی به تأخیر بیفتد، قبل از اینکه تیم بتواند کشتی را به سطح زمین برساند ممکن است تکه‌های مختلفش از هم بپاشد. سال گذشته یک تحقیق اولیه انجام شد تا سطح آسیب‌پذیری کشتی مشخص شود و از این بررسی مشخص شد که درواقع قسمت بالایی بدنه واقعاً در حال پوسیدگی است.
کشتی گوکستاد (Gokstad) در اسلو هم یکی از کشتی‌های کشف شده است. این کشتی 24 متر طول و 5 متر عرض دارد و برای 32 نفراتاق و همین‌طور پارو دارد.
اما متخصصان نمی‌توانند در مورد بازیابی بقایای کشتی نظر قطعی بدهند. آن‌ها فقط می‌دانند که هرچقدر کشتی بیشتر در معرض هوا قرار داشته باشد و هرچه قارچ بیشتری داخل چوب ایجاد شود، آسیب‌پذیری کشتی بیشتر می‌شود. کارشناسان امیدوارند که این حفاری در مورد عادت وایکینگ‌ها در دفن کردن کشتی، مطالب زیادی را به آن‌ها بیاموزد. این عمل یک اقدام عمدی بوده و عملی است که هنوز علت آن حتی توسط دانشمندان، مورخان و باستان شناسان در نروژ کاملاً درک نشده است. اینکه چرا وایکینگ‌ها کشتی‌هایی را از عمد غرق می‌کردند و اینکه چگونه این کار را انجام می‌دادند هنوز معما باقی مانده است.
کشتی گوکستاد، موزه کولترهیستوریک (Kulturhistorisk) ، موزه کشتی وایکینگ، اسلو، نروژ
جان بیل، که سرپرست مجموعه کشتی وایکینگ‌ها در موزه تاریخی فرهنگی است، می‌گوید: «... تجهیزات امروز فرصت فوق‌العاده‌ای به ما می‌دهد تا بدانیم که چرا این کشتی‌ها دفن شدند.» یک نظریه این است که کشتی‌ها به همراه یک فرد یا بیش از یک نفر در یک مراسم نمادین دفن شده‌اند که اهمیت آن‌ها را از منظر دریایی نشان می‌دهد.
به‌عنوان‌مثال، شاید یک دریاسالار مهم با همان کشتی که فرمانده آن بوده دفن شده باشد، مانند پادشاهان مصر، که با اشیاء و حتی حیواناتشان در مقبره‌ها به خاک سپرده می‌شدند. تیم موسسه تحقیقات مایل به انجام کار حفاری هستند و با فرض اینکه دولت این سرمایه‌گذاری را بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری تاریخ خود برای یک پروژه باستان‌شناسی مانند این اثر تصویب کند، کار حفاری را هرچه زودتر ماه آینده انجام خواهند داد.
با کمک رادار جدید جغرافیایی، تیم موسسه تحقیقات امیدوار است که این پروژه آن‌ها را به سایت‌های دیگر دفن کشتی‌ها در سراسر کشور سوق دهد، که به نوبه خود منجر به ایجاد فرصت‌های بیشتر برای یادگیری و درک تاریخ وایکینگ‌ها می‌شود. اما در حال حاضر، اولویت این است که همه برای به دست آوردن این گنج خاص وایکینگ از زمین و حفظ کارآمد آن ، موافق باشند و تلاش کنند.
