مانند همه شهرهای ایران، بافت قدیمی شهر سنندج نیز از آثار و معماری‌های تاریخی فاخر و کم‌نظیری برخوردار است که در این گزارش قصد داریم شما را با گوشه‌ای از زیبایی‌های این شهر تاریخی آشنا کنیم.
به قصد دیدن و تهیه گزارشی از یک اثر تاریخی راهی خیابان امام خمینی که بافت قدیمی شهر در آن واقع شده می‌شوم، از جلوی عمارت آصف که می‌گذرم در کمی آنطرف‌تر بنای تاریخی مذهبی مسجد جامع سنندج به رنگ آبی زیبایی در محوطه خودنمایی می‌کند.
به مسجد جامع که می‌رسم اولین چیزی که مقابل چشمانم خودنمایی می‌کند کاشی‌کاری‌های آبی رنگ و زیبایی است که حکایت از ذوق و سلیقه معماران و کاشی‌کاران آن زمان دارد.
این مسجد زیبا بر روی سکویی ساخته شده و برای ورود به آن باید چند پله را طی کرد، همزمان با ورود به این مکان تاریخی اولین چیزی که برای انسان تداعی می شود معماری مساجد و بناهای شهر اصفهان است و کاشی‌کاری‌ها و مناره‌های آن نیز به سبک معماری اصفهانی ساخته شده است.
در دورانی که کرونا تمام جهان را درنوردیده، در ایران علاوه بر تعطیلی مشاغل و کسب‌وکارها در خانه خدا نیز به روی عاشقان اهل بیت بسته شد، اگر قبل از کرونا به سنندج سری زده باشید خواهید دید که دم دمای اذان چه اشتیاقی در مسجد برپا است که حال و هوای معنوی حاکم بر آن روح آدمی را به وجد می‌آورد.
این روزها مساجد خالی از عاشقان اهل بیت است، اگر به شش ماه قبل سفری داشته باشیم، دم دمای اذان مردان با پوشش محلی "کُردی" گروه گروه به مسجد می‌آمدند و در دو ایوان جنوبی و شرقی مسجد به گپ و گفت و نقل روایات و حکایات دینی می‌پرداختند.
وارد حیاط که می‌شوی حوض زیبای آبی رنگ وسط حیاط است که دورتا دور آن را نمازگزاران به قصد گرفتن وضو احاطه کرده‌اند و فواره‌های آن آهنگ دلنوازی را در هوا طنین انداز کرده‌اند و آدمی با دیدن این تصویر هنری زنده شور و شوق دیگری می‌یابد.
با ورود به شبستان مسجد، 24 ستون ایستاده در مسجد با طرحی شبیه به طناب مارپیچ است که خودنمایی می کند؛ با ورود به آن گویی به دنیایی هنری قدم گذاشته‌ای که هرگوشه از آن را که می‌نگری با هزار طرح و رنگ و هنر مواجه می‌شوی که چشم آدمی از آن همه ظرافت و زیبایی خیره می‌ماند.
در توصیف زیبایی‌های مسجد هرچقدر که بگوییم به راستی که کم گفته‌ایم، از گنبد هلالی که با نظم خاصی سراسر سقف را آذین بسته‌اند، از ازاره‌های مرمرین گرفته تا کاشی‌های معرق هفت رنگ تا ستون‌های سنگی مارپیچ در مسجد همگی دست به دست هم داده‌اند تا مسجد جامع سنندج را به یک گالری هنری پر از شاهکارهای هنری تبدیل کنند؛ علاوه بر سازه دست معماران و استادان آن روزگار فرش‌های داخل شبستان نیز همگی دست بافت و ساخته دست هنرمندان این مرز و بوم است.
اگر سفری به سنندج داشته باشید و سری به مسجد جامع سنندج بزنید پی خواهید برد که اینکه گفته می‌شود مسجد جامع خود کتیبه‌ای است که دو سوم جزئی از قرآن را در خود جای داده اغراق نیست.
مسجد جامع شهر سنندج در زمان‌هایی بس دور به دارالعلم نیز مشهور بوده و بسیاری از بزرگان و مشاهیر و علمای کرد در این مکان تحصیل علم کرده‌اند.
مسجد جامع سنندج، در زمان والی وقت کردستان "امان‌الله خان اردلان" که همواره تحت حمایت فتحعلی شاه قاجار بوده در فاصله سال‌های 1226 تا 1232ساخته شده است.
