زنجان یکی از استان‌های ایران است که دارای جاذبه‌های گردشگری زیبا و متنوعی مانند بازار زنجان، موزه رخت‌شوی خانه و ... است. 

زنجان، یکی دیگر از شهرهای زیبای کشور است که به دلیل وجود جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی متنوع، زیبا و منحصر‌به‌فرد، همچون موزه‌ی رخت‌شوی خانه، بازار سنتی زنجان، مسجد جامع زنجان، دودکش جن، خانه‌ی ذوالفقاری، معبد داش‌کسن، مجموعه‌ی تاریخی ائل داغی و ... است که به یکی از مقاصد اصلی گردشگری در ایران تبدیل شده و بازدیدکنندگان و مسافران بسیاری را از سراسر ایران و جهان، میزبان است.

۱. بازار سنتی زنجان

موقعیت بازار سنتی زنجان روی نقشه

به یقین می‌توان بازار سنتی زنجان را یکی از مهم‌ترین و زیباترین مراکز تجاری در این استان معرفی کرد که در بسیاری از عمارات آن، می‌توان معماری دوران حکومت قاجاریان را مشاهده کرد. این مجموعه‌ی ارزشمند تاریخی از دو بخش شرقی و غربی و به عنوان بازار بالا و پایین تشکیل شده و لقب طویل‌ترین بازار سرپوشیده‌ی ایران را به خود اختصاص داده است.

۲. عمارت رخت‌ شوی خانه

موقعیت عمارت رخت شوی خانه روی نقشه

از دیگر جاذبه‌های گردشگری شهر زنجان بنای رخت‌شوی‌ خانه‌ی این شهر است که در گذشته در فضایی سرپوشیده و به دلیل برودت هوا، برای تسهیل در کار بانوان احداث شده و امروزه به عنوان موزه‌ی مردم‌شناسی تغییر کاربری داده است. از ویژگی‌های این بنا می‌توان به کم‌نظیر بودن آن در جهان اشاره کرد که توسط دو برادر به نام‌های مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل بنا و به سبک معماری اواخر دوره‌ی حکومت قاجاریان و اوایل حکومت پهلوی اول ساخته شده است.

۳. دودکش جن

در ۱۲۰ کیلومتری شهر زنجان، پدیده‌ای طبیعی و تاریخی قرار دارد که از آن به دودکش جن یا هودو (در اصطلاح زمین‌شناسی هودو (Hoodoo) یاد می‌شود. این پدیده‌ی طبیعی زیبا و حیرت‌انگیز، در طول زمان و بر اثر فرسایش سنگ‌های غول‌پیکر و عظیم به شکل قارچ تبدیل شده و به صورت یک سنگ کوچک ریز و چند سنگ بزرگ که روی آن قرار دارد، مشاهده می‌شود. این پدیده در کشورهای دیگری از جمله ترکیه، صربستان، تایوان، فرانسه و کانادا نیز وجود دارد.

۴. خانه ذوالفقاری

عمارت ذوالفقاری زنجان، ساختمانی متعلق به دوران حکومت قاجاریان است که حدود یک قرن از احداث آن می‌گذرد و در محله‌ی قدیمی و کهن دالان آلتی شهر زنجان قرار دارد. این بنای تاریخی، امروزه به موزه‌ی باستان‌‌شناسی زنجان تغییر کاربری داده و به یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر تبدیل شده است.

۵. معبد داش کسن (معبد اژدهای سنگی)

موقعیت معب داش کسن روی نقشه

عمارتی صخره‌ای در ۱۵ کیلومرتی زنجان، به نام معبد داش کسن یا معبد اژدهای سنگی قرار دارد که از پیشینه‌ای به قدمت دوران حکومت ایلخانیان برخوردار است. البته برخی از باستان‌شناسان معتقدند که قدمت این معبد به قبل از اسلام بازمی‌گردد. دو نقش برجسته به صورت اژدها و چند محراب اسلامی که در دو جهت و به صورت قرینه ساخته شده است، در این بنای تاریخی مشاهده می‌‌شود و آن را به یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری زنجان تبدیل ساخته است.

۶. مسجد حسینیه اعظم زنجان

بنایی که به عنوان دومین قربانگاه مسلمانان شهرت یافته است، در شهر زنجان قرار دارد و به نام مسجد حسینیه‌ی اعظم این شهر نام گرفته است که می‌توان آن را از بزرگ‌ترین مراکز سوگواری امام حسین (ع) نامید. این مسجد یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری مذهبی در زنجان محسوب شده که مسافران زیادی در آن حضور می‌یابند.

۷. مجموعه‌ تفریحی ائل داغی

یکی از دوست‌داشتنی‌ترین مراکز تفریحی و گردشگری در شمال شهر زنجان، مجموعه‌ ائل داغی این شهر است که به گاوازنگ نیز شهرت دارد. این مکان در دامنه‌ی کوه گاوازنگ و در فاصله‌ی نسبتا کمی از مرکز شهر قرار دارد و از امکانات رفاهی مورد نیاز نیز برخوردار است.

۸. قلعه بهستان (کهن دژ)

موقعیت قلعه بهستان روی نقشه

قلعه‌ای کهن به قدمت مادها و از نظر برخی باستان‌شناسان به قدمت حکومت هخامنشیان، در شهرستان ماه‌نشان از توابع استان زنجان و در کنار رود قزل اوزن قرار گرفته که در بین مردم به کهن‌دژ نیز شهرت یافته است. عمارتی که به نظر می‌رسد تا قرن ۵ هجری مورد استفاده قرار می‌گرفت و به دلیل کاربری دفاعی، نگهداری آذوقه‌ی مردم و احتمالا سکونت مردم، در دل کوهی از جنس خاک سفت و سخت احداث شده و یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری زنجان است.

۹. گنبد سلطانیه

موقعیت گنبد سلطانیه روی نقشه

عمارتی احداث شده در اوایل قرن هشتم هجری قمری که معماری صورت گرفته در آن یکی از شاهکارهای معماری ایران در دوره‌‌ی ایلخانیان است، در شهر سلطانیه‌ی زنجان قرار دارد. گنبدی بزرگ، ساخته شده از آجر و روکشی زیبا که با کاشی‌هایی به رنگ فیروزه‌ای و لاجوردی و به سبک معرق‌کاری مزین شده است و امروزه به یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری تاریخی در شهر زنجان تبدیل شده است. این اثر کهن، برخوردار از دو پوشش زیبا است که از فاصله‌ای دور به رنگ نیلگون مشاهده می‌شود و نمایی شگفت‌انگیز را بوجود آورده است.

۱۰. غار کتله خور

در فاصله‌ی ۵۵ کیلومتری از جنوب شهر زنجان و در نزدیکی شهر گرماب از توابع این استان، پدیده‌ای طبیعی و زیبا وجود دارد که به غار کتله خور، شهرت یافته است. کتله به معنای کوه‌های کم‌ارتفاع است که این غار نیز به دلیل حضور در یکی از این کوه‌های کم‌ارتفاع و طلوع خورشید از پشت آن به نام کتله خور شناخته می‌شود. این غار که بدون آب و خشک است، از قدمتی حدود قدمت غار علیصدر همدان برخوردار بوده و از سه طبقه با تونل‌های فرعی، استلاکتیت‌ها و استلاکمیت‌ها و ستون‌های بسیار و قندیل‌های مخروطی آویزان  تشکیل شده است.

۱۱. موزه مردان نمکی

از پربازدیدترین مکان‌های گردشگری در زنجان، موزه‌ی مردان نمکی این شهر است که به شش مومیایی کشف شده در معدن نمک چهرآباد از توابع این استان زیبا گفته می‌شود. این اکتشاف حیرت‌انگیز، در عمارت ذوالفقاری شهر زنجان نگهداری می‌شوند و به یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری زنجان تبدیل شده است.

۱۲. آبشار شارشار

در شمال شرقی شهر زنجان در میان سنگ‌های صخره‌ای، پدیده‌ای زیبا به نام آبشار شارشار قرار دارد که می‌توان از آن به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی این شهر یاد کرد. آبشار شارشار با قرارگیری در فاصله‌ی ۵ کیلومتری دریاچه‌ی سد تهم، موقعیت ایده‌آلی برای کوهنوردی و علاقه‌مندان به این رشته ایجاد کرده است که بویژه در فصول بهار و تابستان، بسیار دیدنی است.

۱۳. پل میر بهاالدین

موقعیت پل میر بها الدین روی نقشه

پل میر بهاالدین که از آن به نام‌های دیگری مانند پا اژدهاتو و پل کهنه نیز یاد می‌شود، اثری باقی‌مانده از دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار و ساخته شده در اوایل قرن ۱۴ هجری قمری است که در نمای درونی بزرگ‌ترین طاق آن، تاریخ احداث و نام مطهر حضرت علی (ع)، آن هم به صورت قرینه و با خط زیبای معقلی، حک شده است. این پل در مسیر جاده‌ی زنجان به کردستان و روی رودخانه‌ی زیبای زنجان‌رود، توسط حاج میرزا بها الدین زنجانی از تجار وقت و با مصالحی همچون آجر بنا شده است. این پل، یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری زنجان محسوب می‌شود.

۱۴. کاروانسرای دخان

عمارت دخان، کاروانسرایی دو ایوانه، قدیمی، با رواق‌هایی ساخته شده در چهار سمت که از بخش‌هایی مانند دروازه‌های شمالی، غربی و جنوبی، راهروی شمالی، مجموعه‌ی صحن، پوشش بنا، بالکن راهروی شمالی و آبروها و راسته‌ی بازار غربی و ... تشکیل شده و یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری تاریخی زنجان محسوب می‌شود. این اثر کهن باقیمانده از دوران حکومت قاجاریان است که به نظر می‌رسد به همت حاج علی قلی بنا احداث شده است.

۱۵. مسجد و مدرسه جامع زنجان

می‌توان از دیگر بناهای تاریخی و کهن ایران که متعلق به دوران حکومت قاجاریان است، به مسجد و مدرسه‌ی جامع زنجان اشاره کرد که توسط عبدالله میرزا دارا از مریدان آیت‌الله سید محمد مجتهد سردانی و از فرزندان فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شده است. این اثر تاریخی، بنایی بسیار ارزشمند است و طبق طرح مسجد‌های چهارایوانی که به صورت قرینه است، احداث شده است. تزئینات صورت گرفته در این مسجد بویژه تزئینات گنبد دیدنی است.

از دیگر جاذبه‌های دیدنی این شهر می‌توان به مسجد چهل‌ستون، مسجد خانم، مسجد عباسقلی، مسجد اسحاق‌میرزا، بلوار شیخ اشراق، موزه‌ی حیات وحش طبیعی، پارک ارم، موزه‌ی آثار شهدا، موزه‌ی نسخ خطی، حمام حاج‌داداش، گرمابه‌ی حاج ابراهیم، کاروانسرای سنگی، بنای توفیقی، پل حاج سید محمد، قلعه‌ی زیرزمینی دژمنده، پل سردار، پل حاج سید محمد و ... اشاره کرد.