چشم انداز آينده در قرآن
رحيم كارگر
ديدگاه قرآن درباره سرانجام بشر، ديدگاهى خوشبينانه بوده وپايان دنيا، پايانى روشن وسعادت آميز دانسته شده است. سرانجام سعادتمند جهان، همان تحقّق كامل غرض آفرينش انسان ها است كه چيزى جز عبادت خداوند نخواهد بود. قرآن درباره سرنوشت جامعه ها به روشنى سخن گفته است. از نظر قرآن مشيّت الهى براين تعلق گرفته كه درآينده، فقط صالحان وارثان زمين خواهند بود وحكومت جهان واداره امور آن را به دست خواهند گرفت وحق وحقيقت در موضع خود استوار بوده وباطل برچيده خواهد شد. همه جهانيان زير لواى حكومت صالحان قرار گرفته وحكومت واحدى بر جهان مستولى خواهد شد. آينده در قرآن كريم مبتنى بر وعده تحقق يك جامعه كامل ومطلوب، تشكيل حكومت واحد جهانى اسلام، بسط دين اسلام، غلبه آن بر همه اديان، زمامدارى صلحا وارباب لياقت وپيروزى حزب الله است. در اين زمينه، آيات بسيارى در قرآن كريم وارد شده است. در كتاب (المحجه فى ما نزل فى القائم الحجه) تأليف محدث ومفسر خبير سيد هاشم بحرانى است، ۱۲۰ آيه به استناد احاديث وارده، بر جامعه آرمانى مهدوى (ع) تطبيق شده است.
در نويدهاى قرآن كريم، چند ركن اساسى براى جامعه موعود بيان شده است:
۱. حكومت بزرگ وكامل جهانى براساس خداپرستى، به رهبرى موعود قرآنى، شكل گرفته واداره آن به دست مردم صالح وبا ايمان خواهد بود.
۲. برنامه جامع وفراگير دينى وحاكميت مطلق الهى در سرتاسر جهان، بدون كم وكاست، محقق وهمه احكام اسلام اجرا خواهد شد.
۳. نا امنى، تشويش، سختى ها وهراس مردم از بين رفته وآرامش وامنيت كامل در سراسر گيتى برقرار خواهد گرديد.
۴. همگان خداى يكتا را پرستش خواهند كرد وهرگونه شرك وبت پرستى ريشه كن خواهد شد.(۱)
در اين رابطه تنها به بيان چند آيه بسنده مى شود.قرآن مجيد مى فرمايد: (ولقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر ان الارض يرثها عبادى الصالحون). (سوره انبياء آيه ۱۰۵) پس اسلام ادامه اديان پيشين آسمانى است كه جملگى به بشريت، آينده سعادت مندانه را نويد مى دهند تا فرمانروايى زمين وجهان از آن طلايه داران با ايمان ونيكوكار گردد وزمانى كه اين فرمانراوايى به دست افراد با ايمان ونيكوكار بيفتد، فرصتى براى سعادت وشادكامى بشر، دست خواهد داد.
در آيه ديگر مى فرمايد: (هو الذى ارسل رسوله بالهدى ودين الحق ليظهره على الدين كله ولو كره المشركون) (سوره توبه آيه ۳۳). اين آيه سه بار در قرآن كريم تكرار شده است تا وعده پروردگار را در مورد گسترش دين اسلام در پهنه ى گيتى وپيدايش حقيقى وبكار بردن آنرا در پى ناكامى همه مكاتب واديان ديگر به ثبوت برساند. قرآن در جاى ديگر مى فرمايد: (ونريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض ونجعلهم ائمة ونجعلهم الوارثين) (سوره قصص آيه ۵)
پروردگار، گروه هاى ستمديده ومستضعف ورنجديده ى زمين كه بهترين نمونه هاى آنان ائمه برحق واهل بيت محمد ( ص) هستند، منت خواهد گذاشت تا عملا رهبرى جهان را به عهده گيرند ودر پناه حكومت عدل وايمان وارثانزمين شوند. اينها همه به راستى نشانه هاى روشنى است كه تاكيد بر اين دارند كه حق سرانجام پيروز شده وپيروان حق زمام جهان را بدست گرفته وآن را بساحل امن وامان رهنمون خواهند شد.
قران همچنين مى فرمايد: (وعد الله الذين آمنو منكم وعملوا الصالحات ليستخلفنهم فى الارض... يعبدوننى لايشركون بى شيئا) (نور، آيه ۵۵)
خداوند بر اساس اين آيه به مؤمنان صالح وعده داده كه آنها را خليفه روى زمين خواهد كرد وحكومت تمام جهان را در اختيار آنها خواهد نهاد.، دين اسلام را به طور ريشه دار واساسى بر روى زمين پياده خواهد كرد. همه اسباب خوف وناامنى براى مؤمنان وصالحان از بين خواهد رفت، امنيت وآسايش كامل براى آنها محقق خواهد شد واز همه مهم تر در سراسر زمين تنها خداوند مورد پرستش واقع مى شود وهرگونه شركى به كلى از صفحه روزگار محو خواهد شد.
شهيد مطهرى درباره جمله آخر اين آيه (مرا عبادت كنند وچيزى را شريك من قرار ندهند) مى فرمايد: (جمله آخر اين آيه كه ناظر به اين است كه آنگاه كه حكومت حق وخلافت الهى برقرار مى شود، اهل ايمان از قيد اطاعت هر جبارى آزاد مى شوند.... از اين آيه معلوم مى شود كه از نظر قرآن هر اطاعت امرى، عبادت است. اگر براى خدا باشد طاعت خداست واگر براى غير خدا باشد شرك به خداست. اين جمله عجيب است كه فرمانبرداريهاى اجبارى كه از نظر اخلاقى به هيچ وجه عبادت شمرده نمى شود از نظر اجتماعى عبادت شمرده مى شود).(۲)
خلاصه آنكه در زمينه آينده جهان و ظهور وقيام منجى موعود وجامعه آرمانى مهدوى، مى توان توصيفات واشارات زير را از قرآن به دست آورد:
۱. غلبه نهايى حقّ بر باطل وشكست جبهه كفر وفساد ونفاق. ر.ك: اسراء (۱۷)، آيه ۸۱.
۲. جانشينى وخلافت مستضعفان بر روى زمين وحاكميت صالحان ونيكان: قصص (۲۸)، آيه ۵، انبياء (۲۱)، آيه ۱۰۵.
۳.گسترش وفراگيرى دين حقّ در برهه اى خاص از زمان: توبه (۹)، آيه ۲۳.
۴. از آن روز موعود، تحت عناوين ايام اللّه: ر.ك: جاثيه (۴۵)، آيه ۱۴، ابراهيم (۱۴)، آيه ۵. وقت معلوم. ر.ك: حجر (۱۵)، آيات ۳۶-۳۸. (روز نصرت وپيروزى) عنكبوت (۲۹)، آيه ۱۰. (وطلوع فجر وسلامتى) قدر (۹۷)، آيه ۵۰. و... ياد شده است؛
۵. خداوند، (با مهدى موعود)، نور خود را كامل مى كند.صف (۶۱)، آيه ۸.
۶. در آن عصر، زمين بعد از مرگش، زنده مى شود.حديد (۵۷)، آيه ۱۷.
۷. او منصور از جانب خدا وانتقام گيرنده از دشمنان است.شورى (۴۲)، آيه ۴۱.
۸. زمين، به نور پروردگار، روشن خواهد شد.زمر (۳۹)، آيه ۶۹.
.۹. در روز پيروزى، ايمان آوردن كافران، سودى به حالشان نخواهد داشت.سجده (۳۲)، آيه ۲۹.
۱۰. هر چه در روى زمين است، تسليم ومطاع او خواهند شد .آل عمران (۳)، آيه ۸.
۱۱. حضرت مهدى (عج) (يَهْدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ) است. نور (۲۴)، آيه ۳۵.
اين نوع تبيين روشن وكامل از آينده، مى تواند تاثير بسزايى در شكل گيرى يك آينده پژوهى كامل ومتعالى داشته باشد وانقلاب وتحول بزرگى در جوامع جهانى به وجود آورد.
پى نوشت ها:
ــــــــــــــــــــــ
(۱) ظهور حضرت مهدى (ع) از ديدگاه اسلام، مذاهب وملل جهان، هاشمى شهيدى، ص ۱۹۷.
(۲) مرتضى مطهرى، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، ۱۳۷۴، ج ۲، ص ۱۲۶.
