برترین‌ها: ارسطو فیلسوف یونانی ۲۰۰۰ سال پیش، شادمانی را هدف غایی زندگی بشر دانسته بود و این جمله هنوز هم کارایی دارد. شادمانی واژه گسترده‌ای است که انواع احساسات مثبت از جمله خوشحالی، رضایت و هرگونه خشنودی را در برمی‌گیرد. تحقیقات نشان داده که شاد بودن نه تنها باعث می‌شود احساس بهتری داشته باشید پتانسیل سلامت بودن هم برایتان به ارمغان می‌آورد.

سبک زندگی سالم

شاد بودن، عادت‌هایی را در سبک زندگی روزمره ما وارد می‌کند که در نهایت برای سلامت ما مهم است. برای مثال افراد شاد معمولا توجه بیشتری به مصرف میوه، سبزیجات و غلات کامل دارند.

تحقیق بر روی بیش از ۷۰۰۰ بزرگسال ثابت کرده که افراد با احساسات مثبت بیشتر، تا ۴۷ درصد بیشتر از دیگران میوه و سبزیجات تازه مصرف می‌کنند. رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات قطع به یقین منجر به طیف گسترده‌ای از فواید سلامتی می‌شود؛ از جمله ریسک ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

در همین تحقیق، محققان دریافتند که افراد شاد تا ۳۳ درصد فعالیت جسمی بیشتری دارند. آن‌ها چیزی حدود ۱۰ ساعت یا بیشتر در هفته ورزش می‌کنند. فعالیت جسمانی منظم به استحکام استخوان‌ها، افزایش سطح انرژی، کاهش چربی و فشار خون کمک می‌کند.

علاوه بر اینها، شاد بودن می‌تواند به بهبود عادات خواب کمک کند که خودش باعث افزایش تمرکز، راندمان بالا در کار‌های روزانه و به نوعی مفیدتر بودن می‌شود. همچنین کسانی که عادات خواب بهتری دارند کمتر دچار اضافه وزن می‌شوند.

تحقیق دیگری که در مورد تاثیر شادی در بزرگسال انجام شد نشان داد که مشکلات خواب از جمله دشواری در به خواب رفتن یا داشتن خواب ناپیوسته، در افرادی که احساس شادمانی کمتری دارند تا ۴۷ درصد بیشتر اتفاق می‌افتد، که این خود نشانگر ارتباط قوی بین احساسات مثبت و خواب است.

تقویت سیستم ایمنی

بدیهی است که داشتن سیستم ایمنی سالم برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها ضروری است. تحقیقات نشان می‌دهد شاد بودن می‌تواند سیستم ایمنی شما را قوی‌تر نگه دارد. این امر می‌تواند خطر ابتلا به انواع سرماخوردگی و عفونت ریه را کاهش دهد.

طی آزمایشی بالغ بر ۳۰۰ فرد سالم در معرض مخاط آلوده به ویروس قرار گرفتند و مشاهده شد که افراد با سطح نشاط کمتر، تقریبا سه برابر ریسک بیشتری در دریافت ویروس و ابتلا به سرماخوردگی دارند.

در آزمایش دیگری، محققان به ۸۱ دانشجو واکسن هپاتیت B تزریق کردند، ویروسی که کبد را مورد حمله قرار می‌دهد. بدن دانشجویان شادتر حدود دو برابر بیشتر از سایرین آنتی‌بادی تولید کرد که این امر مستقیما نشان‌دهنده سیستم ایمنی قوی‌تر است.

چگونگی تاثیر شادی بر سیستم ایمنی هنوز به‌طور دقیق مشخص نشده است. ممکن است بخاطر اثر نشاط بر HPA (ارتباط فعالیت محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنال) باشد که به بهبود عملکرد سیستم ایمنی، هورمون‌ها، سیستم گوارش و سطح اضطراب کمک می‌کند. دیگر اینکه افراد شاد تمایل بیشتری به انجام عادات تقویت‌کننده سلامت از جمله پیروی از رژیم غذایی سالم و فعالیت جسمانی منظم دارند که این خود نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی ایفا می‌کند.

مقابله با استرس

شاد بودن می‌تواند سطح استرس را کاهش دهد. به طور معمول، استرس بیش از حد باعث افزایش سطح کورتیزول می‌شود؛ هورمونی که منجر به بسیاری از مشکلات مانند بد خوابی، افزایش وزن، دیابت نوع ۲ و فشارخون بالا می‌شود. مطالعات بسیاری بیان کرده که میزان کورتیزول، وقتی فرد شاد است پایین می‌آید. در حقیقت یک تحقیق روی بیش از ۲۰۰ بزرگسال نشان داد که وقتی شرکت‌کنندگان در معرض شرایط اضطرابی آزمایشگاهی قرار گرفتند، میزان کورتیزول در شرکت کنندگان شاد ۳۲ درصد کمتر از افراد ناشاد بود. نتیجه اینکه بدن افراد شاد کورتیزول کمتری تولید می‌کند.

حفاظت از قلب

شادمانی می‌تواند با کاهش فشار خون و دیگر فاکتور‌های بیماری‌های قلبی، از قلب شما حفاظت کند. تحقیقی روی بیش از ۶۵۰۰ فرد بالای ۶۵ سال نشان داد که احساس مثبت داشتن تا ۹ درصد ریسک فشار خون بالا را کاهش می‌دهد. شادمانی همچنین می‌تواند ریسک بیماری‌های قلبی، بزرگترین عامل مرگ در دنیا را پایین بیاورد. تحقیقات زیادی نشان داده شاد بودن بین ۱۳ تا ۲۶ درصد ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را کم می‌کند.

حتی مشخص شده افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی می‌توانند با شاد بودن به سلامت خود کمک کنند. بالغ بر ۳۰ تحقیق سیستماتیک نشان داده احساسات مثبت و شاد بودن در بیماران قلبی ۱۱ درصد خطر مرگ را کاهش می‌دهد.

باید خاطر نشان کرد که دلیل تاثیر شادی بر سلامت قلب ممکن است بخاطر عادات رفتاری ناشی از زندگی شاد باشد؛ عواملی از جمله فعالیت‌های جسمانی، سیگار نکشیدن و رژیم غذایی سالم.

افزایش امید به زندگی

شاد بودن به شما کمک می‌کند زندگی طولانی‌تری داشته باشید. یک تحقیق طولانی مدت در سال ۲۰۱۵ انجام شد که تاثیر شادمانی بر ۳۲ هزار نفر را بررسی کرد. در این تحقیق ۳۰ ساله مشخص شد که احتمال مرگ در افراد ناشاد ۱۴ درصد بیشتر از افراد شاد است.

بالغ بر ۷۰ مطالعه مختلف صورت گرفته که ارتباط بین شادمانی و طول عمر در افراد سالم و همچنین افراد با مشکلات جسمانی همچون مشکلات قلبی و کلیوی را بررسی کرده است. مشخص شد احساس شادمانی بیشتر، ریسک مرگ را در افراد سالم تا ۱۸ درصد و در افراد مبتلا به بیماری تا ۲ درصد کاهش می‌دهد.

هنوز به درستی مشخص نشده است که چطور شادمانی به افزایش امید به زندگی می‌انجامد. شاید تا حدی بخاطر افزایش عادات رفتاری مثبت همچون سیگار نکشیدن، انگیزه برای انجام فعالیت‌های ورزشی، پیروی از اصول بهداشتی و پزشکی، عادات درست خواب و... باشد.

کمک به کاهش درد

بیماری آرتریت که باعث ورم و تحلیل مفاصل می‌شود درد زیادی را به بیمار تحمیل می‌کند. مطالعات زیادی نشان داده احساس شادمانی می‌تواند درد و گرفتگی مفاصل را در بیماران مبتلا به آرتریت کم کند. همچنین شاد بودن می‌تواند عملکرد و حرکات جسمانی را در این بیماران بهبود ببخشد. تحقیقی که روی بیش از هزار بیمار مبتلا به آرتریت و زانوی دردناک صورت گرفته نشان داده بیماران شادتر در روز بالغ بر ۷۱۱ قدم بیش از بیماران ناشاد بردارند؛ چیزی در حدود ۸ و نیم درصد.

شادی همچنین می‌تواند به کاهش درد در شرایط دیگر هم کمک کند. در تحقیقی که بر روی حدود هزار بیمار ریکاوری شده پس از سکته مغزی انجام شده، مشخص شد شادتر‌ها ۱۳ درصد درد کمتری را در بازه زمانی سه ماه پس از ترخیص از بیمارستان گزارش کردند. محققان بر این باورند که دلیل این امر می‌تواند مثبت‌اندیشی و احساسات خوشایندی باشد که افراد شادتر دارند و در پی آن ایده‌ها و افکار جدیدی که نگرش‌شان به زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شادی می‌تواند استراتژی‌هایی برای وفق دادن خود با شرایط سخت بسازد که باعث می‌شود از درک و دریافت درد کاسته شود.

راه‌هایی برای شادتر زیستن

همانطور که گفته شد شاد بودن تنها به داشتن احساسات بهتر منجر نمی‌شود بلکه تاثیر چشمگیری در سلامت شما دارد. در اینجا شش روش معرفی می‌کنیم که به لحاظ علمی اثبات شده است می‌تواند به شادتر بودن کمک کند.

• شکرگذاری: می‌توانید با تمرکز بر داشته‌های‌تان و قدردانی بابت تمام آنچه بخاطرش احساس خوشایندی دارید سطح شادی‌تان را افزایش دهید. یکی از راه‌های تمرین شکرگزاری نوشتن آن است؛ در پایان هر روز سه چیز که بخاطرش احساس قدردانی دارید را بنویسید.
• تحرک داشته باشید: ایروبیک یکی از موثرترین انواع ورزش برای افزایش سطح نشاط است. پیاده‌روی یا بازی تنیس علاوه بر اینکه به سلامت جسمانی شما کمک می‌کند، خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد.
• خواب شبانه مناسب داشته باشید: کمبود خواب شبانه اثرات منفی بر میزان شادمانی دارد. اگر در به خواب رفتن و یا داشتن خواب پیوسته مشکل دارید هرچه سریعتر از طریق مشورت با پزشک مشکل خود را برطرف کنید.
• زمانی را بیرون بگذارنید (البته نه در شرایط فعلی!): سری به پارک بزنید یا زمانی را به باغبانی اختصاص دهید. حتی ۵ دقیق نرمش در فضای آزاد تاثیر قابل توجه در بهبود روحیه‌تان دارد.
• مدیتیشن: انجام مدیتیشن بطور منظم می‌تواند هم شادمانی را افزایش دهد هم استرس را کاهش دهد و هم کیفیت خواب را بهبود بخشد.
• رژیم غذایی سالم: مطالعات نشان داده هرقدر بیشتر میوه و سبزیجات بخورید شادتر خواهید بود. علاوه بر این خوردن میوه و سبزیجات کافی، در دراز مدت به سلامت جسمانی‌تان نیز کمک شایانی می‌کند.

کلام آخر:

شواهد علمی پیشنهاد می‌کند با شاد بودن سبک زندگی سالم تری خواهید داشت، با استرس مقابله می‌کنید، سیستم ایمنی‌تان قوی‌تر می‌شود، از قلب‌تان محافظت می‌کنید و نیز میزان احساس درد در شما کاهش می‌یابد. علاوه بر این‌ها امید به زندگی در شما افزایش خواهد یافت. به بیان دیگر با تمرکز بر چیز‌هایی که شما را شاد می‌کند نه تنها بر کیفیت زندگی‌تان بلکه بر کمیت آن نیز اثر خواهید گذاشت.

درست است که هنوز تحقیقات بیشتری نیاز است تا به درستی تاثیر شادی بر بسیاری از این موارد مشخص شود، ولی هیچ دلیلی وجود ندارد که نتوانید از همین الان شادی را در اولویت قرار دهید.