استان البرز چندین کاخ را در خود جای داده که کاخ شمس یا کاخ مروارید، یکی از مجلل‌ترین کاخ‌های دوران پهلوی یکی از این کاخ‌ها است.

کاخ‌ها در هر شهر یا کشوری یکی از جاذبه‌های جذاب برای گردشگران محسوب می‌‌شوند و جذابیت کاخ‌هایی که هنوز هم محل اقامت مقامات بلندپایه هستند، به مراتب بیشتر است. مساحت زیاد کاخ‌ها، وسایل قدیمی بسیار نفیس و پر زرق و برق، معماری باشکوه و منحصر‌به‌فرد و ترکیب شدن چندین سبک معماری با یکدیگر، از جمله عواملی هستند که گردشگران را شیفته این آثار تاریخی باشکوه می‌کنند. در استان البرز ۳ کاخ وجود دارد این کاخ‌ها با نام‌های کاخ شمس یا کاخ مروارید، کاخ موزه سلیمانیه و کاخ شهرستانک می‌شود. در ادامه به معرفی هر سه کاخ به صورت مختصر می‌پردازیم.

کاخ شمس یا کاخ مروارید

عکاس: برنا قاسمی

در دوران پهلوی کاخ‌های زیادی در ایران ساخته شده که هر یک از آن‌ها یک اثر تاریخی و معماری ارزشمند محسوب می‌شوند. کاخ شمس یا کاخ مروارید به شمس پهلوی، خواهر محمدرضا پهلوی تعلق دارد و یکی از مجلل‌ترین کاخ‌های خاندان پهلوی است. این بنا از معماری ایرانی بهره‌ای نبرده و به شیوه‌ کاملا غربی ساخته شده است. طراحی، ساختار و رنگ‌آمیزی این کاخ که به شکل یک سفره ماهی در داخل یک صدف سفید و درخشان ساخته شده، کاملا منحصر‌به‌فرد بوده و همین موضوع این کاخ را به یک اثر ارزشمند تبدیل کرده و حتی باعث برتری آن نسبت به کاخ‌های مطرح دیگری همچون کاخ سعدآباد شده است.

_{عکاس: فرناز احمدنژاد}

در محوطه کاخ دریاچه نسبتا بزرگی وجود دارد که از بالا مانند باله‌های سفره‌ماهی به نظر می‌رسد و ساختمان کاخ را همچون شبه‌جزیره‌ای دربرگرفته است. بخش‌های مختلف ساختمان نیز در زیر یک سقف بزرگ حلزونی شکل جای گرفته که با نورگیرهای سفید رنگ که شبیه به مروارید هستند، به زیبایی آراسته شده است. این کاخ از بخش‌‌های مختلفی همچون تالار بار طلایی، تالار پذیرایی، دفتر شمس، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آبنما، محل نگه‌داری پرندگان کمیاب و چندین اتاق خواب تشکیل شده است.

_{عکاس: مجید حق دوست}

یکی از متمایز‌ترین قسمت‌های این کاخ، اتاق صدف بوده که تزیینات بی‌نظیری دارد و نمای خارجی آن که شکل یک حلزون را در ذهن تداعی می‌کند، طراحی خاص این اتاق را بی‌نقص کرده است. این کاخ در زمینی به وسعت ۱۱۰ هکتار با زیربنای ۲۵۰۰ متر مربع در مهرشهر کرج با هزینه یک میلیون دلار ساخته شده و شاهکاری از معماری مطرح به نام وسلی پیترز محسوب می‌شود.

کاخ سلیمانیه

_{عکاس: محمد امیدی}

• کاخ سلیمانیه؛ گنجینه ناشناخته در کرج
• کاخ سلیمانیه؛ عمارتی باوقار و تنها در قلب کرج

کاخ سلیمانیه بیشتر شبیه عمارتی سنتی با معماری خیره‌کننده زیبا است و مانند کاخ‌های پر زرق و برق، فخرفروشی نمی‌کند. هر گوشه از این عمارت بی‌آلایش می‌تواند نگاه شما را برای مدت کوتاهی به خود خیره کند. شاید بتوان گفت که برگ برنده این عمارت برای جلب‌ توجه گردشگران، نقاشی‌های پر نقش و نگار است که گوشه‌ای از زندگی فتحعلی‌شاه و اطرافیانش را به تصویر کشیده‌اند.

_{عکاس: مهتاب خسروشاهی}

پنجره‌های چوبی هلالی، تالاری با سقف بلند که چندین اتاق در دو سوی آن قرار دارد، ترکیب رنگ کاشی‌های فیروزه‌ای و قهوه‌ای، آینه‌کاری‌ها، گچبری‌ها، سقف چوبی با تزئینات و طرح‌های زیبا، از دیگر ویژگی‌های معماری این کاخ هستند. یکی دیگر از ویژگی‌های بارز این بنا که هر گردشگری را شیفته خود می‌کند، پلکان‌های فیروزه‌ای آن است که قبل از بالا رفتن از آن‌ها بی اختیار برای چند لحظه به آن‌ها خیره می‌شوید. کاخ سلیمانیه در دانشکده کشاورزی کرج قرار دارد و در واقع بخشی از آن محسوب می‌شود.

_{عکاس: محمد امیدی}

در گذشته در اطراف این کاخ ساختمان‌های دیگری همچون ساختمان فراش‌آباد، عمارت کلاه فرنگی، عمارت کلاه گلشن، عمارت در قرمزی و باغ‌هایی به نام باغ فردوسی، شاه و انگوری نیز وجود داشته است که امروزه هیچ اثری از آن‌ها باقی نمانده است. همچنین برج ۵ طبقه‌ای نیز در ضلع شرقی برج قرار داشته که در حال حاضر تنها ویرانه‌ای از طبقه همکف آن باقی مانده است. این کاخ در سال ۱۲۲۷ هجری قمری به دستور فتحعلی‌شاه به مناسبت تولد سی و چهارمین فرزند پسرش یعنی سلیمان میرزا ساخته شده است. 

_{عکاس: مهتاب خسروشاهی}

کاخ شهرستانک کرج

_{عکاس: صمد کردی}

• کاخ شهرستانک کرج؛ اقامتگاه ییلاقی ناصرالدین شاه قاجار

کاخ‌ شهرستانک کرج یکی دیگر از آثار تاریخی به جا مانده از دوران قاجار در کرج است که اکنون مخروبه‌ای بیش نیست و چیزی از شکوه و عظمت آن باقی نمانده است. این کاخ که در روستای شهرستانک در مسیر جاده چالوس کرج واقع شده، در سال ۱۲۹۵ به دستور ناصرالدین جهت استفاده از آن به‌عنوان ییلاق شاهان قاجار ساخته شده است.

_{منبع: سیری در ایران}

کاخ شهرستانک از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و دارای ۱۹ اتاق در دو جبهه شمالی و شرقی است. همچنین این بنا دارای دو حمام بوده که یکی از آن‌ها مختص شاه و دیگری در اختیار همراهان و اطرافیان وی بوده است. این کاخ که به کاخ ناصری نیز شهرت دارد، معماری ویژه‌ای داشته و موضوع یکی از نقاشی‌های کمال‌الملک نیز بوده است.

_{طبیعت زیبای اطراف کاخ. عکاس: صمد کردی}

برای رسیدن به کاخ شهرستانک ابتدا باید از طریق جاده کرج چالوس خود را به روستای دوآب واقع در قسمت شمال شرقی سد امیرکبیر (سد کرج) برسانید و سپس می‌توانید با پشت سر گذاشتن جاده‌ای به طول ۱۳ کیلومتر به روستای شهرستانک برسید.