والدین همواره باید با آموزش های لازم درباره تغذیه نوزادان و کودکان آشنا باشند. در این مطلب می خواهیم ۹ برنامه غذایی فوق العاده برای کودکان ۱ ماهه، دو ماهه و … تا ۹ ماهه را برای شما والدین گرامی معرفی کنیم.
مقدمه:
رشد نوزادان نسبتاً زیاده ولی چون رشد معدش زیاد نیست نمی تونه زیاد غذا بخوره. بهترین سن برای غذا دادن به کودک اینه که شش ماهش که شد شروع به دادن غذاهای تکمیلی به کودک نمایید. غذای کمکی کودک باید هم کالری کاملو مناسبی داشته باشه و هم پروتئین و مواد پر انرژی داشته باشه. تنقلات و چیپس و کمک برای کودکان و نوزادان غذای کمکی بحساب نمی آیند و نه تنها هیچ فایده ای ندارد بلکه ضرر هم دارند. پس تا می توانید غذاهای طبیعی و تازه به کودکتان دهید و از دادن غذاهای کنسرو شده به کودکان و مخصوصاً غلات کنسرو شده بپرهیزید.
برنامه غذایی شیرخوار در ۱ماهگی:
نوزاد در ماه اول تنها باید شیر مادر را بخورد ولی چنانچه شیر مادر را پس زد و نخورد باید به نوزاد فقط شیر خشک دهید. به یاد داشته باشید که هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار که تقریباً ۸ تا ۱۰ نوبت در روز می شود به نوزاد شیر دهید. در مورد شیر خشک هم پزشکان مصرف ۵۰ تا ۱۲۵ میلی لیتر شیر خشک را ۶ الی ۸ بار در ۲۴ ساعت توصیه می کنند.
همچنین بعد از روز پانزدهم می توان شروع به دادن قطره آهن به کودکان نمود. یکی از ویتامین هایی که در شیر مادر به میزان کافی وجود ندارد ، ویتامین D می باشد و لازم است از همان ماه های اول تولد بعنوان مکمل به کودک تجویز گردد.با توجه به نوع زندگی شهری و عدم دسترسی به نور مستقیم آفتاب در منازل مسکونی و نیز به دلیل کمبود ویتامین D در شیر مادر توصیه می گردد ،
هشدار: از تغذیه کودکان یک ماهه با غذاهای جامد یا عسل خودداری کنید چرا که سیستم گوارشی نوزادان هنوز تکامل نیافته و هضم هر نوع غذایی برای آنها سخت است. نوزادان تا یک سالگی به هیچ وجه نباید عسل بخورند.
برنامه غذایی شیرخوار در ۲ماهگی:
نوزادان ۲ ماهه نیز مانند نوزادان یک ماهه تنها با شیر مادر و شیر خشک تغذیه می شوند با این تفاوت که حجم شیری که در دو ماهگی می خورند بیشتر و به دفعات کمتر از نوزادان یک ماهه است. یعنی حجم شیری که هر بار می خورند ۱۰۰ تا ۱۷۵ میلی لیتر و تقریباً ۶ الی ۸ بار در روز تغذیه می شوند.
هشدار: از تغذیه کودکان دو ماهه با غذاهای جامد یا عسل خودداری کنید چرا که سیستم گوارشی نوزادان هنوز تکامل نیافته و هضم هر نوع غذایی برای آنها سخت است.
برنامه غذایی شیرخوار در ۳ماهگی:
نوزادان سه ماهه نیز همچنان تنها غذایشان شیر خشک و شیر مادر است البته می توانید گاهی اوقات به آنها آب جوشیده سرد شده نیز بدهید. برنامه غذایی نوزادان سه ماهه بهتر است هر ۴ تا ۵ ساعت یا هر ۵ تا ۶ ساعت تغذیه شوند.
هشدار: سه ماهگی هنوز سنی است که نباید به کودک غذای جامد داد.
برنامه غذایی شیرخوار در ۴ماهگی:
نوزادان در سن چهار ماهگی می توانند علاوه بر شیر مادر یا شیر خشک مصرف بعضی از غذاهای کمکی را شروع کنند.غذاهای کمکی توصیه شده برای سن ۴ ماهگی عبارتند از پوره مواد غذایی مثل پوره سیب زمینی، سیب درختی، کدو ، موز، هلو یا غلات غنی شده با آهن. توصیه پزشکان این است که کودکان ۴ ماهه ۶ تا ۷ بار در روز تغذیه شوند. چنانچه کودکتان دانه غلات را پذیرفت شیرخشک را به ۴ تا ۵ بار در روز و ۱۷۵ تا ۲۲۵ میلی لیتر در هر وعده محدود کنید.
هشدار: هرگز مواد غذایی متفاوت را در یک زمان به کودکتان معرفی نکنید.
برنامه غذایی شیرخوار در ۵ماهگی:
نوزادان ۵ ماهه را در کنار شیر مادر به خوردن مواد غذایی جامد مانند انواع غلات، میوه ها، سبزیجات، میوه ها و آبمیوه ها عادت دهید. می توانید روزانه ۲۲۵ میلی لیتر سبزیجات پخته و پوره شده، مخلوط شیر مادر یا شیر خشک ۱ قاشق غذا خوری پوره مواد غذایی یا ۱ قاشق غذا خوری غلات مخلوط را دو بار به کودک ۵ ماهه تان بدهید.
هشدار: در هر وعده بیشتر از ۱۰ قاشق غذا به کودک ندهید.
برنامه غذایی شیرخوار در ۶ماهگی:
در این سن باید آبمیوه ها را بطور مناسب به کودکتان معرفی کنید. حدود ۴ تا ۶ بار تغذیه در روز به اندازه کافی خوب خواهد بود. اما چنانچه کودکتان اشتهای بیشتری دارد وعده های غذایی را بیشتر کنید. در ۶ ماهگی هدف اصلی آن است که شیرخوار با طعم و قوام غذا و سپس خوردن غذا به وسیله قاشق آشنا شود بنابراین در چند روز اول شروع غذای کمکی، دادن یک یا دو قاشق مرباخوری غذا کافی است. در ابتدا میتوان مقدار کمی از غذا را در نوک قاشق مرباخوری گذاشت و به شیرخوار ارائه کرد تا ظرف مدت کوتاهی او یاد بگیرد چگونه با استفاده از لبها و زبان خود غذا را از قاشق بردارد و به قسمت عقب حلق خود ببرد و آن را ببلعد. برای دادن غذاهای کمکی به فرزندتان عجله نکنید و از همان روز اول حجم زیادی از غذا را به خورد شیرخوارتان ندهید. نگران نباشید، کوچولوی شما خیلی زود به این سبک غذا خوردن علاقهمند خواهد شد.
صبح زود: شیر مادر یا شیر خشک ویتامین D قطره ای برای نوزادان شیرخواره.
صبحانه: مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر خشک یا آب میوه های نرم مانند موز یا گلابی ترکیب شده با ماست میان وعده صبحگاهی شیر مادر یا شیر خشک.
نهار: مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر خشک یا آبمیوه های نرم مانند سیب زمینی شیرین یا هویج.
میان وعده بعد از ظهر: شیر مادر.
شام: مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر خشک یا آب سبزیجات پخته شده مانند هویج خرد شده، لوبیا سبز نرم شده یا بروکلی مرغ یا بوقلمون پخته شده یا حبوبات کنسرو شده یا پخته شده مانند لوبیا، عدس یا نخود فرنگی میوه هایی مانند سیب زمینی شیرین، موز یا خربزه رسیده ترکیب شده با ماست ساده ماست پرچرب.
خوراکی زمان خواب: شیر مادر یا شیر خشک.
هشدار: کودکتان را مجبور به خوردن غذاهایی که دوست ندارند نکنید. زمان می برد تا کودک به خوردن انواع غذاها عادت کند.
۵ تا از بهترین و مقوی ترین غذاها برای نوزادان ۱ تا ۶ ماهه به تفکیک
برنامه غذایی شیرخوار در ۷ماهگی:
از جمله مهمترین و بهترین مواد غذایی برای کودکان ۷ ماهه می توان سیب و کدو حلوایی له شده، برنج، زرده تخم مرغ، فرنی جو، ماست، مصرف میوه ها و سبزیجات را بکار برد. مصرف ۵ تا ۶ وعده غذایی در روز برای کودکان ۷ ماهه مناسب است. شما می توانید تغذیه با دانه های غلات را ۳ بار در روز و ۳ تا ۴ قاشق در هر وعده ادامه بدهید.
هشدار: از دادن مرکبات تا زمانی که کودکتان ۱ ساله شود اجتناب کنید. هر گاه خواستید به کودک میوه دهید میوه مورد نظر بایستی کاملاً رسیده باشد. میوه را به دقت شسته و بعد از جدا کردن پوست و هسته، آنرا با پشت قاشق به طور کامل نرم کرده، سپس به شیرخوار بدهید
برنامه غذایی شیرخوار در ۸ماهگی:
به کودکان ۸ ماهه مقدار کمی گوشت چرخ کرده بدون چربی به همراه چربی و غذاهای انگشتی . دانه هایی با فیبر بیشتر و تکه های کوچک و نرم و همچنین میوه ها و سبزیجات را معرفی کنید. می توانید تعداد دفعات تغذیه را برحسب تقاضای کودکتان تنظیم کنید.
برنامه غذایی شیرخوار در ماه نهم:
صبحانه: ۳ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام + نصف زرده تخم مرغ
میان وعده: ۵ تا ۶ قاشق مرباخوری از میوه رسیده و نرم شده
ناهار: ۶ تا ۱۰ قاشق مرباخوری سوپ +۲ تا ۴ قاشق مرباخوری ماست
عصرانه: ۳ قاشق مرباخوری پوره یا فرنی یا حریره بادام + تکه های بیسکویت یا تکه های نان
شام: ۶ تا ۱۰ قاشق مرباخوری سوپ + ۲ تا ۴ قاشق مرباخوری ماست
حرف آخر!
با این که رشد تا حدی بستگی به ژنتیک دارد، تغذیه هم نقش مهمی در این میان بازی میکند. کودکی که ویتامینها و املاح معدنی لازم را دریافت نکند، کوتاهتر و ضعیفتر از کودکی خواهد بود که در هنگام رشد مواد غذایی مناسب دریافت کرده است.کمبود هر کدام از گروه های مواد غذایی می تواند زیانهای جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. پس بیشتر از پیش به نوع تغذیه کوچولوی دلبندتان اهمیت دهید.