شیدور یا مارو، نام جزیره‌ای غیرمسکونی در استان هرمزگان است که پناهگاه گونه‌های جانوری مختلفی و یکی از مکان‌های دیدنی جنوب ایران محسوب می‌شود.
در این مکان هر صدایی که بشنوید، موسیقی شنیدنی طبیعت است، صدای امواج دریا، باد، آواز پرندگان؛ هر چیزی هم که ببینید، رنگ طبیعت دارد از مرجان‌های دریایی تا ساحل ماسه‌ای و آسمان آبی. این مکان شگفت‌انگیز و دیدنی در استان هرمزگان قرار دارد.
آشنایی با شیدور
شیدور، جزیره‌ای مرجانی
عکاس: آتوسا نظری
تالاب شیدور، یکی از تالاب‌ها و از جزایر دیدنی جنوب ایران است که در سال ۱۹۹۹ میلادی در کنوانسیون رامسر، به‌عنوان چهارمین تالاب بین‌المللی هرمزگان به ثبت رسید. جزیره کوچک شیدور، تنها آبسنگ مرجانی حفاظت‌شده‌ی کشور نیز به حساب می‌آید که در فهرست مهم‌ترین آبسنگ‌های مرجانی اتحادیه‌ی بین‌المللی حفاظت و منابع طبیعی (IUCN) به ثبت رسیده است.
شیدور همچنین پناهگاه حیات وحش نیز به شمار می‌رود و یکی از مناطق مهم تجمع پرندگان از سوی مؤسسه بین‌المللی حیات پرندگان شناخته شده و مکان زندگی گونه‌ای از لاک‌پشت‌های دریایی به نام پوزه عقابی است. در سال ۱۳۹۵ نیز دبیرخانه کنوانسیون گونه‌های مهاجر واقع در دفتر منطقه‌ای یونپ در بانکوک، این مکان را یکی از زیستگاه‌های مهم لاک‌پشت دریایی در اقیانوس هند و جنوب شرق آسیا معرفی کرد.
شیدور، جزو کوچک‌ترین جزایر خلیج فارس محسوب می‌شود. این جزیره‌ی ذوزنقه‌ای شکل با وسعت حدود ۱٫۲ کیلومتر مربع، غیرمسکونی و خالی از سکنه است که ۹۸ هکتار از آن را پناهگاه حیات وحش و ۸۷۰ هکتار را تالاب تشکیل می‌دهد. سواحل مارو بیشتر به‌صورت صخره‌ای هستند که در بین آن‌ها، سواحل ماسه‌ای با طول ۵۰ تا ۲۰۰ متر وجود دارند.
شیدور، خانه‌ی مارها
شیدور نام‌های مختلفی دارد. مردم محلی این منطقه به‌دلیل وجود مارهای سیاهی که در زیر ماسه پنهان می‌شوند، به آن مارو می‌گویند. مارون، شِتوار، شِتوَر نیز از دیگر نام‌های این جزیره هستند.
شیدور، پناهگاه حیات وحش
عکاس: آتوسا نظری
شیدور، یکی از جزایر مهم خلیج فارس از نظر محیط‌زیست محسوب می‌شود؛ به‌خصوص که این جزیره‌ی مرجانی، برای تخم‌گذاری و جوجه‌آوری پرندگان بومی و مهاجر و لاک‌پشت‌ها به کار می‌رود.
در این جزیره، ۱۰ گونه پرنده شناسایی شده است که به جز چکاوک کاکلی و سسک دم دراز، بقیه مهاجر هستند. پرندگانی چون حواصیل سبز، اگرت ساحلی، عقاب ماهیگیر، کاکایی دودی، باکلان گلو سیاه، انواع پرستوهای دريايی (پشت تیره، گونه سلفی، کاکلی کوچک، کاکلی بزرگ و معمولی)، از دیگر پرندگان مارو به حساب می‌آیند. پرستوها هر ساله در فصل بهار و از اردیبهشت‌ماه وارد تالاب می‌شوند و بعد از تخم‌گذاری و جوجه‌آوری، در تابستان و مردادماه مهاجرت می‌کنند.
انواع لاک‌پشت‌های دريايی (سرخ، عقابی، سبز و چرم)، مارهای سمی، سوسمارهای اسکینگ ایرانی و اسکینگ علفزار جنوبی در جزیره شیدور زندگی می‌کنند.
آبزیان این جزیره شامل انواع ماهی، پستانداران دریایی مانند نهنگ‌ها، دلفین‌ها و... است.
گونه‌های گیاهی
پوشش گیاهی مارون شامل اترپليكس، گل جاليزی، چوچ، آفتاب‌پرست ساحلی، چمن شور، پاگربه‌ای، گل ماهور شرقی، درخت مسواک، اویار سلام، اسفرزه، سریم، زلف پیر، نوک لک لکی و... می‌شود.
منبع عکس: iew.ir، عکاس: اصغر مبارکی و حسن بردلی
سفر به شیدور
عکاس: هادی ورقانی
جزیره‌ی شیدور، مکانی دیدنی و تماشایی، به‌ویژه برای طبیعت‌گردها است و آرامش، سکوت و زیبایی این مکان بکر و خالی از سکنه، آدمی را به‌سوی خود جذب می‌کند. در زمان مهاجرت پرندگان، پرواز و رقص دسته‌جمعی آن‌ها در آسمان تماشایی است. پیاده‌روی روی ساحل ماسه‌ای، نشستن روی صخره‌ها و تماشای آسمان آبی می‌تواند جزو لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌ها در این منطقه باشد. این تالاب با چشم‌اندازی زیبا، یکی از بهترین مکان‌ها برای عکاسی و ثبت مناظر دل‌فریب است.
عکاس: آتوسا نظری، ادنان هاشمی، منبع عکس: اینستاگرام (jazireh_shedvar.maro@)
چه زمانی به جزیره شیدور برویم؟
عکاس: دادگر
برای دیدن جزیره تماشایی شیدور، فصل‌های پاییز و زمستان را انتخاب کنید؛ چراکه در تابستان دمای هوای تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد. بهار نیز فصل تخم‌گذاری پرندگان و لاک‌پشت‌ها است و از همین رو، ورود گردشگران به تالاب ممنوع می‌شود. لاک‌پشت‌های دریایی پوزه عقابی از اواسط اسفند تا اواخر اردیبهشت تخم می‌گذارند و از اوایل خرداد تا اواسط تیرماه، جوجه‌ها از تخم بیرون می‌آیند.
برای ورود به جزیره باید با اداره محیط‌زیست و دریابانی منطقه هماهنگی‌های لازم را انجام دهید و مجوز بگیرید. مدت‌زمان مجاز برای بازدید از جزیره، حدود دو ساعت است. ضمن اینکه، امکان اقامت در شب و کمپ وجود ندارد.
برای کسب اطلاعات لازم برای سفر به این مکان می‌توانید با اداره کل حفاظت و محیط‌زیست منطقه و دریابانی تماس بگیرد.
شرایط بازدید از شیدور
منبع عکس: اینستاگرام (bushehr.travel@)
ردپایی از خود باقی نگذارید اینجا پناهگاه حیات وحش است، نه گردشگاه انسان! جزیره و تالاب کوچک مارو، هیچ‌گونه امکانات تفریحی و رفاهی و حتی امنیتی ندارد، چراکه اینجا طبیعتی زیبا و زیستگاه جانواران خاص است. بنابراین، برای اینکه هنگام بازدید از تالاب مارو، به آرامش و طبیعت این زیستگاه و پناهگاه آسیب نزنید، مسائل زیر را رعایت کنید:
- زمان گردش و تفریح‌تان در این مکان را به حداقل برسانید تا به محیط‌زیست و آرامش تالاب آسیب نرسد.
- آب آشامیدنی و سایر وسایل مورد نیاز برای یک گردش چند ساعته را به‌همراه داشته باشید.
- برای حفظ و جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست، از بردن وسایل پلاستیکی و یک‌بار مصرف بپرهیزید و هیچ‌گونه زباله‌ای را در این مکان رها نکنید.
- شکار و صید خزندگان، ماهیان و صدف‌های حاوی مروارید ممنوع است.
- به لانه خزندگان و پرندگان نزدیک نشوید.
احترام به طبیعت!
عکاس: حسن بردلی
متأسفانه شیدور در سال‌های اخیر در معرض تهدیدهای زیست‌محیطی شدیدی قرار گرفته است. از جمله مواردی که این مکان را تهدید می‌کند:
- جمع‌آوری تخم پرندگان و لاک‌پشت‌های دریایی و قاچاق آن‌ها
- آلودگی نفتی ناشی از مجاورت با جزیره‌ی لاوان و تردد شناورها
- آلودگی ساحل در نتیجه بازگشت زباله‌های سرگردان در آب، به‌خصوص بطری‌های پلاستیکی
- برداشت غیرمجاز ماسه از ساحل
- شکار لاک‌پشت‌ها جهت استفاده از گوشت آن‌ها
- تخریب لانه‌ها
- تخریب مرجان‌های آبی
- ماهیگیری غیرمجاز و تخریب مرجان‌ها
- صید بی‌رویه‌ی صدف‌های مرواریدساز
- خشک‌سالی و فرسایش ساحلی
- و...
یادمان باشد، شیدور قبل از آن که جزیره‌ای شناخته شده باشد و پای ما به آن باز شود، پناهگاه و زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی بوده است. حریم زندگی آن‌ها را نباید به‌خاطر منافع مادی و لذت بردن طبیعت، از بین ببریم. نابودی طبیعت برابر است با نابودی بشریت! پس، اثر و ردپایی از خود در طبیعت باقی نگذاریم.
چطور به جزیره برویم؟
منبع عکس: اینستاگرام (hormoz_qeshm@)
تالاب شیدور در استان هرمزگان و نزدیک شهرستان‌های لنگه و پارسیان قرار دارد. این تالاب در ۱۷۰ کیلومتری شهرستان بندرلنگه و ۱٫۵ کیلومتری شرق جزیره‌ی لاوان واقع شده است و با ساحل خلیج فارس، ۹ کیلومتر فاصله دارد. برای رفتن به شیدور، به بندر مقام یا نخیلو بروید و از آنجا با قایق موتوری راهی این جزیره‌ی زیبا و شگفت‌انگیز شوید. برای بازگشت نیز باید با همان قایق هماهنگ کنید تا به دنبالتان بیاید.
عکاس: اصغر مبارکی، ادنان هاشمی، دادگر و پیمان تبریزی
