در این مطلب نظر امام ابن حجر هیثمی که از بزرگان علم تاریخ وحدیث بوده اند را در مورد ابن تیمیه و ابن قیم ، مطالعه می کنید.
امام أحمد بن محمد بن علي بن حجر الهيتمي (المتوفى: 974هـ). در کتاب « الفتاوی الحدیثیة » در پاسخ به سوالی که درباره اعتقادات امام ، احمد بن حنبل شده و توجه به این سوال و جواب ، جایگاه ابن تیمیه وابن قیم را در عالم اسلام ، مشخص می کند.
و اما متن این سوال و جواب :
« 211 - وسئل رضي الله عنه ونفعنا به: في عقائد الحنابلة ما لا يخفى على شريف علمكم، فهل عقيدة الإمام أحمد بن حنبل رضي الله عنه كعقائدهم؟
فأجاب بقوله: عقيدة إمام السنة أحمد بن حنبل رضي الله عنه وأرضاه وجعل جنان المعارف متقلبه ومأواه وأفاض علينا وعليه من سوابغ إمتنانه وبوأه الفردوس الأعلى من جنانه، موافقة لعقيدة أهل السنة والجماعة من المبالغة التامة في تنزيه الله تعالى عما يقول الظالمون والجاحدون علوا كبيرا من الجهة والجسمية وغيرهما من سائر سمات النقص، بل وعن كل وصف ليس فيه كمال مطلق، وما اشتهر بين جهلة المنسوبين إلى هذا الإمام الأعظم المجتهد من أنه قائل بشيء من الجهة أو نحوها فكذب وبهتان وافتراء عليه، فلعن الله من نسب ذلك إليه، أو رماه بشيء من هذه المثالب التي برأه الله منها، وقد بين الحافظ الحجة القدوة الإمام أبو الفرج بن الجوزي من أئمة مذهبه المبرئين من هذه الوصمة القبيحة الشنيعة، أن كل ما نسب إليه من ذلك كذب عليه وافتراء وبهتان وأن نصوصه صريحة في بطلان ذلك وتنزيه الله تعالى عنه فاعلم ذلك فإنه مهم. وإياك أن تصغى إلى ما في كتب ابن تيمية وتلميذه ابن قيم الجوزية وغيرهما ممن اتخذ إلهه هواه وأضله الله على علم وختم على سمعه وقلبه وجعل على بصره غشاوة فمن يهديه من بعد الله، وكيف تجاوز هؤلاء الملحدون الحدود، وتعدوا الرسوم وخرقوا سياج الشريعة والحقيقة، فظنوا بذلك أنهم على هدى من ربهم وليسوا كذلك، بل هم على أسوأ الضلال وأقبح الخصال وأبلغ المقت والخسران وأنهى الكذب والبهتان فخذل الله متبعهم وطهر الأرض من أمثالهم ... ». { الفتاوی الحدیثیة : 148 }
ترجمه :
« و سوال شده رضي الله عنه ونفعنا به : در عقائد حنابله مواردی است که شما می دانید ، آیا عقیده امام احمد بن حنبل رضی الله عنه مانند عقائد ایشان است ؟
جواب دادند : عقیده امام السنة احمد بن حنبل - رضي الله عنه وأرضاه وجعل جنان المعارف متقلبه ومأواه وأفاض علينا وعليه من سوابغ إمتنانه وبوأه الفردوس الأعلى من جنانه - موافق عقیده اهل سنت و جماعت است. مبنی بر مبالغه بسیار در تنزیه خداوند متعال از اقوال ظالمان و جاحدان از داشتن جهت و جسمیت و غیر نقائص . بلکه از هر وصفی که در آن کمال مطلق نباشد. و آنچه بین جاهلان منسوب به این امام اعظم مجتهد، مشهور شده که ایشان قائل به جهت و امثال آن است ، کذب و بهتان و افتراء بر اوست. خداوند لعنت کند کسی را که این مطلب را به او نسبت می دهد. و الحافظ الحجة القدوة الإمام أبو الفرج بن الجوزي از پیشوایان مذهب او که بریء از این مطالب قبیح است ، که تمام این مواردی که به او نسبت داده اند ، کذب و بهتان و افتراء است. و نصوص او صریح در بطلان این مطالب و تنزیه خداوند متعال است ، پس این امر را بفهم که مهم است. و بپرهیز از گوش سپردن به آنچه در کتاب های ابن تیمیه و شاگردش ابن قیم جوزی و غیر این دو نفر است از افرادی که هوای نفسشان را خدای خود قرار داده و خداوند آنان را گمراه کرده است و بر گوش و قلبشان ختم زده و بر چشمشان پرده قرار داده پس چه کسی بعد از خدا می تواند آن را هدایت کند؟! و چگونه این ملحدان حدود را تجاوز کرده و پرده شریعت و حقیقت را دریده اند و گمان کرده اند که بر هدایتی از پروردگارند و حال آنکه این چنین نیست بلکه اینان بر بدترین گمراهی و زشت ترین خصال و منهی خسران و نهایت کذب و بهتان اند. پس خداوند پیروانشان را مخذول کند و زمین را از امثالشان پاک کند ... ».
منبع : پایگاه عرفان