ترازوى سنجش اعمال در قيامت چيست؟
درباره چگونگى توزين اعمال در روز رستاخيز، بحث فراوانى شده است، ولى باید توجه داشته باشيم كه در فهم معانى الفاظ، نبايد هميشه، به دنبال مصداق هاى موجود و معين برويم، بلكه مفاهيم را از نظر نتيجه بررسى كنيم.
ترازوى سنجش اعمال در قيامت چيست؟
در آيه 8 سوره اعراف اشاره به مسأله «سنجش اعمال» مى كند كه نظير آن در سوره هاى ديگر قرآن آمده است. نخست مى گويد: «مسأله توزين اعمال در آن روز حق است» (وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ).
آنچه مسلم است اين است كه در روز رستاخيز اعمال انسان با وسيله خاصى سنجيده مى شود نه با ترازوهايى همانند ترازوهاى دنيا، و چه بسا آن وسيله همان وجود انبياء و امامان و افراد صالح بوده باشد، و در رواياتى كه از طرق اهل بيت عليهم السّلام به ما رسيده است اين مطلب به خوبى ديده مىشود. حتى در اين جهان نيز دوستان خدا مقياس سنجشند، ولى از آنجا كه بسيارى از حقايق در اين عالم در پرده ابهام مى ماند و در روز قيامت كه روز بروز و ظهور است اين واقعيت ها آشكار مى گردد. در پايان آيه مى فرمايد: «كسانى كه ميزان هاى (عمل) آنها سنگين است، همان رستگارانند» (فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ).
درباره چگونگى توزين اعمال در روز رستاخيز، بحث فراوانى شده است، ولى باید توجه داشته باشيم كه در فهم معانى الفاظ، نبايد هميشه، به دنبال مصداق هاى موجود و معين برويم، بلكه مفاهيم را از نظر نتيجه بررسى كنيم.
توضيح اينكه در گذشته هنگامى كه مثلا نام «چراغ» برده مى شد، ظرفى به نظر مى رسيد كه مقدارى ماده روغنى در آن ريخته شده بود و فتيله اى در ميان آن نصب گرديده و احتمالا حبابى نيز روى آن براى تنظيم هوا قرار داده شده بود، در حالى كه امروز از كلمه چراغ چيز ديگرى مى فهميم، دستگاهى كه نه ظرفى براى روغن دارد، و نه فتيله اى، و نه حبابى براى تنظيم هوا، اما آنچه چراغ امروز را با ديروز پيوند مى دهد، همان هدف و نتيجه آن است، يعنى وسيله اى كه تاريكى را از ميان مى برد.
در مساله «ميزان» نيز چنين است و در همين جهان مى بينيم كه با گذشت زمان «ترازوها» چه اندازه دگرگون شده اند، و حتى لفظ ميزان به وسائل ديگر سنجش نيز گفته مي شود، مانند: وسيله سنجش هوا. آنچه مسلم است اين است كه در روز رستاخيز اعمال انسان با وسيله خاصى سنجيده مى شود نه با ترازوهايى همانند ترازوهاى دنيا، و چه بسا آن وسيله همان وجود انبياء و امامان و افراد صالح بوده باشد.
در حدیثی از امام صادق (ع) مي خوانيم: «ميزان سنجش در آن روز پيامبران و اوصياى آن ها هستند».(1) و در روايت ديگرى نقل شده است: «يعنى امير مؤمنان و امامان از فرزندان او ترازوهاى سنجش اند».(2) در واقع مردان و زنان نمونه جهان، مقياس هاى سنجش اعمال انسان ها هستند و هر كس به آن اندازه كه به آن ها شباهت دارد، وزن دارد، و آن ها كه از ايشان بيگانه اند، كم وزن يا بى وزنند.
#ترازو #میزان #اعمال #قیامت #قرآن
علی کفشگر فرزقی
منبع: تفسير نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج6، ص: 90
پی نوشت:
1 و 2 . بحار الأنوار (ط - بيروت) علامه مجلسی؛ ج7 ؛ ص251
