امامزاده علمدار در كنار بلوار حکیم الهی سمنان و نزدیکی میدان امام خمینی (ره) قرار دارد كه از نوادگان امام زين العابدين (ع) است .
در خصوص نسب و تاريخ زندگاني مدفون اين آرامگاه مرحوم صنیع الدوله در کتاب مطلع الشمس جلد سوم می نویسد : ‹ بیرون از دروازۀ عراق مقبره ای است ، گویند این بقعه متعلق به پیر حسین ، علمدار حضرت رضا (ع) است. ›
عده ای معتقدند که در هنگام مسافرت حضرت رضا (ع) از مدینه به مرو، در سال 198 هجری قمری ، پیر حسین علمدار نیز جزو ملتزمین رکاب ایشان بوده و وقتی به سمنان می رسند پیر حسین علمدار فوت می کند و در محل کنونی دفن می شود .
عده ای دیگر را عقیده بر این است که علمدار یکی از مجاهدان و سرداران ملی سمنان در موقع حملۀ مغول به شهر سمنان می باشد و می گویند: هنگامی که خبر حملۀ سپاه ویرانگر و خونخوار مغول از طرف دامغان به سمنان می رسد، پیر حسین علمدار به اتفاق پیر نجم الدین دادبخش، کفن پوشیده و مردم را به دفاع تشویق کرده و خود پیشاپیش مردم به حرکت درآمدند، ولی مقاومت دلاورانه مردم شهر در هم شکست و مغولان پس از ورود به شهر به قتل عام مردم بیگناه مشغول شدند. در این میان پیر علمدار و پیر نجم به شهادت مي رسند و بعد از عزیمت مغول به سوی خوار(گرمسار) ، افرادی که از قتل عام جان سالم بدر برده بودند، جنازۀ پیر حسین علمدار را جلو دروازۀ عراق و جسد پیر نجم الدین را در دروازۀ خراسان دفن کردند و آرامگاههایی بر تربت آنها ساختند.»
لیکن چنان که از کتیبۀ شمالی نمای خارجی بقعۀ علمدار مستفاد می شود، پیر حسین یکی از نواده های امام زین العابدین(ع) است و با توجه به این که سمنان در زمان خلفای عباسی پناهگاه سادات سجادی بوده، این سند بیشتر مقرون به صحت است. به طوريكه مرحوم آيت الله علامه حائري در 29 صفرالمظفر 1373 از كتاب مستطاب بحرالانساب معين و مبرهن در شجره امامزاده زكريا (ع) فرمودند: علمدار فرزند حسين اصغر ابن امام زين العابدين (ع) است و از طرفي ديگر در زيارتنامه موجود در امامزاده كه مفاد آن در سنه 29 صفرالمظفر 1385 هجري قمري به تأييد حضرت آيت الله علامه حائري رسيده نام صاحب بقعه را امامزاده علمدار (ع) فرزند حسين اصغر ذكر كرده و بارگاه حضرت حسين اصغر كه فرزند حضرت امام زين العابدين(ع) مي باشد در شهرستان سبزوار است.
